Ísland lýgur að Evrópuráðinu og svíkur loforð á alþjóðavettvangi

Í dag og í gær kom út eftir mig grein (sama greinin á frönsku og ensku). Greinin birtist í franska nettímaritinu Revue K (K-LaRevue) Á ensku ber hún heitið: What happened to Holocaust-education in Iceland? , en á frönsku: Pourquoi l’Islande résiste à enseigner l’histoire de la Shoah

Í greininni fjalla ég m.a. um óefnd loforð yfirvalda á Íslandi, sem eitt sinn sóru að kenna íslenskum börnum og unglingum um helförina í Evrópu á 20. öld. Nú dreifa íslenskir diplómatar hjá Evrópuráðinu, ósannindum um Rómafólk á Íslandi á vefsíðu Evrópuráðsins og segja þar að engir Rómamenn séu til á Íslandi:

Iceland has not established a Holocaust Remembrance Day. There are no plans to establish a Remembrance day to commemorate the Holocaust. Consequently, Iceland has not officially recognized the Roma Genocide. It is to be noted that according estimates, Iceland does not count any Roma.

Sérfræðingur við Stofnun Vigdísar Finnbogadóttur, Dr. Sofiya Zahova, sem er frá Búlgaríu, segir Rómafólk á Íslandi telja um 400 sálir.

Ég tel að Dr. Zahova, sem hefur unnið mikilvægt starf fyrir Rómafólk á Íslandi, hafi vafalítið rétt fyrir sér og fáviska íslenskra stjórnvalda endurspegli aldagamalt áhugaleysi Íslendinga á öðrum en sjálfum sér, sem veldur því að menn vaða í villu, sem þeir ómaka sig ekki við að leiðrétta.

Roma og Sintifólk í Evrópu, sem áður voru almennt kallaðir sígaunar, var ætluð sömum örlög og gyðingum, af helstu herraþjóðinni Þjóðverjum - og skósveinum þeirra víða um Evrópu. Nú búa fleiri Roma-menn en t.d. gyðingar á Íslandi, já og fleiri en múslímar - En fulltrúar Íslands á erlendri grund hafa útrýmt Rómafólkinu, með því að að lýsa því yfir að engin þeirra búi á Íslandi.

Ætla illa upplýst yfirvöld á Íslandi einnig að þegja helför Roma og Sinti í hel, líkt og gert hefur verið á Íslandi um helför gyðinga? Ég spyr kannski stórt, en þegar yfirvöld svíkja og einstaka embættismenn sýna dónaskap og yfirgang ef maður leyfir sér að spyrja hvað varð um loforðin, má vitaskuld fyrr eða síðar búast við spurningum.

Rómafólk sem býr og starfar á Íslandi kemur frá nokkrum mismunandi löndum, flestir frá Rúmeníu, Ungverjalandi, Búlgaríu og Póllandi. Þeir eiga hins vegar eitt sameiginlegt. Það er hræðsla þeirra við að afhjúpa uppruna sinn og við ofsóknir og mismunum hans vegna. Ofsóknir í heimalandinu byggja á gamalli hefð, en greinilegt er að einstaklingar af ætt Róma, eða ættmenn þeirra sem kalla sig Sinti, Kale, Manusch og Romanchial hafa takmarkaðan áhuga á að standa stoltir fram á Íslandi og segja að þeir tilheyri ætt Roma. Á Íslandi eru, eins og einhverjir vita mætavel, einnig fordómar í garð Romafólks. 

DV. 19.6. 2002, s. 14

Þannig á það ekki að vera hjá þjóð sem gengur jafnmikið upp í réttindum fólks víða um heim eins og Íslendingar gera; og þar sem fjöldi manna hafa gert eina þjóð og jafnvel hryðjuverkasamtök þeirra að gæluverkefni.

Á síðari árum, eða allt síðan um 2002, hafa yfirvöld á Íslandi vísað úr landi sígaunum, Romafólki, sem til landsins kom. Sumt af því fólki leyndi alls ekki uppruna sínum og aðhafðist "hræðilega hluti" eins og að spila á hljóðfæri fyrir utan verslanir. Stundum hafa þessum brottvísunum fylgt fordómafullar og furðulegar yfirlýsingar yfirvalda og ekki síður íslenskra (smá)borgara, sem greinilega höfðu ættgengt og rótgróið menningarlegt óþol gegn Roma-fólki. 

Starfsmaður utanríkisráðuneytisins, sem "útrýmdi" Roma-fólki á Íslandi með dæmalausri fávisku sinni, er ekki starfi sínu vaxinn. Er eðlilegt að slíkir "sérfræðingar" séu að vinna fyrir sendinefnd Íslands í Evrópuráðinu á kostnað íslenskra skattborgara? Í ráðuneyti Íslands bráðvantar líkt og á hið háa Alþingi betur menntað fólk, sem getur hugsað rökrétt.

Undirdeild Evrópuráðsins, ODIHR, sem Ingibjörg Sólrún Gísladóttir var kransakökufígúra hjá um tíma, áður hún flýði starf og skildi ODIHR eftir án stjórnanda vegna COVID, hafði vitaskuld ekki andlega burði til að uppgötva vanþekkingu embættismannsins í utanríkisráðuneytinu í Reykjavík. Áhuginn var líka takmarkaður.

Umheimurinn veður því enn í villu um ágæti Íslands og Íslendinga.

Sígaunar (eins og þeir hétu) á Seyðisfirði árið 1912. Ljósmynd Björn Björnsson / Þjóðminjasafn Íslands (sjá nánar í næstu grein á Fornleifi)