Endurnotađ efni: Var Óđinn samkynhneigđur?

Hér er mjög gamall afturkreistingur af D(r)ónanum

Party í Ásgarđi

(2009) Nú er "hinsegin- og kynjafrćđi" í tísku í fornleifafrćđinni, á Íslandi ađ minnsta kosti, ţví ţar eru menn stundum dálítiđ á eftir. Ţessar bylgjur í frćđinni komu svo sannarlega aftan ađ square tradisjónalista eins og mér. Ţćr tröllriđu sumum fornleifadeildum, fyrir meira en áratug síđan. Ég leyfi mér ađ skýra uppruna ţessara fyrirbćra sem tímanna tákn.

Samtímaumrćđan hafđi einum of mikil áhrif á frćđimennskuna. Femínismi var í tísku og gat, eins og viđ vitum, fariđ út í öfgar.  Ţegar (kven-) mönnum vantađi ritgerđaefni varđ kynjafornleifafrćđi oft fyrir valinu. "Hinsegin" fólk hefur líka lagt stund á fornleifafrćđi og leggur vitaskuld sitt gildismat á ţađ sem ţeim sýnist. Ţađ getur líka fariđ út í öfgar.

Nú vill svo skemmtilega til, ađ í tilefni af 10 ára afmćli Fornleifafrćđingafélags Íslands er bođiđ til hinsegin- og kynjafundar á Ţjóđminjasafninu kl. 13:00 á laugardag. Allir eru velkomnir. Á fundinn hefur veriđ bođiđ norskum fornleifafrćđingi, Brit Solli, sem mun flytja eftirfarandi bođskap:

„Queering the Cosmology of the Vikings" - útdráttur: 

Ideas concerning eros, honour and death were central to the Norse perception of the world. Odin is the greatest war god, and associated with manliness. However Odin is also the most powerful master of seid, an activity associated with women. Seid may be interpreted as a form of shamanism. If a man performed seid he could be accused of ergi, that is unmanliness. Consequently Odin exercised an activity considered unmanly. How could Odin perform seid without losing his position as the god of war and warriors? This paradox is discussed from a queer theoretical perspective. On this basis a new interpretation of the so-called "holy white" phallic stones in western Norway is suggested. Most of these stones are associated with burials from the later part of the Scandinavian Early Iron Age. The temporal distribution of the white phallic stone correlates well with the increasing importance of the cult of Odin. There may be a cultic association between the cult of Odin and the burial practices involving white holy phallic stones.

Ég hef veriđ gildur limur í ţessum félagsskap (Fornleifafrćđingafélaginu), án ţess ađ hafa mćtt á einn einasta fund í 10 ár. Ţar hefur ýmislegt veriđ ađ gerjast. Ja, og nćstkomandi laugardag kennir vissulega margra grasa.

Seiđur er sagđur shamanismi. Ég fellst á ţađ, nema ţađ hvađ völur og seiđkerlingar og -karlar fyrri tíma ţekktu ekkert svona fínt orđ ćttađ úr Síberíu. Shamanisminn blessađur, hefur nú líka heldur betur veriđ tískuviđfangsefni í fornleifafrćđinni á undan queer og gender frćđum.

En ađ seiđur (seid eins ţađ er kallađ í erlendum gandreiđar og hamskiptingakređsum), sé eitthvađ sem kvenkyns menn hafi einir haft einkarétt á, ćtla ég nú ađ leyfa mér ađ draga í efa, enda er ég sjálfur mikill seiđkarl án ţess ađ vera argur eđa ragur. 

En ég vona ađ mönnum sé ljóst, ađ ţađ er veriđ ađ rugla međ svona pćlingar í fornleifafrćđi vegna ţess ađ Snorri Sturluson skrifađi um ergi seiđs, ţegar hann var ađ lauma kristnum móralisma og kvenfyrirlitningu inn í rit sín heilum 300 árum eftir ađ seiđkerlingar voru ađ hrjá hetjurnar hans í Íslendingasögunum.

Ekki veit ég hvernig Óđinn, ćđstur Ása, tekur ţví ađ vera vćndur um ergi ("unmanliness"). Ég vona bara ađ Ţór verđi ekki queerađur á nćstunni!

sumir litlir ađrir óţćgilegir
Kross og tappi, hvađ lesa menn úr ţessu?

