Styttan sem átti að senda út í himinngeiminn

Myndin hér að ofan er tekin árið 1940 og er af listaverki Ásmundar Sveinssonar, sem bar titilinn Fyrsta hvíta móðirin í Ameríku. 

Verkið var til sýnis á 1939 New York World´s Fair og stóð í garði á sýningarsvæðinu fram til 1941. Styttan Ásmundar í New York var steinsteypt og stækkuð eftirmynd af verki Ásmundar, sem nú er dreift víða um heim í bronsafsteypum. 

Þessi saga fjallar einnig um tvær vígreifar konur í nútímanum, sem kinnroðalaust hafa viðurkennt fyrir alþjóð að þær fjarlægðu afsteypu af styttunni af Guðríði Þorvarðardóttur af stalli sínu vestur á Snæfellsnesi. Listakonurnar notuðu slípirokk og önnur groddaverkfæri við verknað sinn. Þær eru næsta upp með sér af þessi skemmdarverki sínu. En af eftirfarandi má vera ljóst að þær hafa enga ástæðu til þess að vera það.

Gudda í Vatíkaninu

Ég ritaði örlítið um eina af afsteypum af styttu þessari hér um árið, en á ítölsku (sjá hér og þýðið með google translate).

Það var um það leyti er fyrrverandi forseti lýðveldisins Ólafur Ragnar Grímsson gaf þýska páfanum í Rómi afsteypu af uppkasti Ásmundar Sveinssonar að styttunni af Guðríði. Okkar ástkæra frú Dorrit Grímsson bar við það tækifæri kaþólska prestshúfu sem vakti mun meiri athygli í Vatíkaninu (sjá hér) en rasistabílætið frá Íslandi.

Eftir sýninguna í New York árið 1939 hvarf styttan af Guðríði Þorvarðardóttur af yfirborði jarðar. Hún er enn á lista Interpol yfir stolinn þjóðararf Íslands.

Stoltir listamenn og skemmdarvargar tjá sig á RÚV

Listakonurnar fóru um daginn í viðtal á RÚV, þar sem þær skýrðu gjörning sinn. Þær söguðu einfaldlega Guddu af stalli með slípirokki eins og þær væru nánustu ættingjar keðjusagarmorðingjans í BNA. En um leið gáfu þær, og líklegast án þess að vita það, nasaþefinn af hinu dæmigerða viti skroppna samfélagi sem Ísland er að þróast í, þar sem dellur, dillur og fáviska ættaðar frá Vesturheimi ná heljartökum á fólki.

Listamennirnir héldu því fram, að Íslendingar hefðu verið valdir að fyrstu nýlendustefnunni á Grænlandi. Þar brást skólakerfið á Íslandi heldur betur eins og oft áður, nema að listakonurnar sé því vitlausari.

Kennsla um nágrannaþjóð Íslendinga á Grænlandi hefur ávallt verið í mýflugumynd á Íslandi vegna fordóma í garð Inúítanna/Grænlendinga, sem nú berjast fyrir sjálfstæði sínu undir hæl Stórdana.

Því er kannski ekki nema von að listakonurnar viti ekki að þegar norrænir menn (Íslendingar) settust að á Grænlandi var engin föst byggð Inúíta á þeim svæðum sem norrænir menn settust að á, hvorki í Eystribyggð né í Vestribyggð. Vankunnátta listakvennanna með slípirokkinn er skammarleg, en vankunnátta Íslendinga endurspeglar einfaldlega almennt áhugaleysi Íslendinga á Grænlendingum. Íslendingar hafa, eins og vel er kunnugt, ekki viljað vera settir í bás með Grænlendingum.

Nýr óvinur búinn til í þætti á RÚV: Rasistinn Moses

Brussurnar tvær með slípirokkinn héldu því einnig stoltar fram í útvarpsviðtalinu að stytta Ásmundar Sveinssonar á Heimssýningunni hefði síðar verið í vörslu "alþekkts bandarísks rasista" sem þær nefndu til sögunnar sem Robert Moses.

Þar kemur enn í ljós afburðarheimska slípirokkaranna, sem skáru Guddu af stallinum vestur á Snæfellsnesi, vegna þess að hún var "hvít" (afsakið litgreininguna). Hugsanlega kunna þessar konur ekki að afla sér heimilda.

