Fortíđarsyndir á 150 ára afmćlinu

Týndur hlutur er ekki alltaf glatađur
 

Nýveriđ var hér á blogginu greint frá ţví hvernig Ţjóđminjasafniđ vill koma skikki á varđveislumál sín og afhendingu fornleifa sem finnast viđ fornleifarannsóknir til safnsins (sjá hér og hér). Kannski var líka kominn tími til ţess á 150 ára afmćli safnsins? Sumir telja hins vegar ađ Ţjóđminjasafniđ sé ađ fara inn á starfssviđ nýrrar stofnunar, Minjastofnunar Íslands, en ekki ćtla ég ađ dćma um ţađ.

Í sambandi viđ tillögur ađ drögum ađ nýjum reglum sem Ţjóđminjasafniđ vinnur ađ um afhendingu gripa til safnsins hafđi ég samband viđ Ţjóđminjavörđ međ skođanir mínar. Ţjóđminjasafniđ leitađi til fornleifafrćđinga um tillögur. En um leiđ og ég gaf álit bađ ég einnig um skýringar á ţví hvađ varđ um forngripi úr járni sem fundust viđ rannsóknir á Stöng í Ţjórsárdal sem afhentir voru Ţjóđminjasafni Íslands til forvörslu áriđ 1984. Sjá enn fremur hér.

Ég hef margoft bent á, ađ hvarf gripa og sýna er stađreynd á Ţjóđminjasafni Íslands (sjá t.d. hér), og víst er ađ ţar á bć vilja menn sem minnst rćđa um ţađ mál. Sérstaklega nú á 150 ára afmćlinu. Safn sem glatar og týnir einhverju er vitaskuld ekki gott safn. Söfn eiga ađ varđveita. Ţađ liggur í orđinu. Lilja Árnadóttir safnvörđur, sem týnt hefur sýni sem hún sjálf lét taka viđ mikilvćga rannsókn á varđveisluskilyrđum silfurs á Íslandi, vill ekki einu sinni svara fyrirspurnum um ţađ hvađ varđ um sýniđ. Ţví verđ ég víst ađ biđja Menntamálaráđuneyti um ađ sćkja svör fyrir mig. Hver veit, kannski ţarf rannsóknarlögregluna í máliđ?

Stöng 1984
Frá rannsóknum á Stöng í ágústmánuđi 1984. Ţá var fór fram mjög vönduđ rannsókn fyrir fjárveitingu úr Ţjóđhátíđarsjóđi, en Ţjóđminjasafniđ eyđilagđi rannsóknarniđurstöđur. Safninu var ekki treystandi. Nú vilja menn hvorki rćđa um fyrri tíma vanda né viđurkenna hann.
 

Alls fundust 50 gripir viđ tveggja vikna rannsókn á Stöng í Ţjórsárdal sem fór fram 11. ágúst til  og međ 2. september 1984. 33 gripanna voru úr járni. Áriđ 1993, er ég hóf störf á Ţjóđminjasafni Íslands, uppgötvađi ég mér til mikils hryllings ađ járngripirnir sem fundust á Stöng áriđ 1984 lágu allir undir skemmdum. Ég fann ađeins ryđguđ brot og járnryk í kössunum. Kristín Sigurđardóttir, núverandi yfirmađur Minjastofnunar Íslands (einnig kallađ pólska spilavítiđ), sem ber ábyrgđ á ţví ađ svo kölluđ Ţorláksbúđ hefur veriđ reist í Skálholti og sem ćtlar sér ađ fara ađ reisa suđrćna villu ofan á órannsökuđum rústum á Stöng í Ţjórsárdal, hafđi ekki gert neitt viđ forngripina. Áriđ 1984 var hún forvörđur á Ţjóđminjasafni Íslands og tók ađ sér ađ forverja gripina 50 sem fundust.