En hvernig er hćgt ađ rćđa útbreiđslu hvítra ballarsteina í Noregi út frá queer theoretical perspective? Hvađ ţýđingu hafa hvít norsk steintippi eiginlega?  Eru ţau eitthvađ sem fá menn til ađ hugsa um ergi Óđins, eđa voru steintippin vegleg mótefni gegn dylgjum um ađ Óđinn karlinn hafi veriđ, (eđa sé), homse, eins og argir eru kallađir í Noregi nú til dags?  Er Óđinn yfirleitt bara nokkuđ kominn út úr skápnum í Valhöll? Af hverju kölluđu menn hann Geirlöđni, Vingni eđa Tveggi?

Norwgian Penis 
Norskt stórtippi eđa darrađr frá Járnöld?

Í Laxdćlu (76. kapítula) er sagt frá eins konar fornleifafrćđi, sem sver sig í ćtt viđ kerlingabćkur eins og ţćr sem liggja á fornleifafrćđinni á Íslandi eins og mara: "Síđan vaknađi Herdís og sagđi Guđrúnu drauminn. Guđrúnu ţótti góđur fyrirburđurinn. Um morguninn eftir lét Guđrún taka upp fjalar úr kirkjugólfinu ţar sem hún var vön ađ falla á knébeđ. Hún lét grafa ţar niđur í jörđ. Ţar fundust undir bein. Ţau voru blá og illileg. Ţar fannst og kinga og seiđstafur mikill. Ţóttust menn ţá vita ađ ţar mundi veriđ hafa völuleiđi nokkuđ. Voru ţau bein fćrđ langt í brott ţar sem síst var manna vegur".

Frćđin geta veriđ hćttuleg mannfólkinu. Ţađ er greinilegt, ađ sumir fá meira "kikk" en ađrir út úr öllu ţví sem stendur upp á kant og líkist kústskafti eđa agúrku. Misjafnt er manns gaman. Ég held ađ Ćđstur Ása sé mér sammála um ţađ.

Ef hćgt er ađ losa sig viđ svona ruglfrćđi, ţá stendur ekki á mér! Stundum finnst mér ég samt vera orđinn hálfsteinrunnin, eins og gamall hvítur steingöndull, ţegar kemur ađ ţví sem fólk er ađ velta fyrir sér í fornleifafrćđi ţessa dagana.

En ţegar menn eru á annađ borđ ađ velta fyrir sér ergi Óđins, leyfi ég mér ađ mćla međ ţessum brúna (Brúni var eitt af mörgum nöfnum Óđins) og glansandi Gay-Odin. Ég get trođiđ honum endalaust upp í mig: http://www.gay-odin.it/


Kongen af Danmark - ogsĺ af Island

Kongen b

Fornleifur finnur stundum ódýrar gersemar á fornbókasölum. Í desember sl. hélt hiđ heimsţekkta Vangsgaard Antikvariat í Fiolstrćde jólaútsölu í leigubúđ í Křbmagergade. Í hverri viku stiglćkkađi verđiđ á vörum, eins og áđur greinir.

Fréttaritari Fornleifs í Kaupmannahöfn keypti m.a. á verđi eins góđs rúgbrauđs, rit ţađ í stóru broti sem sést á myndinni fyrir ofan. Ţađ var gefiđ sérstaklega út af Berlingske Forlag áriđ 1937, er Kristján X Danakonungur, og Íslendinga, hafđi setiđ 25 ár á konungsstóli. Ritiđ er sneisafullt af myndum eftir mismunandi ljósmyndara. Međal annars eru myndir frá Íslandi, sem ég mun sýna lesendum mínum viđ tćkifćri. 

Ţađ geri ég ţó ekki fyrr en umsjónarmađur Moggabloggsins, sem gekk erinda einhvers hatursmanns míns, setur menningarbloggiđ Fornleif aftur á ađalmatseđil Moggabloggsins, ţar sem nú vađa uppi Cóviđ- og helfararafneitarar og ýmsir ađrir grillufangarar innan um annars ágćtt fólk međ eđlilegar skođanir, áhugamál sem og vandamál. Umsjónarmenn blogga verđa líka ađ vera starfi sínu vaxnir og vera međ greindarvísitölu í međallagi.


Kom ek viđ hjá skransala

IMG_8779 b

Fréttaritari Fornleifs í Danmörku og Úkraínu kom nýlega viđ á skransölu í Kaupmannahöfn og fann gersemar sem eigandinn hafđi akkúrat ekkert vit á. Tvo vasa frá miđbiki 18. aldar ćttađa frá Delft í Hollandi.

Fréttaritari Fornleifs veit auđvitađ allt og ekkert, líkt og flestir fréttaritarar íslenskir - en hefur reyndar veriđ međhöfundur í mýflugumynd af miklu verki um hvíta en ekki blámálađa hollenska fajansa frá 17. öld í sýningarriti fyrir sýningu í hinu heimsţekkta listasafni Gemeente Museum í Haag í Hollandi (sjá hér).