Robert Moses (1888-1981) var gyðingur, sem er vitanleg ekki í frásögur færandi í Bandaríkjunum og alls ekki í New York.

En eins og gengur með marga meðlimi ofsóttra þjóðflokka vaxa fljótt á suma þeirra hjólsagir á olnboganum. Moses gegndi fjölda embætta í tengslum við borgarskipulag New York-borgar og var því ekki vinsælasti maðurinn í borginni fyrir að leyfa sér sem gyðingi að vera framagjarn.

Moses fékk fyrst rasistastimpil á sig, þegar blaðamaður einn, Robert Caro að nafni ritaði bók um hann árið 2007, sem fjallaði um borgarskipuleggjandann Moses.

Caro hélt því m.a. fram í bókinni að Moses hefði fyrirskipað að vatnið í sundlaugum sem hann lét byggja til að bæta hag New York-búa ætti að fylla með vatni á ákveðnu hitastigi, svo svartir (afsakið vinsamlegast orðalagið) færu ekki í sund, þar sem þekkt væri að blökkumenn (afsakið aftur orðalagið) þyldu ekki svo kalt vatn.

Þessi hugmynd varð reyndar algjörlega til í höfðinu á Robert Caro og fyrir henni er hvorki fótur né heimildir. Heimildir sýna annað en Caro heldur fram í bók sinni um Moses. Út úr höfði Caros kom einnig sú staðhæfing að vegabrýr út til almenningsstranda borgarinnar hefðu verið hafðar svo lágar að undir þær gætu ekki ekið strætisvagnar, og þar með ekki negrar. Í dag er vitað að þessar ógeðfelldu greiningar Caros eru vægast sagt uppspuni og versti blaðamannatilbúningur sjá t.d. hér. Reyndar var það svo að strætisvagnar komust alla tíð auðveldlega til stranda New York, en svartir þrælar borgarinnar voru ávallt að þræla fyrir lúsalaunum og gátu ekki veitt sér þann munað að fara út á strönd fyrr en síðar á öldinni. Þannig er það í BNA þar sem margir vilja helst greiða fyrir stríð og óöld trúða í Evrópu.

En Íslendingar eru aftur á móti mataðir af söguníðingum með slípirokk á RÚV. Þeirra útlegging er að gyðingurinn Moses hafi verið rasisti og hafi stolið styttu hins saklausa íslenska listamanns Ásmunds Sveinssonar. Alvísu spunakonurnar með rokkinn hafa spunnið á RÚV og hin auðtrúa þjóð segir "Hallelúja". Þjóðin verður kannski aldrei betri en útvarpið hennar? 

Afkomendum Moses hefur nú verið kynnt sú alvarlega ásökun sem sett hefur verið fram á ríkisfjölmiðli á Íslandi á hendur afa þeirra. Afkomendurnir, Solomon og Sue U. Moses munu hafa samband við íslensk yfirvöld vegna ófyrirleitlegra ummæla íslensku skemmdarvarganna um Robert Moses. Listakonurnar verða að sanna að Moses hafi stolið verki Íslenska listamannsins, sem kallaði það "Fyrsta hvíta móðirin í Ameríku" og það örugglega undir þrýstingi frá Kananum.

Fjarskyldur ættingi Robert Caros, reyndi  að komast til Íslands. Hann hét Berthold Caro (f. 1990, mynd til vinstri). Honum var hafnað árið 1937 og svarið fékk hann frá sendiherra Dana í Berlín (dags. 27. januar 1937), því hann sendi fyrirspurn sína um búsetu á Íslandi til hans. Herluf Zahle sendiherra hafði hins vegar fyrirmæli um hvernig honum bæri að svara gyðingum varðandi Ísland. Kynþáttahatur leynist víðar en í henni Ameríku, þar sem hin mjallhvíta Gudda fæddi Snorra litla Þorfinnsson. Reyndar komst Bertold Caro til S-Ameríku, n.t. til Bólivíu, þar sem hann andaðist 25. ágúst árið 1948, aðeins 58 ára að aldri.

