Fćrsluflokkur: Minningargrein

Fátćkleg minningarorđ um meistara Ţórđ í Skógum

Ţórđur Tómasson 3

Ţórđur Tómasson var mađur sem seint gleymist samferđamönnum sínum, og ţađ verđur ađeins endurtekning ađ fara út í ţá sálma, ţar sem svo margir hafa sömu sögu ađ segja af ánćgjulegri komu sinni ađ Skógum; ţar sem ţeir geta lýst ţví hvernig Ţórđur gat veriđ međ ţremur hópum á mismunandi stöđum í byggđasafninu í einu.

Ég kynntist eldhuganum Ţórđi Tómassyni fyrst ţegar Kristján Eldjárn reddađi mér sumarvinnu viđ fornleifarannsóknina ađ Stóruborg undir Eyjafjöllum. Kristján heyrđi af ţví í banka í Reykjavík voriđ 1981, ađ ég hefđi ekki getađ fengiđ neina vinnu í frćđunum. Eldjárn hringdi í Mjöll Snćsdóttur, sem hafđi sem betur fer laust pláss. Ţegar vinnan á bćjarhólnum forna hófst, kom fljótt í ljós ađ Stóraborg og Ţórđur voru óađskiljanlegar stćrđir.

Enginn gat veriđ í vafa um ađ Ţórđur elskađi ţađ sem hann gerđi í Skógum og ţađ fékk fólk til ađ dáđst af honum. En ćvistarf hans var miklu meira en safniđ. Störf hans sem kennara voru rómuđ og samvinna hans viđ Kristján Eldjárn viđ gerđ ţjóđháttaspurningalista Ţjóđminjasafns Íslands í byrjun 7. áratugar síđustu aldar var stórvirki sem margir njóta góđs af nú og um ókominn tíma. Ţađ starf verđur ekki endurtekiđ.

Ţórđur sýndi ţeirri fornleifanámu, sem rústirnar ađ Stóraborg voru, meiri virđingu en ţeir sem stjórnuđu fornleifamálum á Íslandi. Brennandi áhugi hans á Stóruborg sýndi sig síđast í fyrra, ţegar góđir menn gáfur út greinasafn eftir Ţórđ um Stóruborgafundi í tilefni af 100 ára afmćli frćđaţularins í Skógum.

Ađ mati Fornleifs geta menn veriđ fornleifafrćđingar ţó ţeir grafi ekki. Ţađ er vitaskuld gott ađ tengja ţetta tvennt saman og í fágćtum tilvikum ţykir mér eđlilegt ađ kalla menn fornleifafrćđinga, ţó ţeir hafi ekki numiđ frćđin eđa grafiđ upp rúst. Ađ mínu mati er einn fremsti núlifandi fornleifafrćđinga landsins Ţórđur Tómasson í Skógum. Honum hefur tekist ađ gera fortíđina vinsćlli en mörgum fornleifafrćđingnum međ meistarabréf upp á vasann (Sjá hér).

Síđast ţegar ég kom viđ í Skógum og hitti Ţórđ var áriđ 2016. Hann tók konunglega á móti mér og ferđafélögum mínum tveimur, Einari Jónssyni (fráfluttum Skógarmanni) og Kristjáni Sveinssyni. Viđ vorum í eins konar Gullskipsferđ án ţess ađ nota radar, flugvélar eđa sérfjárveitingu frá íslenska ríkinu til ađ grafa upp ţýskan togara. Skógarsafn geymir einn helsta fjársjóđinn úr skipinu sem er merkilegri en ímyndađ gull og geimsteinar (sjá hérna) sem ćvintýramenn og glópa međ gullglampa í augum langar ađ finna. Frćđimenn voru ávallt velkomnir ađ leita í sarp Ţórđar og njóta visku hans, og komu ekki ađ tómum kofanum.

Ég fćrđi Ţórđi bók eftir mig, grein og nokkur blöđ frá 19. öld ađ gjöf, en Ţórđur leysti mig út međ einum af sínum merku bókum. Ánćgja gamla mannsins yfir heimsókninni skein út úr fráum augum hans og ákefđ hans viđ ađ miđla og frćđa var engu minni en 36 árum fyrr, er hann tók fyrst á mótum ungum fornleifafrćđinema í Skógum međ pomp og prakt og af einstakri gestrisni. Ţá naut hann ađstođar systur sinnar, Guđrúnar og eiginmanns hennar, sem tekiđ hafa á móti ófáum gestinum í kaffibođ og mat á heimili ţeirra og Ţórđar í Skógum.

Ţórđur hjó og reisti sér sinn glćsilega bautastein sjálfur undir hinum fornu, grćnu sjávarklettunum í Skógum. Hann geta allir fariđ og skođađ. Ćvistarf hans var engu líkt. Geri ađrir betur. Ég votta ađstandendum hans samúđ mína í sorginni, en góđar minningar lýsa allt tengt Ţórđi.

_or_ur_tomasson


Svetlana Steponaviciene - In memoriam

Látin er í Litháen Svetlana Steponaviciene

f. 22.8.1936 - d. 27.6.2019

d8ec55954bc25ca6fd8cce7420e044b32cdb9905_article_scale

Áriđ 2001 kom ég í fyrsta skipti til Lithaugagalands. Mér bauđst ţá ađ fara sem eins konar erindreki danska ríkisins til landsins. Ég var starfsmađur Dansk Center for Holocaust og Folkedrabsstudier. Ég var viđstaddur minningaathafnir um hin stórfelldur fjöldamorđ sem fóru fram á gyđingum í Litháen. Ljót er sú saga ađ margir Litháar tóku viljugir ţátt í ţeim morđum; Enn ljótari er sá veruleiki ađ margir Litháar hylla enn ţann dag í dag menn sem tóku ţátt í morđunum á međbrćđrum sínum á einn og annan hátt. En ţrátt fyrir drungalega minningu sá ég ađ Litháar eru afar vinaleg og gestrisin ţjóđ. Litháar eru miklu suđrćnni og fjölbreyttari hópur en ég hafđi búist viđ í baltnesku landi í fyrirframgefnum fordómum mínum um land og ţjóđ.

Velickaite3

Nokkrir ţáttakenda í Benedictsen-ráđstefnu í Kaunas áriđ 2012, sem Svetlana stóđ fyrir ásamt öđrum. Svetlana er međ slćđu um hálsinn fyrir miđju.

