The Original Sin

Does the Original Sin really exist? Hardly, but sometimes one is in doubt. Children often pick up, learn, or are influenced by what is given to them, good or bad. It is a Biblical sin and not a genetic or hereditary one, originally referring to Christian (mis)interpretation of the story about Adam and Eve.

The blond boy in the picture grew up in a family of well known Danish Nazi Collaborators. He didn´t choose his parents. When he addressed the future with his Nazi arm-stretch and stern look, he was not finally formed as an individual - and certainly a poor, little victim of his parents extremes and surroundings.

Possibly in protest to the tarnished Nazi-legacy of his father and uncle, the boy understandably became a hardline left-wing active in his adulthood, thus distancing himself properly from the sins of the fathers, while being accepted by those who despised his family´s Nazi activities. 

This photograph, which was confiscatet by Danish Freedom Fighters, has been published by the Museum of Danish Resistance in Copenhagen. My friend, former History-lecturer Leif Rosenstock, who worked in the archive of the museum, once showed me this photo, and another one depicting a macabre Christmas tree of the Bryld Family, decorated with Danish and Nazi flags.

Later, when the innocent boy become a professor of History at a Danish University, he distanced himself as much as he could from the Nazi mistakes of his family. However, like many members of the Danish far Left, he had a common enemy with the Nazis in his family.  His choice of profession was even more problematic as his speciality was 20th century Danish history and WWII. 

The boy-historian finally retired, but the red and brown joint values didn´t.

As a fierce critic of the Jewish state, the professor once in a while gave people the feeling that he was still not healed from the trauma of his upbringing in an extreme Nazi-collaborator environment - nor his adult extreme left sympathies. Some people stick to their "values" to the very end.

In  2025, actually a couple of months ago, a possible mixture o childhood indoctrination and his "socialist" adulthood had a backflow, when he found the urge to attack a much younger colleague, a research archivist of the Danish National Archives in a Danish Daily, Kristeligt Dagblad (The Christian Daily). The former professor demanded in a letter to the director of the Danish National Archives that the the research activist should be fired for writing a critical review of the latest works of Ilan Pappe.   

Well known for screwing up basic historical practices and facts, Mr. Pappé is not a mainstream historian who follows objectivity or critical research methods, thus became the a popular puppet used by haters of Israel. Some of his flawed work were e.g. disclosed in Eliezer Tauber´s very thorough work on the myths of the Deir Yassin alleged Massacre (The Massacre that never was, 2021), which I recently bougt and read.

To stress his disgust for a critical view on Pappé, the old professor, once so childishly copycating his parents by hailing Hitler in the living-room, added injury to insult, by wrongly accusing the archivist of having in a book, published some twenty years ago, incorrectly reported on the former Danish Firm Kampsax´ wartime collaboration with the British Iran based forces, Paiforce, in 1941. That was a rather unique and positive collaboration available to one Danish firm, when most of them - and possibly understandably - were more involved in Nazi collaboration, using slave-labourers, among them Jews, to cut costs. This has of course also been well documented by the historian under attack. Recently he supported his case with solid sources kept in the Danish National Archives.  However, Kampsax was, despite the one-off venture in Iran, mostly engaged in Nazi Collaboration during WWII (see here ad notam in anotationibus 26-28).

Further completely baseless accusations by history professor emeritus Claus Bryld, aiming at having historian Steen Andersen sacked from his position at the Danish National Archives due to his none-hateful attitude to Israel, have also been thwarted by solid facts published by Andersen.

Modern left-wing-hate toward the State of Israel, might possibly be a kind the Perpetual and Original Sin, and certainly the sister of extreme right-wing hatred of Jews and other minorities.

Going to such length as to defame a younger colleague, who obviously has a greater knowledge of the Nazi occupation of Denmark than some of his elder, is sadly not that new a phenomenon among the "ivy league" of Danish history research.

Danish Kampsax´ activities in Iran didn´t save the world from 46 year of the Horrors of the "Iran Revolution". Instead of depicting an Iranian religious hanging, I chose to have Bob Dylan sing this song about the favourite hate objects of idots in East and West,North and South. But if you don´t believe in the cruelty of Iran religious terror, seek and you will find - but don´t let it kill you now.

Til hamingju með afmælið pabbi minn

Í gær átti Anna Frank afmæli, en faðir minn hefði orðið 99 ára í dag. Hann dó árið 1994, að mínu mati um aldur fram. 

Þrátt fyrir styttra líf en hann hafði dreymt um, leið honum vel á Íslandi, að eigin sögn. Það sem hann hafði lifað af í Hollandi gaf honum mikinn lífsvilja, en góðærið og stríðterturnar á Íslandi, sem ekki tíðkuðust í Hollandi gerðu að lokum út af við föður minn. Holland áranna eftir stríð fékk enga Marshall-hjálp, gagnstætt því sem Íslendingar og frændur þeirra Þjóðverjar gerðu. Ísland var því Gósenland í samanburði við Holland, en nammið og matar-æðið á Íslandi gerði að lokum út af við föður minn. Viljastyrkurinn veikist við íslenskt bakkelsi. Það er margsannað.

