Helstu forminjar í Danmörku árið 2011

Í Danmörku er orðin til hefð fyrir því að velja merkilegustu fornminjarnar sem finnast í jörðu ár hvert. Kulturarvsstyrelsen (sama sem Fornleifavernd og Húsafriðunarnefnd), sem eftir samleggingar og sparnað hefur hlotið heitið Kulturstyrelsen nú eftir áramótin, gefur út þennan lista, en ekki eru menn alltaf sammála honum eins og gengur.

Til helstu funda í Danmörku í fyrra telst rannsókn á grafreit frá víkingaöld við Tåstrup í útjaðri Stórkaupmannahafnar. Þar fundust meðal mannabeinanna risavaxinn "víkingur" sem hefur verið um 1,92 m. á hæð. Birt var mynd af beinum handar þessar víkings við hliðina á feitri hönd nútímakonu með sorgarendur undir nöglunum. Sláninn í Tåstrup hefði komist í körfuknattleikslandslið Dana, ef það hefði verið til á víkingaöld, en vart verið til annars nothæfur en að hengja skinkur og bacon upp í rjáfur.

Lokið var við að byggja yfir Jalangurssteinana árið 2011, sem ég greindi frá fyrr, og myndirnar hér fyrir ofan og neðst tók ég um jólin af meistaraverkinu. Fornleifur er kvæntur afkomanda Haraldar blátannar, Gorms og Týru og var því um jólin á Jótlandi. Fór hann og skoðaði fornminjarnar il að liðka um fyrir öndinni sem innbyrt hafði verið daginn áður. 

Fornleifi finnst vel hafa tekist til með yfirbyggingu steinanna þegar upp er staðið. Jalangurssteinarnir voru einnig á lista yfir 10 merkilegustu fornminjarnar í Danaveldi árið 2011. Fyrir framkvæmdirnar við yfirbyggingu steinanna var svæðið í kringum þá rannsakað. Þá kom í ljós, ef trúa má fornleifafræðingum, að steinarnir tveir hafi aldrei verið færðir til síðan á Víkingaöld, andstætt því sem áður var talið. Það ráða menn meðal annars af því að steinarnir sitja enn á steinsökklum sem eru gamlir og óhreyfðir. Miðað við miður fallegar vinnuaðferðir fornleifafræðinganna sem bera ábyrgð á rannsóknum í Jelling á síðari árum, leyfir Fornleifur sér að taka þessa niðurstöðu með varúð þangað til ég sé rannsóknarniðurstöðurnar birtar á prenti.

Ekki eru hlutfallslega fleiri fornleifarannsóknir eða -fundir í Danmörku en á Íslandi (miðað við íbúafjölda landanna). En sá grunur læðist að Fornleifi, að erfitt verði að velja 10 bestu fornleifarannsóknir á Íslandi árið 2011 þegar fornleifarannsóknirnar allar merja ekki einu sinni tuginn á árinu sem var að líða. Of margir fornleifafræðingar, m.a.  vegna kennslu í fornleifafræði við HÍ, var ein birtingarmynd hrunsins á Íslandi. Allt í einu datt mönnum í hug að mennta tugi fornleifafræðinga.

Þess vegna er nú gott að það er aðeins eitt fornleifablogg... og meðan ég man, nú er Forseti Íslands og frú í leikhúsinu með Margréti Þórhildi Danadrottningu, sem er með pungapróf í fornleifafræði upp á vasann.

Jalangurssteinarnir yfirbyggðir 25. desember 2011