Rómardraumar

Mikið er alltaf gaman að sjá áhuga manna á því sem kynni að finnast í Vatíkaninu, en um leið vanþekkingu þeirra á þeirri stofnun sem Archivum Secretum Apostolicum Vaticanum er. Kári Bjarnason íslenskufræðingur hlýtur þó að þekkja nokkuð til, því hann fékk styrk til mánaðar dvalar árið 1992 til að rannsaka Maríukvæði, en það hefur þó líklegast verið í bókasafni Vatíkansins.

Rómantísk er sú skoðun manna, að Íslendingar hafi í tíma og ótíma verið að senda Páfanum í Róm einkabréf. Ef slík bréf voru send, komust þau ekki alltaf á leiðarenda. En hver veit, fyrst ég fann prestsinnsiglisstimpill Jóns Arasonar í Kaupmannahöfn, þá er eins víst að hægt sé að finna bréf Jóns í Vatíkaninu. Varla mun nokkur maður sitja eins við í skjalasafni og Kári ef hann yrði sendur suður í Róm til að leita. La dolce vita Rómaborgar heillar hann ekki né truflar. Menntamálaráðuneytið myndi fá eitthvað fyrir gjaldeyrinn ef Kári yrði sendur, eða ekki neitt, því maður getur aldrei vitað hvað skjalasöfnin geyma.

Þó að skalasöfn Vatíkansins sé lokuð bók um upplýsingar um uppruna Kólumbusar og aðra þætti sögunnar, t.d. þá sem lúta að ofsóknum kirkjunnar á gyðingum, þá er ekki eins og skjalasafn Vatíkansins sé órannsakað. Þar fer fram mjög öflug rannsóknarstarfsemi og nú tölvuskráning, og tel ég víst að safnið hefði haft samband við Íslendinga, ef þeir finndu eitthvað bitastætt.

Reyndar eru um 84 hillukílómetrar í safninu og safnskráin telur um 35,000 bindi. En það sem líklega hefur einna helst valdið því að íslenskir fræðimenn hafa ekki ílenst á skjalasafni Vatíkansins er að Íslendingar eru ekki eins sleipir í latínu og þeir voru fyrr á tímum. Ég þekki ekki í svipinn neinn sagnfræðing, nema hugsanlega prófessor Sveinbjörn Rafnsson, sem kann eitthvað í latínu. Latína var ekki kennd almennilega í menntaskólum eftir að latínukennsla Teits Benediktssonar var skorin við nögl í MH. En áður en sá hræðilegi atburður átti sér stað naut ég góðs af kennslu hans og tók þar alla áfanga í latínu. Hef aldrei orðið samur maður eftir það, en því lofaði Teitur líka í fyrsta áfanganum.

Ef menn fá pening til að leita að nál í heystakk Vatíkansins, er inngangur skjalsafnsins við Porta de S. Anna í via di Porta Angelica. Allir fræðimenn með tilskylda menntun og reynslu af skjalarannsóknum geta sótt um aðgang. Þeir þurfa að hafa meðmælabréf frá viðurkenndri rannsóknarstofnun eða viðurkenndum fræðimanni á sviði sagnfræði eða líkra greina.

Í bókasafni Vatíkansins bar á tíma mikið á því að 8. boðorðið væri brotið. Þess vegna var þessum ágæta útbúnaði komið fyrir:

Óþekkt gögn um Ísland í Páfagarði?

Athugasemdir

[Guðjón Sigþór Jensson, 12.4.2013 kl. 11:23]

Safnið í Vatikaninu er sagt vera mjög vel skráð. En þessi skráning er gömul og að öllum líkindum ónákvæm, ekki samræmi þar sem safnið tekur yfir margar aldir.

Það hefur lengi verið grunur um að þarna leynist eitthvað bitastætt en um það þarf ekki að fullyrða.

[FORNLEIFUR, 12.4.2013 kl. 12:30]

Ég er ekki svo viss um að Íslendingar hafi verið mikið að vasast í Páfanum. En auðvitað verður að láta reyna á þetta. Fyrst í tengslum við Jón Arason og svo væri hægt að skoða önnur tímabil. En Fornleifur er svartsýnn. Íslendingar höfðu nóg annað að nota pappír sinn og bókfell í en að senda það til Páfans. Klögubréf til konungs voru annað mál.

[Anna Sigríður Guðmundsdóttir, 12.4.2013 kl. 14:32]

Já sæll, eigum við að ræða þetta eitthvað! Eða það hefði einn bráðskemmtilegi leikarinn okkar sagt um þessa frétt!

Rómardraugurinn bara kominn á fjárlögin ó-ræddu og ó-upplýstu!

Þrælarnir í "lýðræðisríkinu" borga fyrir Rómardrauma siðblindra elítu-einkavinina?

M.b.kv.

[Sæmundur G. Halldórsson , 12.4.2013 kl. 14:38]

Hefur Fornleifur sjálfur látið reyna á það hvort honum yrði veittur aðgangur að hinum sögufrægu leynihirslum Vatikansins, "Les Caves du Vatican" eins og Gide nefndi þær? Mér skilst að tímaskortur myndi ekki vera til fyrirstöðu. Fyrst doktorsgráða í skyldum fögum og latínukunnátta eru fyrir hendi hlýtur að mega fá meðmælabréf frá valinkunnum prófessorum í Árósum eða Køben. Styrki má herja út á ýmsum stöðum. Er það kannski óttinn við freistingar "La dolce vita" sem stendur í veginum? Það er nú nokkuð um liðið síðan Anita Ekberg baðaði sig í Trevi-brunninum og hún og aðrar dívur eins og Loren, Magnani og Lollobrigida löngu orðnar ráðsettar dömur. Er nokkuð að vanbúnaði?