Þess má geta að í útvarpsþætti á RÚV nýlega, þar sem gerð var grein fyrir furðulegum rannsóknum bandarísks listakennara á flóttamönnum á Íslandi, var því haldið fram að nokkur nöfn, þar með tali Caro, sem ég nefndi í grein fyrir mörgum áratugum, væru uppspuni, þar sem Bandaríkjamaðurinn hafði ekki fundið þessi nöfn í þjóðskalasafninu í Reykjavík. Aumingja Kaninn var svo illa að sér, að hann vissi ekki að fæstir gyðingar sem leituðu eftir landvist á Íslandi gerðu það ekki hjá íslenskum yfirvöldum. Þeir leituðu fyrst og fremst til sendiráða og konsúlata í Evrópu, líkt og Caro. Megi Bertold Caro hvíla í friði fyrir fávitum og loddurum sem rekur að ströndum landsins.

Legsteinn Bertolds Caro í La Paz í Bolivíu

Gudda var ekki sú fyrsta sem fjölgaði hvíta manninum í Ameríku

En hún var reyndar ekki fyrsta hvíta móðirin í Ameríku. Það var Freydís Eiríksdóttir hins rauða, sem var mágkona Guðríðar um tíma. Freydís var alveg á pari við verstu rasista Ameríku síðar meir. Freydís átti sér leynivopn sem fáir myndu fúlsa við í daga í baráttu við "óæðra fólk" sem um tíma var forsetamarkað sem Bad People af löglega kosnum en kexrugluðum forseta BNA.

Freydís sletti einfaldlega brjóstum sínum á sverði til að hræða líftóruna úr "skrælingjum", en tók einnig þátt í fjöldamorðum þar Westra.

Mér þykir reyndar ekki ólíklegt að Freydís, fyrsta "hvíta" mamman í Vesturálfu, hafi talið brandinn sinn álíka stórfenglegt vopn og kynsystur hennar, skemmdavargarnir tveir, telja titrandi slípirokkinn sinn vera í dag. Það er einnig greinilegur ættarsvipur með þeim og Freydísi í Sögusafninu.

The "Missing Nipples" og pólitísk rétthugsun

Ólíklegt þykir mér að hin hreinlynda Guðríður hafi haft  drápstæki eins og Freydís og listavargarnir, en þegar hún var afhjúpuð í Nýju Jórvík árið 1939 hafði Ásmundur gefið henni attrébút sem að mati sérfræðinga Fornleifs voru engu síðri.

Gudda Americana var með þessar gríðar brjóstvörtur sem kíktu út gegnum serk hennar eins og íslenskur þjóðarsómi. But Now these famous nipples are just a Saga.

Pólitískt kórrétt Gudda, án brjóstvarta. Ofar má sjá brjóstvörtur þær sem Ásmundur Sveinsson skapaði Guðríði með fyrir sýninguna í Nýju Jórvík árið 1939. Töluverður munur er á styttunni sem var í New York og víðförlu styttunni af Guðríði nútímans. Greinilegt er, að einnig hefur verið framið eins konar "nose job" á Guðríði síðan hún póseraði stolt með batteríin í Nýju Jórvík. Ekki er heldur laust við að tyllinn á Snorra hafi verið stærri í New York en þegar hann var sendur til Vatíkansins, og það kannski ekki alvitlaus varnaraðgerð. Hér fyrir neðan sést að frummynd Ásmundar sem mynd birtist í Fálkanum árið 1939, er í engu lík hinni brjósvörtulausu hvítu Guddu sem er orðin útflutningsvara frá Íslandi. Styttan í New York var mjög trú frummynd Ásmundar Sveinssonar

En á nýjustu útgáfunum af Guddu, sem Ásmundur Sveinsson hefur ekkert komið að - og sem sendar hafa verið til Kanada, Vatíkansins, Laugarbrekku, að Glaumbæ í Skagafirði og jafnvel víðar - hafa brjóstvörturnar á Guddu augsjáanlega verið sargaðar af. Kannski tottaði Snorri Þorfinnsson þær svona harkalega í Vesturheimi, enda annálaður brjóstakall? En líklegra þykir mér nú að einhver náhvítur siðapostuli nútímans hafi fjarlægt þær með slípirokk. Siðvendni Íslendinga er greinilega ekki við bjargandi og er jafnvel heldur meiri en í BNA, þar sem brjóstvörtur eru ekkert mál, nema að maður sé svartur.

Niðurstaða

Guðríður Þorvarðardóttir var kannski fyrsta hvíta móðirin í Ameríku, en Íslendingar eiga enn heimsmet í vitleysum.

