Fćrsluflokkur: Helförin

SS-Úlfur í gćruúlpu

ezgif-7-5ea876c1a66e

Ţessi langa grein er örugglega eftir ađ valda smá skjálfta hér og ţar, ţótt vart valdi hún túristagosi án virđisaukaskatts.

Hún gćti miklu frekar komiđ af stađ óţćgilegu iđragasi hjá ţeim sem töldu sig ţekkja sögu mannsins sem hér verđur ritađ um. Ég er nokkuđ hrćddur um ađ samferđamenn hans, sem enn eru á međal okkar, hafi ekki ţekkt hann eins vel og ţeir héldu, svo ţađ sé alveg ljóst hér frá upphafi.

Mađurinn sem ég skrifa um er SS-mađurinn sem starir á ykkur hér fyrir ofan. Eg er reyndar búinn ađ "djúpfćgja" myndina örlítiđ. Ţiđ sjáiđ engin nasistamerki á myndinni. Ţví er um ađ gera ađ leggja ţađ á sig ađ lesa. Ţví upphaflega ljósmyndin er birt neđar.

Hann var einn af ţessum íslensku nasistum (en ţessi fékk ríkisborgararétt á 7. áratugnum) sem ég skrifa af og til um. Ţetta er "söguhetjan". Hann var nasisti í 1. deild. En á Íslandi var hann ađeins ţekktur ţekktur sem óđamála garđyrkjumađur.

Helvíti lék hann nú vel á okkur elskurnar mínar. Hann sló Mikson viđ!

SS-mađur í Hinu Íslenska Fornleifafélagi

13f6ca-netm1Einhverjir muna líklegast eftir öldnum, hávöxnum manni, Úlfi Friđrikssyni, sem kom á ársfundi hins íslenska fornleifafélags á 10 áratug síđustu aldar. Ţá hafđi ég tök á ţví ađ sćkja fundi í ţví félagi og hafđi aldrei gert síđan ađ ég hafđi gerst félagi á barnsaldri og heldur ekki eftir ţann tíma.

Úlfur ţessi sýndi gífurleg taugaveiklunareinkenni og horfđi sjaldan beint í augun á fólki ţegar hann talađi viđ ţađ. Ef menn töluđu ekki viđ manninn, vissu fáir ađ hann var mađur af erlendu bergi brotinn. En hann gekk eftir veggjum og komst ekki í samband viđ fólk ađ fyrra bragđi. Ég vissi ţó ađ hann var útlendingur löngu áđur en ég uppgötvađi ađ hann vćri í sama félagi og ég. Ég hafđi heyrt hann tala viđ annan karl í strćtisvagni á menntaskólaárum mínum. Íslenska ţessa nýbúa var óhemju bjöguđ. Hann var ávallt óđamála og nćstum óskiljanlegur.

Nóg um ţađ. Ég gluggađi einu sinni í bók sem hann skrifađi og sem bar heitiđ Fundiđ og gefiđ – sundurlausir ţankar á leiđum milli leiđa í kirkjugarđinum viđ Suđurgötu. Bók ţessi kom út áriđ 1988 og er ekki alls vitlaus. Ţegar ég gluggađi í bókina, furđađi ţađ mig, ađ mađur sem gerđi sig vart skiljanlegan á íslensku, gćti skrifađ bók á okkar falleg en tormelta tungumáli. Hann hefur ugglaust fengiđ til ţess dágóđa hjálp.

Ţar las ég ţađ sem hann upplýsti um sjálfan sig sem fékk mig til ađ glenna upp augun: 

Ég fćddist sem Wolf von Seefeld í Kúrlandi. Meirihluti íbúa ţessa lands, ţá kallađir Kúrar, voru síđar Lettar. Ţó voru einnig Kúrlendingar af öđru ţjóđerni. Ég tilheyrđi minnihluta af ţýsku bergi til margra alda. Ţar gekk ég í skóla, nam sögu og fornleifafrćđi og síđar í Ţýskalandi uns ađstađan breyttist ađ stríđi loknu. Baltnesku lýđveldin ţrjú voru innlimuđ í Sovétríkin. Ţá fluttust margir Lettlendingar, sér í lagi af ţýsku ţjóđerni, til Ţýskalands og víđar.

Ađalsmađur

Wolf von Seefeld fćddist áriđ 1912 inn í gamla ćtt ţýsks landađal í Degole, bć sem herrafólkiđ í Lettlandi (Ţjóđverjarnir) kallađi Degahlen. Ćttmenn hans og forfeđur báru barónatitla og notađi Wolf ţann titil á 4. og 5. áratug síđustu aldar í Ţýskalandi.

Mér ţótti ţessi karl afar grunsamlegur og sagan hans ótrúleg og hef í langan tíma safnađ upplýsingum um hann. Ég sendi eitt sinni nafn hans til Simon Wiesenthal-stofnunarinnar í Jerúsalem, sem ég hef unniđ fyrir í ýmsum minni verkefnum. Wolf von Seefeld var ţó ekki ţar á skrá og ţví líklega ekki eftirlýstur fyrir stríđsglćpi.

Ég heyrđi eitt sinn frá íslenskum sagnfrćđingi, sem taldi Úlf ţennan hafa starfađ í fangabúđum nasista. Ţađ hefur hann ţó aldrei getađ undirbyggt.

Bjó á Íslandi í 54 ár og varđ 97 ára

Áriđ 2009 sé ég minningargreinar um Úlf í Morgunblađinu. Hann var dáinn ţessi Úlfur Friđriksson í Fornleifafélaginu, ekki meira né minna en 97 ára ađ aldri. Hann andađist á Hrafnistu í Reykjavík 19. september, ţađ ár. 

Í lofgreinum um líf manns, sem fólk virtist ekkert ţekkja - eđa taldi sig ţekka ađ siđ Íslendinga, frćddist mađur um ţađ sem Úlfur Friđriksson hafđi sagt samferđarfólki sínu í Íslandi. Ári áđur sagđi hann starfsmanni Hrafnistu í Reykjavík, ţar sem hann bjó síđustu tvö ár ćvi sinnar, ćvipunkta sína. Ţegar ég sá ţađ, gerđi ég mér grein fyrri ţví ađ ekki var allt međ felldu međ Úlf hinn óđamála frá Kúrlandi.

Ţetta var skrifađ um Úlf í Hrafnistubréfi:

Sagnfrćđingur í garđyrkjunámi

Úlfur er menntađur mađur en hann fór í menntaskóla í Ríga í Lettlandi áriđ 1930 og lćrđi ţar grísku og latínu. „Ađ loknu framhaldsskólanámi fór ég í lettneska herinn í eitt ár og fór ţá ađ lćra sagnfrćđi viđ háskóla í Ríga,“ segir Úlfur en hann er sagnfrćđingur. „Svo ţegar ég kom til Ţýskalands fékk ég enga vinnu viđ sagnfrćđina svo ég ákvađ ađ fara til Hannover og lćra ţar garđyrkju,“ segir hann en hann lauk ţví námi á tveimur árum. „Ađ loknu garđyrkjunáminu flutti ég til Englands ...