Litháíska ţjóđin er í raun furđu vellukkuđ blanda af ótrúlega mörgum ţjóđum og ţjóđarbrotum. Saga landsins er líka flókin og saga og örlög ţjóđarinnar á 20. öld ekki síđur. Sjálf var Svetlana Rússi (fćdd Svetlana Nedeliajeva), en örlögin báru hana á öldum sínum til Lithaugalands, ţar sem hún giftist Albertas heitnum Steponavicius, sem var ađ hluta til af pólskum ćttum. Albertas var prófessor í enskum málvísindum í Vilnius, en eftir ađ hann fór á eftirlaun, kenndi hann einnig viđ háskólann í Bialystok í Póllandi. Svetlana missti eiginmann sinn í fyrra.

Allt hefur sína sögu og fjölda tenginga viđ svo margt í landinu sem Svetlana var virđulegur og frábćr fulltrúi fyrir.Svetlana 2008 Frederiksberg2

Svetlana á Friđriksbergi áriđ 2008 á ţjóđhátíđardegi Litháa.

Nokkrum árum eftir fyrstu heimsókn mína til lands Svetlönu bárust mér til eyrna ţau tíđindi, ađ haldin yrđi ráđstefna til minningar um Aage Meyer Benedictsen, Dana af íslenskum ćttum sem gat sér góđan orđstír í Litháen fyrir ást sína á landinu og baráttu fyrir frelsi Litháens og réttindum annarra ţjóđa og minnihluta, t.d. Armena og gyđinga.

Fyrir ţeirri ráđstefnu stóđ Svetlana Steponaviciene. Ráđstefnan var haldin í Háskólanum í Vilnius og ég var einn margra sem hélt ţar erindi og fjallađi minn fyrirlestur um ćttir Aage Meyer Benedictsen, hina íslensku, ţá dönsku og gyđinglegan frćndgarđ hans.

Á ráđstefnuna kom fólk frá fjölda landa og haldin voru mörg góđ erindi um Aage Meyer Benedictsen og störf hans. Fyrir öllu stóđ Svetlana, međ miklum dugnađi, eins og blíđur hershöfđingi. Hún sinnti öllum gestum jafnt og gestrisnin var ólýsanleg. Einlćgnina og ást hennar á Norđurlandamenningu og íslenskum frćđum sáum viđ sem komum frá Norđurlöndunum jafnt á ráđstefnunni sem og heima í litlu íbúđinni hennar og Albertas, fullri af bókum, en einnig á ţeim ferđum sem ţátttakendum var bođiđ í međan á heimssókninni í Litháen stóđ. 

Margir stóđu í ţakkarskuld viđ Svetlönu, og henni er hćgt ađ ţakka, ađ ég fékk mjög jákvćđa skođun á Litháum ţrátt fyrir ýmsa fegurđarbletti á sögu ţeirra á síđustu öld.

Velkomst Vilnius 2012

Frá einni af Benedictsen ráđstefnunum. Ţannig voru ţátttakendur bođnir velkomnir áriđ 2012 í sögufrćgu húsi í Vilnius, áđur en haldiđ var til Kaunas ţar sem ráđstefnan var haldin. Ófá slík borđ hafa beđiđ gesta Svetlönu og samstarfskvenna hennar í áhugamannhópnum um Aage Meyer Benedictsen.

Síđan ţá hef ég heimsótt Litháen tvisvar, m.a. til ađ taka ţátt í annarri ráđstefnu um Aage Meyer Benedictsen viđ háskólann í Kaunas voriđ 2015. Svetlana heimsótti mig einnig tvisvar í Danmörku.

Ţví betur sem ég kynntist Svetlönu, sá ég hve mikiđ var spunniđ í hana sem manneskju og hvađ mikiđ starf hennar einkenndist af ađ rćkta sanna vináttu viđ alla sem hún bauđ velkomna til Litháen. Hún vonađist alltaf til ađ sjá mig og Irene konu mína saman í Litháen. En úr ţví varđ ţví miđur aldrei. En viđ komum einn daginn og setjumst viđ gröf hennar í ţakklćti.

Ísland átti stóran stađ í hjarta Svetlönu. Hún hóf sinn frćđimannsferil á ţví ađ ţýđa íslenskar bókmenntir yfir á rússnesku, og síđar á litháísku, og hver önnur en hún ţýddi Eglu, Egilio saga, yfir á litháísku áriđ 1975. Bókin kom aftur ú í endurbćttri útgáfu áriđ 2012.

Svetlana átti marga trygga vini á Íslandi. Sumum hafđi hún kynnst ţegar á yngri árum í námi sínu viđ Lomonosov ríkisháskólann í Moskvu, eđa viđ norrćnudeild háskólans í Leningrad (Sánkti Pétursborg í dag). Međal vina hennar voru einnig margir ţeirra sem unnu ritstörfum Nóbelsskáldsins Halldórs Laxness og sem unnu viđ ţýđingar á honum yfir á móđurmál sitt.

Nú vona ég ađ hćgt verđi sem fyrst ađ halda minningarráđstefnu um Svetlönu, t.d. međ hjálp íslenskra yfirvalda. Ţađ verđur ađ gefa út ţann fróđleik sem safnast hefur saman af ráđstefnum ţeim sem haldnar hafa veriđ Aage Meyer Benedictsen til heiđurs og gera hinum góđa tengiliđ, Svetlönu Steponaviciene, verđugan eftirmála fyrir starf hennar og áhuga á öllu ţví sem íslenskt er.

Kurt SvetlanaKurt Daell (eigandi Daells vöruhúsakeđjunnar í Danmörku) Svetlana og Eli Jakobsen fyrrverandi skólameistari frá Videbćk á Vesturjótlandi. Ljósmynd V.Ö.Vilhjálmsson 2006.


Villi afi

afi_og_orvaldur_gmundsson_2.jpg

Ég átti tvo afa sem báru hver sína gerđina af hinu keisaralega nafni Vilhjálmur, Vilhelm á Íslandi og Willem í Hollandi. Ekki er ţví ađ furđa ađ ég hafi orđiđ ađ heita Vilhjálmur, svona til ađ halda áfram hinni keisaralegu hefđ. Ég kynntist aldrei afa mínum í Hollandi (sjá hér og hér), en Villi afi á Íslandi var minn besti vinur og hjálparhella. Í námi nutu menn oft ađstođar LÍN, en ég hafđi bćđi LÍN og afa og ömmu, Sigríđi Berthu Ţórđardóttur, sem endalaust gáfu mér höfđinglegar gjafir og ađstođuđu mig fjárhagslega og ađra á allan mögulegan hátt af sparnađi sínum frá langri vinnućvi. Villi afi var afar örlátur mađur og nutu margir góđs af ţví.

