Bloggfćrslur mánađarins, maí 2024

Fornleifur kaupir kirkju

Saint Magnus Egilsey

Kirkjur fara orđiđ fyrir harla lítiđ í dag og barđir biskupar enn minna.

Ég keypti ţessa kirkju, helgađa einhverjum Magnúsi, á Egilsey í Orkneyjum. Mun ek brátt sjá hana međ eigin augum og velta fyrir mér hvernig ég get innréttađ hana. Hvernig vćri ađ hafa ţarna súrheysturn og trans-disco? Ađeins 15 sterlingspund fyrir 120 ára gamla, handlitađa kirkju (skyggnumynd).

Sumir segja ađ ég sé međ skrýtiđ og jafnvel brenglađ "gildismat". Ţađ er rétt.


At give den som jřde til fordel for Hamas - hvor sygt kan det blive?

Hlokk

Efter det morderiske angreb pĺ unge jřder til en musikfestival i Israel d. 7. oktober 2023, samt slagtning af sageslřse mennesker i nćrliggende landsbyer, har nogle fĺ jřder i Danmark fřlt trang til at fortsćtte Hamas´angreb og trampe pĺ deres trosfćllers grave. Nu senest ved Eurovision i Malmö - men heldigvis i en light-version.

Ikke overraskende finder vi i den lille fold af jřder, som střtter en stat og et styre, som har udslettelsen af jřder pĺ sin dagsorden, et par gennemsyrede gamle VS-ere (Enhedslistefolk). De bruger deres mere eller mindre valide jřdiske tilhřrsforhold, for at deltage i angrebene pĺ en ung israelsk sanger, som reprćsenterer sit land. Tidligere har Robert Refby fřrt an blandt de et par behagesyge jřder pĺ den ydre venstrekant. Men nu er det Klaus Goldschmidt Henriksen som er lancier ved hadefesten. 

En ny "jřdisk" skikkelse er imidlertid dukket op blandt disse "gode jřder" som fřrer en uforstĺelig kamp mod deres trosfćller og en udryddelsestruet jřdisk stat. Dette nyeste vildskud er transpersonen Hlökk Unnardóttir (se billede řverst), som har to pćreislandske forćldre og ingen jřdiske aner.

I danske medier fřrer Hlökk sig frem som en jřde, og hun har skam i nogen tid haft stĺsted i en den lille jřdiske menighed Shir Hatzafon. Hlökk har et lille problem. Hun har ingen jřdisk baggrund, men derimod en delvis tysk baggrund og forfćdre som kćmpede for Hitler. Her er lidt data om denne unge person, som visse danske medier elsker for hendes holdninger om jřder og Israel:

Hekla Björk Unnardóttir har absolut ingen jřdiske aner jfr. oplysninger i Island og Yad Vashem. Der boede jřdiske familier (mĺske kun en) med dette navn i Leipzig fřr 2. verdenskrig, men de var nytilflyttede fra Polen.

(1) Hekla Björk Unnardóttir Kummer / aka Hlökk Unnardóttir (f. som dreng i 1996).

(2)  Heklas forćldre: Hlökk Hekla Björk er sřn/datter af Unnur Baldursdóttir (f. 1958)  og Ţór Kristmundsson (f. 1957, d. 2017) . De boede bl.a. i Hvidovre, og derfor er det sandsynligt at (1) er vokset op i Danmark og mĺske fřdt her.

(3) Bedsteforćldre) Ţór Kristmundsson var sřn af Kristmundur Herbert Herbertsson (f.1933 i Reykjavík, d. 2012 Reykjavík ) og Ólavía Steinunn Sveinsdóttir  (dřd 1997).

(4) Oldeforćldre: Kristmundur (3) var sřn af  Ernst Herbert Kummer (f. 1910 Leipzig, d. 1944 i militćrtjeneste i den tyske flĺde) og islandske Kristín Ţóra  Kristmundsdóttir Kummer. (f. 1912, d. 1940 i Tyskland). De var flyttet til Tyskland fřr krigen brřd ud med deres to sřnner Erlingur (f. 1937, d. 2011) som oprindeligt blev dřbt Reinhold Kummer;  og Kristmundur (f. 1933 d. 2012). De kom tilbage til Island i 1946 fra Danmark, hvor de havde vćret anbragt i en tyskerlejr.