                   Úr Hrafnistubréfi 1. tbl., 35. árg. maí 2008

Hér um daginn fékk ég svo fyrirspurn frá bókmenntafrćđingi og vini í Litháen, sem er ađ skrifa grein um fyrstu Litháana sem bjuggu á Íslandi, ţar sem hún vitnar í mig en - en ég hafđi vitnađ í merka grein eftir hana í tímariti í Litháen. Ţá var mér aftur hugsađ til Úlfs, Wolf von Seefeld, sem var frá nćsta bć, ef svo má segja, og ákvađ ađ skrifa ţessa grein nú, enda hef ég átt ýmislegt efni um í ţó nokkurn tíma um Úlfinn.

úr Hrafnistubréfi

Wolf von Seefeld lengst til vinstri međ félögum sínum í lettneska hernum á 4. áratug síđustu aldar.

Úlfur laug ađ Íslendingum til ađ hylma yfir frekar svarta fortíđ sína

Úlfur Friđriksson var eins og fyrr getur af barónaćttum, af ćtt ţýsks landađals á Kúrlandi sem settist ţar ađ á 16. öld. Hann notađi barónstitilinn óspart sér til framdráttar, er hann dvaldi í Ţýskalandi Hitlers.

En úlfurinn var slćgur og fór frekar hratt yfir sögu ţegar hann sagđi grandvaralausum Íslendingum sögu sína sem sögu fórnarlambs og "flóttamanns", t.d. ţeim sem ritađi um hann í Hrafnistubréfi áriđ 2008.

Yfirlýsingin um ađ hann hafi ekki fengiđ vinnu í ţýskalandi er hann hrökklađist frá Lettlandi á ekki viđ nein rök ađ styđjast.

Í Ţýskalandi stundađi Úlfur háskólanám og var framarlega í starfi nasista viđ ţann háskóla á 4. áratugnum. Kannski hefur hann hitt Davíđ Ólafsson sem síđar varđ seđlabankastjóri, og ţađ án prófskírteinis í hagfrćđi eđa skyldum frćđum. En Davíđ var ađ eigin sögn í Kiel.

Screenshot_2021-03-04 083-094 p65 - la_35_83-94 pdf

Fornleifafrćđingur

Úlfur stundađi nám í germönskum frćđum og fornleifafrćđi viđ háskólann í Kiel.

Einn prófessora hans var SS-Übercharführer (SS-Forschungsführer) Herbert Jahnkuhn fornleifafrćđingur.

Jankuhn sem var sannfćrđur nasisti sem međ öllum ráđum otađi sínum tota í innsta hring Ţriđja ríkisins. Hann varđ fljótt innsti koppur í búri hjá Alfred Rosenberg og Heinrich Himmler í samtökunum Ahnenerbe sem var stofnun stofnun innan SS.

ţar sem hann bar titilinn Reichsarchäeologe í deild sem kölluđ var Ausgrabungen. Hann skipulagđi fornleifarannsóknir til ađ sýna fram á forna búsetu "Germana" á ýmsum stöđum sem Ţriđja ríkiđ vildi ná yfirráđum yfir til ađ auka Lebensraum Germanans, mátt og megin, og um leiđ og "óćskilegu fólki" sem á vegi ţeirra varđ var rutt úr vegi eđa ţví útrýmt. 

Til ađ setja stofnun ţessa í samhengi viđ Íslandi, fyrirhugađi hún, eins og kunnugt er,  leiđangra til Íslands og sendi til landsins ýmsa furđufugla til frćđistarfa sem var ţó ekkert annađ en kukl og hindurvitni.

Gunnar Gunnarsson rithöfundur starfađi fyrir ţetta apparat og fór í fyrirlestraferđ um Ţýskaland á vegum Ahnenerbe, eins og lesa má hér ítarlega um á dálkinum til vinstri. Guđmundur Kamban gerđist Kalkúnasérfrćđingur félagsins (sjá hér). Ţađ er saga sem sumir á Íslandi vilja ekki heyra, sjá né lesa.

Á vegum Ahnenerbe-stofnunarinnar rannsakađi Wolf von Seefeld ásamt Hans Schleif leifar miđaldavirkis úr timbri ţar sem heitir Stary Dziergon í nyrsta hluta Póllands nútímans. Hugmyndafrćđingar dellunnar hjá Ahnenerbe kölluđu stađinn Alt Christburg og töldu stađinn höfuđvígi Germanskrar búsetu á síđari hluta járnaldar og á miđöldum.

Schleif und Seefeld

Úlfur og Hans Schleif viđ myndatökur á leirkerum   

Úlfur var rétt upp úr 1940 kominn međ ómerkilegt ţýskt SS-doktorspróf upp á vasann. Áriđ 1940 fékk hann stöđu safnvarđar í Posener Museum í Posen (vestur-Prússland), hérađ sem ţeir höfđu tekiđ aftur af Póllandi sem fékk ţađ áriđ 1919.

Skömmu síđar tók hann tímabundiđ viđ viđ starfi Jahnkuhns i Kiel, í lektorsstöđu. Ţar starfađi hann ađeins í nokkra mánuđi. Herbert Jahnkuhn hafđi ţá orđiđ of mikiđ ađ gera til ađ gegna skyldum sínum í Kiel. Hann var ţó um tíma orđinn háskólaforseti (rektor) í Kiel og gegndi líka skyldum hjá Ahnenerbe í Berlín, beint undir Heinrich Himmler.

Frćđilegt rán og rupl í skjóli ţjóđarmorđa

Áriđ 1942 stofnađi SS Ahnenerbe nýja deild: Sonderkommando Jankuhn sem starfa átti undir Division Wiking i Waffen-SS. Hlutverk ţessa "fornleifafrćđingateymis2 Jankuhns var at fara til Krím og tćma ţar söfn og fćra ránsfenginn til Berlínar. Tilgangurinn međ ruplinu var, fyrir utan ađ svala ţjófseđlinu sem nasistar voru allir haldnir, ađ sanka ađ sér sönnunargögnum um uppruna Gotanna á Krím og ţar međ yfirráđarétt Ţjóđverja allt suđaustur til Svartahafs.

Jankuhn tók dyggan samstarfsmann sinn Wolf von Seefeld (Úlf Friđriksson), sem og dr. Karl Kersten. 

Ţann 1 ágúst 1942 meldar Dr. Herbert Jankuhn og Baron Wolf von Seefeld komu sína sína í Staroberheve í Donetsk (Úkraínu nútímans), ţar sem ađalstöđvar Division Wiking á Krím var stađsett. Hann átti ţar erindi viđ yfirmann ţar sem hét Steiner. Steiner ţessi átti ađ hjálpa til viđ ađ finna fornleifafrćđilegar sannanir fyrir tilvist gotnesk veldis viđ Svartahaf. Svo vildi til ađ Steiner var ekki til stađar í bćkistöđvum ţar sem hann hafđi ţurft ađ fara fram á víglínuna til ađ líta til manna sinna ţar.

Jankuhn og međreiđarsveinar hans dvelja í höfuđstöđvunum í nokkra daga og vingast Jankuhn viđ félaga í Einsaztskommando 11b undir Einsatzgruppe D9, sem var var herdeild sem um tíma varđ frćgust fyrir ađ ferđast um međ vörubíl međ gasklefa á pallinum .... sem notađur var til "sérstakra ađgerđa", ţ.e. er morđa á gyđingum. Foringinn í Einsatzgruppe D, Werner Braune, fékk áhuga á leiđangri Jankuhns og gefur honum ráđleggingar um hvađa söfn hann megi búast viđ upplýsingar sem gćtu veriđ áhugaverđar.

