Hauskúpan í Hryllingshúsinu

Á síðustu dögum óheilögum, og eftir að öll gos fjöruðu út, hafa verið miklar vangaveltur í gangi um uppuna og aldur höfuðbeina sem fundust í risi Ráðherrabústaðarins nú nýverið - svona rétt til að ljúka fornleifagúrkuvertíðinni formlega.

Allir keppast um að koma með eins lygilegar sögur og útleggingar á beinum þessum og hugsast getur. Gúrkutíðin hjá fornleifafræðingunum er vissulega búin í ár og væntanlega eru þetta bara einhverjar Rassen-rófufréttir sem henta óstöðvandi hrekkjavökuleik Hryllingsríkisstjórnarinnar, sem nú er við völd; kannski eitthvað til að draga athyglina frá því að Bjarni Ben er kominn í hlutverk fasteignasala með helstu fasteignir ríkisins í púkki. Sagan er jafnvel orðin betri en flest það sem Faraldur Handriðason hefur látið frá sér fara.

Dr. Bjarni F. Einarsson hefur þegar tjáð sig um að höfuðskeljarnar, sem fundust undir þiljum háaloftsins í laufskála Katrínar Jakobsdóttur, hljóti að vera frá því fyrir landnám og verið sé skipulega að reyna að fela þá staðreynd.

Ýmsar aðrar tilgátur, en fyrirlandnámsráðgáta Bjarna, voru settar fram af yfirlýsingarglöðum fornleifafræðingum, áður en Kári Stefánsson sagðist hugsanlega geta leyst gátuna með raðgreiningu einni saman - ef beinin eru nógu vel varðveitt.  "Hugsanlega" er víst tískuorð sem Kári notar sjaldnar en nokkur annar maður á Íslandi.

Því sem Kári gleymdi hins vegar, var að segja alþjóð sem fylgjast með dularfulla beinafundinum í Ráðherrabústaðnum, að raðgreining á A(ncient)-DNA niðurstöðum er oft mjög mikið stag, þar sem fyllt er upp í stór göt með líkindum.

Agnar Helgason, sem fyrir löngu var einn helsti gagnrýnandi ÍE, eða allt þar til að Kári fór að bera á hann brakandi nýja seðla úr sjóðum ÍE, hefur fengið kúpubrotin úr draugahúsinu við Tjarnargötu í sínar hendur til að raðgreina erfðaefnið sem kynni að leynast í höfuðskeljunum. Sunna Ebenesersdóttir, sem vinnur verkið með honum, er frægust ásamt öðrum fyrir að hafa gert hefur allar kerlingar á Íslandi keltneskar (þ.e. ættaðar frá Bretlandseyjum) með tölfræðilegri vankunnáttu.

Einnig er lofað AMS-kolefnisaldursgreiningu. Sitthvað mun örugglega koma í ljós, þegar upp verður staðið. Kúpan mun tala, þótt allt sé á henni hvínandi. Kannski er konan á kúpunni frá því fyrir landnám eins og Bjarni vinur minn telur víst. Ekkert ber að útiloka fyrr en mælingar koma frá ÍE. Þær eru vitanlega lög...(hlæ).

Mannfræðingarnir Agnar og Sunna krukka í beinin úr bústað hryllingsríkisstjórnarinnar.

Fornleifi gamla hefur þótt afar gaman að skoða allar tilgáturnar sem hingað til hafa verið settar fram um þessi bein. Hann smátístir af kátínu. 

Margrét Hallgrímsdóttir, fyrrv. þjóðminjavörður sem nú orðin yfirskrifstofumadamma hjá einum af stærstu notendum Ráðherrabústaðarins á okkar tímum, Katrínu Jakobsdóttur, hefur alltaf eitthvað til málanna að leggja, enda alltaf í miklum rekstri.

Skrifstofu-Magga telur persónulega, að þarna séu örugglega komin hnakkabein (bakhluti á hauskúpu) og að fundnar séu leifar af kvenmanni, jafnvel rauðhærðri. Það væri vitanlega skemmtileg tilgáta frá skrifstofustjóranum í Forsætisráðuneytinu, sérlega í ljósi þess að faðir hennar ók eitt sinn afturábak kringum landið eða þar til bakkgírinn brenndi úr sér. Skrifstofumaddaman á ekki langt að sækja bakspegilssýnina. Ef þetta er rétt hjá skrifstofustjóranum, þá hafa konur einnig verið með augu í hnakkanum hér áður fyrr og kannski er formóðir Margrétar loks fundin. Ég vona að það verði allt saman raðgreint með mikilli varúð.

En allt það sem Kontor-Margrét slettir úr klaufunum er vitaskuld rangt, því eitt af þeim beinum sem Agnar og Sunna sjást handfjatla er Os frontale úr skepnu, og greinilegri úr agnarsmárri konu með meðalhátt enni, sem öll hefur verið minni en Sunna mannfræðingur. Kannski var konan innan við lögaldur er hún gekk á vit feðra sinna, hvenær sem sá aldur var á tímum hennar. En vonandi er þó, að beinin séu úr eldri feminae en því barni sem verðandi guðfræðingur tók einu sinni á beinið á síðustu öld einhvers staðar í Vesturbænum og stútaði þar með lífi hennar.

Einn merkur maður heyrðist telja höfuðskeljarnar í gólfinu úr sel. Landselir eru hins vegar með töluvert stærri höfuð, og voru líka meira fílósófískt þenkjandi en flestar íslenskar konur fyrr og síðar, og sumir hverjir með hærra enni en þær. Sumar íslenskar konur eru oft jafngreindar og loðnar systur þeirra sem staddar eru á flæðiskeri. Hver veit; Brotin gætu ef til vill verið úr selskonunni, sú er sjö átti börn á landi og sjö í sjó. Það tel ég líka afar ólíklegt eftir að hafa hraðgreint þrívíddarmyndir af landselsbeinum og borið þær saman við myndir af kúpubrotunum undir gólfþiljunum í Ráðherrabústaðnum. Skeljarnar eru óneitanlega úr mannskepnu (kvk, þessari geð sem er öllu greindari en karlarnir).

Til vara skal talið að þetta séu öskubakkar afvegaleiddra iðnaðarmanna í byrjun 20. aldar.

Væntanlega er það rétt, að iðnaðarmennirnir sem gleymdu hausabrotunum í risinu þegar það var byggt ofan á norska glæshýsi hvalveiðmannsins Ellefsen fyrir Vestan, áður en það var selt á krónu og flutt til Reykjavíkur, hafi notað konuhausinn sem öskubakka. Beinin virðast af myndum að dæma vera sótug í heilahvelinu - og það ekki aðeins vegna ljótra hugsana. Það skildi þó aldrei vera góðar tyrkneskar sígarettur frá byrjun 20. aldar sem Kári og Co. fá aldursgreiningu og erfðagreiningu á.