Margt hefði þó getað stytt líf hans enn fyrr. Hrein heppni varð til þess að svo varð ekki. Árið 1942 flýði pabbi með föður sínum um miðja nótt í útgöngubanni á Batavus-reiðhjólum. Förinni var heitið frá den Haag til Amsterdam, þar sem stúdentasamtök og hjálparsamtök anabaptista (Mennoníta)) komu honum til Fríslands. Á Fríslandi var hann falinn/í vist hjá þremur fjölskyldum, m.a. fjölskyldu sem bar nafnið Bethlehem.

Það var nærri því búið að handtaka þá feðga á Damrak í Amsterdam þegar afi minn, sem nýbúin var að missa vinnuna í innandríkisráðuneytinu, sem hafði skrifstofur í Buitenhof í den Haag, setti pabba á bát sem sigldi til einhvers bæjar á nyrðri hluta Zaanlands. Þaðan ferjaði svo annar bátur börn og unglinga yfir til Fríslands, þar sem þeim var loks dreift á ný heimili sín. 

Hurð skall einnig nærri hælum, þegar hollenska nasistalöggan, svarta löggan svo kallaða, kom og ætlaði að sækja pabba og ömmu, en nágrannakona, frú Kroon, bjargaði þeim (sjá frásögn hér). 

En áfram var vegið að föður mínum eftir dauða hans. Sendiherrafrú íslensk í Kaupmannahöfn tókst að að gera föður minn að Vestfirðingi í veislu hjá gyðingum í Kaupmannahöfn. Að vera Vestfirðingur er vitaskuld ekki það versta sem hugsast getur.

Sendiherrafrúin keypti óhemjumikið glingur af frú Hartogssohn í verslun þeirrar síðarnefndu í miðborg Kaupmannahafnar. Ég þekki konuna, gyðing, og sér í lagi mann hennar vel og ritaði merkar greinar með honum, þangað til að honum þótti ég of rauður - síðar varð hann helsti stuðningsmaður Trumps í Danmörku. Hann ber reyndar annað nafn en spúsa hans. Eitt sinn, þegar þessi vinur minn var orðið í nöp við mig, þá var mér tilkynnt af þessum meðhöfundi mínum, að faðir minn væri alíslenskur og að íslenska sendiherrafrú þekkti fólkið mitt sem væri frá Norðvesturíslandi. Þar með var faðir minn í einu kvöldboði orðinn faðir Vilhjálms Hraðskreiða lögmanns. Gyðingafjölskyldan stendur víst enn í þeirri trú að ég sé að Vestan. Þar tókst Helförin og baktalið svo sannarlega vel.

Í hjarta Amsterdam, þar sem faðir minn bjó tæp tvö fyrstu ár lífs síns á nýjum hluta Waterlooplein, þar sem löngu fyrr hét Leprozengracht (Holdsveikrasíki), handan við hornið á gamla Waterlotorginu þar sem alla tíð hafði verið markaðstorg gyðinga. Þegar faðir minn fæddist var Holdsveikrasíkið einnig orðið að Waterlooplein. Langafi minn (sjá hér) átti hús og verkstæði í Rozenstraat og bauð þeim að búa, en amma mín þoldi ekki tengdaföður sinn allt of vel, svo það var afþakkað. Miklu fyrr höfðu forfeður afa míns búið í Vlooienburg skammt frá húsi sem meitari Rembrandt var með á lágri leigu.

Þar sem afi minn og amma bjuggu, á nýjum hluta Waterlooplein, var miklu síðar byggð konsert- og óperuhöll Amsterdam, kölluð Stopera (Staatsopera) og nú er víst búin að fá nafnabreytingu í Nationale Opera & Ballet - líklegast svo að Hollendingar gleymi sem fyrst vandalismanum sem unninn var á svæði gamla gyðingahverfisins í Amsterdam eftir að Þjóðverjar höfðu rústað flestum byggingum þar. Samkvæmt nákvæmum mælingum hefði íbúð afa míns og ömmu verið nærri miðju aðalsviðinu í hinni forljótu óperubyggingu. 

Síðan fluttu hjónin Willem og Elisheeva (Elísabet) með sinn einkason út í hálfgera sveitasælu til Norður Amsterdam, sem var eyja sem menn tóku litla ferju til að komast út í, en nú fer maður þar yfir með neðanjarðarlest á svipstundu. Síðar, á 4. áratug aldarinnar, fékk afi minn vinnu í innanríkisráðuneytinu í den Haag, í deild sem sá um landvinninga Hollendinga í Ijsselmeer.

Þegar faðir minn kom til Íslands var hann á leiðinni til Kansas með Grínkort (Green Card) upp á vasann, en hann ákvað fljótt að vera um kyrrt á Íslandi. Honum leist betur á unga konu, sem hafði verið pennavinur hans, en sléttur Kansas. 