Herbert-Jankuhn

Herbert Jankuhn á yngri árum

7. ágúst 1942 hittast Steiner og Jankuhn loks. Steiner, sem var á kafi í stríđsrekstri, hefur lítinn skilning á erindi Jahnkuhns og félaga, en fćst ţó loks til ađ greiđa götu ţeirra. Jahnkun og ađstođarmenn hans tveir, allir í SS-herbúningi slást í för međ Steiner til Maikop ţann 26. ágúst. Í ţeirri för taka SS-Wiking deildin sem ţarna var ekki fanga heldur skjóta alla á stađnum sem "grunađa hermdarverkamenn". 

Á međan Einzatskommando 11 smalar saman gyđingum bćjarins Maikop til aftöku, leyfir Dr. Karl Rudolf Werner Braune, ofursti í Division Wiking á Krím (sem var hengdur í Vestur-Ţýskalandi 1951, fyrir glćpi sína, m.a. Noregi), Jahnkuhn og Úlfi og Karli Kersten ađ rćna meintum gotneskum forminjum sem var pakkađ og ţćr sendar heim í heim til Reich.

Ţví sem ruplađ var voru forngripir ćttađir frá Grikklandi og sem í dag, sem og gripir sem hćgt hćgt er ađ tengja Skýţum, sem var austuríranskur og "arískur" hirđingjaćttbálkur ađ ţví helst er taliđ. Í dag vitum viđ, ađ ekkert af ţví sem stoliđ var ađ Ţjóđverjum tengdist Gotum.

Ahnenerbe Schein

Skírteini félaga í SS-Ahnenerbe.

Herbert Jankuhn starfađi áfram 1943-45 sem höfuđsmađur viđ njósnastörf í Sicherheitsdiens (SD) í Division Wiking frá 1943-45. Jankuhn tók áriđ 1944 ţátt í hernađi Wehrmachts og Waffen-SS viđ ađ brjóta niđur andspyrnu Pólverja í hinni stríđshrjáđu borg. Ţađ var glćsileg andspyrna eftir ađ andspyrna örfárra gyđing í sem faliđ höfđu sig í rústum gettósins í borginn hafđi veriđ brotbariđ niđur međ miklum erfiđismunum.  Fyrir framgöngu sína eftir stríđ var Herbert Jankuhn verđlaunađur međ Járnkrossinum.

Allt fram til desember 1944 var ţessi frćđilega siđlausa skepna fullviss um endanlegan sigur Ţjóđverja. Ţess má geta ađ Jankuhn mćtti einnig međ stórar armteygjur í Osló fyrr áriđ 1944. Norđmenn gleymdu ţví ekki eftir stríđ og ţar var hann aldrei velkominn aftur í Noregi - Hatten af for Norge!!

Valţjófarnir

Ahnenerbe hafđi óhemju áhuga á Íslandi. Hér prýđir Valţjófsstađarhurđin forsíđu á riti ţeirra Germanien.

Garđyrkjumađur var hann ekki

Söguhetjan í ţessari frásögn, Wolf von Seefeld, fór vitanlega ekki í garđyrkjunám, líkt og hann taldi grandvaralausum og auđtrúa Íslendingum trú um. Hann var hugsanlega sendur á vígstöđvarnar og var skráđur sem "Frontkämpfer". Á síđustu árum stríđsins eru heimildir um hann afar gloppóttar. Hugsanlega hefur hann veriđ fylgifiskur og skósveinn prófessors síns, Jankuhns í Varsjá. 

Eftir stríđiđ var Wolf von Seefeld fangi í fangabúđum Bandamanna fram til 1948. Ţađan fór hann til Kanada og dvaldi ţar í mörg ár. Hafa Kanadamenn ađ öllum líkindum ekki veitt honum ríkisborgararétt. Hann mun síđar hafa fariđ til Englands og sagđi ţá sögu ađ hann hefđi hitt Íslending í París, sem útvegađi honum vinnu á Íslandi. Ţar vann hann ýmis störf m.a. viđ garđyrkju í Biskupstungum, í Eyjafirđi, í Hveragerđi og síđan í Kirkjugörđum Reykjavíkur, lengst ađ í kirkjugarđinum viđ Suđurgötu, sem hann skrifađi síđar um. Sumariđ 1965 saltađi Úlfur fisk í Grímsey og sama ár hlaut hann íslenskan ríkisborgararétt. Enginn vissi ađ hann hafđi fariđ gegnum líkhrúgurnar til ađ rćna fornminjum á Krím.

Í Hveragerđi vann Wolf von Seefeld hjá Gunnari Björnssyni í Álfafelli, efst í bćnum. Hjá Gunnari unnu margir útlendingar og reyndar fleiri gyđingar en nasistar. Sćmundur Bjarnason, sem er međ áhugaverđari bloggarum landsins, vegna stíls og innihalds, minntist lettneska barónsins á bloggi sínu 14.11.2012:

Ţann 1. september 1958 vann ég í Álfafelli hjá Gunnari Björnssyni og hef veriđ 15 ára gamall ţá. Ástćđan fyrir ţví ađ ég man ţetta svona vel er ađ ţennan dag var íslenska fiskveiđilögsagan fćrđ út í 12 mílur, ef ég man rétt. Ţann dag var starf mitt m.a. ađ ţvo skyggingu af rúđunum í blokkinni sem var áföst vinnuskúrnum. Í Álfafelli vann konan hans Eyjólfs hennar Svanborgar. Hún var ţýsk og oftast kölluđ Eyfa mín. Af öđrum sem unnu hjá Gunnari um ţetta leyti man ég best eftir Hansi Gústafssyni og Lettneska baróninum. Hann var nú víst bara af barónsćttum og talađi svolitla íslensku. Einhverntíma var ég ađ tala um barónstitilinn viđ hann og hann gerđi heldur lítiđ úr honum og sagđi ađ íslendingar vćru allir af barónsćttum. Ţetta datt mér í hug ţegar ég las um ćttrakningu „the King of SÍS“.

Já, svo gekk ţessi SS-doktor í Félag Íslenskra fornleifafrćđinga, sem enn hefur ekki veitt honum neinn heiđur sem öđrum íslenska ríkisborgaranum međ doktorspróf í einhvers konar fornleifafrćđi. Líklega engin ţörf á ţví.

Óhugnanlega nálćgđ sögunnar

Fyrir utan ađ vera um tíma í sama félagi og SS-fornleifarćninginn Wolf von Seefeld, sem ég vona ađ mér sé fyrirgefiđ, hef ég upplifađ ađ ţurfa ađ vera viđstaddur fyrirlestur fyrrverandi yfirfornleifafrćđingsins SS, Herberts Jankuhns. Ţađ var snemma á árum mínum á Miđaldafornleifafrćđideild Háskólans í Árósum, líklega 1981 eđa 1982.

Ţá var Herbert Jahnkuhn kominn á eftirlaun sem prófessor viđ háskólann í Göttingen, ţar sem hann hafđi síđast fengiđ embćtti. Hann fékk áriđ 1949 einhverja falsađi uppreistarćru frá Bonn, og sumir fóru ađ trúa ţví ađ hann hefđi ekki veriđ félagi í SS eđa nasistaflokknum, líkt og hann hélt fram. Allt slíkt hefur í dag veriđ afsannađ. Jahnkuhn var ófyrirleitinn atvinnunasisti.