40-1984 Stöng

Hnífur ţessi međ leifum af tréskafti fannst ţann 22.8. 1984 í svćđi SC, í torfvegg skálans sem er undir rústinni sem nú liggur undir skemmdum vegna ađgerđaleysis Ţjóđminjasafns, Fornleifaverndar Ríkisins og Minjastofnunar Íslands síđan 1996. Hvernig ćtli  fundur Stöng84:40 líti út í dag? Ljósmynd Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson 1984.

Úr skýrslu 1984

Teikningar af forngripum í rannsóknarskýrslu frá 1984. Teikn. Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson 1984.

Fyrir rannsóknarskýrslu fyrir rannsóknina, sem ég sendi ţjóđminjasafninu, hafđi ég teiknađ og ljósmyndađ suma járngripina og eru ţađ einu heimildirnar, fyrir utan fundarstađ og mćlingu á ţeim og lýsingu, sem til eru í dag um ţá fornmuni sem látnir voru grotna niđur á Ţjóđminjasafni Íslands. Ekki teiknađi ég alla gripi eđa ljósmyndađi. Ţá var mađur ekki međ stafrćnar myndavélar eđa skanna og mađur nýtti tímann frá ţví ađ mađur lauk rannsókninni ţar til mađur fór af landi brott til náms mjög vel og teiknađi ţađ sem mađur gat og ljósmyndađi. Forverđirnir og Ţjóđminjasafniđ stóđu hins vegar ekki viđ skyldur sínar. En rannsóknarleyfiđ fyrir rannsókninni á Stöng hafđi Ţjóđminjavörđur gefiđ og ţar međ skyldađ rannsakendur til ađ afhenda forngripi ađ rannsókn lokinni.(ţetta var fyrir daga fornleifanefndar) og skuldbatt safniđ sig til ađ forverja gripina.

Ég hef beđiđ Ţjóđminjavörđ um skýringar á ţessu, en hún svarar engu um ţetta mál. Hún trúir nefnilega á hugskeyti, ţví ţegar ég minnti hana um daginn á erindiđ, ţá segist hún hafa fengiđ hugskeyti, en hún svarađi samt ekki spurningum. Ég sendi reyndar ekki hugskeyti, mér ađ vitandi, og hef ekki móttakara fyrir slíkar sendingar frá öđrum. Reyniđ ekki einu sinni. Veffangiđ er öruggara vilhjalmur@mailme.dk

Ég hef einnig beđiđ Ţjóđminjavörđ um ađ leita skýringa hjá Kristínu Sigurđardóttur á ţví sem hún var ađ gera áriđ 1984. Skýringar hef ég enn ekki fengiđ. Biđ ég hér međ opinberlega forstöđumanns Minjastofnunar Íslands ađ skýra af hverju hún lét forngripi frá Stöng í Ţjórsárdal grotna niđur og eyđileggjast áriđ 1984. Ćtlar hún ađ sýna ferđamönnum ţetta afrek sitt í 700.000.000 kr. yfirbyggingu á Stöng sem hún ćtlar ađ reisa yfir frekjulega valdníđslu sína án ţess ađ hafa nokkra samvinnu viđ ţann fornleifafrćđing sem rannsakađ hefur á Stöng í Ţjórsárdal? Ţađ held ég. Ţví hann hefur ekkert heyrt.

150 ára
"Týndur hlutur er ekki alltaf glatađur" (Ţór Magnússon 1988)

« Síđasta fćrsla | Nćsta fćrsla »

Athugasemdir

1 Smámynd: Ragnhildur Kolka

Ekki mjög traustvekjandi ţessi nýi formađur. Kannski ekki heldur battatíiđ sem hún stýrir. Hljómar dálítiđ eins og hún sé föst í 2007, en ţađ  mun vera nokkuđ í ađ slíkir gripir eigi ađ falla í verndarflokk.

Ragnhildur Kolka, 17.2.2013 kl. 17:05

Bćta viđ athugasemd

Ekki er lengur hćgt ađ skrifa athugasemdir viđ fćrsluna, ţar sem tímamörk á athugasemdir eru liđin.

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikiđ á Javascript til ađ hefja innskráningu.

Hafđu samband