[FORNLEIFUR, 12.4.2013 kl. 15:39]

Æi jú, Sæmundur á selnum.

Ekkert væri mér neitt ljúfara en að halda rakleiðis suður í Róm með næsta flugi og sitja dagana langa yfir skjölum Vatíkansins. Þess á milli myndi ég aðeins njóta lystisemdanna með varúð á kvöldin, drekka hóflega eins og ég geri alltaf svona aðeins til að halda gigtinni í lendunum í skefjum. En ég þekki ekki lengur neina prófessora, sér í lagi ekki í Árósi. Þar var lengst af prófessoralaust þegar ég stundaði fræðin. Prófessorar sem ég umgengst eru mest af gyðingakyni, og á þá er ekki hlustað suður á Páfastóli.

Hefði ég ráð á slíkri Suðurgöngu, væri ég þar þegar, en kannski ekki í skjalasafninu heldur í uppgreftri í fallegu landslagi Norðaustur af Róm, sem stjórnað væri af einhverri signoru dottore Bellu Tettemaggiore. En ef Kári þarf aðstoðarmann, þá lætur hann mig vita, því það er miklu að fletta.

[FORNLEIFUR, 12.4.2013 kl. 16:55]

Anna Sigríður, ég tel að það sé margt vitlausara en að rannsaka sögu okkar í Róm. Slík vinna verður þó að vera vel skipulögð. Ég er ekki einu sinn viss um að hún myndi kosta svo mikið, miðað við ánægjuna ef eitthvað bitastætt fyndist.

Kona nokkur, Friedrike Christiane Koch, safnaði eitt sinn öllum heimildum um ferðir Íslendinga í Hamborg, sem hún gaf út í frekar ólæsilegri bók, þar sem ættfræði heillaði frúna kannski mest. Því efni safnaði hún öllu sjálf. Þar kemur Róm ekki fyrir, svo vart hafa bréfin til Rómar farið um Hamborg á 16 öld. Menn hafa líka þurft að beina sínum erindum fyrst til erkibiskups (Lundi og Niðarósi) áður en þeir fóru að amast við páfann.

[Jón Steinar Ragnarsson, 13.4.2013 kl. 02:46]

Talandi um Róm, þá sá ég á bloggi Ómars Ragnarssonar að hann er byrjaður að skrifa verðandi mikið fræðirit um rómverskt skip í pandrbrotinu að mig minnir. Þetta byggir hann á sögnum frá 1937 um mastur sem stóð upp úr sandinum og var sagað í brenni af bændum. Hann segir svo jarfræðinga (hverja, nefnir hann ekki nema að hann eigi við þá alla) telja að þarna hafi fjaran legið fyrir 2000 árum og leggur svo saman tvo og tvo og fær út simsalabimm. Þarna er augljóslega rómverskt skip og þá væntanlega frá Hadrian.

Mér finnst þetta svo gersamlega galið, en þætti gaman að heyra álit þitt. Kannski Árni Johnsen fjármagni leitina fyrir peninginn sem hann ætlaði í tivolíið í Skálholti.

[Jón Steinar Ragnarsson, 13.4.2013 kl. 02:46]

Landbrotinu...átti að standa.

[FORNLEIFUR, 13.4.2013 kl. 05:13]

Jón Steinar, ég skrifaði þetta áður en ég las athugasemd þína:

Ómar, veist af hverju Matthías hætti við áform sín?

Rannsóknir sem gerðar voru í Maryland á sínum tíma, sem til eru á Þjóðminjasafni í gríðarmikilli skýrslu, sýna að gamlir skipaviðir og konstrúktsjónir varðveitast ekki í söndum á Suðurlandi. Því neituðu gullskipsmenn sálugir að trúa. Þeir fengu því gullskipið sitt í formi þýsks síðutogara, sem var furðuilla farinn. Þeim tókst meira að segja að láta Þór Magnússon, þáverandi þjóðminjavörð,trúa því að nú væri gullskipið hollenska fundið. Þjóðminjasafnið kríaði nýja bifreið út úr Menntamálaráðuneytinu og var eina stofnunin sem græddi á ævintýrinu.

Ég er sammála bróðursyni þínum um að líklegra sé að Rómverjar hafi siglt af leið og borist til Íslands en Írar. Bjöllur, bækur og baglar sem Ari segir þá hafa skilið eftir eru minni úr helgisögum írskra munka sem þekktar voru á Íslandi sem og annars staðar á 12. öld (á tíma Ara fróða). Rómverskar myntir sem fundist hafa á Íslandi hafa fundist í miklum mæli frá þeim tíma sem land byggðist af norrænum mönnum. Algengar myntir Rómverja sem fundust í jörðu eða á víðavangi voru endurnotaðar sem gangfé eða safnað af forfeðrum okkar sem minjagripir.

Áður en þú lýkur við skálsögu þína um Ridiculus, Pedicapus og Iocus á Íslandi og hefðafrúna Afgribbu, sem reistu sér torfvillu austur i Landbroti, og sem eru forfeður og móðir allra rauðhærðra Íslendinga, er ekki sá möguleiki að trjábolurinn hafi borist til landsins með hafstraumum og að bókverk þitt byggi á rekaviði?

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 13.4.2013 kl. 05:18]

Jeppi sá sem Þjóðminjasafnið fékk þegar "Gullskipið" fannst var reyndar skýrður Gullskipið, en ekki mátti nota það nafn svo Þór Magnússon heyrði. Síðar fékk Þjóðminjasafnið bláan Hi Lux jeppa, sem verstu gárungarnir kölluðu Gullskipið II.