Einhverjir prófessorar og safnverđir á Moesgaard í Árósum, ţar sem deild mín hafđi til húsa á gömlum herragarđi, tóku upp á ţví ađ bjóđa gamla prófessornum í Göttingen til ađ heyra sögu Haithabu-rannsóknanna sem fyrst fóru fram á vegum Ahnenerbe. Sumir fornleifafrćđingar í Danmörku héldu vart vatni fyrir fyrirbćrinu.

Fyrirlesturinn var svokallađur miđvikudagsfyrirlestur, onsdagsseminar, sem stúdentar áttu og urđu jafnvel ađ mćta á.Í byrjun annar fengu viđ blágrćnan seđil međ yfirliti yfir fyrirlestrana. Eitt sin komst ég á blágrćna seđilinn.

Ég gerđi eins og mér var sagt, af gömlum prófessor mínum, Olaf Olsen, sem var af gyđingaćttum. Seinna kom ţví miđur í ljós ađ hann hafđi sjálfur á unga aldri stundađ einhvers konar njósnir fyrir Rússa (sjá hér).

Ţađ sem ég man helst eftir úr ţessum fyrirlestri Jankuhns, sem var leiđinlegur, var forláta skyggnusýningartćki sem gamli nasistinn kom međ sér og sem ađstođarmađur hans bar inn. Ţetta var sýningartćki fyrir 6x6 sm skyggnur ólíkt ţeim forngripum sem notast var viđ á deildinni ţangađ til Powerpoint kom til sögunnar.

Jankuhn kom lítiđ inn á starfsár sín hjá Ahnenerbe, en sýndi hins vegar skyggnur frá ţví eftir stríđ, ţar sem hann notađi fanga til ađ grafa fyrir sig, međan hann stóđ upp á bakka og benti. Mađur sá fangaverđi gráa fyrir járnum á grafarbakkanum.

En hin alţekkta ţýska Technik mit Komfort kemur ekki alltaf međ stormsveipsgljáa eins og ţýskar ţvottaefnisauglýsingar eru svo vel ţekktar fyrir. Tćki Jankuhns var splunkunýtt af fćribandi ţýska efnahagsundursins, en fyrsti hálftíminn fór í ađ koma helvítis tćkinu í lag. Mig minnir ađ peran í tćkinu vćri sprungin en hún fékkst ađ lokum hjá ljósmyndara safnsins. Ţessi total unperfekte byrjun var hugsanlega ástćđan til ţess ađ ekki mátti spyrja SS-prófessorinn spurninga eftir fyrirlesturinn. Hann flýtti sér í burtu ... og dó svo 10 árum síđar.

Á ţessum árum var sannleikurinn um hann farinn ađ koma fram, og síđan hefur veriđ grafiđ duglega í skjöl utan Ţýskalands af yngri kynslóđ sem ţorir, ţannig ađ allir viti, ef ţeir vilja ţađ, ađ Herbert Jahnkuhn var skítmenni af fyrstu gráđu, sem ţjónađi dauđanum en ekki frćđunum. Međ honum starfađi Barón Wolf von Seefeld, óđamála undirmađur, sem síđar gerđist garđyrkjumađur í kirkjugörđum Reykjavíkur undir sérstakri vernd Íslendinga.

Jú, vissulega eru örlög mannanna misjöfn. En af hverju var Wolf van Seefeld á Íslandi? Hvađa Íslendingur var ţađ sem hann hitti í París? Var hann ađ fela sig, eđa í leit ađ germönskum hreinleika? Ţađ síđarnefnda fann hann örugglega ekki í Mörlandanum. Svo mikiđ er víst.

Ýmsar frćđigreinar sem notađar voru viđ ritun greinarinnar:

Sérstakar ţakkir:

Ţess má geta ađ einn höfundanna sem hér hefur veriđ vitnađ í , Seweryn Szczepanski, og sem myndin af Úlfi í SS-klćđum er fengin ađ láni hjá, fann upplýsingar um Fornleifaúlfinn á Íslandi, međ ţví ađ googla nafn hans. Hann fann ţađ í minningargrein í Morgunblađinu og ţýddi hana međ Google-translate.

Gamlir nasistar reiknuđu aldrei međ veraldarvefnum. Sjá grein Szczepanskis frá 2011. Hann skrifađi enn eina grein áriđ 2018. sem má lesa hér.

Angrick, Andrej, 2003.  Besatzungspolitik  und Massenmord. Die Einsatzgruppe D in der südlichen Sowjetunion 1941-1943. Hamburger Edition, Hamburg 2003, 581-582.

Eickhoff, M. & Halle, U. 2007. Anstelle einer Rezension – Anmerkungen zum veröffentlichten Bildüber Herbert Jankuhn. Etnographisch-Archäologi-sche Zeitschrift48:1. Berlin. Heuss, A., 2000.

Jankuhn, Herbert 1942.  Bericht über die Tatigkeit des Sonderkimmandos Jankuhn bei der SS-Division Wiking, für die Zeit vom 20. Juli bis 1 Dezembeer.

Kaczmarek J. 1996. Organizacja badań iochrony zabytków archeologicznych w Poznaniu (1720–1958). Poznań 1996

Kater H. M., 2006 – Das „Ahnenerbe” der SS 1935–1945. Ein Beitrag zum Kulturpolitik des Dritten Reiches. München.

Leube, Achim 2008.  Wolf von Seefeld – ein Menschenschicksal in nationalsozialistischer Zeit der Jahre 1936–1945.  Terra Barbarica [Series Gemina, Tomus 2, Studia ofiarownane Magdalenie Maczynskiej W. 65. cocnice urodizin]. Lodz.

Mehner, Kurt 1995. Die Waffen-SS und Polizei 1939-45, Norderstedt, Militair Verlang, 191.

Pringle, Heather 2007. The Master Plan: Himmler’s Scholars & The Holocaust, Hachette Books,

Schreiber Pedersen, Lars 2011. Nationalsocialisten Herbert Jankuhn. Fornvännen 2011 (106):3, 245-249.

Szczepanski, Seweryn 2009.  Archaeology in the Service of the Nazis: Hitler´s Propaganda and the Excavations at the Hillfort Site in Stary Gziergon (Alt Christburg),  Lietuvos Archaeologija 2009, T. 35, 83–94.

Idem 2011. Archeologia w sluzbie nazistów – czyli rzecz o dzialalnosci „Wydzialu Wykopalisk” SS -Ahnenerbe na stanowiskach w Starym Dzierzgoniu i Starym Miescie
(1935-1937).  z dziejów badan archeologicznych na pomorzu wschodnim 24-25.XI.2011
Muzeum Archeologiczne w Gdansku, 224-246.

Vollertsen, Nils 1989. Herbert Jankuhn, Hedeby-forskningen og det tyske samfund 1934-1976. Fortid Og Nutid, 1, 235-251.

Úlfur Hrafnisutbréf

Ljósmynd úr Hrafnistubréfi 2008, Ljósmyndari ókunnur.


Danskt meistaraverk um Auschwitz

Langwithz Smith

Í síđustu viku brá ég mér bláa Skodanum mínum á listasafniđ Louisiana í Humlebćk norđan Kaupmannahafnar.