Nú vasarnir, sem ég fékk fyrir slikk, reyndust vera frá verkstćđi í Delft, sem kallađ var ´t Hart, eđa Hjörturinn, sem var rekiđ í yfir 100 ár á sama stađ í Delft. Sá sem rak verkstćđiđ ţar er vasar mínir voru framleiddir, hét Hendrik van Middeldijk, og hann merkti vöru sína međ skammstöfun á nafni sínu.

IMG_8770 b

Nú vildi svo vel til ađ fornleifafrćđingurinn sem ég ritađi grein međ í fyrrnefnt sýningarriti, sá um fornleifarannsókn á verkstćđinu ´t Hart í Delft í upphafi ferils síns. Hún kannađist ekki viđ ţessa vasa, sem stundum er kallađir engiferkrukkur og eru í japönskum stíl. Ekki fundust ţeir heldur í ruslaholum leirkerjaverkstćđisins Het Heart.

Myndmáliđ er hins vegar kínverskt og stćling á kínversku postulíni. Vasarnir og hafa upphaflega haft lok og veriđ hluti af setti međ vösum um og stórum krukkum sem vel efnađir Hollendingar settu gjarnan á miklar hillur yfir arni sínum - og miklu frekar en málverk eftir Rembrandt eđa Frans frá Hálsi (Frans Hals). Ţarf ađ finna góđa mynd af slíkri uppsetningu. 

... Nú vantar mig bara heljarins arinn. Leitt ađ mamma mín  skyldi banna pabba ađ kaupa sér gamalt hús á 3 hćđum og 25 langt, í niđurníđslu Jordaan-hverfinu í Amsterdam, sem honum bauđst einu sinni og ég fór til ađ skođa međ honum. Ţar sem hann vildi hafa "sumaríbúđ"- Kostnađurinn viđ viđarmiklar endurbćtur voru ef til vill of miklar og raunsći móđur minnar sálugu byggđist á reynslu eyđslugrannrar bústýru sem ólst upp í Verkó og fékk ađ vita ađ ekkert vćri hćgt. Útlöngun karls föđur míns sýndi ef til vill best, hve vel honum leiđ á Íslandi.

Sumt fólk kemst aldrei úr anda borgarinnar sem ţeir fćđast í. Ég hefđi kunnađ vel viđ mig í mjóu húsi í Amsterdam reykjandi litla kjaftrifuvinda (tuitknaks) og á endalausu portvínsfylleríi í ellinni.

Ég verđ greinilega ađ kaupa mér lottómiđa á morgun ţví ég geng á krukkum eins og móđur Tótu tindilfćttu forđum, sem ekki las Morgunblađiđ - en ţá var bloggiđ auđvitađ ekki komiđ. Af og til reyki ég kjaftrifuvindla, en ég spara portóiđ, ţví ég er ađeins međ eitt nýra, og hef ekkert veriđ ađ auglýsa ţađ á öllum fjölmiđlum ţó krabbinn hafi tekiđ ţađ anno 2017. Lćknarnir töldu sig hafa fundiđ "golfkúlu" inni í nýranu, sem síđan reyndist vera ćxli á stćrđ viđ hćnuegg - og út fór ţađ og allt nýrađ međ eftir rúmlega 5 tíma ađgerđ. 


Hallćrisplaniđ

Hallćri b

Fornleifssafn á ţessa ljósmynd, sem tekin var af nokkuđ merkum, sćnskum ljósmyndara, Hans Malmberg (d. 1977). Myndin er af konum gangandi um bílastćđi í fimbulkulda á Ingólfstorgi. Ljósmyndin er frá byrjun 6. áratugar síđustu aldar.

Samkvćmt stimpli The Daily Telegraph aftan á myndinni, er myndin stimpluđ í febrúar 1957. Stimpillinn er ţó töluvert yngri en myndin, sem The Daily Telegraph keypti af Camera Press Ltd. í Russell Court / Coram Street (sem er víst ţar sem heitir Bloombury í West End). 

Ţegar myndin hér fyrir ofan var tekin, hét torgiđ enn Hótel Íslandsplan. Nú er ţarna Ingólfstorg og allt mikiđ breytt. Mogginn, sem vaktađi yfir "Hallćrinu" úr höll sinni er meira ađ segja fokinn eitthvert langt útí móa.

Hans-MalmbergLjósmyndarinn Hans Henry Malmberg gaf áriđ 1951 út bók um Ísland - međ ađkomu Helga P. Briems sendiráđsnauts sem forđum í Ţýskalandi nasismans varnađi ţví ađ gyđingar frá Kiel, sem vildu flýja, kćmust til Íslands - "vegna ţess ađ ţeir vorum međ dýra hringa á fingrum" ađ sögn Helga.

