Fćrsluflokkur: Umhverfismál

Rugl, bull og vitleysa - einnig í dag

Siglt

Í dag fylgir Morgunblađinu blađauki, á íslensku og ensku, sem ber heitiđ Siglt inn í framtíđina. Fjallar hann ađ mestu um Grćnland. Hann kemur hugsanlega ađ einhverju leyti út í tengslum viđ Fimmtu Arctic Circle ráđstefnuna í Hörpu, sem er hin furđulegasta blanda af ráđstefnu um ný-trúarbrögđ eins og orkumál, heimshitnunarćđiđ, umhverfismál, öfgatúrisma og kristilegt starf á norđurslóđum - ekki meira né minna.

Blađaukann, sem er einnig auglýsingablađ fyrir kolevetnislosunarfyrirtćki eins og Eimskip og Icelandair, mćtti skilgreina sem eins konar ferđakynningu fyrir Grćnlandsfara.

En mađur fćr fljótt dálítiđ óbragđ í munninn, ţví íslenskur imperíalismi skín ađ hluta til út úr greinum, viđtölum og efnisvali. Grátbrosleg er einnig viđtal viđ ungt grćnlenskt fólk sem án nokkurs vafa tilheyrir grćnlensku elítunni, sem er meira dönsk en grćnlensk. Ţau segja frá imperíalisma Dana á Grćnlandi sem ku hafa ásakađ Grćnlendinga um kynţáttafordóma ţegar ţeir töluđu einvörđungu grćnlensku og vildu ekki tala dönsku á mannamótum. Slíkt hársćri, sem mađur heyrir á báđa bóga, er varla hollt veganesti í ţeirri sjálfstćđisbaráttu sem Grćnlendingar standa frammi fyrir og sem viđ Íslendingar eigum vitanlega ađ styđja í verki, í stađ ţess ađ velta fyrir okkur hvernig viđ getum grćtt sem allra mest á Grćnlandi.

Diskó-draumadís Moggans

Svo eru hjákátlegar og menningasnauđar vitleysur í ţessu uppskrúfađa auglýsingablađi. Á blađsíđu 10 má lesa ţessa dómadags fávisku:

"Ţó segir sagan ađ eyjan hafi upprunalega heitiđ Discovery Island en einhvern tíma hafi bréfsnifsi legiđ yfir "very" viđ kortagerđ og upp frá ţví hafi eyjan veriđ kennd viđ Diskó. Ţađ er ekki verri skýring en hver önnur. Hvort kempur á borđ viđ Donnu Summer, Díönu Ross og John Travolta hafi einhvern tíman sótt eyjuna heim fćst ekki stađfest".

Ţetta er einfaldlega skammarlegt fyrir Morgunblađiđ og blađamanninn sem ritar ţetta rugl. Disko er misritun og misskilningur. Upphaflega sér mađur nafniđ Dusko eđa Dicko á flóa á Spitzbergen á hollensku kortum frá 1663 og skömmu síđar. Fróđir menn telja ađ nafniđ sé afmyndun af nafni ensks hvalfangara sem fór til Spitzbergen í byrjun 17. aldar. Hann hét Marmaduke og á enskum kortum er stađurinn sem hollensku kortin kalla Dusko eđa Dicko kölluđ Duke´s Coe eđa Dukes vík. Ţess má geta, ađ á fyrstu kortagerđum af Spitzbergen er Spitzbergen kölluđ Grćnland vegna misskilnings kortagerđamannanna sem sátu í Amsterdam og Leiden en fengu upplýsingar frá mismunandi skipstjórum, en komu sjaldnast sjálfir á ţćr slóđir sem ţeir gerđu kort af. Hollenskir skipstjórnarmenn gáfu hins vegar oftast nćr góđar upplýsingar. Síđar ţegar fariđ er ađ gefa út ţó nokkuđ nákvćm kort af Vestur-Grćnlandi, áttuđu menn sig á ţví ađ ţeir hafa vađiđ í villu. Ţeir brugđu ţá á ţađ ráđ ađ flytja nöfn sem ţeir höfđu gefiđ stöđum á Spitzbergen yfir á hiđ rétta Grćnland. Hefđ var fyrir ţví ađ gefa stöđum í nýuppgötvuđum lendum heiti sem áđur voru ţekkt. Ţannig fékk Disko eyja sem á grćnlensku heitir Qeqertarsuaq, nafniđ Het Eyland[t] van Disco (eyjan Disco). Flóinn sem hún er í fékk síđar nafniđ Baffin flói. Síđan hefur Disko nafniđ haldist á Grćnlandi og horfiđ á Spitzbergen.

Disco

Disko-eyja efst á hollensku korti frá byrjun 18. aldar.

Hefđi ţađ veriđ mikiđ mál fyrir blađamann Mogganas ađ ganga úr skugga um ţetta, í stađ ţess ađ fara ađ dansa eftir ruglinu í höfđinu á sjálfum sér og skrifa um Travolta, Tínu Turner og diskóljós ? Fyrr má nú fyrr vera. Ţvílík menningarleysi og vanţekking á sögu nćsts nágrannalands okkar. Ţađ fer norđurslóđahrollur um mann í landi, ţar sem upplýsingamiđlun á ađ vera svo framarlega á merinni. Yfirborđsmennskan er greinilega enn dýrkuđ á Íslandi, enda blađaukinn augsjáanlega fyrst og fremst til ţess gerđur ađ  reyna ađ selja efnafólki ferđir til Grćnlands til ađ sjá og upplifa heimshitnunina á eigin líkama.

ÁllygiAuglýsingarnar í blađauka Morgunblađsins í dag eru flestar fyrir íslensk fyrirtćki, t.d. Alcoa á bls. 51. Sú auglýsing er gott dćmi um gamalgróna lygarómantík í íslenskri auglýsingagerđ, sem mađur hélt ađ vćri orđin dálítiđ slitinn klisja. En ţegar Fjarđarál er ađ auglýsa sig á umhverfismálaráđstefnu er vitanlega best ađ hafa ekki mynd af álveri í auglýsingu fyrir álver. Jafnvel kaffibrúsinn á myndinni er úr stáli (og er danskur). Best ađ gefa ekki ranga mynd ţeim náttúruverndarstórmennum sem sćkja Arctic Circle ráđstefnuna heim og básúna sig um ágćti landa sinna á norđurslóđum og um ađ ađ ţeir eigi hlutverki ađ gegna á međal ţjóđanna. Klisjurnar lifa hátt en eru samt flestar stórmengađar og hálf kjánalegar.


Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikiđ á Javascript til ađ hefja innskráningu.

Hafđu samband