Í ađsigi ţrumuveđurs ók ég rólegu leiđina, um Bellevue og eftir Strandvejen, í gegnum hverfi höfuđríkra Dana. Ţá var mér hugsađ til nokkurra ţeirra sem áđur bjuggu ţar, og sem ţénuđu mjög vel á síđari heimsstyrjöldinni. Ţá var samvinnupólitík viđ völd í Danmörku og margir Danir róma enn samvinnuna viđ Ţýskaland nasimans. Sú "pólitík" Dana, sem var ekkert annađ en undirlćgjuháttur ţjóđar sem alltaf litiđ upp til nágrannanna í suđri, og sumir hrćđst, varđ til ţess ađ saklaust fólk, gyđingar, kommúnistar, sígaunar og ađrir voru sendir í hendur morđingja. Dönsk yfirvöld sendu fólk til Ţýskalands, án ţess ađ ţurfa ţess og flestir sem hlutu ţau örlög voru myrtir í fanga- og útrýmingarbúđum nasista

Tilgangur safnaheimsóknar kl. hálfátta á drungalegu sumarkvöldi var viđtal sem tekiđ var viđ Peter Langwithz Smith um nýja bók hans, Dřdens Bolig, sem nýlega kom út hjá forlaginu People´s Press í Kaupmannahöfn.

Ég ţekki Peter örlítiđ og var međ honun í Auschwitz áriđ 2001 á ferđalagi starfsmanna Dansk Center for Holocaust og Folkedrabsstudier, ţar sem ég starfađi sem sérfrćđingur (seniorforsker) 2000-2002. Međ í förinni voru menntaskólakennarar, m.a. Peter, sem var ţeirra langfróđastur. Hann hefđi átt ađ vinna á stofnun okkar frekar en margir ađrir sem ţangađ voru ráđnir og aldrei luku neinu ćrlegu verki.

Ţegar kemur ađ ţekkingu á Auschwitz, veit líklega enginn meira en Peter Langwithz Smith. Hann, og annar vinur minn Torben Jřrgensen sagnfrćđingur, jusu af brunni ţekkingar sinnar á morđbúđum nasismans um gjörvallt Pólland í ferđinni áriđ 2001. Peter og Torben er einnig hćgt ađ ţakka ađ ţúsundir danskra ungmenna hafa fengiđ frćđslu um hrylling nasismans. Ég frćddist mikiđ í ferđalaginu áriđ 2001, sem ég er ţó ekki tilbúinn til ađ endurtaka í bráđ. Ţví kemur bók Peter Langwithz Smith sér vel. Nú er hćgt ađ sitja heima og frćđast um Auschwitz í smáatriđum, en ef ég kćmist aftur međ Peter og Torben, myndi ég vitaskuld strax ţakkast bođiđ. 

Ég keypti mér nýlega bók Peter Langwithz Smith. Ţađ er mikiđ verk og stórt í sniđum. 25x35 cm ađ stćrđ, nćrri 4 kg ađ ţyngd og 765 blađsíđur. Bókin inniheldur fjölda ljósmynda, bćđi eftir höfund og gamlar myndir frá stríđsárunum eđa frá ţví rétt eftir stríđsárin.

Ţótt bókin sé ţung, bókstaflega sagt, ţá er hún mjög lćsileg og máliđ er fyrirtaksgott enda var Peter lektor í ţýsku og dönsku, lengst af í menntaskóla í Esbjerg.

Langwithz Smith Louisiana 2019

Peter Langwithz Smith til vinstri. Ljósmynd Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson 2019

Efni bókarinnar er auđvitađ ekki skemmtiefni, sem flestir vilja fá úr bókum sem ţeir lesa. Bókin er miklu meira en ţađ. Hún er fágćtt frćđirit, en einnig góđur minnisvarđi, uppsáttarit og andsvar viđ öllu ţví rugli sem helfararafneitarar og ađrir andlegir dindlar spređa um allar jarđir eftir ađ veraldar-vefurinn varđ kćrkomiđ verkfćri ţeirra.

Allir skólar og menningarstofnanir ćttu ađ eiga eintak af bók Langwithz Smiths og hún á erindi til hinna Norđurlandanna. Vonandi verđur hún gefin út á öđrum tungumálum en dönsku, ţví höfundi hefur tekist ţađ sem engum öđrum hefur áđur tekist: Ađ ná heildartökum á ţekktasta stađ morđćđi nasismans.

Hingađ til hef ég lesiđ bókina á ţann hátt ađ ég vel mér kafla af handarhófi ţegar ég hef tíma og er í ţeim móđ ađ geta lesiđ svo ţungar bćkur. Mađur sekkur strax í textann. Stundum verđur mađur ađ leggja bókina frá sér, ţví ţađ sem lýst er er svo hrćđilegt og átakanlegt.

Kvöldviđrćđan viđ Peter Langwihtz Smith á listasafninu Louisiana í Humlebćk heppnađist einstaklega vel. Hljómleikasalurinn á Louisiana var fullur og áheyrendur áhugasamir. Út á Eyrarsundi heyrđist í hrikaleg  ţruma í byrjun viđtalsins viđ Peter, svo ein minni og ţá fór ađ rigna örlítiđ. Jafnvel veđriđ hentađi viđburđinum.  

Ég rćddi lítillega viđ Peter eftir fyrirlesturinn, ţar sem hann áritađi eintak mitt af bókinni og einnig fyrir ađra sem keyptu bókina í bóksölu listasafnsins. Líklegast á bókin ekki eftir ađ verđa best-seller í bókabúđ Louisiana ţar sem hún var dýr.

Bókina ber óefađ ađ kjósa sem besta frćđiritiđ í Danmörku áriđ 2019. Ţó áriđ sé vart hálfnaĺ má vart búast viđ betri bók.

Bókin, sem er innbundin, er ekki dýr á netinu, og vonandi kaupa Íslendingar hana líka, ţví bókin á vitaskuld erindi í litlu landi, ţar sem sumt fólk á ţađ til ađ líkja byggđastefnu yfirvalda á Vestfjörđum viđ Auschwitz og gćluverkefni góđmennsku sinnar, Gaza, viđ gettó helfararinnar. Svo kunna Íslendingar vel ađ lesa dönsku, sem er enn meiri ástćđa til ađ ná sér í ţetta mikilvćga verk hafi mađur áhuga á sögu síđari heimsstyrjaldar og sjúkdómnum gyđingahatri. Skólar ćttu ađ ná sér í eintak og nota bókina í dönskukennslu.

Peter Langwithz Smith
Dřdens Bolig : Auschwitz-Birkenau
People´s Press, Křbenhavn 2019

765 bls.

Bókin fćr:

6 grafskeiđar


Wiener Blut

Grünzweig front b Fornleifur

Imagine finding the last signs of life from a person at an Internet stamp auction.

I didn´t believe my own eyes when I by pure chance came across a letter-card that was sent from Kielce in Poland to Brooklyn NY in November 1941. Earlier this year the card was on sale at a Danish internet stamp auction. I haven´t collected stamps since I was 12 years old, and had only done business with the Danish stamp-dealer when buying matters of historical interest, e.g. a postcard of a remote village in Greenland, which I have done research on, as well as few Icelandic ex-pat election envelopes, which according to Icelandic law should have been deleted after parliament elections in the 1970s and 1990s.