Ekki var óalgengt fyrr á tímum ađ tveir ungir menn fćru saman til ljósmyndarans og létu eilífa sig eins og ungu mennirnir hér ađ ofan gerđu. Stundum héldust menn í hendur eđa innilega utan um hvern annan. Sá tími var liđinn ţegar ţessi mynd var tekin. Skrítiđ fólk í nútímanum leggur svo eitthvađ annađ í ţađ í dag en menn gerđu ţá. Langt er seilst eins og viđ vitum.

Áriđ 1996 var haldin sýning á ljósmyndum Jón Kaldals í tilefni af aldarafmćli hans. Myndirnar voru sýndar í Nýlistasafninu. Móđur minni og ömmu var sagt ađ ţar héngi mynd af afa mínum, mynd sem ţćr höfđu aldrei séđ. Myndin bar númeriđ 2303.

Sýnir hún tvo unga menn í sínu fínasta pússi međ newsboy - eight piece húfur úr tweed, en slíkar húfur eru oft ranglega greindar sem sixpensarar á Íslandi, en ţađ er allt önnur húfa eins og reyndir húfu- og hattamenn eins og ég vita.

Eftir ađ afi minn lést áriđ 1993, fékk ég ţessa mynd hjá Ívari Brynjólfssyni ljósmyndara og samstarfsmanni á Ţjóđminjasafni Íslands og gaf ömmu minni, sem setti hana í gylltan ramma og settu upp í stofu sinni á Hringbrautinni í Reykjavík. Ég fékk svo myndina eftir lát ömmu minnar, og hangir hún jafnan fyrir framan mig viđ skrifborđiđ mitt, ţví myndin af afa minnir mig á son minn Ruben.

Afi minn, Vilhelm  [Árni Ingimar] Kristinsson er sá lágvaxni til hćgri á myndinni. Hinn unga manninn, međ hiđ háađalborna skagfirska andlit, kunni amma mín sćmileg deili á en ég var búinn ađ gleyma nafninu fyrr í ár ţegar mér datt í hug ađ skrifa nokkur orđ um myndina. Hann mun hafa siglt til Ameríku ađ ţví er amma sagđi mér. Hann hafđi viljađ fá afa međ sér til Ameríku og ţeir höfđu veriđ á sjó saman.

Nýlega hafđi ég samband viđ Ingu Láru Baldvinsdóttur deildarstjóra ljósmyndasafns Ţjóđminjasafnsins, til ađ spyrjast fyrir um nafn mannsins međ afa á ljósmynd Kaldals. Nafn hins hávaxnari er ţađ eina sem skráđ er viđ myndina í safni Kaldals. Inga Lára upplýsti nafniđ: Ţorvaldur Ögmundsson.

Ţorvaldur var sonur Ögmundar Sigurđssonar skólameistara í Flensborgarskóla í Hafnarfirđi og var myndin tekin ţar. Ţess vegna spurđu Inga Lára mig fyrr í ár (2016), hvort afi minn hafđi veriđ í Flensborg. Ţar gekk hann aldrei. En félagarnir á myndinni voru komnir langt yfir skólaaldur og stunduđu sjóinn saman. Afi leit alla tíđ mjög unglega út og fór ekki ađ grána á vöngum fyrr en seint á áttrćđisaldri og hann hélt ljósum háralit vel fram á nýrćđisaldur. Réttara sagt, hann afi varđ aldrei almennilega gráhćrđur.

Afi og vinur hans Ţorvaldur voru á togurum fyrir norđan á Siglufirđi og Akureyri, afi mest sem hjálparkokkur eđa kokkur. Ţeir félagar hafa hafa líklega nýtt sér tćkifćriđ og setiđ fyrir ţegar Kaldal var á annađ borđ í Flensborgarskóla ađ taka myndir af nemendum ţar.

_orvaldur_logberg.jpgŢorvaldur, sem var stúdent frá Menntaskólanum í Reykjavík, fluttist til Bandaríkjanna. Afi međ sitt barnaskólapróf stofnađi hins vegar fjölskyldu í Reykjavík. Ţorvaldur hélt sig viđ sjóinn og var sjómađur á togurum frá Boston međ öđrum Íslendingum. Í miklu óveđri ţann 8 febrúar 1933 tók hann út af togaranum Fordham og drukknađi. Greint var frá sorglegum dauđdaga hans í Lögbergi ţ. 3. marz 1933.

Myndir geta sagt margt og gefiđ ástćđur til rannsókna. En ţćr segja alls ekki allt. Ef menn hefđu viljađ vita meira um afa Villa, sem síđar á ćvinni var vatnsvörđur viđ Reykjavíkurhöfn, hefđu ţeir átt ađ mćta í jarđarför afa í Fríkirkjunni. Ţeir hefđu ekki komist inn, ţví ţađ var fullt fram í fordyri. Ţá fyrst áttađi ég mig á ţví hvađ marga vini afi hafđi átt.

Viđ voru afar ólíkir, en ţađ skapađi hina góđu vináttu. Afi hafđi alltaf viljađ ganga menntaveginn, en hafđi ekki ráđ á ţví. Hann lifđi sig ţví inn í velgegni afkomenda sinna á andlegu brautinni. Eftir ađ afi komst á eftirlaun vann hann í yfir áratug hjá RÚV sem sendisveinn, en útvarpiđ notađi gamla, vinalega karla til ţess verks og krakka á sumrin. Ţađ ţótti honum góđ vinna og ég naut einnig góđs af ţví, ţví afi útvegađi mér alltaf sumarvinnu, annađ hvort hjá útvarpinu á Skúlagötu og síđar hjá Reykjavíkurhöfn.

Afi var á yngri árum prýđisgóđur íţróttamađur og hef ég greint frá ţví áđur. Hann var í fimleikahópi ÍR og sýndir Kristjáni X konungi fimi sína, er kóngur kom í heimsókn áriđ 1921. Enn meira er hćgt ađ frćđast um afa minn, ţví hann hefur náđ ţeim heiđri ađ verđa eins konar safngripur á Ţjóđminjasafni Íslands, fyrir utan listagóđa mynd Kaldals. Afi var einn af heimildamönnum ţjóđháttadeildar um líf krakkann í Skuggahverfinu í byrjun 20. aldar. Hér má lesa um ţađ. Lýsingar af sýna hans eđli. Hann var diplómat og talađi sjaldan illa um ađra og krati var hann lengur en flestir á 20. öldinni í Reykjavík. Hálfsystir hans, eldri, í Danmörku, Sigríđur Sigurjónsdóttir Jensen, náđi nú einnig ţví takmarki ađ verđa lengst skráđi félagi i Socialdemokratiet í Danmörku. Vitaskuld ţurfi Íslending til ađ hćkka međalaldur krata í Danmörku all verulega. Tante Sigga varđ 101 árs gömul og ávallt hress alveg fram í dauđann. Ţađ er svo önnur saga.

