SJÓN innleiddi pönkið í Sovétríkjunum

Skáldið Sjón, sem forðum var þekkt sem Sigurjón Birgir eða bara Grjóni kynnti pönkið í Sovétríkjunum sumarið 1977. Því heldur skáldið sjálft fram í viðtali við Ríkissannleiksveituna RÚV í tilefni af sextugsafmæli sínu (lesið og hlustið hér). Þar sem pönkið eru formlega orðnar fornleifar lætur Fornleifur þessa sögu til sín taka. Rannsóknarvinnan bendir til þess að Sjón sé einnig orðin gamlingi.

Um leið og ég óska SJÓN - formerly known as Grjóni - innilega til hamingju með að vera orðið hálfgert gamalmenni og því tækan á til yfirkeyrslu á Fornleifi, leyfi ég mér að segja meiningu mína um gloppótt minni hans. Mig grunar að Sjón sé kominn með forstig karlrembings, sem er allra fyrsta stig Alzheimers. Ég get einfaldlega ekki fengið tímavélar Fornleifs til að stemma við yfirlýsingar Grjóna um að hann hafi innleitt pönkið í Sovétríkjunnum sálugu.

En - ef svo er sem SJÓN segir og rétt þykir, virðist fullvíst að SJÓN beri geysimikla ábyrgð á stríðinu í Ukraínu, Glasnost og jafnvel ýmsu öðrum heimsviðburðum.

Nú skilur maður aðeins betur af hverju menn trampa á Guðbergi Bergssyni eins og rusli á níræðisafmæli hans, en lofa þess í stað SJÓN upp til skýjanna. Menn þola ekki sannleikann á Íslandi.

Í tilefni af sextugs afmæli Grjóna, er RÚV með viðtal við hann - eða hann við RÚV. Í viðtali þessu notar Sjón sömu stílbrögð og Laxness gerði um sextugt. SJÓN setur sjálfan sig í innstu hringiðu sögunnar líkt og Laxness gerði - en um sjálfssviðssetningu Laxness má lesa í bók Fornleifs Laxness Leiðréttur, sem enn á ný er metsölubók fyrir jólin, enda ókeypis. Kaupið hana ókeypis hér.

SJÓN segir RÚV frá því (hlustið hér) að hann hafi árið 1977, er hann var tæpra 15. vetra, keypt heila glás af pönkplötum í Kaupmannahöfn og farið með þær á ungliðaráðstefnu á Krímskaga.

Ég tel mig vita, eftir að hafa samband við vin minn í Rússlandi, V.P. að nafni, að þetta hafi verið samkoman á Artek, um síðari hlutann í júlí 1977.  Á samkomunni á ARTEK, voru saman komin ungmenni frá 103 þjóðlöndum og slagorð hátíðarinnar þetta ár var  May the Sun be Forever Látum nú SJÓN og RÚV gera sögu ríkari:

Þegar Sjón var 16 ára [Viðbót Fornleifs: Sjón var aðeins 14 ára - starfsfólk RÚV kann ekki að reikna] var pönkbylgjan í algleymingi. Árið 1977 [Innskot Fornleifs og KGB: í lok júlí] fór hann til Sovétríkjanna með sex öðrum íslenskum krökkum á Alþjóðamót æskunnar á Krímskaga. „Í þessari ferð flugum við í gegnum Kaupmannahöfn og þar komst ég í plötubúðir og ég fór með úttroðna ferðatösku af pönki til Sovétríkjanna.“ Eitt kvöldið bað starfsmaður sumarbúðanna eftir að fá plöturnar lánaðar. „Ég þorði ekki að láta þær frá mér af því að ég hélt að þau ætluðu kannski að taka þær og eyðileggja þær. Svo ég náði í ferðatöskuna og fór með honum ofan í kjallara og þar sat maður [Viðbót Fornleifs: Það var fyrrnefndur V.P.] tilbúinn, tveir, þrír, með stórt spólutæki og svo tóku þeir upp allar plöturnar.“ Það má leiða líkur að því að eitthvað af þessum plötum hafi farið í dreifingu í Sovétríkjunum og fengurinn frá Kaupmannahöfn ruddi því pönkinu rúms þar í landi.

Íslendingar rottuðu sig vitaskuld saman við Palestínumenn á ARTEK-ungliðaráðstefnunni á Krím og ræddu um að ryðja gyðingum í sjó fram. Það var vel að merkja, þegar ekki var verið að afrita pönkið í kjallara hótelsins sem Pönkpíónerinn Grjóni hafði keypt ferðatöskufylli af í Kóngsins Kaupmannahöfn. Kannski hlustuðu hryðjuverkamenn framtíðarinnar á pönkið hans Grjóna. Ég leyfi mér að efast um það. Myndin er úr skjalasafni Mossad.