Óeðlileg umgengni með mannabein er kannski ekki alveg ókunnur Íslendingum á 20. öld.

Bróðir Ólafs Péturssonar endurskoðanda, sem slapp með glæsilegri hjálp Sjálfstæðismanna frá dómstólum í Noregi fyrir glæpi sem hann framdi þar, var býsna óvirðulegur í umgengni við leifar forfeðranna. Kjartan Pétursson hjálpaði íslenskum nasista, Eiði Kvaran og þýskum samverkamanni hans (sem áður hefur verið ritað um á Fornleifi, sjá hér) við að tína saman mannabein í uppblásnum kirkjugarði á bæjarstæði í Þjórsárdal sem kallað hefur verið Skeljastaðir.

Kjartan Pétursson brunavörður, bróðir Ólafs Péturssonar glæpamanns í Noregi, sem einnig var virkur félagi í nasistaflokknum líkt og Ólafur bróðir hans, notaði eina höfuðskelina sem þeir rændu í Þjórsárdal sem eins konar hjálm - Totenkopf - þegar hann var námumaður fyrir Rassennasista í Þjórsárdal. Hins vegar hefur Iðnaðarmaðurinn, sem slökkti á sígarettustubbum sínum eða London Docks vindlinum í höfuðskel á konu uppi í nýju risi Ráðherrabústaðarins hefur kannski ekki verið nasisti, en svívirðilega óeðlileg umgengni með leifar af liðnu fólki, þótt tóbakið sé gott, hefur lengi varðað við lög. Íslenskir karlar eru og verða djövvulsins ruddar - alveg eins og mæður þeirra!

Mér datt eitt andartak í hug önnur túlkun. Hermann Jónasson, sem þarna bjó um tíma, fékk oft sendar veglegar gjafir frá  þýskum höfðingjum í Þriðja Ríkinu; T.d. styttu, sem fræg er orðin og sem fjölmargir erfingjar Hermanns berjast enn um. Ætli að þarna sé komin höfuðskel úr gyðingakonu sem honum hefur verið send, best til þess nýt að vera öskubakki. Ég er þó farinn ofan af þeirri hugsun. Slíkur heimilisiðnaður í útrýmingarbúðum Þjóðverja úr líkamsleifum fórnarlamba nasismans kom víst miklu síðar til en er Hermann bjó í Ráðherrabústaðnum, svo Hermann is off the hook í þetta sinn. Framsóknarmenn eru ekki alltaf glæponarnir, þótt sumir sjálfstæðismenn haldi það. En margur heldur mig sig og öfugt.

Um tíma mun í Hryllingshúsi ríksstjórnar Katrínar Jakobsdóttur hafa búið ungur lögfræðingur er Hans G. Andersen hét, sem var þá nýkominn var úr námi við Harvard Háskólann í BNA. Nú fara málin kannski að tengjast - eða kannski flækir þessi tilgáta málið einum of. Var það ekki skýrsla Hans G. Andersen, sem send var með fyrrverandi flokksfélaga Ólafs Péturssonar, nasistans í Noregi, Sigurjóni Sigurðssyni síðar lögreglustjóra í Reykjavík? Jú, mikið rétt, og í skýrslunni voru Norðmönnum settar línurnar þegar Sjálfstæðismenn reyndu að bjarga íslenskum nasista undan réttvísinni í Noregi, líkt og hann væri höfðingi inn mestur frá Íslandi. En hefði Hans G. Andersen drepið vindlinga sína í höfuðskel af lítilli og aumri konu? Hann varð vitaskuld sendiherra líkt og Jón Baldvin síðar, en það sannar auðvitað ekki nokkurn skapaðan hlut. Andersen er stikkfrí í bili.

Við bíðum óþolinmóð eftir raðgreiningu Kára Klón. Þangað til verður einfaldlega of reimt í hryllingshöll ríkisstjórnarinnar - sem kemur sér kannski vel. Fasteigna-Bjarni er einmitt núna í frígír með leyfi Kötu, og er að hugsa um að stofna Íslenska hryllingssafnið í húsinu. Fölsuð málverk, raðgreind af Óla forverði, verða þar á veggjum í stað veggfóðurs. Það mun svo sannarlega efla túrhestabissnessinn Íslenska. Ef Bjarni misstígur sig með þau áform, getur hann þó fjandakornið alltaf orðið héraðsbakari.

Kumlateigur milli Suðurgötu og Tjarnargötu

 

Nei, kannski vita menn alls ekki að norðurbakki Tjarnarinnar var "hugsanlega" allur einn langur kumlateigur. Þar hafa fundist mannabein, sem örugglega eru ekki úr kristnum sið. Á einni af elstu ljósmyndunum frá Reykjavík frá 1868 (sjá hér ofar; sjá enn fremur hér) má kannski enn sjá móta fyrir kumlum elstu íbúanna í Reykjavík. Mikill fjöldi beina fundust sömuleiðis við bakka Tjarnarinnar á sínum tíma (fyrir tíma fornleifarannsókna þar) við hinar ýmsu byggingarframkvæmdir. Það voru mestmegnis dýrabein, jafnvel geirfuglabein (Kentucky Fried Geirfugl); einnig nokkur mannabein inn á milli að því er mig minnir. Þau eru flest enn geymd í Kaupmannahöfn.

Nú er komið hótel, þar sem áður var gamli kirkjugarðurinn í Reykjavík. Vanvirðingin við grafarfriðinn sýndi sig svo sannarlega er hann var grafinn upp vegna framkvæmda sem þykja nauðsynlegastar fyrir nýjan þjóðaratvinnuveg Íslendinga, ferðamannaiðnaðinn. Nútíminn hefur alltaf þótt merkilegastur á Íslandi. Því er ekkert furðulegt við það að menn rekist á forn mannabein þegar þeir byggja og breyta í þessai framtakssömu þúð, þar sem allt er endilega ekki gert í réttri röð.  

Fornleifur leyfir sé að taka þátt í þjófstartinu í niðurstöðukapphlaupinu um konuna undir kvisti, sem samkvæmt Möggu fyrrverandi þjóðminjaverði var með augun í hnakkanum - eða þangað til að sannleikur Kára verður borinn fram á silfurfati. Fornleifur heldur, ef AMS-aldurgreiningin tekst vel (einnig væri hægt að gera hefðbundna greiningu), að konan sé frá fyrstu öldum byggðar á Íslandi. Vegna skekkjuvalda sem þekktir eru gæti niðurstaðan jafnvel gefið aldur fyrir hið hefðbundna landnám. Kolefnisaldursgreiningar henta ekki allt of vel til þess að greina neitt nákvæmlega ef það er frá síðari hlut 9. aldar. Það hefur þó farið framhjá ýmsum, sem fá slíkar greiningar gerðar.

