Harley-Davidson og brúðhlaup á Borgundarhólmi

Í fyrrakveld komum við hjónin heim frá Borgundarhólmi, þar sem við vorum viðstödd afmæli og síðar brúðhlaup afmælisbarnsins sem vinnur á háskólanum í Hróarskeldu og brúðarinnar sem er fyrrv. samstarfskona konunnar minnar á DTU (Danmarks Tekniske Universitet). Sú heppna er nú starfsmaður á sama háskóla og eiginmaðurinn. Sá heppni er af írskum ættum og frá Nýja Sjálandi, en brúðurin er um 25 árum yngri en guminn, en þau eru eins og sköpuð hvort fyrir annað.

Þetta var mín fyrsta heimsókn til eyjunnar. Ég varð ekki fyrir neinum vonbrigðum. Allt var líkt og í ævintýri og brúðkaupið einstaklega fallegt og brúðkaupið að sið húmanista fór fram á lyngi vöxnum klettum við hafið syðst á Borgundarhólmi.

Við voru á hólminum í rúma viku og tókum á leigu sumaríbúð í Melsted nærri Gudhjem. Gudhjem er m.a. þekkt af því að G.Franklín forsetaframbjóðandi rak þar hótel um skeið. Hótelið sá ég líka eitt kvöldið er bærinn var skoðaður. Ég skil ekkert í Franklíni að vilja verða forseti, þegar hann gat verið hótelhaldari í hálfgerðri paradís. En vetrarmánuðirnir á Borgundarhólmi geta víst verið frekar óarðsamir.

Villi var samt ekki alveg alsæll í Paradís. Um eyjuna alla rakst maður á fjölmarga Alzheimerrokkara að viðra fáka sína. Alzheimerrokkarar eru gráhærðir og stundum krúnurakaðir karlar um sextugt á barmi blöðruhálskirtilskrabbameinsins. Þeir eru kappklæddir í það sem svarar heilu sófasetti af húðum af svartsútuðum nautpeningi. Stundum situr ævintýraleg kona, örlítið alkahólíseruð en prúð, á aftursætinu.

Síðasta daginn á eyjunni sátum við og nutum ískaffis á hafnarbakkanum í Svaneke. Þá komu mjög pent, sænskt helgar-MC gjeng, greinilega af öðrum toga en dönsku gamlingjarnir.

Samstarfskona konu minnar á DTU, sem einnig var gestur í brúhlaupinu, slóst í för með okkur heim í Skódanum okkar og ég fór í tengslum við að maður sá svo marga Alsheimersriddara, að segja henni frá því, er mér var eitt sinn boðið í MC-klúbb gyðinga og múslíma í Danmörku, því menn höfðu frétt að fyrir utan heimili mitt væri af til lagt heljarins Hondu með farþegasæti. Það tilheyrði reyndar ekki mér, en aðeins eldri manni sem bjó í íbúðinni fyrir neðan okkur. Hann er nú riðinn til himna blessaður karlinn úr einhverju innanmeini sem felldi hann eftir að hann skyldi við konuna sem átti íbúðina og þau voru flutt á brott. Ég er viss um að hann brunar nú um vetrabrautina sem sendiboði á Himnaharley.

Ég sagði svo frá hræðslu minni við þessi tæki, sem kemur til af því karl faðir minn var næstum búinn að drepa sig á Harley-Davidson, sem hann keypti uppi á Velli, minnir mig að hann hafi sagt mér, eftir að hann flutti til Íslands. Hann var með annan fótinn uppi á Velli. Hann var orðinn of þreyttur að fara með rútu frá Keflavík til Reykjavíkur til að hitta mömmu.

Faðir minn hóf að versla á Íslandi og þurfti (vegna fordóma bankastjóra) fyrst um sinn að vera með heildverslun sína í Keflavík, eða nánar tiltekið í bílskúr í Njarðvík. Hjólið, sem hann keypti, var grænt Harley-Davidson bifhjól frá fyrri hluta 5. áratugarins. Það var hjól eins og þau sem faðir minn sá bruna um borgir og sveitir Hollands, þegar bandamenn frelsuðu heimaland hans. Sú sjón hefur örugglega verið þægileg tilfinning hjá ungum manni sem hafði falið sig hjá þremur mismunandi fjölskyldum á Fríslandi.

Eitt sinn um miðbik 6. áratugarin var karlinn á hjólinu á Hringbrautinni, neðan við Landsspítalann, þegar svo illa vildi til að axlarólin á vindfrakka hans eða Hekluúlpu kræktist í bakljós eða krók á pallbíl sem ók framhjá honum og mjög nærri. Pabbi dróst á eftir bílnum nokkra tugi metra og slasaðist illa. Hann var meðvitundarlaus í 2-3 daga og síðar í sárum í nokkrar vikur að ná sér á sjúkraheimili Hvíta Bandsins, sem var efst á Skólavörðustígnum (númer 37) að því er ég best veit.

Harleyinn var gerónýtur og faðir minn settist aldrei aftur upp á bifhjól. Hins vegar flutti hann inn létt bifhjól, eða réttara sagt reiðhjól með litlum mótor frá Tékkóslóvakíu sem Reiðhjólaverslunin Örninn tók síðan að sér, þegar yfirvöld kröfðust verkstæðisþjónustu í tengslum við innflutninginn. Það dæmi hafði pabbi ekki alveg hugsað til enda.

Nú, þegar ískaffið var búið, löbbuðum við um Svaneke til að eyða tímanum áður en haldið skyldi til ferjulægisins í Rønne. Rétt handan við hornið við höfnina, í götu sem kallast Lakseruten, rákumst við svo á "Harleyinn hans pabba". Svona atvik eru stórfurðuleg að mínu mati.

Ég hafði upp á eigandanum í bílskúr á móti verbúðinni þar sem hjólið stóð. Hann var að dytta að mótorhjólum. Hann sagði mér að hjólið væri hans og að það hefði upphaflega verið kanadískt herhjól. Ég sagði honum að ég hefði verið að enda við að segja frá bifhjóli föður míns og slysi hans fyrir um 66 árum síðan. Það þótti honum einnig "stærkt" og "utrolig tilfældighed".

Það hjól sem ég sá í Svanneke um daginn var mjög umbreytt WLC 1942 gerð, sem framleidd var í Kanada, og var kannski ekki alveg eins og það hjól sem faðir minn brunaði á í nokkra mánuði fyrir slysið sem hann lenti í á Hringbrautinni. En slík smáatriði skipta ekki máli fyrir söguna.

Ég upplifði aðrar tilviljanir í þessari för okkar til Borgundarhólms, en ég segi kannski frá því síðar.

Sendiboðinn J.W. King, á Harley-Davidson mótorhjóli, tekur við dúfnaskeyti úr hendi J. Hanleys korporals; Royal Corps of Signals (RCCS), Englandi 10. febrúar 1943. Sjá frábæra síðu um bifhjól kanadíska hersins á 20. öld hér.