Kristmundur Herbert Herbertsson (3), farfar til (1) Hekla Björk Unnardóttir (Ţórsdóttir) (1) kom tilbage fra Tyskland i 1946 med sin bror Erlingur/Reinhold og blev adopteret af Ernst Herbert Kummers (4) sřster, Helene Kummer (f. 1901, d. 1987) som var gift med med islćndingen Oddgeir Hjartarson. Helene Kummer kom allerede til Island i 1923.

Hlökk (Hekla Björk) Unnardóttirs tyske familie har tilbage til fřr 1900 ikke vćret jřder; Ogsĺ fřr 1850. Kummer var et almindeligt navn i Řsttyskland.

Normalt střtter jeg alle personers hellige ret til at stĺ frem og leve som minoriteter, men i de senere ĺr er det nćrmest blevet til en slags sport at samle pĺ minoritetstilhřrsforhold. Fred vćre da ogsĺ med dem der dyrker den sport.

Men nĺr man lyver og bedrager sig til et medlemsskab i en velmenende jřdisk menighed, for sĺ at gĺ ud pĺ gaden for at svine andre jřder til, og ligefremt erklćre střtte til en organisation som har udslettelsen af jřder pĺ sin agenda, mĺ grćnsen for den festlige alfabetiske identitetsleg have nĺet sit absolutte lavmĺl. Den slags mennesker er en fornćrmelse mod 695 israelske borgere, 71 udlćndinge bosat i Israel samt 373 medlemmer af sikkerhedsstyrker, jřder, muslimer og andre grupper.

Nogle af den lille hĺndfuld danske jřder, som střtter Hamas, mĺ tage mere trovćrdige personer end Hlökk Unnardóttir i brug i deres kamp for řdelćggelsen af Israel.

Pĺ billedet herunder giver Hlökk Unnardóttir den som jřde pĺ Go´aften Danmark pĺ TV2 for mindre end en mĺned siden.

Hlökk med en shabbatring i nćsen


Paris in the Covid, 2020

20200226_164257

At the beginning of Covid 2020 (February 2020), I went to Paris to participate in a seminar at the Mamorial de la Shoah in Paris. It was an extremely important seminar and all the presentations were important. 

I gave a talk-and-a-picture-show about my long-coming book on Stefan Glücksman, a young Ph.D. of History from the University of Krakow, who in 1930 came to Copenhagen to study Danish. While he was in Denmark his closest of kins were locked up in the ghettoes of Warsaw, Kielce and other cities. He, however, was expelled by the Danish authorities and killed, before his closest relatives in Warsaw, his beloved mother and sister, were deported to Treblinka.

Stefan and his family and friends wrote, and I am in the situation, where I have (been chosen - I think) to present their story to a increasingly antisemitic world of today - and a young generation of people, who is so super-egotistical that they cannot understand what the Holocaust was, while they are engaging in the support for terrorism.

Lilla Svenska hattrollen

In photo at the top, you can see this slow writer wearing one of his fashionable six-piece caps, with Dr. Silvia Goldbaum Tarabini on his right hand side. Silvia´s fantastic Ph.D.-work on the Danish Jews in Theresienstadt, published in English and Danish, has presented a more critical view of the Danish WWII efforts than her predecessors´ in that field. Judging from the very positive citations to my book Medaljens Bagside (2005) (translates: The other side of the Coin) in her magnificent books, which corrects so much earlier (unforgivably sloppy) work on the Danish Jews deported to Theresienstadt, I know Silvia belongs to the school of critical (i.e. outstanding) minds.

Thanks to Noam Rachmilevitch for his evocative photo in the shadow of the Magen David. 


Orkneyjar 2024

Beside the Ocean b

Brátt halda ţrír íslenskir vitringar, gamlir skólafélagar úr MH, til Orkneyja til ađ fylla fróđleiksbrunna sína og lithíumbatterí. Eiginkonur ţeirra tveggja, sem auđvitađ eru miklu fróđari en karlarnir, og einn Skoti frá engri međalborg (No mean city, eins og ţeir kalla ţađ í Biblíunni og í Glasgow) slást međ í för.

Fariđ verđur til ađ skođa fornmenjar, frćđast um sögu eyjanna, fćrast í sannleikann um örnefni međ meiru. Fyrir hópnum fer doktorsnemi á sjötugsaldri sem rannsakar nú örnefni í Orkneyjum. Ţćr rannsóknir stundar hann viđ háskólann í Glasgow í hjáverkum. Hér er ţó ekki um ađ rćđa hóp gamalmenna sem hafa lesiđ Orkneyinga sögu og ţátt, Hákonar sögu og annađ gott, og ţađ sér til óbóta á rándýru námskeiđi sl. vetur. Sá hópur Íslendinga verđur einnig í eyjunum í maí, og munum viđ ungmennin vćntanlega heyra og sjá gamlingjana skjögrast um síđustu dagana okkar í Orkneyjum, en ţá byrjar víst frćđfylliríđ hjá gamla fólkinu.