Hér lýkur ţessum ţćtti af afa mínum međ hiđ keisaralega nafn og sína höfđinglegu lund.

Hreinritađ í Cori, Latina á Ítalíu í ágúst 2016.

afi_i_athenu_1966.jpg

Vilhelm Kristinsson í Aţenu áriđ 1966 (sjá hér).


Olaf Olsen - In Memoriam

olaf_1273064.jpg

Látinn er í sćmilega hárri elli prófessor einn í Danmörku, Olaf Heymann Olsen ađ nafni, sem einnig var fyrrverandi njósnari fyrir Rússa, sagnfrćđingur, fornleifafrćđingur og ţjóđminjavörđur Dana svo fáeitt sé nefnt. Olsen var 87 ára ađ aldri er hann lést.

Hvorki myndi ég nú syrgja hann, né skrifa minningarorđ í anda íslenskrar hefđa, ef ţessi merki mađur hefđi ekki veriđ prófessor minn fyrsta áriđ sem ég stundađi nám í fornaleifafrćđi í Árósum í Danmörku. Hann var síđar eftir ađ hafa áhrif á líf mitt. Ţannig menn neyđist mađur ađ skrifa nokkur orđ um, ţó ţeir muni međ vissu aldrei lesa grafskriftina - enda er sjaldan neitt satt í íslenskum minningargreinum, sem oftast lofa menn og prísa í hástert og ţađ mest ađ ástćđulausu. Líf Olsens var ţó ţannig, ađ úr báđum flokkum, lofi og skömm, var nóg ađ taka og ţví set ég ţessa grein á Fornleif en ekki í ađsendar minningargreinar í Morgunblađinu, ţar sem ekkert ljótt má um liđna menn segja, ţó ţađ sé allt deginum sannara.

Síđla sumars 1980 birtist ungur mađur frá Íslandi á Afdeling for Middelalder-Arkćologi viđ Árósarháskóla. Var ţessi náungi hrokkinhćrđur og bjúgnefjađur, svo notuđ sé lýsing Nóbelskáldsins íslenska á fólki međ nef eins og ég fćddist međ. Olaf Olsen var stofnandi ţessarar deildar, og var hann einnig međ myndalegt nef. Ţetta haust vantađi bráđlega stúdent í studienćvnet á deildinni. Heyrst hafđi í hornum, ađ ţessi íslenski stúdent vćri hávaxinn piltur, ljóshćrđur og gengi í lopapeysu í síđsumarshitanum og töluđu menn um ađ sá íslenski vćri mjög vel talandi á dönsku. Ţarna voru eldri stúdentar reyndar ađ rugla saman Íslendingnum bjúgnefjađa og dönskum eilífđarstúdent frá Álaborg, Ole ađ nafni, sem var fyllibytta en hinn besti drengur, sem aldrei lauk námi og hćtti eftir tvö ár í fornleifafrćđinni. Ađ íslenska stúdentinum forspurđum, mćltu stúdentar međ honum í ţessa nefnd, haldandi ađ Ole fyllibytta vćri íslenski stúdentinn. Ţannig háttađi ţađ sig nú ađ ég komst algjörlega grćnn á bak viđ eyrun í studienćvnet fyrir miđaldafornleifafrćđi. Íslenska steríótýpan í Danmörku var greinilega fyllibytta međ ljóst passíuhár í lopapeysu - (sem reyndar var norsk) - og sem keđjureykti pípu. Í ţessari nefnd kynntist ég fyrst Olaf heitnum Olsen. Ţađ var stíll yfir prófessornum.

Ég sat í tvö ár í nefndinni, var engum til óţćginda og sagđi lítiđ annađ en og ammen eftir efninu, enda sá ég fljótt ađ Olaf Olsen sat sem páfi á stól sínum og orđ hans voru óskrifuđ lög. Annars var Olaf skemmtilegur karl, sem barđist međ bál og brandi fyrir sínu. Hann sagđi meiningu sína óţvegna, og ţađ ţótti mér ţađ besta í hans fari. Hann var vinnuţjarkur og svaf oft eftir langan vinnudag á Moesgaard, en svo heitir herragarđurinn sunnan viđ Árós, ţar sem fornleifafrćđi og mannfrćđi voru kenndar. Fyndinn var hann, en hló gjarnan áđur en hann sagđi brandara sína. Vinsćll var hann međal nemanda, og sérstaklega ef mađur ţoldi reykingar hans í fyrirlestrum. Tímar hans voru fjölsóttir en ég átti nokkuđ erfitt međ ađ skilja hann fyrst áriđ ţar sem hann tuggđi pípuna í einu munnvikinu međan ađ hann talađi. Flestir reyktu í fyrirlestrum á Moesgaard á ţessum árum en hinir fengu reykeitrun eđa slćman astma.

5353292-spion.jpg

Olsen var reyndar ekki fornleifafrćđingur. Hann var sagnfrćđingur sem snúist hafđi til fornleifafrćđi og skrifađ doktorsritgerđina Hřrg, Hov og Kirke (1966), sem ađ miklum hluti fjallar um íslenskar fornminjar. Kom hann til Íslands í tvö skipti. Í fyrsta sinn kom hann ţegar hann vann ađ doktorsritgerđ sinni og fór ţá m.a. norđur í land ađ Hofstöđum, ţar sem Daniel Bruun hafđi grafiđ mikla rúst í fljótheitum. Olaf gróf ekki mikiđ á Hofstöđum og er flest af ţví sem hann hélt fram löngu afsannađ og mótmćlt af sagnfrćđingnum Orra og fornleifafrćđingnum Adolf, sem hafa stundađ merkar rannsóknir á Hofstöđum. Olaf sagđi mér eitt sinn ađ hann hefđi fengiđ senda grein frá ţessum piltum, en hefđi ekki lesiđ hana. Spurđi hann mig hvort eitthvađ vćri ađ viti í henni? Ţví vildi ég sem minnstu svara, enda hafđi ég ekki lesiđ grein ţeirra.