Fornleifur von Besserwissen telur að meintur öskubakki á háaloftinu í Ráðherrabústaðnum, í stækkaðri höll norska hvalveiðimannsins Ellefsens, sé kominn úr kumlateig Landnáms-Reykvíkinganna. Fornleifur telur, án raðgreiningar eða kolefnisaldurgreiningar að öskubakkinn sé frá þeim tíma er karlarnir fóru hvorki betur né verr með konur, lifandi eða liðnar - en iðnaðarmenn sem drápu á vindlingum sínum í höfuðskeljum kvenna... Að ógleymdum guðfræðistúdentspervertinu, sem síðar varð dómprófastur í Reykjavík, eftir að hafa notað auman vindling sinn alrangt og ólöglega í Vesturbænum. Ef tóbak hefði verið til á 9. öld, hefði höfuðskelin úr konu eða ambátt frá Írlandi, með augu í hnakkanum, auðvitað verið tilvalinn öskubakki.

Íslendingar kunna greinilega að skemmta sér og fjandanum. Þjóðin hefur lengi verið meira eða minna kexrugluð og það er hrekkjavaka allt árið á Íslandi... að minnsta kosti í Reykjavík. Hrekkjavakan var, gott ef ekki er, fundin upp á Íslandi.

Kári gortar sig

Hættið að brjóta heilann um þetta.  Kári og Co. í ÍE munu brátt koma með raðgreiningarniðurstöðu og skýra allt og jafnvel setja nafn á eiganda beinanna - að því er hann heldur. Hann gortar sig þar að auki, og heldur lítilmannlega, af því í viðtali við fréttamann RúV (sjá hér), að honum hafi með aðild sína að málinu með höfuðskeljarnar, tekist að komast í veg fyrir að Katrín Jakobsdóttir gæti skrifað glæpasögu um beinin í draugahúsi ríkisstjórnarinnar. Það mun víst eiga hug hennar allan, og miklu frekar en pólitíkin sem hún lætur BB-bakara um (sem nú bakar hauskúpuköku). Þessi yfirlýsing Kára sýnir, að hann á það til að vera ekki hlutlægur. Kannski getur hann það  ekki. Reyndar er þessi yfirlýsing hans honum til hinnar mestu skammar.

Aðspurður um, hvort beinin gætu hafa tilheyrt læknanema (sem enginn þekkir þó af kvistinum í ráðherrabústaðnum), sópar Kári því stórkarlalega af borðinu, líkt og hann sé alvitur.

En kannski ætti þessi stóri vísindamaður að lesa grein eftir sér meiri fræðimann og hógværari, Sigurð Þórarinsson, um beinin í kirkjugarðinum á Skeljastöðum: Sigurður skrifaði litla grein í Árbók Fornleifafélagsins árið 1967, þar sem hann segir frá því hvernig fyrrnefndir nasistar fóru í kirkjugarðinn á Skeljastöðum til að ná sér í bein. Sigurður skrifar þar: 

Sumarið 1935 dvaldist Eiður Kvaran á Íslandi, en hann hafði undanfarinn vetur unnið að rannsóknum í mannfræði við háskólann í Greifswald í Þýzkalandi. Með honum kom til Íslands þetta sumar þýzkur kollega hans, Wolf Helmuth Rottkay. Eiður hafði hug á því að ná sér í íslenzkar beinagrindur fornar til mælinga og sneri sér í því skyni til kunningja síns, Kjartans Péturssonar, þáv. slökkviliðsmanns í Reykjavík, sem ferðazt hafði víða um landið. Benti Kjartan Eiði á, að sér væri kunnugt um, að læknastúdentar hefðu komizt yfir hauskúpur og önnur bein úr Skeljastaðakirkjugarði í Þjórsárdal, enda myndi þar mikið af beinum að hafa. (Árbók hins íslenzka Fornleifafélags 1967, bls.53; lesið greinina hér)

Sá hluti þjóðarinnar sem enn heldur að Kári Stefánsson sé alvitur, mætti fara að athugað sitt ráð. Bein voru sömuleiðis tekin af læknastúdentum í Hafursfjarðarey (Haffjarðarey) á Mýrum, áður en hann var rannsakaður.

Að lokum legg ég til að Kári Stefánsson raðgreini sjálfan sig hið fyrsta til að athuga, hvort hann sé ekki örugglega komin af Gorgeiri landnámsmanni í Alvitru á Fjöllum. Það er svo margt sem gæti bent til þess.

 

Buuuuuhh!

Sendiboði Sinfóníunnar 1975 reddaði mokkakápum Perlmans

Einu sinni fyrir langalangalöngu, aftur í sótsvartri forneskju á rangri öld, starfaði ég under-cover fyrir Sinfóníuhljómsveit Íslands. Ég var um tíma eins konar fyrsta fiðla í reddingum fyrir heimsfræga listamenn sem þurftu að fá eitthvað fyrir sinn snúð. Listamenn eru, eins og allir vita, alltaf staur. Ég hefði vitaskuld getað leikið á langspil í Sinfóníunni, en eftir slíkum músíkköntum var því miður ekki mikil eftirspurn. Í stað þess var í snatti og reddingum fyrir hina margfrægu hljómsveit á hjara veraldar.

Ritstjóri Fornleifs starfaði af og til á unglingsárunum sem sendisveinn hjá RÚV; tvö heil sumur að því er mig minnir, einnig í jólafríum og svo tvo daga á viku snemma árs 1975. Ég klippti yfir áramótin og límdi minningar inn í bækur fyrir dagsskrárdeildina. Það var nú heldur ekki leiðinleg vinna, enda vann maður með sætum stelpum í límeríinu á 5. hæð í Skúlagötu 4.

Í þá daga hélt RÚV utan um fjármál Sinfóníunnar og fyrir Sinfóníuna var gjarnan mikið snatt. Gunnar Guðmundsson, sem var eitthvað skyldur ömmu minni (skagfirsku tengslin), var þá framkvæmdastjóri Sinfóníunnar og hafði skrifstofu neðst á Laugarvegi. Þar réði hann ríkjum með frú Ásthildi Egilson (systir Gunnars Egilsonar klarínettuleikara, sem fæddur var á Spáni). Ásthildur og Gunnar tóku ávallt vel að móti sendisveinum og ósjaldan með konfektmola eða öðru nammi.

