Konurnar í Andvörpum voru íslenskar

Söfn eru aldrei betri en fólkið sem vinnur á þeim. Þetta á einnig við um bestu söfn í heimi, t.d. Louvre i París. Ég kem að því síðar.

Árið 1999 birti ég stóra opnugrein í Lesbók Morgunblaðsins um teikningar meistara Albrechts Dürers. Þær tel ég vera af íslenskum konum. Á þeirri skoðun voru einnig sérfræðingar 19. aldar, hollenskur sérfræðingur á 20. öld og t.d. Björn Þorsteinsson sem birti eina myndanna í bókum sínum um miðaldasögu. Ég bar ritháttinn á skýringum Dürers undir Stefán heitinn Karlsson, og hann las Eissland en ekki Eiffland eins og sumir þýskir sérfræðingar ættaðir frá Eystrasaltslöndum.

Vegna misskilnings þýsk þjóðlífslistamanns síðar á 16. öld. Joost Ammans, sem ekki gat lesið skrift Dürers, urðu þessar konur, sem hann endurteiknaði, að líflenskum konum og með tíð og tíma héldu menn að þær væru frá Líflandi, þ.e.a.s. frá svæðinu á milli Eistlands nútímans og Lettlands.

Í Heynesbók, AM 147 4to, sem er líklega frá 15. öld eða byrjun 16. aldar, er að finna mynd af konu sem færir liggjandi konu könnu. Faldur drukknu konunnar í Heynesbók er mjög líkur faldi fyrirkonunnar á myndinni efst. Sjá enn fremur hér. 

 Þegar ég hafði á sínum tíma samband við Louvre og þýskan sérfræðing, fékk mjög hofmóðug svör, sérstaklega frá maddömunni í Þýskalandi, sem ekki tók vel í erindi mitt, sem ég lét fylgja myndir úr íslensku handriti máli mínu til stuðnings, sem og aðrar upplýsingar, sem birtust í grein minni í Lesbókinni. Sumu fólki finnst ekki gott að breyta og umbylta fastfrosnum skoðunum sínum.

 

Tölvupóstur frá Inu Line

Ég gladdist því mjög í fyrra er ég fékk tölvupóst frá listsagnfræðingi og sérfræðingi í búningum eistneskum, sem heitir Ina Line, sem þekkti fornleifafræðing danskan sem þekkti mig. Ina Line vildi vita, hvað ég hefði skrifað um konurnar í lærðri grein minni í Lesbók Morgunblaðsins, sem hún hafi rekist á á veraldarvefnum. Ég sendi Line línu og sagði henni það í stórum dráttum, og hún var sammála mér. Engir búningar sem þessir sem Dürer teiknaði, þekkjast frá Eistlandi og Lettlandi. Menn hafa einfaldlega Lesið Eissland sem Eiffland. Lífland var á tímabili kallað Eiffland.

Ef farið er inn á vef Louvre, er enn sagt að konurnar séu frá Livonie, en einnig er búið að bæta Íslandi við. Þetta gæti hugsanlega ruglað einhverja í ríminu, því Ísland og Lífland eru allfjarri hvoru öðru, og jafnvel þó svo að einhverjir stórhuga menn hafi klínt Íslandi í Eystrasaltsráðið eftir afrek Jóns Baldvins og ekki síst Jóns Vals Jenssonar fyrir þau lönd.

Líklegt þykir mér að konurnar á myndum Dürers hafi verið samfeðra einhverjum af þeim Pálum eða Hannesum sem áttu allt á Íslandi  16. öld, og að þær hafi þarna verið með mönnum sínum sem ætluðu að koma ár sinni vel fyrir borð, þegar Kristján II Danakonungur seldi Ísland hæstbjóðanda í Niðurlöndum. Karlanginn hafði áform um slíkt, enda var hann á hausnum eftir hernað gegn Svíum. Sigbrit Villomsdóttir, hin hollenska móðir látinnar frillu Kristjáns konungs, Dyveku, var honum innan handar. Sigbrit sá á tímabili um öll fjármál Kristjáns. Meira um hana og Stjána síðar.

Sjáið þessa fínu sauðskinnskó með bryddingum.

Þess má geta að fyrir nær 25 árum síðan færði ég búningasérfræðingi Þjóðminjasafnsins, Elsu E. Guðjónsson, litmyndir af myndum Dürers úr safni auðmannsins og síonistans Edmonds de Rotschilds sem er varðveitt í Louvre. Vonaðist ég til þess að hún gerði þeim skil. Henni þótti mjög ólíklegt að myndirnar sýndu íslenskar konur, en gat þó ekki rökstudd það á neinn hátt. Henni entist ekki aldur til að rita um þetta eins og svo margt annað.

Elstu myndirnar af íslenskum konum á erlendri grundu, ef ekki elstu myndirnar af íslenskum konum yfirleitt, eru teikningar meistara Albrechts Dürer. Einhvern tíman uppgötvar hið stóra Louvre það, sem og að Ísland og Lífland hafi aldrei verið nágrannalönd. Þangað til ríkir franskur stórbokkaháttur og lítilsvirðing.