Olsen sagđi mér síđar ađ Íslandsdvöl hans hefđi ekki veriđ honum mikil ánćgja, frekar en íslenska skyriđ sem móđir hans hafđi reynt ađ trođa í hann og brćđur hans á unga aldri ţeim til mikillar angistar. Olaf ţótti Kristján Eldjárn áhugalítill um ţađ sem hann vildi gera á Íslandi og naut Olaf mest ađstođar Gísla Gestssonar altmúligmanns á Ţjóđminjasafninu, sem minntist hans sem "Óla litla" ţegar viđ töluđum um hann síđar. Svo illa vildi til ađ Olsen fótbrotnađi líka á Íslandi, og ekki bćtti ţađ úr skák. Hann flaug á brott međ lítinn söknuđ í huga og kom ekki aftur til Íslands fyrr en hann var orđinn ţjóđminjavörđur Dana, og reynda fyrst í lok embćttistíma síns.

Olsen hafđi ţó fyrr á ćvinni ţekkt verri mótbyr en beinbrot, ţannig ađ óvinaleg ásjóna Íslands kom ekki ađ sök. Áriđ 1943 ţurfti Olaf Olsen ađ flýja međ foreldrum sínum og brćđrum til Svíţjóđar. Samkvćmt kynţáttalögum nasista og lögmáli gyđinga, sem er tvennt mjög ólíkt, var Olaf gyđingur. Móđir hans, Agnete Bing, var gyđingur af gamalli ćtt bankamanna og kauphallahéđna í Kaupmannahöfn, en fađir hans var kristinn Dani, Alfred Olsen, sem var merkur sagnfrćđingur sem m.a. hafđi veriđ dósent í Árósum og prófessor fyrir stríđ. Í Lundi stundađi Olsen nám í menntaskóla.

Ţótt Olsen vćri í sćnskum skjölum og pappírum danskra andspyrnumanna skilgreindur sem flóttamađur af gyđingaćttum, gerđi hinn ungi Olsen sér far um ađ sýna mönnum ađ hann vćri sannur Dani, enda var hann ekki alinn upp á neinn hátt sem gyđingur, hvorki trúarlega séđ né menningarlega.

Olsen sagđi eitt sinn frá ţví í sjónvarpsviđtali ađ hann hefđi ávallt gengiđ niđur á eitthvađ torg í Lundi eftir skólann og sporđrennt "korv" (pylsur) međ öđrum menntskćlingum. Líklegast sýndi hann međ ţessu svínakjötsáti ađ hann vćri ekki gyđingur. Sumir danskir samnemenda Olsens í menntaskólanum í Lundi voru gyđingar, t.d. Herbert Pundik, sem síđar varđ ţekktur sem ritstjóri danska dagblađsins Politiken, en einnig sem gyđingurinn og síonistinn Pundik sem barđist í frelsisstríđinu 1948 í Palestínu. Ţangađ fór Olaf aldrei. Olaf fékk ađ ganga í den Danske Brigade, hersveit Dana í Svíţjóđ, ţar sem mjög fáum gyđingum var leyft ađ vera međ. Ţađ ríktu miklir frodómar. Olaf slapp í gegnum nálaraugađ enda var hann ljóshćrđur og arískari í útliti en t.d. flestir danskir međlimir Waffen-SS á stríđsárunum. Heim kominn gekk hann í DKP, Danmarks Kommunistiske Parti.

Sjálfur hafđi Olsen flúiđ til Svíţjóđar vegna slíkrar hóphyggju smámenna, sem flokkast saman undir einhverja vafasama foringjum og skammstöfun á flokki í nafni "allra" og einhverrar byltingar sem er ađeins annađ nafn á blóđbađi. Slíkir hópar finna sér fljótt einhverja einstaklinga eđa hópa til ađ hatast út í, loka inni og drepa, ţví lausn ţeirra á vandamálum er alltaf ađ kenna öđrum um ţađ sem miđur fer og úthella blóđi ţeirra. Ţví kom ţađ mörgum á óvart áriđ 2012, er ţađ var afhjúpađ í Danmörku, ađ Olaf Olsen hefđi veriđ heimagangur í rússneska sendiráđinu í Kaupmannahöfn á árunum eftir síđari heimsstyrjöld. Ţar hafđi hann ţann starfa ađ útbúa spjaldskrá međ nöfnum Dana í menningar og lćrdómsheiminum, sem búast mátti viđ ađ samsinntu ekki hugsjónum ţeim sem Sovétríkin voru rekin eftir. Listinn óx og óx og taldi ađ lokum um 500 einstaklinga. Ekki nóg međ ţađ, Olaf skrifađi ćvikafla og ítarupplýsingar um 75 af ţessum Dönum á lista sínum, svo Rússar hefđu nćgar upplýsingar um mögulega andstćđinga, ef ţeir skyldu nú birtast einn góđan veđurdag á Strikinu, líkt og Ţjóđverjar höfđu gert áriđ 1940.

Olaf framdi landráđ međ ţví ađ stefna lífi samlanda sinna í hćttu, ef vera skyldi ađ Rússarnir kćmu og tćkju Danmörku. Ţađ gerđu Rússarnir reyndar aldrei, nema í draumaheimi sumra manna. Ţótt dönsk yfirvöld uppgötvuđu áriđ 1945 glćpsamlega ídeólógíska tómstundavinnu hálfgyđinglega stúdentsins međ aldanska nafniđ Olsen í rússneska sendiráđinu, ţá komst Olaf hjá ţví ađ vera lögsóttur og dćmdur fyrir landráđ, ţví hann átti líklega góđa ađ og var ekki lögráđa er hann framdi glćpinn. Á ţessum árum urđu menn ekki lögráđa fyrr en ţeir urđu 21 árs.