Margir landsþekktir menn fengu vinnu á sumrum sem stikkírenddrengir og stúlkur. Fyrir minn tíma var þar sendisveinn, sem Guðmundur Magnússon hét, er síðar varð sagnfræðingur, settur Þjóðminjavörður og blaðamaður Moggans. Þarna var t.d. líka skólabróðir minn Einar Gröndal, og um leið og ég byrjaði hóf störf í sendisveinastöðu jómfrú Sigríður Árnadóttir sem síðar varð fréttamaður. Hún varð síðar þjóðþekkt og annáluð fyrir yfirgengilega raddfegurð og margt annað. Sigríður var einfaldlega séní, líkt og við mörg þarna í sendlastarfinu. Hún  gerði sér lítið fyrir, eftir að lítilmenni og hrappar grófu undan henni hjá Stöð 2, og fór í lögfræðinám sem hún lauk á mettíma og cum laude etc. Nú sækir hún vonandi íslenska glæpona til saka.

Ungsendlar RÚV voru hið mesta einvala lið, þó með fáeinum undantekningum eins og t.d. mér.  

Afi minn, (Vilhelm Kristinsson f. 1903 og sem ólst upp í Skuggahverfinu) sem var komminn hátt í áttræðisaldurinn hafði náð sér í vinnu sem "sendiherra" hjá RÚV á Skúlagötunni eftir að hann var að komast á aldur í starfi sínu sem yfirvatnsvörður hjá Reykjavíkurhöfn, en sökum starfs síns var hann stundum kallaður Villi Vatns (ég hef áður skrifað ýmislegt hér á blogginu um hinn íslenska Villa afa. Leitið og þér munuð finna). Allir þekktu afa, og aðeins af góðu einu.

Fornleifur reddar Perlman

Eitt sinn, snemma árs 1975, var afi veikur og ég fékk að taka einstaka "vaktir" hans sem sendisveinn með skóla. Mig minnir að ég hafi tekið tvo daga í viku. Þá var ég einn morguninn beðinn um að fara og ná í beiðni hjá Gunnari Guðmundssyni og fara með hann til gjaldkerans á 5. hæð á Skúlagötu 4. Hún sendi mig svo með ávísun upp á X-þúsundir dollara, sem ég fór með í gamalli brúnni leðurtösku niður í banka. Þar átti ég að greiða fiðlaranum Itzhak (sem á hebresku er borið fram It´srock) Perlman, sem beið þar með konu sinni, hækjum og hjólastól. Perlman hafði ungur veikst af lömunarveiki.

Hann sat í norðursal bankans og beið eftir því að fara út á flugvöll. Ég gaf mig til kynna og hann sagði skælbrosandi eitthvað í þessum dúr: You are the man with the money; I am sooo happy to see you. Litlu gat ég svarið, nema einhverju uh og oh en mig minnir að ég hafi sagt unfortunately it isn´t my money.

Eftir að búið var að afgreiða ávísunina, sem tók drykklanga stund, fékk Perlman 2-3 búnt af dollurum frá mér í stóru umslagi bankans. Ég kvaddi þau hjónin með virktum. Þau brunuðu síðar út á flugvöll, að því er mig minnir með Ashkenazi í gráa kátalákanum hans, og flýði Perlman þar með sífellt fall íslensku krónunnar og skattayfirvöld í BNA.

Nýlega fór ég að leita að upplýsingum um tónleikana sem ég greiddi mæestro Perlman fyrir árið 1975, eftir ýmsum hringaleiðum. Þá fann ég m.a. baksíðugrein í Vísi, sem segir frá kaupum fiðlusnillingsins ísraelska á nokkrum mokkaskinnsjökkum og frökkum í Rammagerðinni.

Mig grunar, að Perlman haft lítið cashflæði og þurft peninga til að borga fyrir allar kápurnar sem hann pantaði á sig konuna og börnin og fjölskyldumeðlimi með milligöngu Vladimirs. Þá kom greiðsluþjónusta Vilhjálms Arnar sér svo sannarlega vel, og það löngu áður en VISA og aðrir plastpeningar voru byrjaðir að grafa undan efnahag Íslands.

Hver var svo þáttur Ashkenazis í þessum mökkurbissnes með Mokkapelsa?

Jú, það lítur út fyrir að Ashkenazi hafi verið hinn versti Mokkakápu-pusher. Látum gamlan góðkunningja föður míns heitins, Hauk Gunnarsson heitinn í Rammagerðinni hafa orðið: "Askenazy er eins og pabbi allra þessara frægu tónlistarmanna, sem koma hingað til landsins. Hann hefur komið með þá marga". Þetta upplýsti Haukur blaðamann Vísis um. Nokkrum dögum áður hafði Vladimir til að mynda verið með Daniel Barenboim í eftirdragi til að koma honum í íslenskan gærupels.

Næst þegar ég kem til Íslands, og það verður bráðlega, verð ég að athuga hvort ég hafi nú loks ráð á Mokkaskinnskápu. Kannski eru þeir ekki lengur í tísku. Ef til vill eru þeir enn alltof dýrir og ég þarf líka stóran belg úr fjölda lamba. Hugsanlega gæti ég troðið upp á Laugarvegi með langspilið mitt og safnað mér fyrir kápu með túristabetli, sem er orðin þjóðariðja landsmanna. Mig hefur sannast sagna alltaf langað í svo sem eina Mokkaskinnskápu, enda hálfgerður kósakki og jafnvel kominn af ótíndum gæruþjófum úr Skagafirði í ofanálag.

Kannski fýsir einhvern að vita, hvað Perlman spilaði fyrir gesti í Háskólabíói kvöldið áður en hann fékk peningana hjá mér til að kaupa allar Mokkakápurnar fyrir familíuna heima í New York. Jú, hér fáið þið matseðilinn:

ÞAKKIR: Fornleifur færir framkvæmdastjóra Sinfóníunnar, Láru Sóleyju Jóhannsdóttur og nótnastjóra hennar, Kristbjörgu Clausen, innilegar þakkir fyrir upplýsingar um tónleikana fimmtudaginn 20. febrúar 1975. Ég komst því miður ekki á tónleikana - en reddaði þó mokkainu daginn eftir.

Tíminn stendur í stað á Lækjartorgi

Þetta var í þá tíð er útlendingar voru heldur ekki vel séðir á Íslandi og suma dreymdi um Hitler, líkt og aðra dreymir um fangabúðir og útvísanir í dag. Aðrir létu sér nægja að lesa Vísi. Myndin fyrir neðan er tekin á sama tíma en nokkrum árum fyrr en sú efri. Hvenær breytast tímarnir? Ekki spyrja Fornleif, hann er pikkfastur í fortíðinni.

Neðst má sjá Kana handan við hornið hringja í Honey á Hofsvallagötunni úr sænska símaklefanum (sjá nánar um hann hér á Fornleifi).

Harley-Davidson og brúðhlaup á Borgundarhólmi

Í fyrrakveld komum við hjónin heim frá Borgundarhólmi, þar sem við vorum viðstödd afmæli og síðar brúðhlaup afmælisbarnsins sem vinnur á háskólanum í Hróarskeldu og brúðarinnar sem er fyrrv. samstarfskona konunnar minnar á DTU (Danmarks Tekniske Universitet). Sú heppna er nú starfsmaður á sama háskóla og eiginmaðurinn. Sá heppni er af írskum ættum og frá Nýja Sjálandi, en brúðurin er um 25 árum yngri en guminn, en þau eru eins og sköpuð hvort fyrir annað.