Í bókinni, sem gefin var út af Nordisk Rotogravyr í Stokkhólmi, birtist minni gerđ af myndinni hér efst á bls. 122.

Hans Henry Malmberg var um tíma kvćntur íslenskri konu, Margréti Guđmundsdóttur (1928-2010). Margrét var fróm Kvennaskólastúlka af Ránargötunni og síđar flugfreyja hjá Flugfélaginu.

Screenshot 2024-02-09 at 10-04-54 gettyimages-3422207-1024x1024.webp (WEBP Image 786 × 1024 pixels) — Scaled (62%)í Svíţjóđ vann Margrét hjá SAS. Ţess má einnig geta, ađ Margrét vann fyrstu verđlaun í alheimskeppni flugfreyja í Lundúnum áriđ 1950 og geri ađrar betur. Flugfreyjurnar međ kleinuhringinn negldan í hnakkann, sem í dag ţröngva sér eđa hristast eins og beinakerlingar gegnum ganga Icelandair-véla, gćtu örugglega hafa lćrt ýmislegt af Margréti heitinni. Reyndar hafa flugfreyjur nútímans miklu minna pláss til ađ athafna sig á en Margrét og stöllur hennar fyrir 60-70 árum síđan. Minningargrein um Margréti í Morgunblađinu (sjá Timarit.is) upplýsir ađ hún hafi síđar starfađ viđ verslunarstörf í Stokkhólmi, en svo dreif hún sig í nám og gerđist leikskólakennari í Stokkhólmi.

Aftur í Kvosina. Löngu síđar, er lúđalegir smurolíuapar úr Kópavogi, eđa alla leiđ ofan af Skipaskaga, hófu komur sínar til Reykjavíkur, breyttist nafniđ á torginu vitanlega í Hallćrisplaniđ. Annađ var ekki mögulegt í stöđunni.

Fornleifur kynntist Hallćrisplaninu (Hótel Íslands og Ingólfstorgi) á annan hátt, en ef til vill mun betur en sum ungmenni sem voru sólgnari í brennivín og smurolíu í nóttinni en ég. Ég man fyrst eftir torginu ţegar mađur fékk sem barn ís í Dairy Queen búđinni, eđa fór í Geysi. Afi keypti oft međ kaffinu í Björnsbakaríi fyrir kaffistofu sína í Hafnarhúsinu (sem ég skrifa brátt um) og amma vann á Thorvaldsens Basar. Ég fór međ pabba á Moggann međ prentmót fyrir auglýsingar eđa til ađ heimsćkja hinn samkynhneigđa Rotterdam-gyđing Ringelberg í Rósinni í Vesturveri. Rósin var síđan flutt um set yfir götuna, ţar sem áđur hafđi veriđ heildverslun Árna Ingólfssonar. Ég fór stundum međ mömmu til ađ kaupa nótur í Vesturveri og stundum var komiđ viđ hjá skrýtna Magga? (held ég hann hafi veriđ kallađur) í tóbaks og sćlgćtisversluninni Ţöll í Veltusundi. Ţar sporđrenndi mađur pylsum og skolađi ţeim niđur međ Spur, Póló, Canada Dry eđa öđrum framandi drykkjum sem héldu tannlćknum Reykjavíkur viđ efniđ.

Ţöll varđ svo ađ hallćrissjoppunni Halló áriđ 1980, en ţangađ kom ég kannski tvisvar, enda formlega fluttur af klakanum. Síđar held ég ađ ţessi stađur hafi m.a. fengiđ heitiđ Texas. Oft tók ég strćtó viđ Ingólfstorg, t.d. ţegar ég hafđi sankađ ađ mér bókum hjá Snćbirni og ég vann einnig í Hafnarhúsinu viđ hreingerningar eitt sumar. Mér ţótti ekki sérlega krćsilegt ađ hefja tilhugalíf á ţessum slóđum í miđju landnámi Ingólfs , líkt og ţeir sem sóttu í Hallćrisplaniđ, enda heilluđu rúntar mig ekki og ég átti mér ekki ţá heitustu ósk ađ eignast bíl, og tók ég bílpróf aftökuseint. Eftir 1980, er ég flutti af landi brott, kom ég afar sjaldan á Ingólfstorg.