Sjálfur bar Olaf Olsen ţví viđ áriđ 2012, ađ hann sći eftir gerđum sínum, en hann hefđi á ţeim tíma veriđ " en ung, glad og naiv kommunist". Ţetta sagđi hann fyrst ţegar fjölmiđlar greindu frá athöfnum hans og hann leysti frá skjóđunni í viđtalsgrein í Jyllands-Posten (sjá hér), og sagđi nánar frá athöfnum sem upphaflega var lýst ónafngreindum í mikilli skýrslu um Kalda Stríđiđ og leyniţjónustur Dana (PET-rapporten) sem út kom í fjölda binda áriđ 2009. Ţađ voru reyndar svo margir ađrir, án ţess ţó ađ starfa fyrir erlend ríki, sem taliđ var ađ gćtu stefnt öryggi Danmerkur í hćttu. Olaf ţurfti greinilega, einhverra hluta vegna, ađ sanna trúnađ sinn viđ "málstađinn" betur en ađrir. Hugsanlega hefur ćtterni hans ţar átt einhvern hlut ađ máli.

olsen-olaf.jpgŢess ber ađ geta, ađ Olaf hélt áfram ađ sporđrenna pylsum eins og hann gerđi í Lundi til ađ falla inn í hópinn. Áriđ 1949, skömmu eftir ađ hann skráđi samlanda sína fyrir sovéska leyniţjónustu og međan ađ gyđingaofsóknir Stalíns voru sem ákafastar, ritađi Olaf Olsen grein í tímaritiđ Sovjet i Dag. Grein ţessi bar titilinn 'Er der jřdeforfřlgelser i Sovjetunionen?'. Ţegar GPU (fyrirrennari KGB) myrti listamanninn Solomon Michoels, ţegar ríkisleikhúsi gyđinga í Moskvu var lokađ, ţegar gyđingum voru settar skorđur til náms viđ háskóla og ţúsundir gyđinga voru fangelsađar og sendar í fangabúđir, ţá skrifađi Olaf Olsen, ađ yfirlýsingar um ţessa erfiđleika fyrir gyđingana vćru ađeins "illkvittiđ og fjarstćđukennt slúđur" ... "ţví vitaskuld vćru ekki gyđingaofsóknir í Sovétríkjunum. Sérhver, sem hefđi ađeins grundvallarţekkingu á kommúnistískri kenningu og sovét-rússneskri ţjóđernispólitík, mćtti skilja, ađ hvers konar kynţáttafordómar vćru algjörlega óhugsanlegir í Sovétríkjunum", og enn fremur skrifađi hann ađ sovéskir gyđingar vćru "frjálsari en gyđingar í nokkru öđru landi". (Sovjet i Dag, juli-august 1947).

Viđ sem höfđum Olsen sem lćrimeistara fórum ekki varkosta af ţví ađ hann taldi sig vera mikinn "kommúnista". Sagđi hann gjarnan frá langvinnri baráttu sinni viđ dönsk skattayfirvöld, sem ekki vildu gefa honum og öđrum húmanistum skattaafslátt á bókakaup sem tengdust frćđunum, en slíkan frádrátt gátu danskir lćknar löngum skrifađ á skattaframtaliđ og fengiđ góđan frádrátt. Lengi lifi byltingin!

5354300-dansk-historiker-udleverede-navne-til-sovjet-olaf-olsen.jpg

Fyrir kommúnista var Olaf sćmilega sáttur viđ hirđir og kóngafólk. Hér er hann nýkominn af fundi og orđuveitingu hjá Danadrottningu.

Hina blindu sýn á Sovétinu virđist Olsen hafa varđveitt vel ţegar hann var ekki í baráttu viđ skattayfirvöldin, ţví um miđbik 9. áratugarins var hann og miđaldafornleifadeildin viđ Árósarháskóla, sem ţá var undir stjórn Else Roesdal cand.art. í miklu samstarfi viđ háskólann í Leníngrad og viđ frekar frumstćtt "menntafólk" viđ háskólann ţar í borg, sem m.a. höfđu sent samstarfsmann sinn, gyđinginn Leo S. Klein í Gúlag fyrir ţćr sakir ađ hann vćri hommi.

Mér var m.a. bođiđ ađ fara til Nowgorod til ađ grafa í verkefni í  ţessu samstarfi. Ég afţakkađi strax gott bođ, enda var ég upptekinn viđ eigin rannsóknir á Íslandi og ţurfti ţví ekki ađ skýra afstöđu mína til Sovétríkjanna eđa ađ ég á menntaskólaárum mínum hefđi gengiđ međ jakkamerki sem á stóđ "Let my people go". Leo Klein, sem ég hef skrifađ um áđur (sjá hér), lifđi af vist sína í gúlaginu. Ţegar Klein kom í síđari fyrirlestraferđ sína til Kaupmannahafnar í lok 10. áratugarins, bjó ég á Vandkunsten 6, beint á móti húsinu ţar sem fornleifadeild háskólans í Kaupmannahöfn var lengi vel til húsa. Ég fór til ađ hitta aftur ţennan merka mann og fékk blađamann á Berlingske Tidende til ađ rćđa viđ hann og skrifa grein um hann. Mjög fáir mćttu á fyrirlestur hans. Ţessi auma mćting varđ til ţess ađ Olaf Olsen, sem reyndar var ekki sjálfur viđstaddur fyrirlesturinn, skammađist út í stúdenta í stúdentablađi Hafnarháskóla. Hann kallađi ţađ skandal ađ svo fáir hefđu komiđ til ađ hlýđa á hinn merka mann. Ţá var mér nú hugsađ til ţess samstarfs sem Olsen hafđi haft viđ háskólann í Leníngrad, međan Leo Klein sat í Gúlaginu, ţangađ sem samstarfsmenn Olsens og Else Roesdahls lektors á Afdeling for Middelalder-Arkćologi í Árósum höfđu sent hann.

Eftir 006 vodka-class ár Olsens í ţjónustu Sovétríkjanna, ţegar hann var "ungur og einfaldur", hófst glćsilegur ferill í frćđimennskunni. Sumir hafa ţó sagt viđ mig ađ Olsen hafi veriđ meiri "pólitíkus" en frćđimađur. Ekki legg ég neitt mat á ţađ. Olsen skrifađi merka kandídatsritgerđ um tukthús og barnavinnuhús Kristjáns konungs 4. Síđan kom doktorsritgerđin og 1971 var hann settur prófessor nýrrar deildar fyrir miđaldafornleifafrćđi viđ Árósarháskóla. Átti hann allan heiđurinn ađ stofnun ţeirrar deildar. Ţekktastur var Olsen fyrir rannsóknir sínar á Skulderlev-skipunum sem grafin voru upp í kví í Hróarskeldufirđi á 7. áratug síđustu aldar. Sömuleiđis varđ hann ţekktur fyrir rannsóknir sínar á Víkinavirkinu Fyrkat nćrri Hobro á Jótlandi, ţar sem hann uppgötvađi m.a. ađ stođirnar fyrir ytri stođarholur skálanna á Fyrkat og Trelleborg á Sjálandi hefđu veriđ hallandi. Ţetta breytti algjörlega ţeirri hugmynd sem menn höfđu áđur haft um útlit húsanna. Nákvćmar rannsóknir á stođarholunum fékk Olaf til ađ skrifa grein, sem var skyldulesning og bar hún heitiđ Rabies Archeologorum. Ţar predikađi Olsen ađ fornleifafrćđingar ćttu ađ skilja ákveđinn hluta fornleifa eftir í jörđu til ađ fornleifafrćđingar framtíđarinnar gćtu fariđ í saumana á ţví sem ađrir gerđu međ betri ađferđum og meiri ţekkingu.