Merkar fornleifarannsóknir hafa fariđ fram á Orkneyjum á síđustu 30 árum. Ţar bera hćst, ađ mínu mati, rannsóknir Chris. D. Morris prófessors míns í Durham og samnemanda míns, David Griffiths.

 The Birsay Bay Project b

Skotamynstriđ (tartaniđ) tilheyra ekki klaninu McWilliam, heldur sýna brot af óbreyttum fatnađi tískuflónsins Fornleifs.

Á síđasta ári keypti ég og las ađ mestu dođrant (676 bls.) Morris um rannsóknir hans og annarra á yngstu leifunum i Birsay (Birgisey). Ţađ er vafalaust merkasta bók sem komiđ hefur út međ fornleifafrćđi Skosku eyjanna.

Um daginn bćtti ég síđan viđ annarri frábćrri bók David Griffiths og annarra um rannsóknirnar á Skaill (Skála) (sjá mynd efst). Ég hef sett inn myndir af ţessum meginverkum, sem íslenskir fornleifafrćđingar og íslensk bókasöfn međ virđingu fyrir bókum, fróđleik og sjálfum sér verđa ađ eiga.

Ađ Skála rannsakađi Dave Griffiths og hans teymi fornan skála, sem ađ grunnplani svipar mjög til sumra fornra rústa á Íslandi. Ţađ er svo sem ekkert furđulegt, ţegar ţess skal gćtt ađ einhverjir norrćnna manna sem settust ađ í í Orkneyjum (og Hjaltlandeyjum) komu frá Norđur-Noregi og margir ţeirra héldu síđan áleiđis til Íslands eftir dvöl á Bretlandseyjum.

Ţađ er ţví engin furđa ađ mannabeinarannsóknir Hans Christian Petersens, sem ég var međ í án ţess ađ vera mćldur, hafi sýnt ađ međal landnámsmanna hafi veriđ um ca 15 % Samar og ca.15% ("Keltar", Péttar og írar) frá Skosku eyjunum og Írlandi. Skýrslu Petersens er m.a. hćgt ađ nálgast hér. Rannsóknir Íslenskrar Erfđagreiningar á DNA í fornum mannabeinum sem fundist hafa á Íslandi gaf afar lélegar niđurstöđur, enda erfđaefniđ of illa varđveitt til ađ spá í allar eyđur genamengisins eđa veita vitsmunaleg svör viđ spurningum - ef ţćr voru yfirleitt einhverjar ađ viti hjá ţví fyrirtćki.

Margir Íslendingar, blanda af Sömum, Norđmönnum, "Keltum" og öđru flóttafólki, fara ţví til "gamla landsins" í sumar, og fćstir ţeirra án ţess ađ hafa fengiđ sér einhverja veskju í pela eđa úr glasi. Biđ ég ţví gamalmennin í rútunni, sem ferđast međ úreldar leiđsögubćkur frá 13. öld, ađ haga sér skikkanlega í eyjunum og krota ekkert dónalegt á veggi Orkahaugs. Ef einhver ţeirra er međ Gauks sögu Trandilssonar í bakpokanum, hefđi ég áhuga á ađ fá afrit.

Heyrt hef ég einnig, ađ hópur aldurslitinna lćkna, sem alls stađar hafa veriđ í golfi eđa á lystiskipum, "been there og done that" fyrir skítalaunin sín, verđi í eyjunum í júlí. Ef Rússar hefđu fariđ ţarna í svo miklum mćli sem Mörlandinn ćtlar ađ gera í sumar, hefđi Orkneyinga fariđ ađ gruna ađ yfirstandandi innrás Íslendinga stćđi fyrir dyrum.