Á sýningunni í New York árið 1939 var Leifi heppna gert mun hærra undir höfði en Guðríði Þorvarðardóttur. Hann var hafður úti fyrir húsi Íslands á sýningunni. Leifur setti Guddu í samband við fyrsta eiginmann hennar, sem dó úr sótt. Annar maður hennar Þorsteinn Eiríksson Rauða, bróðir Leifs, dó úr farsótt. Þriðji maðurinn sem kvæntist Guðríði var Þorfinnur Karlsefni. Eignuðust þau soninn Snorra ca. árið 1004. Sumir vindhanar fræðanna og dellumakarar á Íslandi hafa haldið því fram að Snorri Þorfinnsson hafi fæðst á eyjunni Manhattan. Ja, það er ekki nema von að Íslendingar séu herslausir í NATÓ. Þeir berjast sökum fornar frægðar og brjóstaskaks á Vínlandi.

Athugasemdir

[Sigurður Kristján Hjaltested, 16.4.2022 kl. 09:09]

Snilldarpistill. Vona að þær verði

kærðar fyrir skemmdarverk og þjófnað.

Skil bara ekki af hverju það er ekki búið

að gera það. Nema kannski að "listamenn/skemmdarvargar"

séu unanþegnir lögum.

[FORNLEIFUR, 16.4.2022 kl. 09:37]

Sigurður, skemmdarverk eru skilgreind í hegningarlögum. Það er enginn vafi á því að þetta er skemmdarverk þótt þær sem framkvæmdu verkið telji sig vera á einhvers konar krossferð. Titillinn á verkinu hefur ekki móðgað neinn fyrr en nú. Ég býst við því að þeir sem settu verkið á stall muni krefjast lögreglurannsóknar. Slík rannsókn fer fyrir saksóknara og svo verða konurnar dæmdar og það listavel. Líklega verða það sektargreiðslur. En þær hafa einnig ásakað látinn mann í Bandaríkjunum að ósekju um  kynþáttafordóma. Eiginlega kenni ég í brjósti um þessar konur - alveg fram í brjóstvörturnar. En þær frömdu skemmdarverk. Nú bíður maður eftir lögregluvaldinu. Þeir þurfa að klára páskaeggin áður en þeir geta sett eitthvað í gang.

[Björn S. Stefánsson (IP-tala skráð) 16.4.2022 kl. 17:49]

 Átti að senda út í geiminn

[Gunnar Heiðarsson, 17.4.2022 kl. 07:46]

Það er alltaf gaman að lesa pistlana þína, Fornleifur. Stundum verður maður nokkuð fróðari á eftir, en alltaf mun betri á geði.

Þessi árátta, að fella styttur af stalli, er undarleg. Þeir sem að slíku standa telja sig víst geta breytt sögunni með slíku athæfi, en sögunni verður aldrei breytt. Við getum einungis lært af henni og stundum er gott að hafa eitthvað til að minna okkur á hvað betur hefði mátt fara.

Auðvitað er sagan á hverjum tíma rituð miðað við manngildi þess tíma og þar sem manngildið er í sífelldri breytingu, stundum til góðs en einnig stundum til hins verra, getur nútíminn á hverjum tíma ekki dæmt verk fortíðar. Af þeim má þó læra.

Undir lok fjórða áratugar síðustu aldar, þegar styttan af Guddu var opinberuð, var svart enn svart og hvítt enn hvítt, ólíkt nútímanum þegar allt skal vera grátt.

Kveðja

[FORNLEIFUR, 17.4.2022 kl. 08:39]

Gunnar Heiðarsson, nútíminn getur verið dálítið grár og fordómafullur. En þá er bara sagt að maður sé gamall fauskur sem skilji ekki fínar tilfinningar unga og "upplýsta "fólksins, sem erfa á landið - aumingja landið. Annars held ég að þessar brussur með slípirokkinn séu lítill minnihluti þjóðarinnar og því er von fyrir þjóð okkar. Hún mun halda velli ef hún eyðileggur ekki of mikið. En aldrei hef ég áður heyrt að dreifðir þankar Fornleifs bæti geðheilsu manna. Kannski á ég eitthvað inni hjá Tryggjó. Takk fyrir heimsóknina.

[FORNLEIFUR, 17.4.2022 kl. 08:40]

Björn, það er spurning hvort þetta er geimur eða game. Þess vegna var tilvalið að gera þetta að einherjum geym, því sönnunargögn fara að lokum í geymslu lögreglunnar. Sannanir fyrir því að slípirokkararnir eru óvita.