Já, nú vitum við að SJÓN, háaldraður, telur sig hafa fært fulla tösku pönks til Sovétríkjanna árið 1977, og það löngu áður en KGB frétti af komu tónlistastefnunnar árið 1978 (sjá hér þar sem saga pönksins í Sovétríkjunum er rakin, en hvergi er þó minnst aumingja Grjóna). Samkvæmt SJÓN er það sjónminninu að þakka að við fengum Glasnost - og enn fremur honum að þakka, að við höfum Putín í dag. 

Svetlana Nektarína var, og er enn, njósnari. Hún kom upp um pönkplötur Grjóna, svo hann var færður niður í kjallara hótelsins af Valdimar túlki og öðrum fauta. Hér sést Svetlana Nektarína segja indverskum stúlkum frá yfirpönkaranum Lenín. Hægt er að sjá kvikmynd frá ARTEK 1977 á Krím hér.

Öllu erfiðara er aftur á móti að skýra, hvernig tæplega 15 ára stráklingur ofan af Íslandi hafði ráð á því að troðfylla ferðatösku með pönkviníl, í landi (Danmörku) þar sem pönkið fékk ekki almennilega fótfestu fyrr en síðla sumars 1977 er Johnny Rotten kom til Köben (ítarefni má finna hér). Plötur voru fjári dýrar á þessum tíma og ekki var börnum úr auðmannastétt boðið á ungliðaþingin á ARTEK á Krím.

Afkomendur drekaflugunnar sem settist á rasskinn Grjóna (hlustið á RÚV - SJÓN er sögu ríkari), eftir að hann hafði synt nakinn í á á Spáni, hafa reyndar staðfest að hafa sest á afturendann á Sjón, því hvítara rassgat höfðu þær vissulega aldrei litið við bakka árinnar. Þær suða enn um hvíta rassinn frá Ísalandi. Því miður hefur ekki enn tekist að ná í miðil til að mana upp anda Madame Elisu Breton, sem rak SJÓN í bað, en við látum erfðasögur drekaflugnanna á Spáni nægja. Aðrar sögur eru ekki nema svipur hjá SJÓN.

Hér má sjá frændur vora Dani viðra þjóðfána sinn á ARTEK sumarið 1977.

 

Athugasemdir

[Sjón (IP-tala skráð) 31.10.2022 kl. 02:59]

Sæll Vilhjálmur, það má auðvitað hafa gaman af hlutunum og ekki sárnar mér skens þitt.

Nú er það bara svo að hljómplötuverslanir Kaupmannahafnar voru fullar ag pönkplötum sumarið 1977 og sennilega var það vegna komu Sex Pistils til að spila í Daddy's Dance Hall á þeim tíma sem við vorum þar á ferð. Ég keypti t.d. Pretty Vacant smáskífuna með þeirri hljómsveit, tvær fyrstu plötur The Stooges, tvær tilrauna tónlistarplötur með Brian Eno, stóra plötu með The Stranglers og eitthvað fleira. Fyrir þessu hafði ég safnað með því að vinna garðyrkjustörf á Landspítalalóðinni og átti meira að segja afgang til þess að fá mér bøf og øl í Tívolí um kvöldið. Það var söguleg stund í lífi mínu að vera afgreiddur með áfengi í fyrsts sinn enda bara 14 ára. Ég á enn kvittunina fyrir þesdum veitingum ef þú skyldir vilja sjá hana. Valdimar túlkur var ekki viðstaddur upptökustundirnar í kjallaranum. Það eru svo ánægjulegar fréttir fyrir mig að KGB hafi ekki uppgötvað pönkið fyrr en 1978, því þá hafa huldumennirnir sem tóku upp plöturnar mínar haft ár til þess að fjölfalda þær og koma í dreifingu. Takk fyrir að skjóta sagnfræðilegum stoðum undir þessa litlu frásögu mína.

Þar sem þú vilt hafa allt satt og rétt þá vil ég leiðrétta það að sumarið 1983 heimsótti Elisu Breton í Frakklandi en ekki á Spáni og drekaflugan settist á föla öxlina á mér en á þann líkamshluta minn sem þér virðist hugleiknari. En þegar þarna hefur verið komið sögu í útvarpshlustun þinni hefur þú sennilega verið farinn að gúgla ákaflega og byrjaður að missa þráðinn í viðtalinu.

Mér er ljúft og skylt að leiðrétta þig hér, því það hlýtur að vera einmanalegt á stundum að vera alltaf í hlutverki þess sem leiðréttir aðra.