The card was posted in Kielce in Poland, a city, which is maybe best known for the massacres committed by the locals on Jews who returned to the city after WWII – a fact which seemingly is very difficult for some Poles to acknowledge.

The card was sent by Marie Grünzweig (b. March 16, 1874), who wrote to emigrant relatives or acquaintances, Dr. Eduard Kahn and his wife Sofie in Brooklyn.

Mrs. Grünzweig was Jewish and was deported by the Nazis on a transport to the East from Vienna on 14 February 1941. The destination of the transport was the ghetto of Kielce.

The address for Mrs. Grünzweig, on her card dated on 14 November 1941, was Altersheim at Forsthaus No 1., The old peoples´ home at Forrest house No 1.

For some years now I have been working on a book on the short life of Polish historian Dr. Stefan Glücksman, who travelled to Denmark in 1939 to study. In January 1941 he was deported by the Danish authorities from Denmark and killed in the Gross Rosen SS-camp in November 1941. Some of his close relatives, who were not living in Warsaw, were originally from Kielce. In my research on Dr. Glückman’s relatives, who still lived in Kielce after 1939, I had never seen any mention of an old peoples´ home nor Forsthaus No 1. Honestly, the address didn´t sound very much like it was in the ghetto of Kielce, but rather on the outskirts of the town or on the border of the ghetto which lay near to a forest or some trees. 

A little research revealed that the address in Kielce was registered by the DÖW (Documentation Centre of Austrian Resistance) in Vienna. In their database, which is accessible to the public on the Internet, one can find letters from Mrs. Berta Brandweiner, who in 1943 was admitted to the Altersheim in Kielce after being a patient at the hospital or sick bay in the Kielce-ghetto. In May 1941 the address for the Altersheim is not mentioned as Forsthaus 1, like it is in the letter of Mr. Grünzweig. I can, however, see that in October 1941 Mr. Brandweiner´s address was Forsthaus 1.

Who was Mrs. Grünzweig

There is mention of Marie Grünzweig in an excellent article by Claudia Kuretsidis-Haider entitled Vertreibung und Vernichtung Jüdische Schicksale vor dem Hintergrund von Shoah und erzwungener Emigration 1 – ein Werkstattbericht , which mostly deals with her son Walter Grünzweig among other people. Marie Grünzweig had a grocery store in the 10th district of Vienna, in Leibnitzgasse 45, where she lived together with her son Walter and daughter in law, Frieda (born Wenkert).

Her son, Walter, had became politically involved in the Socialist Workers Youth (Sozialistischen Arbeiterjugend). His political activities had brought him to the attention of the Police. He was arrested in 1935 and after his release from prison he fled to Palestine, when he heard that the Police was planning to arrest him again. Walter lived in Haifa with his wife

In March 1938, after the Anschluss, Marie Grünzweig lost her flat and her shop was "Aryanized". Last known information about her was that she was living in a collective apartment for deportees at Bergstrasse 8 in the 9th Vienna district.

On 19 February 1941 Marie Grünzweig was brought to the Aspangbahn railway station in Vienna with 1003 Jewish men, women and children and deported to Kielce.

 How Mrs. Grünzweig´s postcard from the Kielce Ghetto, sent to New York, ended up in Denmark is still a mystery. Are people so cynical to sell the last remains of people at a stamp auction? I myself had to carefully consider why I bought this card. I bought it to donate it to the Yad Veshem, The World Holocaust Remembrance Center in Jerusalem - so they have more information on Marie Grünzweig but a name, birthday and a deportation date. [On 19 February 2018 I personally handed it to the corators at the collections "Gathering the pieces"] Mrs. Grünzweigs life was one of millions destroyed by Nazi terror. Everything we can add of information about the lives of the victims is important.

Mrs. Grünzweig might not have lived long after she wrote her card to the Kahn-family in New York. In the summer of 1942 the Jews in the ghetto of Kielce were transported to Treblinka where they were killed. The card to Mr. and Mrs. Kahn of Crown Highs, Brooklyn might have been sold off to a rag picker when their house was cleared after their death, and wandered from dealer to dealer for years, until it was bought by someone in Denmark.

Now the last words of Mrs. Grünzweig will end up in Israel. Her wanderings have ended.

Grünzweig card backt b Fornleifur

The Nazi censorship removed a sentence out of Mrs. Grünzweig´s card. Modern methods might possibly let us know what she wrote and the Nazis didn´t want us to see.

Later addition

The postcard and relevant information relating to Mrs. Marie Grünzweig were handed over to the Yad Vashem Gathering the Fragments department during me and my son Ruben´s  visit to Jerusalem in February 2018. The donation was later confirmed in the below letter from the Yad Vashem on the 5th of June 2018. The letter-card and information were added to the Yad Vashem´s archive under file number 13311918.

Marie Grunzweig Yad Vashem 2

The author

Dr. Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson is a Denmark-based, Icelandic national, archaeologist and historian. Formerly senior researcher of the Danish Center for Holocaust and Genocide Studies in Copenhagen and editor in chief of Rambam, the annual of the Danish Jewish Historical Association; Occasionally a researcher for the Simon Wiesenthal Center branch in Jerusalem. Dr. Vilhjálmsson is the sole editor of the blog-site you are reading.


Les boys are here again

kam_1272527.jpgkam.jpg

Politiken og andre danske dagblade har pĺtaget sig rollen som groupie-blade for "rockstjernen" Sřren Kam. Kam skriver nu, mćrkeligt nok, om sit landsforrćderi, helt frisk fra graven men godt hjulpet af to danske historikere; Udgiveren er forlaget Lindhardt & Ringhof, som sĺ udmćrket ved at tusindvis af skřre, midaldrende danske mćnd elsker og dyrker sine nazister. Nazi-svin sćlger altid godt i Danmark, specielt op til jul. Nazibogen i ĺr hedder Et liv uden fćdreland, som er en ganske fejlagtig titel, for Sřren Kam valgte med sine handlinger et andet fćdreland end Danmark.

Politikens medarbejdere forstĺr tilsyneladende ikke, at Sřren Kam og hans ĺndsfćller er pendanten til nutidens ISIS-soldater og Hizbut Tharir-medlemmer. Der er ikke, og bliver aldrig, noget rockstjerneagtigt over denne kriminelle dansker, som aldrig fik den straf som han fortjente.

Den danske stat, sammen med den tyske, hjalp charlatanen Sřren Kam til en fredelig tilvćrelse i alderdommen. At udgive Kams "memoirer", er en skćndsel mod hans ofre og forherligelse af den ideologi som han fulgte hele sit liv.

Nĺr to historikere udgiver en bog af Kam, hvori der intet nćvnes om den kamp som Simon Wiesenthal Center og andre har kćmpet, for at fĺ nazisten og morderen Sřren Kam retsforfulgt, sĺ er de to historikere Kams forlćngede og rejste arm. Sĺdan en indholdsfriseret bog er af ringe betydning for forskningen nĺr den nćste ikke henviser til eksisterende forskning og udgivne břger om Kam, f.eks. journalisten Erik Hřgh Sřrensens břger. Politikens og andre avisers opblćste reklame for Sřren Kams dřdsbiografi, hvorfra billedet her foroven stammer (det findes i en usminket tilstand i bogen, og det er forsangeren Kam i midten) er fuldstćndig ude af proportioner og kan slet ikke forstĺs i forhold til Politikens ellers sĺ fine moral og pĺstĺede eneret pĺ alt som er rigtigt og korrekt.