Ţegar ég minnist á ţetta, er ég kannski frekar ađ hugsa um fólk sem safnađist saman á torginu til ađ sýna öđrum kaggana sína og til ađ fara rúntinn og á óvissukelerí, sem í dag myndi vart gefa minna en 2 ár fyrir nauđgun og líklega MeToo brennimerki á enniđ og níđgrein eftir Illuga Jökuls í ofanálag. Tímarnir breytast og mennirnir međ.

Til er ágćt FB-síđa, ţar sem Hallćrisplaninu eru gerđ skil af fólki sem dvaldi ţar löngum (en ţó mest megnis í nóttinni). Sumir tóku sem betur fór ágćtar ljósmyndir á ekta myndavélar, og ţćr myndir er hćgt ađ stúdera. Ég ţekki mjög sjaldan ţá sem eru á ţeim myndum. Af ţví má kannski álykta, ađ ég hafi veriđ betri borgara barn, en ég er ekki svo viss. Viđ erum bara á mismunandi ţrepum (ţjóđfélagsstigans) og gerum álíka lítiđ gagn öllsömul.


De Danske i Paris - Critique avec une grosse remise

Screenshot 2024-02-05 at 08-31-10 Kritikkens nye magthaver - Johan Ludvig Heiberg lex.dk – Dansk litteraturs historie

For ca. en mĺned siden, tilbage i 2023, kom jeg forbi et juleudsalg i Křbmagergade, hvor et hćderskronet antikvariat i Fiolstrćde solgte ud af sin dřde ballast til gradvist faldende priser, Tarifs réduits hebdomadaires. Derinde gjorde jeg nogle gode fund som ikke ruinerede mig, for prisen var helt nede pĺ 30 kr. pr. enhed i den uge jeg aflagde mit besřg.

Jeg křbte blandt andet en Vaudeville af Peter Ludvig Heiberg (1791-1860) som bćrer titlen De Danske i Paris (1933), som vel at mćrke havde Karl von Holteis Die Wiener in Berlin (1925) som et direkte forbillede.

Vaudevillen, som jeg křbte, har pĺ et tidspunkt tilhřrt frankofilen Christian Hřst. Hřst stillede enormt hřje krav her i livet - for hans ex libris-logo lyder: En mieux de bien - bedre end god. Det er nok en beskrivelse af bogens fine tilstand, snarere end af Hřsts bibliotek som efterslćgten solgte for en slik mens de forbandede manden for alle de penge han havde řdslet pĺ nytteslřse břger. Men der er i hvert fald ingen spytklatter efter en tuberkulřs aficionado i min nye vaudeville.

Ĺndelig inflation er ikke kun et islandsk problem. I forgĺrs ledte jeg efter andre břger pĺ DBA. For sjov skyld undersřgte jeg om De Danske i Paris havde vćret til salg pĺ DBA. Der fandt jeg minsandten en bog i nćsten lige sĺ god forfatning som min - men sćlger en ĺgerkarl der vil have DKK 600 Kr.  Nĺr mennesker fra diamantbřrsen begiver sig ud pĺ bogmarkedet hćnder det at et hćfte til 30 Kr. i Křbmagergade hurtigt bliver 20 gange mere vćrdifuldt.

Johan Ludvig Heiberg beskćftigede sig med den genre som folk kunne lide han kunne tjene pĺ. Derfor bestod produktionen for det meste vaudeviller af skiftende kvalitet. Samtiden var vild med dem, for man kunne i en sangleg indfřre en stikpille i ny og nć. Det var ikke lykkedes sĺ godt for Heibergs mĺske ikke biologiske far, Peter Andreas Heiberg, som trĺdte ind pĺ den Křbenhavnske scene. Lige ankommet med skibet fra det sorteste Norge begyndte han at kritisere alt og alle. Og sĺ synger dansker-koret: hvis der er noget vi ikke kan li´, sĺ er det Nordmćnd og kritik. ... (og I troede at danskerne har ćndret sig meget i de seneste 200 ĺr). Med J. L. Heibergs egne ord: Der er nu engang forskel pĺ kong Salomon og Jřrgen Hattemager.

Peter Andreas Heiberg blev udvist af det danske rige i 1799 for en epistel at have fornćrmet en degenereret majestćt som ingenting forstod. Peter Andreas bosatte sig og virkede i Paris i et kaplřb med en gradvis degenerering af synet. I Paris havde han det dog bedre end i Křbenhavn, som han forlod som en sřnderkritiseret ruinbunke. I Paris, derimod, turde man hvor andre tav. Sřnnen? Johan Ludvig besřgte papa i Paris i 1816-7, og vaudevillen De Danske i Paris (1933) er sĺ et lystig tilbageblik til Paris med en anelse af ligegyldig surnorsk kritik. Vel skjult, men alligevel kritik.

