Rómardraumar

Mikið er alltaf gaman að sjá áhuga manna á því sem kynni að finnast í Vatíkaninu, en um leið vanþekkingu þeirra á þeirri stofnun sem Archivum Secretum Apostolicum Vaticanum er. Kári Bjarnason íslenskufræðingur hlýtur þó að þekkja nokkuð til, því hann fékk styrk til mánaðar dvalar árið 1992 til að rannsaka Maríukvæði, en það hefur þó líklegast verið í bókasafni Vatíkansins.

Rómantísk er sú skoðun manna, að Íslendingar hafi í tíma og ótíma verið að senda Páfanum í Róm einkabréf. Ef slík bréf voru send, komust þau ekki alltaf á leiðarenda. En hver veit, fyrst ég fann prestsinnsiglisstimpill Jóns Arasonar í Kaupmannahöfn, þá er eins víst að hægt sé að finna bréf Jóns í Vatíkaninu. Varla mun nokkur maður sitja eins við í skjalasafni og Kári ef hann yrði sendur suður í Róm til að leita. La dolce vita Rómaborgar heillar hann ekki né truflar. Menntamálaráðuneytið myndi fá eitthvað fyrir gjaldeyrinn ef Kári yrði sendur, eða ekki neitt, því maður getur aldrei vitað hvað skjalasöfnin geyma.

Þó að skalasöfn Vatíkansins sé lokuð bók um upplýsingar um uppruna Kólumbusar og aðra þætti sögunnar, t.d. þá sem lúta að ofsóknum kirkjunnar á gyðingum, þá er ekki eins og skjalasafn Vatíkansins sé órannsakað. Þar fer fram mjög öflug rannsóknarstarfsemi og nú tölvuskráning, og tel ég víst að safnið hefði haft samband við Íslendinga, ef þeir finndu eitthvað bitastætt.

Reyndar eru um 84 hillukílómetrar í safninu og safnskráin telur um 35,000 bindi. En það sem líklega hefur einna helst valdið því að íslenskir fræðimenn hafa ekki ílenst á skjalasafni Vatíkansins er að Íslendingar eru ekki eins sleipir í latínu og þeir voru fyrr á tímum. Ég þekki ekki í svipinn neinn sagnfræðing, nema hugsanlega prófessor Sveinbjörn Rafnsson, sem kann eitthvað í latínu. Latína var ekki kennd almennilega í menntaskólum eftir að latínukennsla Teits Benediktssonar var skorin við nögl í MH. En áður en sá hræðilegi atburður átti sér stað naut ég góðs af kennslu hans og tók þar alla áfanga í latínu. Hef aldrei orðið samur maður eftir það, en því lofaði Teitur líka í fyrsta áfanganum.

Ef menn fá pening til að leita að nál í heystakk Vatíkansins, er inngangur skjalsafnsins við Porta de S. Anna í via di Porta Angelica. Allir fræðimenn með tilskylda menntun og reynslu af skjalarannsóknum geta sótt um aðgang. Þeir þurfa að hafa meðmælabréf frá viðurkenndri rannsóknarstofnun eða viðurkenndum fræðimanni á sviði sagnfræði eða líkra greina.

Í bókasafni Vatíkansins bar á tíma mikið á því að 8. boðorðið væri brotið. Þess vegna var þessum ágæta útbúnaði komið fyrir:

Óþekkt gögn um Ísland í Páfagarði?