Olaf Olsen var ekki ţessi klisjukennda gerđ af Indiana Jones-fornleifafrćđingum, sveittum og skítugum í mismunandi ćvintýralegum rannsóknarleiđöngrum. Olsen var hvítflibbafornleifafrćđingur, sem oft er einkenni sagnfrćđinga sem gerast fornleifafrćđingar - eđa fornleifafrćđinga sem gerast sagnfrćđingar. Olsen stjórnađi m.a. rannsóknum á Řm kloster á Austur-Jótlandi. Eitt sumariđ, áđur en ég hóf nám í Árósum, starfađi ţar viđ rannsóknina bandarískur stúdent John Kudlik ađ nafni. Kudlik fékk nóg af snyrtimennsku Olsens, sem gekk í hvítum buxum og hvítum strigaskóm, sem aldrei virtust óhreinkast. Einn votviđradag ţegar menn sátu og átu nesti sitt tók Kudlik sig til og hnođađi drullukúlu á milli handanna og settist viđ fćtur prófessors Olsens og gerđi sér lítiđ fyrir og smurđi hvíta strigaskó Olsens međ forinni og sagđi sísona: "I really hate how you can keep you shoes so fuc... clean". Olaf Olsen svarađi stutt og laggott: "Well".

Áriđ 1981 fékk Olsen stöđu Ţjóđminjavarđar Dana og gegndi hann ţeirri stöđu međ glćsibrag fram til ársins 1995. Ekki voru ţó allir ánćgđir međ Olsen, sem varđ samnefnari mikils pólítísks niđurskurđar á Ţjóđminjasafni Dana, ţar sem safniđ losađi safniđ viđ vesalinga og hálfdrćttinga í frćđunum sem bara höfđu setiđ ţar árum saman og ţegiđ laun og aldrei áorkađ nokkru í frćđunum sem um var talandi. Gekk Olaf á ţessum árum međal sumra hatursmanna sinna undir nafninu 0-Olsen (Núll Olsen). Kom ţetta nú ađallega af ţví ađ hann undirritađi bréf O.Olsen.

Síđari ferđ Olafs Olsens til Íslands lagđi hann í áriđ 1994. Ţá var haldinn fundur Ţjóđminjavarđa Norđurlandanna í Borgarnesi, og sá ég og annar starfsmađur Ţjóđminjasafns Íslands um undirbúning stefnunnar. Ráđstefnunni í Borgarnesi lauk međ skemmtiför um Snćfellsnes, sem var Olsen mjög eftirminnileg. Daginn eftir var haldin veisla Ţórs Magnússonar ţjóđminjavarđar á Hótel Holti, sem sló út allt í mat og drykk sem áđur hafđi sést á ráđstefnum ţjóđminjavarđanna. Villigćs var í matinn og hélt finnski ţjóđminjavörđurinn mikla lofrćđu um veisluna í eftir-eftirrétt. Viđ sem um undirbúning fundarins höfđum séđ, prísuđum okkur sćla fyrir ađ hafa haldiđ öllu innan fjárveitingarinnar til fundarins. Ţeirri ánćgju stútađi Ţór svo fyrir okkur međ ţví ađ panta dýrasta koníakiđ á Íslandi og vindla á línuna í koníakstofu Hótel Holts. Hann leit ekki einu sinni á verđiđ i verđlistanum sem ţjónninn afhenti honum. Sjaldan hef ég fengiđ svo gott koníak en naut ţess ekki sem skyldi.

h_ndtryk.jpg

Áriđ 2014 tók Olsen viđ verđlaunum afhentum af Danadrottningu. Bernskubrekin, ţegar hann setti t.d. Niels Bohr á lista fyrir Rússana, komu ekki ađ sök.

Međan Guđmundur Magnússon var settur ţjóđminjavörđur, ţegar menntamálaráđuneytiđ íhugađi hvađ gera skyldi viđ Ţór Magnússon sem hafđi veriđ vikiđ frá um tíma af brýnni nauđsyn, fór ég nokkrum sinnum á fundi ţjóđminjavarđa Norđurlanda sem stađgengill Guđmundar. Ég var eitt sinn staddur í Kaupmannahöfn og hafđi tilkynnt fjarvistir mínar úr einum af hádegisverđunum á Ţjóđminjasafni Dana á milli fundahalda. Ég ţurfti ađ hitta góđan vin minn, sagnfrćđinginn og blađamanninn Bent Blüdnikow, á kaffihúsi rétt hjá safninu. Olsen, sem líklegast var enn ekki búinn ađ gleyma ţví ađ ég var ekki lengur nemandi hans á fyrsta ári sem byrtist bjúgnefnađur á fyrsta fund ársins í studienćvnet, spurđi mig af hverju ég kćmi ekki međ í mat, og sagđi ég honum frá ţví. Varđ hann ţá mjög önugur og gat ekki setiđ á sér og kallađi vin minn Bent frekar ljótum nafni (den Bandit).

Vissi ég vel, ađ Olsen var ekki hlýtt til Blüdnikows sem ítrekađ hafđi gagnrýnt Olsen opinberlega í greinum í Weekendavisen, fyrir stjórn útgáfu danska alfrćđiritsins. Gagnrýnin var mestmegnis fyrir ađ ekki vćri skrifađ rétt, eđa yfirleitt nokkuđ af viti um samband danskra kommúnista viđ viđ herrana í Moskvu á tímum kalda stríđsins. Olaf Olsen hafi oft orđiđ fyrir orrahríđ Blüdnikows um menn sem ekki höfđu gert upp viđ blakka fortíđ sína sem skósveinar herranna í Moskvuborg. Kom ţessi fundur minn međ Blüdnikow aftur til tals á einum fínasta veitingastađ Kaupmannahafnar, Restaurant Els, ţegar kona Olafs, Agnete Olsen, spyr mig um tengsl mín viđ Bent Blüdnikow. Skýrđi ég hreinskilningslega frá ţví, enda getur mađur vel veriđ vinur tveggja manna, ţó svo ađ ţeir séu óvinir - nema ađ mađur sé illa haldiđ og sćrt hópdýr sem lifir eftir mottóinu "óvinir vina minna eru óvini mínir".