Nogle ĺrtier senere kritiserede nye tider den hedengangne letvćgtskritiker. Det var en af de mere fremmede af slagsen. Jřder, er som bekendt, bedre til kunsten at kritisere end alle andre. George Brandes som foragtede Heibergs arbejde for dets romantiske idealisme - selvom han skattede ham som en "forstandsklar intellektualist" - beskrev Heibergs virke pĺ denne kringlede mĺde:  "Det er netop efter sin Dřd, at han - altfor lćnge - har behersket det kongelige Teater i Kjřbenhavn og virket som en Hindring for ny og bedre Kunst." Endvidere ytrede Brandes sig: "Hvad Vaudevillen isćrdeleshed angaaer, saa er den ifřlge det Foregaaende, et Situationsstykke, med [netop kun] lřselig antydede Characterer [modsat opera og syngespil, men ligesom melodramaet], og hvor Sangen trćder i Dialogens Sted overalt hvor denne har hćvet sig til de interessanteste Punkter [omvendt syngespillet]." 

Sĺdan er det ogsĺ i dag. Der findes mennesker som pĺstĺs at elske stupide musicals. Andre tror at Hamas er spejdere, og endnu andre at Ukraines prćsident er jřde. Den kritiske hjernehalvdel er ikke lige udviklet i alle. Det invalide hjernelammede flertal fĺr her lidt Gene Kelly takin a cold shower in Paris. Og sĺ bliver alle vel glade og rolige.

giphy An american in paris


Ísland tekur ţátt í hryđjuverkum UNRWA. Rauđi Krossinn og WHO ađstođa.

lehmann_thors_c_fornleifur_copyright

Umheimurinn hefur stutt Palestínumenn í yfir 70 ár gegnum UNRWA, stofnun sem einvörđungu ţjónustar Palestínumenn.

Eftir síđari heimsstyrjöld var til önnur stofnun UNRRA, sem einvörđungu ţjónustađi gyđinga ţá sem lifađ höfđu af helförina, sem nokkrir Íslendingar og fjöldi Palestínumanna ađstođuđu viđ.

Gyđingar fengu ađeins hjálp frá UNRRA fram til 1949, ţar til stofnađ hafđi veriđ ţjóđríki gyđinga, Ísrael, en Palestínumenn sem tekiđ höfđu beinan ţátt í ţjóđarmorđi gegn gyđingum í síđara stríđi og segjast óspart vilja framkvćma slíkan ógerning aftur eru enn á SŢ-spenanum. Ţeir eru gćluţjóđ Íslendinga.

Ísland stórgrćddi á ţví ađ selja síld til UNRWA svo hćgt vćri ađ fćđa gyđingana sem heiminum tókst ekki ađ myrđa. Góđur díll ţađ - ef ekki besti díll Íslands fyrr og síđar (sjá hér). Myndin efst sýnir ţegar Íslendingar stórgrćddu á gyđingum og helförinni.

Nú hefur ţađ spurst út, enn eina ferđina, ađ starfsmenn UNRWA hafi tekiđ ţátt í hernađi gegn Ísrael. Í yfir 70 ár hafa fjármunir UNRWA fariđ í ađ stunda hernađ gegn Ísrael í ríki sem stofnađ var međ ađstođ UNRRA.

Sameinuđu Ţjóđirnar hafa aldrei veriđ eins tvístrađar og undir siđleysingjanum António Guterres, sem er hreinrćktađur gyđingahatari, og UNRWA hefur aldrei veriđ eins mikil púđurtunna og undir stjórn svissneska Lassarónans sem stýrir hryđjuverkasamtökunum UNRWA.

Kannski stefna siđlausir stjórnmálamenn Suđur Afríku međ UNRWA, SŢ og Rauđa Krossinn fyrir Alţjóđadómstólinn í den Haag? Nei, ţeir ţakka öllum gyđingunum sem hjálpuđu viđ frelsun S-Afríku međ ţví láta í ljós ósk sína um ađ drepa gyđinga. Starfsmenn hans tóku ţátt í fjöldamorđum á saklausu fólki í Ísrael 7. október sl. Ţessum glćpamönnum hefur tekist ađ eyđileggja SŢ.

Já, og ţetta styđur Ísland. En Ísland er líka vitasiđlaust land... og ţađ vita allir.


mbl.is Starfsmenn SŢ grunađir um ađild ađ árás Hamas
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt

Hver var ţessi heiđursmađur?

Bondi 2

Gleđilegt ár.