Bestu kveðjur,

Sjón

[FORNLEIFUR, 31.10.2022 kl. 09:08]

Ágæti Sigurjón, Brian Eno er ekki Pönk. Tónlist hans var kölluð AMBIENT. Annars veit ég aðeins hver smekkur Dana var og hvað þeir keyptu, því ritað hefur verið um það og þættir gerðir í dönsku útvarpi og sjónvarpi. Pönksenan, sem var mjög takmörkuð og skammlíf í Danmörku vaknaði ekki til lífsins fyrr en eftir tónleika Sex Pistols. Ungir Danir voru svo mikið í Gnags, Kim Larsen, Bifros, Michael Falk, Sanne Salomonsen og etc , að frekar lítið pláss var fyrir pönkið.

Það fluttist einn Roxy Music og glimmer pönk-Dani inn til kærustunnar sinnar á garðinum þar sem ég bjó búið. Fyrir var kærasti annarrar stúlku, og var hann tvífari STINGs. Sá sem var í pönkinu var fínn náungi (og Stingur líka), sem síðar varð bókavörður. Við bjuggum eitt sinn til Whisky-súpu saman í jólateiti fyrir þá sem ekki fóru heim um Jólin. Skötuhjú sem bjuggu í paríbúð undir herbergishæðinni, Þjóðverji, Micha, og dönsk kærasta hans, Helle, hlustuðu mikið á þýskt pönk (ca. 1980-82). Þau létust síðar bæði úr eiturlyfjaneyslu í Berlín. Nina Hagen og Rolf komu ekki í útförina.

Fyrst þú átt kvittun fyrir töskufylli af pönki, sem þú mátt setja hér inn við tækifæri, þá slepp ég við að hafa samband við Vladimir P. sem er mjög hátt settur í Moskvu. Sagt er að hann hafi haft lúmskt gaman af þýsku Pönki úr villta vestrinu og líka Ninu Hagen, þegar hann var að taka upp hljómlist og annað í Stelle sínu í DDR. Pönkið lifði lengi í Rússlandi og tengdist frekar bullum en það gerði á Vesturlöndum, þar sem pönkarar voru eitthvað með í BZ, ef þeim var ekki illt vegna nálanna, með ofnæmi vegna eitraðs háralits eða sveppasýkingu í neðra vegna þröngra buxna. Árið 2012 bað Putin vægðar fyrir pönkara sem brotið höfðu og bramlað á almannafæri. Talið er að margir Rúskípönkarar hafi dáðst af nasisma og því mikið fyrir að flúra svastikur á líkamann. Rússar misskilja oft ýmislegt líkt og Úkraínumenn.

Hvað þú borðaðir í Tíolí er underordnet. Þangað til kvittunin fyrir plötunum, sem ekki voru seldar í DK, kemur: Lengi lifi Pönkið og Sjón! Kannski er til stall fyrir styttu af þér í Gorkí-garði, nú þegar verið er að rífa aðrar, brjóta og bramla. Ég hringi í Vladimir aðalpönkarann í Moskvuborg.

Bestu kveðjur.

[Sjón (IP-tala skráð) 8.11.2022 kl. 02:27]

Sæll á ný,

þú ert kostulegur að þykjast vita hvað var til í plötubúðum í Kaupmannahöfn sumarið 1977 og hvað ekki. Auðvitað voru þær að selja pönkplötur í hasarnum í kringum komu Sex Pistols, fyrr mætti nú vera, enda voru þær gefnar út af öllum helstu plötuframleiðendum Bretlands og ekki það svakalega öndergránd sem þú heldur.

Það er ekki nóg að lesa greinar um danska pönkið löngu síðar, ég var þarna í eigin persónu að fylla ferðatöskuna en þú sjálfsagt á Íslandi, moldugur upp fyrir haus í einhverjum haugnum.

Brian Eno var mikill gúru hjá okkur ungpönkurunm og við hlustuðum á hann meðfram pönkinu. Það getur þú ekki vitað því þú ert af annarri kynslóð.

Vonandi færð þú líka styttu af þér við hæfi, sennilega verður það styttan af manninum sem alltaf vildi hafa rétt fyrir sér. Sem er auðvitað göfugt lífsverkefni ef út í það er farið.

Bestu kveðjur,

S.

[Sigurjon B Sigurðsson (IP-tala skráð) 8.11.2022 kl. 02:33]

Og svo því sé haldið til haga þá hef ég gegnum tíðina haft gaman af mörgu sem þú skrifar hér. Og gagn. Ekki síst í þeim skáldsögum sem ég hef skrifað og snerta á sögu nasista á Íslandi. Þú átt þakkir skildar fyrir að róta því up. Bestu kveðjur.