Sjálfur kemst ég nú loks til Orkneyja. Christopher D. Morris hvatti mig mjög til ferđast til skosku eyjanna, er ég dvaldi viđ rannsóknir á fornleifafrćđideild háskólans í Durham á Norđimbralandi (rétt sunnan viđ Newcastle). Ţađ var á síđustu öld, nánar tiltekiđ 1988-89. Sú dvöl var hluti af doktorsnámi mínu í Árósum. En ekkert varđ úr eyjahoppi mínu ţá, ţví ég smitađist illa af hermannaveiki í Noregi (á ţingi í Haugasundi) og kom međ tvíhliđa lungnabólgu til Durham og fór beint á sjúkrahús í 10 daga. Nú verđur bćtt úr litlu víđförli á 20. öld. Allar pestir eru um garđ gengnar, nema ef vera skyldi stríđćsingurinn sem nú veikir menn mest.

Síđar fara sérfrćđingarnir í fyrsta holli Íslendinga í Orkneyjum vonandi saman til Hjaltlandseyja. Ţá verđ ég sjálfur, ađ minnsta kosti, búinn ađ fá mér kjöltu, ređurpyngju af sútuđum fressketti fyrir pundin smá og sekkjapípu. Vonast ég til ţess ađ Eggert Pálsson frá Trymbilsstöđum í SHÍ, sem er Hobbískoti, vilji slást međ í ţá för og leika fyrir okkur á pípu sína og pákur, ţegar viđ nemum ţar á ný gamalt land okkar, rćnum klaustur og nauđ... Nei, nú stoppar ţú Fornleifur. Viđ munum bara skođa smáhesta og sauđfé fornt og glćpina sem lögreglufulltrúinn Jemmy Perez reynir stundum ađ leysa í ţáttaröđ sem ber nafn eyjanna.

Svo, ţegar ég er snúinn aftur heim frá Orkneyjum í lok maí, eftir tveggja daga endurnćringardvöl í Auđunarborg (Edinburgh), fer ég í sendiráđ lýđsins á Íslandi til hans Sanktipétursborgar-Árna og kýs réttan forseta til ađ vakta yfir veldi lýđsins á Íslandi og smćla fram í stríđsmenn heimsins sem bráđum munu umturna öllu vegna grćđgi í lithíum fyrir nýju leiktćki kapítalistanna (rafbílinn). Rússar búa svo vel ađ eiga stćrstu námur af lithiummi sem ţekktar eru, nú er námur í S-Ameríku eru ađ tćmast.

Fyrir utan landnámsmenn og örnefni ţeirra mun fyrsti ísl. hópurinn á ferđamennavertíđinni í Orkneyjum vitaskuld líka skođa miđaldaminjar. Ţar ber hćst Magnúsarkirkja í Kirkwall, sem einmitt er talin haf veriđ byggđ undir áhrifum frá dómkirkjunni í Durham. Dómkirkjuna í Durham ţekki ég vel og hef mikiđ skođađ ţegar ég dvaldi i Duram fyrir löngu og ţađ í gömlu kvennafangelsi sem hafđi veriđ umbreytt í stúdentagarđ. Durham heimsótti ég svo aftur fyrir tveimur árum síđan og var allur orđinn betur stćđur en ţegar ég var ţar í tćpt ár. Allur almúginn og fátćkir afkomendur námumanna sem vinkona Hannesar Hólmsteins banađi, hafa neyđst til ađ flytja frá bć hinna nýríku. Krataháskólinn í Durham hefur orđiđ skóli fyrir ríkra manna börn međan ESB-ćvintýri Breta var upp á sitt besta.

IMG_9718 b

Skip Sankti Magnúsar kirkju í Kirkwall. Ljósmyndin er Laterna Magica skyggnumynd frá 1905 sem Fornleifur keypti sér nýlega á Kornvöllum.


Tvö gos og jafnvel ţrjú segir prófessor Páll

IMG_9729 b lille

"Páll Einarsson tel­ur for­send­ur fyr­ir tveim­ur gos­um á sama tíma enda í fyrsta skipti sem land rís und­ir yf­ir­stand­andi gosi. Hann seg­ir ţró­un­ina benda til ţess ađ kviku­kerfiđ líti ekki al­veg eins út og sér­frćđing­ar hafi hingađ til taliđ sig vita."

Ţetta senaríó međ tvö gos sáu menn kannski fyrir sér í einu af tólf binda alfrćđiriti/myndabók fyrir unga drengi sem gefiđ var út í Ţýskalandi í byrjun 19. aldar. Myndin er úr einni myndabóka Friedrich Johann Berduchs fyrir ríkra manna börn, og er í eigu Fornleifssafns (sjá hér).


mbl.is Rímar „engan veginn“ viđ Veđurstofuna
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikiđ á Javascript til ađ hefja innskráningu.

Hafđu samband