Ekki alls fyrir löngu festi Fornleifssafn kaup á ţessari ljósmynd af höldi einum öldnum. Myndin vara tekin á 7. áratug síđustu aldar af ljósmyndara og var myndin í safni Svenska Dagbladet, sem enn er til, áđur en ljósmyndin var seld á opnum markađi. 

Ég bar karlinn međ stafinn undir fróđa menn og einn taldi ađ ţarna gćti veriđ kominn Ragnar Ţorsteinn Stefánsson bóndi í Freysnesi í Örćfum.

Ég bar ţá myndina saman viđ ţekktar myndir af honum, en fann frekar lítil líkindi.  Mér ţótti ólíklegt ađ ţetta vćri Ragnar í Freysnesi, ţví hann gekk ekki viđ staf á 7. áratug síđustu aldar,  og mér sýnist hann ekkert líkur nema ađ toginleitur er hann, sbr. myndir af honum á FB-vegg dóttur hans Önnu Maríu (f. 1961). 

Ég hafđi ţví samband viđ Önnu Maríu, sem ekki kannađist ţarna viđ föđur sinn og taldi ţetta allt annan mann og veit hún ţađ best.

Ţá fór ég ađ skođa landslagiđ og datt mér ţá í hug, ađ myndin vćri tekin af bónda í Fljótshlíđinni. Eitt sinn heimótti ég bónda í Fljótshlíđinni međ afa  mínum sem fćddur var 1903. Afi hafđi veriđ í sveit á bćnum, en nú man ég ekki hvađ bćrinn hét. Ég var farinn ađ halda ađ ţetta vćri sá karl, en ég er alls ekki viss.

Kannast einhver lesenda Fornleifs viđ gamla manninn á myndinni?

Ég hefđi gaman af ţví ađ vita, hver ţessi reffilegi karl var, sem hugsanlega bar fyrir augu sumra Svía, sem héldu Svenska Dagbladet. Ég veit ekki hvort myndin birtist nokkurn tíman í blađinu.

Ef lesendur og fastagestir Fornleifs ţekkja manninn, tek ég gjarnan viđ upplýsingum.


Fljúgandi Furđuhlutir

UFO BABE

Fyrir rúmum 50 árum síđan sýndi RÚV ţáttaröđ breska, sem kallađist UFO - eđa Fljúgandi Furđuhlutir á Íslensku.

Ţessir ţćttir vöktu afar mikla lukku hjá drengjum og jafnvel stúlkum líka. Íturvaxnar starfskonur Varnarliđs Breska heimsveldisins gegn Fljúgandi Furđuhlutum í náinni framtíđ (1980) heillađi einnig fullvaxta karlpening sem ţroskast hafđi ađeins meira í neđri hlíđum en 10-11 ára skólastrákar. Karlpeningurinn í Varnarliđi Breska Heimsveldisins gegn FF var hins vegar frekar kvenlegur og höfđađi ţví mjög til flestra íslenskra kvenna, sem vilja ađ karlarnir líkist ţeim í einu og öllu, séu í sama launaţrepi ţó ţćr séu međ minni menntun, og séu helst ekki hćrđir á bringunni. Ţetta var ţví á allan hátt mjög vinsćl sjónvarsţáttaröđ á show sem og á landi.

FB-síđa ein sem kallast THE VERY BEST OF BRITISH AND IRISH TV  FILM AND FILM minntist í gćr ţessarar ţáttarađar sem framleidd var á árunum 1968-70. Ég var fljótur ađ klína mér í fyrsta komment snemma í morgun. Orđ mín voru túlkuđ sem orđ spámanns hafa greinilega eflt kynćđi Breta mjög, ef dćma má fjölda athugasemda viđ blásaklausri athugasemdinni frá mér um ađ konan á ljósmyndinni hér fyrir ofan vćri međ varalitahaldara á belti sínu. Menn fóru ađ skrifa um "Kameltćr"?? og ađra álíka vitleysu.

Hér getur gamalt fólk, sem og ungt, fariđ inn og séđ alla ţćttina frá 1970. Poppiđ áđur en sýningin hefst - og beriđ fram tilheyrandi, svalandi drykki eins og Miranda, Canada Dry og Fresca, ásamt Lindu súkkulađi, og reyniđ ađ skapa appelsínugulan tíđarandann í nóvember 1970 í stofum ykkar, ţegar ţessi ţáttaröđ birtist á skjám landsmanna.

