Þegar Danmörk varð hluti af Stórþýskalandi

 

Í ársgamalli bók sem ég keypti í Berlín um daginn, fann ég fljótlega ljóta villu sem ég trúi vart öðru en að Danir eigi erfitt með að kyngja. Þessi annars ágæta bók fjallar um fyrirbæri sem Þjóðverjar hafa meðal annars orðið þekktir fyrir að hneppa þjóðir í. Það er Zwangsarbeit, eða nauðungarvinna.

Bókin gefur gott yfirlit yfir þær hörmungar sem fólk í ýmis konar nauðungarvinnu þurfti að þola á tímum nasista. Í bókinni er einnig kort sem sýnir stjórnfyrirkomulag í Evrópu í síðara stríði. Á því er búið að gera  Danmörku að hluta Stórþýskalands. Ég er búinn að setja gula ör inn á kortið sem bendir á þetta.

Hlýtur þetta ekki að vera fljótfærnisvilla? Kannski ekki. Kannski taka þýskir höfundar bókarinnar mið af nýjum straumum í danskri söguskoðun. Ný kynslóð danskra sagnfræðinga með Bo Lidegaard fremstan í flokki, telur að samvinnupólitík (Samarbejdspolitik) Dana í stríðinu, sem sumir kalla frekar Kollaborationspolitik, eða meðreiðarpólitík, hafi verið hin mesta blessun fyrir Dani. Danir voru í raun hluti af Stórþýskalandi, þó þeir væru það ekki á pappírnum.

Nýlega var tilkynnt um væntanlega útgáfu á bók Lidegaards um björgun Danskra gyðinga til Svíþjóðar árið 1943, sem koma á út með haustinu. Lidegaard telur og hefur þegar haldið fram, m.a. með því að útiloka skoðanir fjölda höfunda úr bókum sínum, að samvinnupólitík Dana hafi bjargað dönskum gyðingum. Það er náttúrulega hrein della (sjá hér). Samvinnupólitík Dana við Þjóðverja varð einmitt til þess að Danir gátu sent gyðinga úr landi á árunum 1940-43. Flest það fólk, þar á meðal börn, voru myrt í útrýminga- og fangabúðum nasista. Um Það má meðal annars lesa um í bók minni Medaljens Bagside.

Carol Janeway, talskona bókaútgáfu þeirrar sem gefa mun út bók Lidegaards í Bandaríkjunum, hefur látið hafa það eftir sér að ef Hollendingar og Frakkar hefðu stýrt sér gegnum stríðið eins og  Danir, hefði stríðið ekki verið verið nándar nærri eins biturt og raun bar vitni (sjá hér). Allir áttu samkvæmt slíkri skoðun að stunda "sölu" á landbúnaðaafurðum til þýska hersins, svo hann gæti drepið fleiri. Þessi kolruglaða kona þýddi eitt sinni úr þýsku og gaf út endurminningar Svisslendings, sem skrifaði um raunir sínar á barnsaldri í gettóinu í Vilna (Vilnius) og í Auschwitz. Sá sagðist hafa heitið Binjamin Wilkomirski. Kauði var reyndar bara fjallaniðursetningur úr Sviss, en Kanar gleyptu auðvitað söguna, þangað til að svik komu upp um síðir og nú er bókin systurrit dagbóka Hitlers.

Það fer líklega vel á því að þýðandi "Wilkomirskis" sé útgáfustjóri á nýrri söguhreinsun Bo Lidegaards, sem nú starfar sem ritstjóri danska dagblaðsins Politiken.