Þetta var mín fyrsta heimsókn til eyjunnar. Ég varð ekki fyrir neinum vonbrigðum. Allt var líkt og í ævintýri og brúðkaupið einstaklega fallegt og brúðkaupið að sið húmanista fór fram á lyngi vöxnum klettum við hafið syðst á Borgundarhólmi.

Við voru á hólminum í rúma viku og tókum á leigu sumaríbúð í Melsted nærri Gudhjem. Gudhjem er m.a. þekkt af því að G.Franklín forsetaframbjóðandi rak þar hótel um skeið. Hótelið sá ég líka eitt kvöldið er bærinn var skoðaður. Ég skil ekkert í Franklíni að vilja verða forseti, þegar hann gat verið hótelhaldari í hálfgerðri paradís. En vetrarmánuðirnir á Borgundarhólmi geta víst verið frekar óarðsamir.

Villi var samt ekki alveg alsæll í Paradís. Um eyjuna alla rakst maður á fjölmarga Alzheimerrokkara að viðra fáka sína. Alzheimerrokkarar eru gráhærðir og stundum krúnurakaðir karlar um sextugt á barmi blöðruhálskirtilskrabbameinsins. Þeir eru kappklæddir í það sem svarar heilu sófasetti af húðum af svartsútuðum nautpeningi. Stundum situr ævintýraleg kona, örlítið alkahólíseruð en prúð, á aftursætinu.

Síðasta daginn á eyjunni sátum við og nutum ískaffis á hafnarbakkanum í Svaneke. Þá komu mjög pent, sænskt helgar-MC gjeng, greinilega af öðrum toga en dönsku gamlingjarnir.

Samstarfskona konu minnar á DTU, sem einnig var gestur í brúhlaupinu, slóst í för með okkur heim í Skódanum okkar og ég fór í tengslum við að maður sá svo marga Alsheimersriddara, að segja henni frá því, er mér var eitt sinn boðið í MC-klúbb gyðinga og múslíma í Danmörku, því menn höfðu frétt að fyrir utan heimili mitt væri af til lagt heljarins Hondu með farþegasæti. Það tilheyrði reyndar ekki mér, en aðeins eldri manni sem bjó í íbúðinni fyrir neðan okkur. Hann er nú riðinn til himna blessaður karlinn úr einhverju innanmeini sem felldi hann eftir að hann skyldi við konuna sem átti íbúðina og þau voru flutt á brott. Ég er viss um að hann brunar nú um vetrabrautina sem sendiboði á Himnaharley.

Ég sagði svo frá hræðslu minni við þessi tæki, sem kemur til af því karl faðir minn var næstum búinn að drepa sig á Harley-Davidson, sem hann keypti uppi á Velli, minnir mig að hann hafi sagt mér, eftir að hann flutti til Íslands. Hann var með annan fótinn uppi á Velli. Hann var orðinn of þreyttur að fara með rútu frá Keflavík til Reykjavíkur til að hitta mömmu.

Faðir minn hóf að versla á Íslandi og þurfti (vegna fordóma bankastjóra) fyrst um sinn að vera með heildverslun sína í Keflavík, eða nánar tiltekið í bílskúr í Njarðvík. Hjólið, sem hann keypti, var grænt Harley-Davidson bifhjól frá fyrri hluta 5. áratugarins. Það var hjól eins og þau sem faðir minn sá bruna um borgir og sveitir Hollands, þegar bandamenn frelsuðu heimaland hans. Sú sjón hefur örugglega verið þægileg tilfinning hjá ungum manni sem hafði falið sig hjá þremur mismunandi fjölskyldum á Fríslandi.

Eitt sinn um miðbik 6. áratugarin var karlinn á hjólinu á Hringbrautinni, neðan við Landsspítalann, þegar svo illa vildi til að axlarólin á vindfrakka hans eða Hekluúlpu kræktist í bakljós eða krók á pallbíl sem ók framhjá honum og mjög nærri. Pabbi dróst á eftir bílnum nokkra tugi metra og slasaðist illa. Hann var meðvitundarlaus í 2-3 daga og síðar í sárum í nokkrar vikur að ná sér á sjúkraheimili Hvíta Bandsins, sem var efst á Skólavörðustígnum (númer 37) að því er ég best veit.

Harleyinn var gerónýtur og faðir minn settist aldrei aftur upp á bifhjól. Hins vegar flutti hann inn létt bifhjól, eða réttara sagt reiðhjól með litlum mótor frá Tékkóslóvakíu sem Reiðhjólaverslunin Örninn tók síðan að sér, þegar yfirvöld kröfðust verkstæðisþjónustu í tengslum við innflutninginn. Það dæmi hafði pabbi ekki alveg hugsað til enda.

Nú, þegar ískaffið var búið, löbbuðum við um Svaneke til að eyða tímanum áður en haldið skyldi til ferjulægisins í Rønne. Rétt handan við hornið við höfnina, í götu sem kallast Lakseruten, rákumst við svo á "Harleyinn hans pabba". Svona atvik eru stórfurðuleg að mínu mati.

Ég hafði upp á eigandanum í bílskúr á móti verbúðinni þar sem hjólið stóð. Hann var að dytta að mótorhjólum. Hann sagði mér að hjólið væri hans og að það hefði upphaflega verið kanadískt herhjól. Ég sagði honum að ég hefði verið að enda við að segja frá bifhjóli föður míns og slysi hans fyrir um 66 árum síðan. Það þótti honum einnig "stærkt" og "utrolig tilfældighed".

Það hjól sem ég sá í Svanneke um daginn var mjög umbreytt WLC 1942 gerð, sem framleidd var í Kanada, og var kannski ekki alveg eins og það hjól sem faðir minn brunaði á í nokkra mánuði fyrir slysið sem hann lenti í á Hringbrautinni. En slík smáatriði skipta ekki máli fyrir söguna.

Ég upplifði aðrar tilviljanir í þessari för okkar til Borgundarhólms, en ég segi kannski frá því síðar.

Sendiboðinn J.W. King, á Harley-Davidson mótorhjóli, tekur við dúfnaskeyti úr hendi J. Hanleys korporals; Royal Corps of Signals (RCCS), Englandi 10. febrúar 1943. Sjá frábæra síðu um bifhjól kanadíska hersins á 20. öld hér.

 

Býsna skal til batnaðar

Það hefur víst ekki farið framhjá neinum, að austur á landi er verið að grafa upp heljarmikla og fallega skálarúst frá því fyrir "hefðbundið" landnám. Einkunnarorðin því eldra því betra, virðist vera mjög í tísku um þessar mundir. Á Stöð virðist hafa verið fjölbýlishús, sem norðmenn kölluðu skåle på skåle på skåle.

Bjarni, fornvinur minn, Einarsson grefur upp svo kallaða "stöð" austur á Stöðvarfirði. Þar hefur hann fundið indverska perlu úr áður óþekktum steini (Kreolite) (sjá hér sællar minningar), og meira að segja Auga Allah - perlu (sjá hér). Hin mikla bæjarrúst, er bækistöð fólks sem mikilmenni í Noregi, Haraldr heldurknappr, sendi til að vinna vöru sem nóg var til af í norskri lögsögu. Fólkið sem dvaldi í Stöð var skv. Bjarna vini mínum, var sent fullmönnuðu frá Noregi. Áhöfnin stundaði svo veiða og handverk - og bræddi lýsi. Einnig var siglt med skreið til Noregs. Þetta mun hafa verið mjög arðbær iðja sem sannar enn og aftur að Norðmenn stíga ekki í vitið. 

Nú er Bjarni í neðstu gólfskánum elsta skálans á Íslandi og fornminjarnar velta upp eins og áður og eru jafnframt hraðtúlkaðar á staðnum eða á FB.

Dýr

Lítill "sandsteinsmoli" (sem sennilegar er leirmillilagasteinn skv. Páli Imsland jarðfræðingi, sem á liðinni öld gerði rannsókn á álíka steinum fyrir mig), rétt tæplega 2,5 sm. að þvermáli, fannst nú í vikunni austur á Stöð.

Bjarni tjáði öllum á FB sinni 14. júní, að á molann hefði verið rist mynd af dýri (sjá ljósm. efst). "Hver fjandinn", hugsaði ég, þegar ég sá það; "Þekktu menn tígrisdýr eða sebrahesta í Noregi á tímum hins óarðbæra stöðvaævintýris á Íslandi?"

Skip

En einn vinur Bjarna í útlöndum benti honum varlega á, að ef maður sneri myndinni 180 gráður væri komin mynd af skipi undir fullum seglum. Bjarni sneri steininum þegar við og viti menn: Þarna var kominn farkosturinn sem ferjaði farandsverkafólkið til Íslands, til að vinna ódýrt vöru sem kostaði miklu meira að vinna í verðbólgu-Noregi. Bjarni skrifaði: Svona ætti hún að snúa og þá höfum við skip undir seglum. Býsna klassískt riss af víkingaskipi.

Ég stakk upp á sebrahesti - eða dauðum sebrahesti á bakinu, til vara, ef völunni er snúið 181 gráðu. Einnig datt mér í hug kort yfir helstu götur Kaupangs í Noregi. Ég er nefnilega alinn upp á annarri stofnun í fræðunum en Bjarni, og vill helst fá greiningu á skurðlistaverkinu undir smásjá, áður en ég sæi ferju farandsverkamannanna á Stöð á setlagasteini.  En ég söng þá aðeins með hinum vitleysingunum á FB og stakk upp á að í stafni knarrar Bjarna F. á Stöð stæði stöðvarstjórinn (Lagerkommandant líkt og þeir hétu síðar hjá mikilli menningarþjóð í suðri). Hann getum við kallað Auðunn Djúpúðga.

Jamm, svo dásamlega margslungin (og snælduvitlaus) getur fornleifafræðin á Íslandi verið.

Býsna skal til batnaðar, líkt og þeir sögðu löngu síðar á löglegri landnámsöld sem hrint var í framkvæmd árið 872 eftir eitthvað hádegið í ágústmánuði það ár -  Ódýr grútur hætti samstundis að fljóta frá Íslandi til Noregs. Norska krónan hefur reyndar aldregi borið barr sitt eftir það, sem og eftir að einhver ættarlýti úr Gulaþingslögum kenndi Íslendingum að teikna skip undir seglum. Ljóstraði hann þar með upp hernaðarleyndarmáli. Norðmenn náðu sér eigi fyrr en Guð gaf þeim olíuna.

Spurning til Bjarna F. Einarssonar: Hvaða mynstur er það sem sést á kanti steinsins?

Um tattúin tvö, Eggert og Vilhjálm Higginson

Ég sá um daginn á FB, að hinn síungi skólafélagi minn úr barnaskóla, Eggert Pálsson, var á tónleikaferðalagi í Edinborg. Hann er eins og allir vita páku-maestro Sinfóníunnar.

Öfunda ég Eggert af því að vera í borginni fögru, þó að hann sé þar örugglega í S-inu sínu. Eggert hefur nefnilega lengi verið Helgarskoti (sem er eins konar drag-fyrirbæri). Hann bregður sér oft í litrík kjölt og blæs úr sekk sínum - þ.e. löngu eftir að hann hætti að vera Ironmann (sem var í bernsku). Svo langt geng ég auðvitað ekki, þó ég hafi alltaf verið fullgildur Superman og örugglega ekta McWilliams inn við beinið.

Ég var í Edinborg í fyrra eftir langt hlé, og hef plön um að fara þangað aftur bráðlega.

Fyrir fáeinum dögum horfði ég ég þátt í norska sjónvarpinu um sögu Tattoosins i Edinborg (Eidyn´s borg /Auðunarborg: á skosk-gelísku Dùn Èideann). Sú saga hófst árið 1949. Norðmenn eru sólgnir í að horfa á þessa hátíð í kringkastinu, enda verða flestir þeirra glaðir, og jafnvel graðir, þegar þeir heyra lúðrasveit - og sannanlega stífgraðir af að ganga í takt.

Þó ég sé friðsemdarmaður, hef ég alltaf haft gaman að horfa á hina árlegu þætti frá þessum hátíðum með sekkjapípum, trommuslætti, herlúðrasveitum og hátíðarheræfingum. Þar gætu gömlu, norsku erfðaeindirnar í mér enn verið að gerja . 

En þessar kenndir og fiðringur koma líklega til af því, að fyrst er ég sigldi út fyrir landsteinanna með foreldrum mínum (1971), á Gullfossi, var fyrsti viðkomustaðurinn Edinborg. Þar náði faðir minn í miða á Tattúið sem voru fyrir sæti efst á trépöllunum sem þá voru, sem allir riðluðust og hristust. Það var rigningarsuddi það kvöld, og heldur köld upplifun - og ég að drepast í lofthræðslunni.

Pallarnir fyrir Tattúið eru nú ekki ósvipaðir geimskipi í Spielberg-mynd. Ljósm. VÖV, 2022.

Það sem fæstir vita ef til vill ekki, er að orðið tattoo er komið úr 17. aldar hollensku og hefur ekkert með húðflúr að gera. Á 17. öld lét herinn trumbumeistara sína ganga um öldurhúsahverfi Amsterdam og tromma viðvörun til kráareigenda um að taka hanann af öltunnum sínum. Það var kallað "að taka hanann af": doe den tap toe. Þetta var gert svo að hermenn og sjóliðar sneru til herstöðvar sinnar eða leiguhúsnæðis á guðlegum tíma. Þessi stoppklukka með trommum og pákum varð síðar að fastri siðvenju, tattoo, til að koma hermönnum í bælið. Nú spyrja örugglega einhverjir, hvort að tattúið sem fólk er að skreyta sig með í dag sé eitthvað þessu skylt. Svo er alls ekki; það tattoo (upprunalega tattow á ensku) er fengið að láni úr máli Samóaeyinga, tatau, sem þýðir að slá -  með vísun í vængjabein af stórri leðurblöku með oddi sem þá var notuð til húðflúrs, með því að slá því á ákveðin hátt í húðina. Þá er það komið á hreint. 

Ég hef aldrei verið gefinn fyrir húðflúr, en Tattooið í Edinborg heillaði mig og gerir enn, þó ég sé ekki einn af þeim sem ganga mikið í takt. Norsku litningagarmarnir verða ekki svo kátir að mér rísi af því hold. Minningin um hátíðahöldin í Edinborg, þegar ég kom þar í ágúst 1971, heillar mig enn.

Þegar ég var þar í fyrra með frú Irene, fórum við upp að kastala og allt var lokað vegna tattoosins. Ég spurði hvort hægt væri að fá miða. Blessuð konan í miðasölunni hló bara og sagði sposk á skotaensku:

Darrhling, you hoeve tuu mudder to get them, or buyi them a yeeeehar in advance, or even tuu yeeeharsh.

Næst er ég verð í Auðunarborg, kaupi ég miða fram í tímann og verð svo í McWilliam kjöltu, en án varalits, á 6 röð (80 pund).

Hér er ástin mín hún Irene með mér í janúar 1989 uppi á Kastalahæð klædd í gamlan Aquascutum frakka föður míns sem ég notaði töluvert á Englandi 1988-89. Þá var ég oft spyrður, hvaðan af Bretlandseyjum ég kæmi, m.a. vegna rykfrakkans. Ég svaraði venjulega: From the Northern most of the Isles, where your balls freeze like Haggis if you wear a kilt. Háskólinn í Durham tókst einnig að gefa mér nýtt nafn í einu bréfi sinna til mín, því Sheila á skrifstofu deildarinnar var illilega orðblind. Ég varð að Higginson. Google gefur skýringar á öllu: The original Gaelic form of Higginson was O hUgin, which is derived from the word uiging, which is akin to the Norse word Viking.

Myndin efst var tekin af mér í bol, skyrtu, peysu og jakka í 20 stiga hita af einhverjum snápskota á Edinborgarhæð í ágúst 1971. Ég var því ekki eins herðabreiður og McWhorther vörður, þó þannig gæti það litið út. McWhorther ættin vill helst ekki láta rugla sér við Markwhortherættina.

Myndin, meee..eeh, hér fyrir neðan sýnir, hvers konar herbergi kindarlegur Higginson frá Íslandi fær sjálfkrafa, svo hann þjáist ekki af heimþrá.

 

Snørre-Støre á Íslandi - Síðbúin 17. maí kveðja

Um daginn sást til norsks hormangara í Sundhöllinni í Reykjavík. Hann krafðist þess auðvitað að fá Snørrelaug aftur til Noregs. Eins og allir vita er SNØRR alnorskt fyrirbæri, sem er samt nákvæmlega það sama og það sem Íslendingar kalla hor, sem að mestu er ættuð frá Noregi og er algegnt í erfðamengi Íslendinga. Að fornu voru margar Snørrelaugar í Noregi og sér í lagi á Íslandi.

Með nýja þjóðariðnaðinum getið þið, landsmenn góðir, reiknað út hve mikil aukning hors verður í íslenskum laugum.

Lausn er þó í sjónmáli eftir að Evrópuráðið gaf Íslandi undanþágu fyrir miklu laugarhori. "Iceland will be Snotless, sooner or later", sagði von der Layer frá ESB. Horið frá Íslandi verður flutt til Úkraínu í gámum og því slett á Rússa með HOR OR-flaugum bandarískum. Pútínveldið mun hrynja með leynivopni Íslendinga.

Ja, vi elsker dette landet.

Sjá einnig æsifrétt D(r)ónans frá Stríðssöngvakeppni Evrópu.

Hannes á selnum

Prófessor við Háskóla Íslands (emeritus est) hélt nýverið fyrirlestur í París. Sagðist hann feta í fótspor manns sem uppi var 1056-1133, sem stundaði nám við háskóla sem fyrst var stofnaður 1257. Háskóli Íslands hefur greinilega misst mikla mannvitsbrekku úr röðum sínum. Sjá blogg prófessorsins hér.

Sumir lýðskrumarar eru svo auðtrúa, að þeir trúa jafnvel vitleysunni úr sjálfum sér.

Til upplýsingar set ég hér grein eftir mig um lærdóm Sæmundar og skólavist. Ég er með aðrar áherslur en þegar menn trúðu því að Sæmi hefði verið í skóla í París sem ekki varð til fyrr en rúmum 100 árum eftir dauða Sæma.

Sæmundur á selnum sat þó vart við háborðið með prófessorum sínum líkt og HHG gerði forðum í Oxfurðu. 

Myndin efst er af hundinum Hannesi sem átti heima í Stykkishólmi á síðustu öld. Myndin hér fyrir neðan er hins vegar af Sæmundi ungum á leið til náms, án námslána og berum fyrir vindum.

 

Víkingar mæltu sér mót í Óðinsvéum 3. maí 2023

Í gær ók ég alla leið til Óðinsvéa, þar sem ég með tveggja daga fyrirvar fyrirvara skráði mig á ráðstefnu í háskólanum Syddansk Universitet (SDU) - sem enn má kalla Odense Universitet. Að finna tiltekinn ráðstefnusal á háskólanum í Óðinsvéum, er álíka og að verða villtur í völundarhúsi. Það tók mig drykklanga stund að finna salarkynnin O100, en ég kom sem betur fer tímanlega eftir langan gang eftir ranghölum aðal lærdómseturs Fjóns.

Í gær var haldin Þverfagleg Víkingaráðstefna. Þær hafa verið haldnar í 40 ár á mismunandi stöðum þó með hléi í farsóttum. Ég fór á nokkrar þessara ráðstefna er ég var stúdent í Árósum forðum, en svo hef ég gert langt hlé þangað til í gær, og ég varð ekki fyrir vonbrigðum. Else Roesdahl, fyrrverandi prófessor minn í við Miðaldafornleifafræðideildina við Árósaháskóla, og einn af frumkvöðlum þverfaglegu ráðstefnanna um Víkinga flutti yfirlitsfyrirlestur, svo ég gat ekki látið mig vanta.

Landsýn Greer Jarrets

Ég varð ekki fyrir vonbrigðum. Þarna voru flutt góð erindi. Sérlega naut ég þess að heyra um rannsóknir Greer Jarrets sem stundar rannsóknir við háskólann í Lundi. Hann hefur ásamt nokkrum aðstoðarmönnum í norskum ættæringi sem sver sig í ætt við skip víkingaaldar rannsakað strandferðir manna við Noregsstrendur á Víkingaöld; Til dæmis hvaða aðferðir menn höfðu við siglingar, t.d. siglingar eftir landsýn (landkenningu) og aðrar aðferðir. Greer tjáði mér að hann væri að hefja rannsóknir sínar á því hvað segir um slíkt í íslenskum miðaldabókmenntum.

Snekkjufræði

Michael Lerche Nielsen lektor við Hafnaráskóla flutti afar áhugaverðan fyrirlestur um örnefni í Danmörku sem hafa forliðina Snekker- og Snekke, og sem sum geta vísað til "snekkja" sem sum skip á víkingaöld voru kölluð. En nöfnin geta tengst svo mörgu öðru líkt og Lerche Nielsen benti á.

Þar sem faðir minn var geymdur á Fríslandi í síðara stríði hjá þremur mismunandi fjölskyldum, kom nafnið á bænum Sneek upp í höfði mér. Á frísnesku mun sneek vera staður sem skagar fram eða er hærri umhverfið. Það fær mann til að hugsa um Snekkerhøjer í Danmörku, sem lektor Lerche Nielsen greindi frá, sem vart hafa nokkuð með herskip danskra víkinga að gera. En hver veit, kannski dregur Sneek nafn sitt af þeim snekkjum sem Egill Skallagrímsson og aðrir ribbaldar sigldu á til Fríslands, þar sem Egill forfaðir framdi grimmdarleg fjöldamorð. Löngu síðar flutti faðir minn inn King-piparmyntur til Íslands, en þær eru framleiddar í Sneek og eru vissulega heimsfrægar í Hollandi. Nú er King-verksmiðjan því miður komin á hendur sænskra sykurvíkinga hjá fyrirtæki sem ber hið frekar ókræsilega nafni Cloetta. 

 

Fjársjóðir í Fæsted

Að öðrum ólöstuðum var afar áhugavert að heyra Lars Grundvad (Museet Sønderskov i Vejen kommune) segja frá rannsóknum sínum á stórfenglegum sjóðum og byggingarleifum sem fundist hafa í Fæsted á Suður-Jótlandi. Gripirnir sem fundist hafa í Fæsted (HBV 1498) koma margir víða að. Grundvald sýndi okku m.a. bjöllu frá Bretlandseyjum, þó jafnmargar slíkar bjöllur hafi fundist á Íslandi og Bretlandseyjum (sjá t.d hér og hér), voru þær nú líklega ekki framleiddar á Fróni. Nú er ein, frá 10. öld fundin í Fæsted og stækkar nú útbreiðslusvæði bjallnanna.

Fyrirlestur Else Roesdahl

Lokapunktinn setti svo the Grand lady of Viking studies Else Roesdahl sem m.a. sagði gestum sögu þverfaglegu Víkingaráðstefnanna, en hafði einnig kafla um rannsóknir sínar á Bamberg skríninu sem varðveitt er í Bayerisches Nationalmuseum í München.

Nú vara ég landsmenn mína strax við að reyna að gera skrínið íslenskt, líkt og sumir þeirra hafa reynt með taflmennina á British Museum, sem forðum fundust á Ljóðey (Lewis í Orkneyjum). Skrínið er ekki kassi fyrir taflmenn - eða er það það? Það verður einhver bið á því að hægt verði að gera DNA rannsóknir á rostungstönninni í Bamberg-skríninu vegna fræðilegs stirðleika í Þýskalandi. Þær gætu sýnt af hvaða stofni rostungurinn var. En þangað til verður skrínið aldanskt, í Mammen-stíl (sem ber nafn Mammen sem er staður 10 km, eða svo austan við Viborg (Véborg) og - ekki síst vegna þess að fyrir nokkrum árum fundust leifar álíka skríns í jörðu við Haldum kirkju ca. 20 km. NV af Árósi (sjá hér). Skrín þessi verða því seint tekin frá Dönum, þó eitt þeirra sé því miður hálfgerður niðursetningur í München.  

Þess ber að geta, að álíka skrín, sem í laginu eins og skáli var eitt sinn til í kirkjunni í Cammin í Pommern. Skrínið hvarf því miður í síðari heimsstyrjöld Menn telja líklegt að það hafi verið sama skrínið og Snorri Sturluson segir frá að Eiríkur Sveinsson Danakonungur/Erik Ejergod (d. 1103) hafi gefið Sigurði Jórsalafara Noregskonungi (d. 1130) sem gaf það kirkjunni í Kungshälla (Kóngshellu) austan Málmhauga (Malmö) á Skáni. Því var síðan rænt af Vindum árið 1939 sem gerðu strandhögg á Skáni og varðveittu þeir það í dómkirkjunni Kamién í núverandi Póllandi. Hvernig Snorri vissi þetta allt, er svo annað mál - en Íslendingar eru, eins og allir vita, ávallt með nefið niður í hvers manns koppi.

Ein af mörgum afsteypum af Cammin-skríninu, þessi er í Oslo.

The male strip finale

Rúsínan í pylsuendanum á þessari góðu ráðstefnu var eins konar male-strip-finale ungs fornleifafræðings, er tók þátt í ráðstefnunni. Hann var hvattur til að sýna ráðstefnugestum hve steindur hann er um kroppinn (sjá mynd efst). Hann brá sér því úr kyrtli sínum og gaf gestum "én på Bambergskrinet".

Já, þannig eiga auðvitað allar ráðstefnur að vera. Ég hef leyft mér að setja bláa velsæmisræmu yfir rassskoruna á manninum með flúrið. Þar var hvort sem ekkert fornfræðilegt að sjá og hann á örugglega eftir að þakka mér það góðviljaverk. Það er Else Roesdahl, sem klappar módelinu lof í lófa. Henni voru einnig þökkuð góð störf gegnum árin.

Ég þakka svo fyrir mig og er farinn að hlakka til næstu þverfaglegu Víkingaráðstefnu.

Katy O'Faeran wishing for a green spring

Dame Katy O´Faeran (of Iceland) is dreaming about a visit by Mr. Zelenskij in Reykjavík in the middle of the month of May, where she can discuss her green roots while handing him some green pocket money for defenses against the Rus in Garðaríki. Isn´t that absolutely romantic. People, who want war and not PEACE.