Ţćttirnir áttu ađ gerast áriđ 1980. -- Ja, vissulega eru Bretar oft kjánalega bjartsýnir, en spámenn hafa ţeir aldrei veriđ. Viđ sáum nefnilega ekki geimverur fyrr en miklu síđar međ Trump, Boris Johnson, Putin og Volodomyijr. Thatcher og HHG voru hins vegar, og eru, blóđsugur. Ekki má rugla saman ţessum tveimur tegundum utanfrákomandi lífvera, sem geeeta valdiđ uuusla, líkt og Örnólfur Thorlacius sagđi ávallt um framandi dýr á ţessum árum í Nýjustu Tćkni og Vísindum.

Screenshot 2023-12-14 at 18-08-45 SkyDiver

Í skólanum mínum fengum viđ strákarnir ađ búa til kafbátinn frćga međ ţotunni fremst, sem leikur eitt af stćrstu hlutverkum í ţáttaröđinni. Auđun heitinn Einarsson smíđakennari, sem nefndur hefur veriđ til sögunnar hér á Fornleifi, leyfđi áhugasömum ađ búa til kafbátinn og ţotuna. Stúlkurnar fengu aftur á móti ađ klćđast ţrengri flíkum en einatt áđur. Ţađ fór ţeim bara vel, ef ţćr höfđu vaxtalagiđ til ţess. Hengilbeinur áttu auđvitađ ekki sjéns.

UFO Babes


Fyrirlestur í dag

Eldjárn

Í dag, 6. december 2023, kl. 12.15 er fyrirlestur í Ţjóđminjasafni Íslands, til heiđurs Kristjáni Eldjárn. Ţar mun Lilja Árnadóttir fyrrv. safnvörđur tala um refilsaum.

Ég missi ţví miđur af ţví, eins og svo mörgu, en hefđi fariđ vćri ég á landinu.

Efst má sjá mynd úr einkasafni Fornleifs, blađaljósmynd sćnska, sem sýnir Kristján Eldjárn, frú Halldóru og Gústav 6. Adolf konung, sem hafđi ýmis áhugamál t.a.m. fornleifafrćđi. 

Ćtli Gustaf 5. Adolf, fađir Gústa á myndinni fyrir ofan og langafi núverandi konungs Svía, hafi einnig reynt fyrir sér viđ refilsaum? Gustaf 5. Adolf hafđi ađ minnsta kosti mikiđ dálćti á ísaumi.


Kćre Irene

Kćre Irene,

I dag pĺ din 60-ĺrs fřdselsdag, vil jeg holde en lille cypertale. Jeg er, som bekendt, ikke nogen sćrlig god lejlighedstaler eller skjald, sĺdan som din salige far var det, men de egenskaber har du til gengćld arvet fra ham; Mens du har fĺet den stoiske ro og overblikket fra din mor.

Som alle ved, kan arkćologer ikke levere noget til publikum uden at vikle det ind i lysbilledshow, med fremvisninger af grřfter, stolpehuller, genstande, profiler og nogle lćkre skĺr. Du er det lćkreste skĺr jeg nogensinde har fundet. Men underbyggede data viser, at i vores tilfćlde var det skĺret som faktisk fandt arkćologen.  

Siden vi begyndte at komme sammen i pĺsken 1984 - for nćsten 40 ĺr siden !! - er vi blevet viet sammen (sĺmćnd af en elektriker i Jelling i 1996); Vi har fĺet to fremmelige břrn, Lea (1996) og Ruben (2002), selvom vi kom lidt sent i gang med produktionen. Sĺ har vi sĺmćnd ogsĺ haft tre biler fra řstblokken: en Wartburg, en Lada og en Skoda. Vores Skoda har lige fĺet et partikelfilter til sit otium i en ny og renere verden. Vi har vćret glade for dem alle, ogsĺ břrnene, og er kommet vidt omkring.

Jeg har en gang lćrt, at kort tale er guld vćrd. Det gćlder ogsĺ cybertaler. Derfor vil jeg her afslutningsvis takke dig, Irene, for alle de gode ĺr vi har haft sammen. Ligeledes for dit lyse og sociale sind som du har givet videre til vores břrn. Du har vćret afholdt og populćr pĺ alle af dine arbejdspladser. Alle steder er du lys og lykkespreder. Det har vćret en stor gave for mig at fćrdes sammen med dig.

Jeg glćder mig til flere ĺr sammen med dig og vores planlagte rejse til Singapore og Japan i 2024, for at se de steder som jeg har hřrt dig tale sĺ meget om.  

Lřft glassene for min sřde Irene med tilhřrende hurra-rĺb!  - og i dagens anledning, se med pĺ den lille video som Spielberg lavede om Irene og vores smĺ livsprojekter.

Tusind Kys, din Ville

Fornleifur


Nćsta síđa ť

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikiđ á Javascript til ađ hefja innskráningu.

Hafđu samband