Kam glemte sine mřder med Werner Best i 1943

Nĺr historikerne der udgiver vćrket ikke har opdaget en af Kams vćrste udeladelser, sĺ bliver man nřdt til at stille spřrgsmĺlet, hvorfor man i det hele taget udgiver den slags nazi-litteratur? Historikerne, hvoraf den ene er intet mindre end "eksperten" i Werner Bests levned i Danmark, har overset, at Kam lige inden mordet pĺ redaktřr Carl Henrik Clemmensen i 1943 havde et mřde med Rigsbefuldmćgtigede Werner Best. Dette fremgĺr af Bests tjenestekalender (originalen befinder sig stadig i en privatejers samling!). Oplysningerne om mřderne er heldigvis udgivet i to af Erik Hřgh Sřrensens seneste břger om Sřren Kam. Men Kam selv beretter intet om de seks mřder som han i 1943, som relativt lavt rangeret SS-mand (Unterscharführer), havde med Nazistyrets řverste leder i Danmark. Den sluger lćseren sĺ som det rĺ rřdkĺl til anden fra dammen, fordi eksperterne har vist det slřvsind ikke at korrigere denne vćsentlige mangel/vildledning i Kams memoirer.

Sřren Kam griner ad os fra graven i Tyskland, sit hjemland efter 1941. Tidspunktet for udgivelsen af hans lřgne er perfekt, nu nĺr halvdelen af danske besćttelsestidshistorikere er af den mening, at den danske kollaboration med besćttelsesmagten var en himmelsk velsignelse. Det var ikke blot nazistiske miljřer som feterede Sřren Kam som en slags "rockstjerne". Nutidens historikere er ogsĺ ivrige groupies og nyttige idioter.


Danske SS-mćnd var ogsĺ deres mordere

gesia_122.jpg

Dette billede, og andre fotografier af forarmede jřder i denne artikel, viser fanger som i slutningen af maj 1942 blev deporteret til en koncentrationslejr i Hvide-rusland, hvor danske Waffen-SS mćnd fra Frikorps Danmark gjorde tjeneste i 1942-43. Danske SS-frivillige var ogsĺ deres mordere.

For nylig udkom bogen En skole i vold af to fredelige historikere, Dennis Larsen og Therkel Strćde. Det er en yderst vigtig bog om danske Waffen-SS frivilliges medvirken til forbrydelser i Hviderusland i 1942-1943. Bogens fokuserer fřrst og fremmest pĺ SS-folkenes ugerninger, men billederne af fangerne fra Warszawa som danske SS-soldater muligvis har vćret med til at slĺ ihjel var ikke kendte af forfatterne.

gesia_32.jpg

I 1998 udkom en anden vigtig bog om danske Waffen-SS frivillige som bar titlen Under Dannebrog og Hagekors. Den havde derimod en vćsentlig mangel. Bogens tre forfattere, der havde skrevet deres bog som speciale i historie pĺ RUC under vejleding af professor Claus Bryld, vćrgede sig ved at behandle spřrgsmĺlet om danske Waffen SS-soldaters deltagelse i krigsforbrydelser. De forsikrede sine lćsere om, at de danske Waffen-SS soldater var "almindelige mćnd" og "gode soldater".

Da deres bog udkom i 1998, skrev jeg til dem og spurgte, hvorfor de ikke berřrte de krigsforbrydelser som vi trods alt kendte til at danske Waffen-SS mćnd deltog i. Jeg fik ikke noget svar, men da jeg forsřgte at ringe til en af forfatterne blev jeg nćrmes overfuset af en arrogant holdning til hvad jeg som udlćnding blandede mig i dansk historieskrivning. Senere skrev forfatterne en artikel i bogen Denmark and the Holocaust, hvor de ganske overfladisk behandlede danske SS-mćnds krigsforbrydelser (se her).

en_skole_i_vold.jpg

Turde, hvor andre tav

Dennis Larsen og Therkel Strćde har nu turdet hvor andre tav. De modtog ironisk nok kritik af deres nye vćrk af en i forfatterteamet bag den mangelfulde mursten Under Dannebrog og Hagekors. I Weekendavisen pĺstod en af forfatterne, at man allerede kendte til alt det som Larsen og Strćde fremsatte i sin bog, og at der intet nyt var at lćse i den. De gamle nyhederne var i hvert fald ikke at finde i deres bog om danske Waffen-SS frivillige fra 1998.

d_billeder_uffe_ellemann_jensen_in_estonia_411519_1250357.jpgAntageligt inspireret af bogen Under Dennebrog og Hagekors ytrede Uffe Ellemann Jensen Dan- marks forhenvćrende udenrigsminister sin respekt for danske frivillige SS-mćnd i et dansk tv-program om Baltikum. Han betegnede dem som gode soldater.

 

 

 

SS-manden pĺ Hollćndervej

Larsen og Strćde fortćller i deres nye bog bl.a. historien om medlemmer af Frikorps Danmark som blev udstationeret i uddannelseslejren Waldlager udenfor byen Bobruisk i Hviderusland fra 1942 til 1943. Tilknyttet denne lejr var ogsĺ en "Jřdelejr". Ud fra det foreliggende kildemateriale er der desvćrre ingen hĺndfaste beviser for enkelte danskeres direkte deltagelse i myrderier pĺ jřderne. Det er dog hćvet over al tvivl, at danske Frikorps Danmark mćnd deltog i tjenesten i "Jřdelejren", som inkluderede myrderier af jřder.

To af de danske Frikorps-Danmark mćnd som befandt sig i Waldlager ved Bobruisk er stadig i live. En af dem bor pĺ Hollćndervej pĺ Frederiksberg. Manden pĺ Hollćndervej som hed Helmuth Leif Rasmussen (hans rigtige navn er mig bekendt) har ikke fortalt noget som forbinder ham direkte med nakkeskud af jřder eller andre ugerninger i "Jřdelejren". Han sĺ blot til, efter eget udsagn, mens andre myrdede. Og lad os nu huske, han er uskyldig indtil andet er bevist.

hollaendervej.jpg

Pĺ et lille billede som blev taget af manden pĺ Hollćndervej pĺ Frederiksberg, den gang han som ung dansker gjorde tjeneste for Hitler-Tyskland, bćrer han en sort knippel. Knippelen er det vćrktřj som vagtmćnd brugte i nazisternes i KZ-lejre, hvis de da ikke myrdede jřder med nakkeskud eller andre metoder. Men ifřlge BT gĺr manden pĺ Hollćndervej efter eget udsagn meget i kirke, sĺ han har nćppe brugt dette redskab da han gik vagt med knippelen udenfor "Jřdelejren", hvor han befandt sig mens andre SS-folk begik forbrydelserne. Foto BT.