Eitt af síđustu verkum Olafs Olsens sem ţjóđminjavarđar tengdust einnig Íslandi. Olaf gaf góđfúslega leyfi sitt, sem ţjóđminjavörđur Dana, til ađ silfursjóđur sem fannst ađ sögn ađ Miđhúsum austur á landi yrđi rannsakađur á vegum Ţjóđminjasafns Dana eftir ađ breskur sérfrćđingur í silfri víkingaaldar hélt ţví fram ađ eitthvađ vćri bogiđ viđ sjóđinn (og heldur hann ţví enn fram, nú síđast í skýrslu frá einum af alţjóđlegu Víkingafundunum). Sú rannsókn Ţjóđminjasafns Dana er samkvćmt öđrum breskum sérfrćđingum einskis virđi (sjá hér). Niđurstöđur rannsóknarinnar á Nationalmuseet i Kaupmannahöfn voru settar fram í fjölmiđlum af sérsveit Ţórs Magnússonar, á ţann hátt, ađ halda mćtti ađ danska rannsóknin stađfesti ađ sjóđurinn vćri allur frá söguöld. Svo er nú ekki og fölsuđu ţrír íslenskir einstaklingar í raun niđurstöđur danska ţjóđminjasafnsins. Nokkru árum síđar ţegar ég var búsettur í Kaupmannahöfn, greindi ég Olsen frá afleiđingum sem ţessi mistúlkun íslenskra embćttismanna, sem hvorki voru lćsir á dönsku né almenna siđsemi. Var hann mjög leiđur yfir útkomunni og sagđist aldrei hafa veitt leyfiđ ef hann hefđi vitađ hvernig niđurstađa rannsóknarinnar var misnotuđ. Meira gerđi hann nú ekki og ţótt mér ţađ miđur.

348218.jpg

Nokkru síđar var ég aftur í síma- og bréfasambandi viđ Olsen, sem ég hitti reyndar endrum og ein á gangi í Kaupmannahöfn, ţar sem hann og kona hans voru lengi međ íbúđ ekki langt frá ţar sem ég bjó um tíma á Vandkunsten númer 6, 4. hćđ til hćgri. Oft keypti hann blóm hjá blómasala sem á ţeim árum var á Vandkunsten, í húsinu viđ hliđina á húsinu sem ég bjó í. Viđ rannsóknir mínar á afdrifum gyđinga sem sendir höfđu veriđ úr landi og í dauđann af dönskum yfirvöldum á stríđsárunum (sem ađ hluta til voru gefnar út í bókinni Medaljens Bagside, 2005, sem má finna á góđum íslenskum bókasöfnum), rakst ég á upplýsingar um gyđinginn Dr.jur. Wilhelm Lewinski (f. 1903), sósíalista og jafnvel marxista, sem m.a. reyndi ađ komast til Íslands eđa Fćreyja. Kom í ljós í skjölum dönsku ríkislögreglunnar, ađ fađir Olsens og móđir höfđu tekiđ Lewinski upp á arma sér, og bjó hann m.a. hjá ţeim um tíma áđur en honum tókst ađ komast til Suđur-Ameríku, n.t. Kólombíu. Foreldrar Olafs hýstu reyndar nokkra pólitíska flóttamenn, bćđi gyđinga og ađra á heimili sínu í Árósum. Olaf skrifađi mér 17. júní áriđ 1997 og sagđi ađ Wilhelm Lewinski hefđi komiđ sem ferđamađur 10 árum fyrr og heimsótt móđur Olafs, Agnete Bing Olsen. Ţá hefđi Lewinski íhugađ ađ flytja til Kaliforníu, ţar sem dóttir hans bjó. Reyndar bjó Lewinski ţá í Chicago og andađist áriđ 1989.

ok_-_olaf_olsen_29551154_2012-07-15t22_20_42.jpg

Síđast hitti ég Olsen áriđ 2011 um haustiđ, ţegar haldiđ var upp á 40 ára afmćli Miđaldadeildarinnar í Árósum. Hann hafđi tíma til ađ rćđa lítillega viđ mig og spurđi mig hvernig gengi. Ekki órađi mig ţá fyrir ţví ađ hann myndi komast í sviđsljósiđ ári síđar sem eini danski njósnarinn á kaldstríđsárunum sem hengdur var út í fjölmiđlum eftir rannsóknir á ţeim kafla í ljótri sögu Danmörku á 20. öld.

Ekki minnkađi hróđur hans í öđrum ţjóđfélagsstigum, ţrátt fyrir bernskubrekin, ţví hann var verđlaunađur af sjálfri Danadrottningu áriđ 2013. Síđustu tvö árin gáfu fćturnir sig og hann var bundinn viđ hjólastól og hefur örugglega ţótt ţađ bölvanlegt ţekki ég hann rétt. Höfuđiđ var víst alveg i orden ađ sögn frćnda hans eins og sumra vina hans sem ég hef talađ viđ. Leiđinlegt hefur honum öruggleg ţótt, hvernig deildin hans gamla viđ Árósarháskóla var sođin saman viđ ađrar deildir, ţannig ađ nafn hennar er eiginlega ekki lengur til, og kennsla og kennarar í miđaldafornleifafrćđi í Árósum eru ekki af sömu gćđum og fyrr. Af er ţađ sem áđur var, en lengi mátti sjá hvert stefndi. Hlutirnir visna ţegar engin er nćringin og ég biđ engan eftirmanna Olsens á deildinni afsökunar á ţeirri skođun minni, og segi hana alveg kinnrođalaust.

Eftir ţessa Sögu Ólafs flugumanns hins Austrćna, og sama hvađ mönnum ţykir nú um Olaf Olsen, ţá er ţađ mín skođun ađ ţetta hafi á margan hátt veriđ mjög merkilegur karl, og ekkert verri ţótt honum hefđi orđiđ á í messunni fyrr á lífsleiđinni. Humanum errare est, auđvitađ mismikiđ ţó.

Olaf Olsen verđur borinn til grafar viđ kirkjuna á Alrř nćrri Horsens nk fimmtudag. Á eyjunni bjó hann lengi ásamt annari konu sinni, sagnfrćđingnum Agnete Olsen, sem lifir mann sinn.

fyrkat_m_llegaard_plaque_olaf_olsen_ajb.jpg


Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikiđ á Javascript til ađ hefja innskráningu.

Hafđu samband