Heitt á könnunni ...

Áhyggjulaus æska mín byggði að mestu leyti á verulegri vinnu föður míns sem m.a. ávannst af óhóflegri kaffidrykkju og nýjungargirni Íslendinga. Ég segi frá því með stolti, að ég var sonur heildsala, sem vinstri menn á Íslandi sögðu fólki eins og mér að skammast mín fyrir að vera. Faðir minn var reyndar krati.

Faðir minn flutti inn ýmsan nautnavarning, þar með talið Willem 3. vindlinga. Hann hafði sjálfur ekki gott af að reykja þá og var heldur aldrei mikill reykingamaður. Hann hætti þeim ósið alfarið um fertugt. En mikið þótti langömmu minni, Guðrúnu Ólafsdóttur, varið í að fá kassa með Vilhjálmsvindlum um jólin. Hún andaðist 96 ára og reykti frá því að hún var barn. Dánarmein hennar var ekki tengt keðjureykingum hennar.

Langafi minn einn var kaupmaður í Utrecht og um skeið í Zaandam. Hann sérhæfði sig í nautnavöru svo sem tei og kryddi. Faðir minn flutti inn mikið af kryddi og um tíma flutti hann inn hollenskt kaffi sem var í allt öðrum gæðaflokki og betra en Ríó, Braga eða sori sá sem kallaðist Rydens. Douwe Egberts kaffið var líklega of gott fyrir bragðlauka Íslendinga - en einstaka smekkmenn söknuðu þess sárt er faðir minn hætti innflutningi á því kaffi.

Það hótaði þó engin honum fyrir það uppátæki, líkt og dýralæknir einn á Suðurland gerði, er faðir minn hætti innflutningi á munaðarvöru sem kallast Weinkraut, sem er súrkál, en bara betra en venjulegt súrkál.

Hér skal hins vegar kynnt til sögunnar bylting sem varð í uppáhellingum Íslendinga á kaffi á 7. áratug 20. aldar, er faðir minn hóf innflutning á einnota Filtropa pappírsuppáhellingarpokum (holl. Koffiefilterzakjes) og kaffisíum til slíkra uppáhellinga. 

Íslendingar tóku þessa nýjung fjálglega til sín og voru það fyrst tvö fyrirtæki í Hollandi sem framleiddu kaffisíupoka, þ.e. Melitta og Filtropa. Filtropa seldist miklu betur á Íslandi en Melitta á þeim árum.

Enn er verið að framleiða Filtropa, eftir að systkini af hollenskum ættum down under keyptu fyrir nokkrum árum verksmiðjuna í Maastrticht, sem stofnsett var árið 1962, og eru enn að verma Melittu undir uggum. Ég fór eitt sinn ungur með föður mínum til Maastricht til að skoða þessa verksmiðju en heillaðist lítt.

Ég tók virkan þátt í þessu kaffisíuævintýri föður míns. Ég tók einatt á móti pöntunum frá verslunum um allt land og var sérfræðingur í mismunandi stærðum og gerðum. Sömuleiðis fór ég með föður mínum á tollaskjalavapp á milli embætta í Reykjavík, sótti svo vöruna í pakkhús Eimskips með Hallgrími sendibílstjóra (frænda Ólafs Ragnars Grímssonar) og merkti kassa mismunandi kaupfélögum áður en flutningabílar fóru með þá um land allt, nærri því beint ofan í bollann þinn.

Bústýrur landsins köstuðu brátt sokkasíum sínum og bláu kaffikönnurnar fóru upp í skáp eða á öskuhauginn. Nútíminn var loks riðinn í hlað alveg innst inn í dýpstu afdali og krummaskuð landsins. Þar vildu menn ekkert annað en Filtropa. En amma mín, hún Sigríður Bertha á Hringbrautinni í Reykjavík, hélt hins vegar áfram rígfast í gömlu kaffisíuna - jafnvel í 10 ár eftir að tengdasonur hennar kom þessari byltingu fyrir alvöru inn í eldhús landsmanna.

Þess ber að geta, að faðir minn drakk sjálfur helst ekki kaffi. Hann var tekarl.

Ég fór sjálfur, þegar ég komst á kaffialdurinn, fljótlega yfir í pressukönnuna og jafnvel Neskaffið, meðan að aðrir fóru yfir í ítalskar vítisvélar sem pumpa og gutla öllum andskotanum upp úr sér þegar maður ýtir á takka.

Nú er svo komið að pappírspokarnir hollensku eru nær algjörlega að víkja fyrir ítölsku vítisvélunum og pressukönnunum, svo ekki sé minnst á Nespresso-leikföng ástarlífsins sem leikarinn George Clooney lokkaði konur til að óska sér í jólagjöf með sexappíli sínu einu að vopni, svo filters eða bindiyndis var þörf á öðru stöðum en á heitri konunni ... if you know what I mean:.

Filtropa posi frá velmektarárum Heildverslunarinnar Amsterdam.