Það þurfti því mikið til að koma pabba fyrir kattarnef, en góða lífið á Íslandi er eins og vitað er hættulegt fyrir menn með veikt erfðamengi, og hefur drepið margan góðan dreng.    

Á 100 ára árstíð pabba að ári ætla ég að fara á óperu, Simon Boccanegra eftir Verdi, á sviðinu þar sem faðir minn fæddist svona cirka. Síðan skal haldið að húsinu þeirra í Norður-Amsterdam og minnst æfingavallar Ajax sem þá var þar og sígaunanna sem faðir minn lék sér í óþökk ömmu minnar. Síðan skal haldið á góðan indónesískan veitingastað, þótt Jakarta í Amsterdam sé ekki lengur til, en á 8. áratug síðustu aldar þekktu þjónarnir ömmu mína, sem þeir höfðu þjónað þar fyrir stríð. Síðan skal haldið til den Haag og heimsótt þau þrjú hús sem fjölskyldan bjó í, og að lokum farið til Fríslands og heimsótt það býli við ströndina, þar sem faðir minn bjó hjá Doopbsgezinde-fjölskyldunni Bethlehem. Ég lofa að haga mér ekki á Fríslandi eins og Egill Skallagrímsson gerði forðum.

Þess má geta að pabbi var líklega fyrsti kaupmaðurinn með framandi innflytjendavöru á Íslandi. Áður en hann hóf að flytja inn krydd sem engin þekkti, var mest framandi vara sem maður gat fundið gamlar og skrælþurrar kúrenur. Hann flutti inn krydd og seldi hinar rómuðu kryddhyllur grimmt (sjá hér) og sekkjavöru fyrir NLFÍ. Meðal þess sem honum þótti skemmtilegast að flytja inn voru indónesísk krydd og matvara frá fyrirtækinu Conimex í Baarn skammt frá Hilversum. Verksmiðju Conimex heimsótti ég eitt sinn með karlinum og þar var tekið vel á móti manni.

 

Mestmegnis voru það Hollendingar búsettir á Íslandi, eða Íslendingar sem höfðu verið í námi í Hollandi sem keyptu Indónesíukryddin. Þegar faðir minn gerðist of veikur til að reka heildverslun sína, Amsterdam, óskaði Skúli Þorvaldsson í Síld og Fisk eftir leyfi til að taka við umboðinu, sem faðir minn veitti honum góðfúslega. Nú er Conimex orðið að þrælakistu Unilever risasamsteypunnar. Ég næ í mín indónesísku krydd, þegar ég kem stundum við í Hollandi.

Nú gerist Bjarni bjöllusauður íslenskrar fornleifafræði

Litlar bjöllur frá landnámsöld, höfðu fundist einar fjórar á Íslandi, þegar Bjarni F. Einarsson og teymi hans bætti einni í safnið nú fyrir skemmstu. 

Bjarni fann sína bjöllu við rannsóknir í hinum merku rústum/fornminjum austur á Stöð í Stöðvarfirði (sjá mynd efst), þar sem er ein mesta náma forngripa frá landnámi Íslands. Menn deila hins vegar um, hvort á Stöð sé fundið "norrænt landnám fyrir norræna landnámið" líkt og Bjarni vill vera láta.

Bjallan frá Brú

Fjórar bjöllurnar, þ.e. 1) sú bjalla sem nú er fundin á Stöð, 2) bjalla úr kumli að Kornsá í Austur-Húnaþingi (Kumlateigur, Kt 63), 3) bjalla frá Brú í Biskupstungum (Kt 35) og loks 4) bjalla sem fannst í bátskumli III að Litlu-Núpum í Aðaldal árið 2012, eru örugglega af gerð sem talin er vera frá Englandi og er stundum skilgreind sem Hiberno-Norse.

 

Bjallan frá Litlu-Núpum í Aðaldal

Breski fornleifafræðingurinn Colleen Batey hefur m.a. ritað um þessar bjöllur (Sjá hér) og einnig má benda á þessa grein til að sjá fleiri bjöllur af svipuðum toga á Bretlandseyjum. Þess ber sömuleiðis að geta að skyld bjalla hefur einnig fundist á Jótlandi og mun ég setja inn mynd af henni þegar ég kemst yfir hana.

Bjallann frá Fresweick á Caithness, Katanesi, á Skotlandi.

Bjalla frá Fæsted á S-Jótlandi. Myndin er birt með leyfi Lars Grundvads fornleifafræðings við safnið í Sønderskov.

5) Fimmta bjallan sem fundist hefur á Íslandi, sem fannst í bátskumlinu í Vatnsdal í Patreksfirði (Kt 54), gæti verið að sömu gerð, en það er ekki hægt að segja með vissu vegna lélegrar varðveislu (sjá hér síðar). Um hringaskreytið sem er á fjórum bjallnanna má lesa hér.

Til heiðurs Bjarna syngur Bob frændi hér sálminn Ring them bells: