Þjóðin okkar

Litháískir lesendur Fornleifs eru örfáir, veit ég, en ég er viss um að þeir hafi heyrt af nýrri bók sem komin er út í Litháen. Höfundur hennar er Ruta Vanagaite. Hún uppgötvaði að ættingjar hennar höfðu tekið þátt í morðum óbreyttra borgara í Litháen á gyðingum í síðari heimsstyrjöld. Í stað þess að leyna því, andmæla og afneita, líkt og margir Litháar gera og þ.m.t. ríkisstjórn landsins, hefur Ruta Vanagaite ritað merka bók, sem ber titilinn Musiskiai, (Þjóðin okkar). Segir bókin frá morðunum út frá sjónarhorni ættingja þeirra seku. Ruta Vanagaite brýtur með þessu blað í sögu Lithaugalands og bætir vonandi söguskoðun Litháa.

Bókin er unnin í samvinnu við vinnuveitanda minn á síðasta ári, Efraim Zuroff, forstöðumann skrifstofu Simon Wiesenthal stofnunarinnar í Jerúsalem, sem Íslendingum er vel kunnur frá því að þeir, og sér í lagi ýmsir blaðamenn og siðlausir stjórnmálamenn, útúðuðu honum sem eins konar glæpamanni er hann benti Íslendingum á að þeir hefðu hýst stríðsglæpamanninn Evald Mikson og bað þá um að rannsaka mál hans. Þið munið hvað gerðist.

Bókin mun bráðlega koma út á ensku og kallast: Our People; Journey With An Enemy.

Bókin er í þremur hlutum. Í fyrsta hlutanum, eins konar formála, þar sem Ruta Vanagaite skýrir af hverju hún ákvað að rita þessa bók. Annar hlutinn er sagnfræðileg yfirferð á því hvernig litháískir stjórnmálamenn veittu Þjóðverjum lið og um morðsveitir Litháa sem frömdu glæpi í Litháen og Hvítarússlandi. Síðasti hlutinn fjallar um hvernig höfundurinn hitti Efraim Zuroff og hvernig það kom til að þau ákváðu að heimsækja 35 staði, þar sem Litháar myrtu gyðinga, og viðræður þeirra tveggja um það.

Ég les ekki litháísku og hlakka því til að kaupa bókina á ensku. Merkari bók hefur vart komið út á síðari árum í Litháen og seldist 1. upplag upp nokkrum dögum.

 

Til skýringar á meðfylgjandi Youtube-mynd frá bókarkynningunni: Prestarnir tveir eru annars vegar Richardas Doveika sem er langvinsælasti kaþólski presturinn í Litháen, og hins vegar Tomas Shernas (sá í hjólastólnum) sem varð þjóðhetja er hann einn manna lifði af árás sovéskra hermanna á tollstöð í Litháen árið 1991 og hefur síðan gerst prestur í mótmælendasöfnuði. Ruta segir frá viðræðum sínum við þá báða í bók sinni og þeir styðja af heilu hjarta nauðsyn þess að Litháar horfist í augu við sögu sína og þá glæpi sem margir Litháar frömdu í helförinni. Annars kemst maður ekki áfram.