Blámannsraunir

Nú er það svart maður. Fyrir mína næpuhvítu parta verð ég strax að lýsa því yfir, og viðurkenna, að titillin negri var allt of hlaðinn fyrir mig í fyrstu. Ég var í sjokki þegar ég sá verkið fyrst og titil þess sem reynt hafði verið að fela. Ég hlammaðist í gólfið og stundi "Ásmundur, Ásmundur, - þú líka"!! Nú, eftir að ég hef náð mér að mestu, hef ég rannsakað málið og hef sætt mig við niðurstöðu Ólafar K. Sigurðardóttur safnstjóra, þótt vafasöm sé.

Styttan er nefnilega af flatbrjósta og skapastóru módeli, Bolette að nafni, sem sat fyrir á þriðja áratug 20. aldar á Aca­démie Ju­lien í Par­ís. Bolette, sem var fyllibytta, var ættuð frá Bordeaux. Hún var illilega hrokkinhærð og rauðhærð að auki. Hún var oft notuð sem módel í stað negra, því ekta negrar fengust engir til að sitja fyrir sem negrar. Negrar á þessum tíma voru of meðvitaðir um að þeir væru negrar til að þéna nokkra franka á því að sitja fyrir sem negrar. Þeir tóku hins vegar í harðærum að sér að sitja fyrir sem hánorrænt fólk, sem var sjaldséð í París.  

Til að allar skoðanir komi fram í þessu alvarlega máli og ekki sé hallað að nokkurn mann, ber þess að geta að franski listfræðingurinn Alex Kuzbidon Negroponte hefur bent á að nemendur á Académie Julien hafi alls ekki haft aðgang að fyrirsætum og hafi unnið skólaverkefni sín eftir minni eða skissum sem þeir gerðu á götum og á hóruhúsum Parísarborgar. Ýmislegt virðist benda til þess að prófessor Alex Kuzbidon Negroponte hafi ýmislegt til síns máls að leggja. Fótleggirnir á negra Ásmundar Sveinssonar eru greinilega íslenskir og typpið er allt allt of lítið til að vera svart. Líklega er það líka íslenskt. Skyldi Ásmundur hafa notað líkama sinn til að gera þennan skúlptúr (styttu)?

Ólöf K. Sigurðardóttir í Ásmundarsafni á hrós skilið fyrir að hafa unnið fyrir launum sínum. En þrátt fyrri allar þær raunir og svefnlausu nætur sem hún hefur upplifað, áður en hún ákvað að negrinn mætti áfram vera negri, verður hún ugglaust sæmd nafnbótinni „kúkur mánaðarins“ af skólastjóra Trommuskóla Waages og hálfbróður hans gyðingahataranum Gunnari. Jafnvel Ásmundur Sveinsson gæti fengið hinn vafasama titil koprolítur 3. áratugar 20. aldar, því allir geta séð að Ólöf segir sannleikann:

Stytta Ásmundar Sveinssonar er líklegast af negra. Þeir sem ekki eru á ofskynjunarlyfjum og sjá nýju fötin keisarans í stað berrassaðs negra, eða segja sannleikann og voga sér að horfast í augu við hann, eiga líkt og Ólöf á hættu að verða kúkar og fá mynd af sér setta upp í rassboruna á asna trommuskólans.

Breyta ekki nafni verks Ásmundar

Athugasemdir

[Ragnhildur Kolka, 24.5.2017 kl. 15:46]

Hvimleið þessi árátta að flýja undan fortíðinni. Hún var eins og hún var og við getum lítið gert annað en að læra af henni. Við þurrkum hana ekki út.

[Sigurður Þór Guðjónsson, 24.5.2017 kl. 19:56]

Og þú ert nú ekkert blávatn Fornleifur!

[Sæmundur G. Halldórsson , 24.5.2017 kl. 22:53]

Mín fyrsta hugsun þegar ég sá þessa styttu eftir Ásmund, sem ég vissi ekki að væri til, var: mikið er þetta fallegur ungur maður. Og styttan manneskjuleg. Þarna er ekki reynt að sýna grískan guð, heldur sjáum við að pilturinn er svolítið undirsettur og lærvöðvarnir ekki eins og hjá Herkúlesi eða Schwarzenegger. Auðvitað heitir styttan "Negri". Við vitum hvenær Ásmundur var uppi. Orðið var ekki niðrandi í sjálfu sér, það kemur einfaldlega af latínu "niger", svartur, og er ekki frekar niðrandi í sjálfu sé en orðin svertingi eða blökkumaður. Það sem er ámælisvert er niðurlægjandi þjóðfélagsstaða hörundsdökkra lengst af. Léopold Senghor og Jean Paul Sartre notuðu án þess að hiksta orðið "nègre": https://www.fabula.org/actualites/l-s-senghor-anthologie-de-la-nouvelle-poesie-negre-et-malgache-de-langue-francaise-precedee-de-_68791.php