gesia_62_1250375.jpggesia_52_1250376.jpg

gesia_32_1250377.jpggesia_82_1250378.jpg

Her kan i man se nogle de jřder som blandt andre deporteredes den 28. eller 29. maj 1942 fra fćngslet i Gesia gade (Gĺsegade) i Warszawa i 1942. Billederne stammer fra en film som tyskerne lod lave i Warszawa ghettoen i begyndelsen af maj 1942. De forarmede jřder som kan ses pĺ billederne fra arresten i ghettoen i Warszawa, (se her, samt herher og her ; Flere oplysninger om filmen, den sĺkaldte "Ufuldendte Film" se her og her) var danskere i Frikorps Danmark meget sandsynligt med til at drćbe i 1942-43, for disse fanger blev bragt til "Jřdelejren" i Bobruisk. Nĺr de ikke lćngere kunne anvendes til slavearbejdet, bl.a. grřftegravning og vejarbejde, eller blev for syge og udhungrede, blev de beordret til at ligge pĺ maven i store grav ved SS-lejren, hvor SS-folkene myrdede dem med et nakkeskud.

homoriemer.jpg

Nogle af de unge drenge blandt fangerne i "jřdelejren" ved Bobruisk i Hviderusland fik "sćrlig behandling" hos den homoseksuelle, tyske SS-Blokfřrer Adold Riemer (billedet til venstre). Han udvalgte unge fanger til sit seksuelle misbrug i lejren. Han blev aldrig straffet for sine forbrydelser. Riemer sparkede, slog og piskede fangerne, hćngte flere og begik et ukendt antal drab. (Denne forfatter kan ikke fĺ sig til at beskrive den sadisme som Riemer udřvede (lćs i stedet bogen En skole i Vold s. 272-275). Foto fra bogen En skole i vold.

Danske myndigheder har systematisk siden 1996 forsinket eller forhindret forskere i at fĺ adgang til oplysninger om f.eks. danske udvisninger af statslřse jřder eller oplysninger om Waffen-SS folk som begik forbrydelser. Oplysninger om statslřse jřders udvisninger kendte man naturligvis til i ministerierne, men pĺ et eller andet tidspunkt har man for Danmarks ve og vel besluttet at den del af Danmarks- historien skulle skjules. Min Kamp med ministerierne og til dels Rigsarkivet beskrives i et epilog i min bog Medaljens Bagside (2005), som handler om danske myndigheders udvisning af jřder og andre i perioden 1940-1943. Fra centralt sted havde man besluttet at den historie ikke skulle ud.

Simon Wiesenthal Center har anmodet om en undersřgelse af Helmuth Leif Rasmussens virke i Hviderusland

Det ville ikke undre mig, at nu nĺr dr. Efraim Zuroff ved Simon Wiesenthal Centret i Jerusalem har anmodet de danske myndigheder om at undersřge den tidligere SS-mand H.R. pĺ Frederiksberg (se her), at de danske myndigheder gentager en af deres gamle forhalingstaktikker overfor dem som řnsker at klarlćgge forbrydelser mod jřder og andre begĺet af danskere, vćre det sig den danske statsmagt eller Waffen-SS soldater.

Justitsminister Mette Frederiksen har, efter sigende, ikke tid pĺ grund af embedsmćssig travlhed. Hun har, uden at svare Dr. Efraim Zuroff sendt Simon Wiesenthal Centers anmodning videre til socialdemokratiets retsordfřrer Trine Bramsen, som oplyser at det er den relevante politimyndighed, hvor manden pĺ Frederiksberg bor, der skal kontaktes hvis nogen řnsker at en hans fćrden i Hviderusland skal undersřges. I retssager over manden pĺ Hollćndervej viste myndighederne i 1945 og 1947 ikke sćrlig interesse i hans fćrden i Bobruisk. Han blev i 1947 dřmt for at have sĺret en person med skud pĺ Frederiksberg, da han skřd mod en folkemćngde som han fřlte sig truet af. Han havde gĺet i biografen sin SS-uniform. Den slags arrogance lagde almindelige danskere trods alt mćrke til i 1944.

Sĺdan som de danske myndigheder agerede i sagen om Sřren Kam, hvor Simon Wiesenthal Center blev spist af med en 3 siders rapport, henkogt af statsadvokaten for Křbenhavn fra en langt střrre og vigtigere rapport som en dansk kriminalbetjent havde udarbejdet, ville det ikke undre, at manden pĺ Hollćndervej pĺ Frederiksberg mřder sin skaber fřr han nogen sinde bliver afhřrt om sit kendskab til Frikorps Danmarks aktiviteter i Hviderusland.

Den střrste břddel holdt Danmark hemmelig

Det var svćrt i 2004 for de danske myndigheder ĺbent at erkende, at en dansker havde fungeret som en af naziterrorens břdler i 1945-47. I 2004, da jeg med stort besvćr forsřgte at fĺ adgang til Justitsministeriets akter om den střrste danske krigsforbryder, Gustav Alfred Jepsen, opstod der ogsĺ vanskeligheder, inden der blev givet aktindsigt i Jepsens sag (Lćs mere om sagen her). Justitsministeriet pĺstod, at sagen ikke fandtes i deres arkiv. Ministeriet skrev: ťFor sĺ vidt angĺr Deres anmodning om oplysninger vedrřrende en dansker ved navn Jeppsen/Jepsen eller Jeppesen skal Justitsministeriet meddele, at ministeriet efter at have foretaget en gennemgang af sagskartoteket ikke ses at vćre i besiddelse af akter vedrřrende ovennćvnte person.Ť Grunden til, at man i 2001 pĺstod,

ss-jepsen.jpg

Danske myndigheder forhindrede offentlighedens kendskab til Gustav Alfred Jepsens forbrydelser helt frem til 2005, da Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson fortalte hans historie i Weekendavisen. Fotos PRO, Kew.

jepsen_i_uniform2_1250363.jpgat sagen ikke lćngere fandtes i ministeriets sagskartotek over řmtĺlelige sager fra Anden Verdenskrig er lidt af et mysterium, og ministeriet har heller ikke valgt at kommentere det yderligere trods en henvendelse derom. Men mens ministeriet benćgtede og "intet kendte", vidste jeg at embedsmćndene sagde usandt. Jeg kendte allerede til Jepsens sag fra Public Record Office i Kew (Det engelske Rigsarkiv) og vidste at der fandtes mere udfřrligt materiale om ham i Rigsarkivet og at Justitsministeriet havde holdt et kartotek over sager om bl.a. Waffen-SS mćnd. Man var endnu ikke klar til at danskeres krigsforbrydelser skulle belyses ordentligt. Man er endnu ikke klar nu nĺr spřrgsmĺl bliver rette om manden pĺ Frederiksberg. Sagen om Jepsen viste ogsĺ meget tydeligt, hvorledes de danske myndigheder forsřgte at skjule disse forbrydelser for offentligheden.

Da Jepsen skulle hćnges i 1947 bad man hans kone og sřn ikke at vćre til stede i Minden i Tyskland, hvor henrettelsen fandt sted, for ikke at lede den danske presses opmćrksomhed mod manden og hans krigsforbrydersag. Det var derfor fřrst i 2005 at den almindelige dansker fik oplysninger om den střrste krigsforbryder fra Danmark under 2. verdenskrig. Det ophidsede ikke sĺ fĺ, som mente at Jepsen slet ikke skulle tćlle i statistikken over danske krigsforbrydelser, eftersom han tilhřrte det tyske mindretal i Sřnderjylland, som efter sigende var mere tilbřjeligt til vold en danskerne, i hvert fald ifřlge nogle af de mest nationalistiske lćserbrevskriverne i Weekendavisen.

Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson 26/11 2014


Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikiđ á Javascript til ađ hefja innskráningu.

Hafđu samband