"Hvađ ćtli hann afi ţinn segi, ţegar hann sér myndina af ţér"

17.11.2024 | 10:00

vovveryyoung

Gaman verđur ađ sjá ţessa myndabók og skođa, og jafnvel lesa. Ţessi mađur, Ólafur K. Magnússon, var á stađnum og tók fyrir löngu mynd af mér - ţar sem ég "safnađi grjóti" međ latínustílana mína í plastpoka í vinstri hendi, nýmćttur í Sundahöfn ásamt nokkrum skólafélögum úr MH, til ađ rannsaka jarđfrćđina. Löngu síđar ritađi ég um ţessa myndatöku sem ég lenti í hjá Ól. K. Magg. Les hér.

Já, ţađ er ykkar einlćgur, sem ţarna er međ trefil um andlitiđ til ađ bólgrafin vit mín ofkćldust ekki, í ţýskum íţróttaskóm og anorak úr Vinnufatabúđinni. Ţađ var vinstri síll á manni.

Ţegar Ólafur var búinn ađ skjóta mig međ myndavél sinni sagđi hann glađhlakkalega viđ mig, eins og hann héldi ađ hann ţekkti mig: "Hvađ ćtli hann afi ţinn segi ţegar hann sér myndina af ţér". Mig minnir, ţó ţađ sé kannski ekki alveg rétt eftir haft, ađ ég hafi svarađ hinum hávaxna ljósmyndara einhvern vegin í ţessum dúr: "Hann verđur stoltur af mér kallinn".

Vegna ţessarar listagóđu myndar Óla K. af mér í rannsóknarferđ í Sundahöfn, fékk ég um tíma viđurnefniđ borgarskćruliđinn.

Löngu síđar frétti ég ađ Óli K. Magg. hafi haldiđ ađ ég vćri einhver úldinn ćttarlaukur af húsi eiđsvarinna íhaldsmanna - eins af innstu koppum í búri Valhallar. En blessađur kallinn fór mannavillt.

Menn eiga ţađ reyndar til ađ rangfeđra mig. Einhvern tíman mjög snemma á ţessari öld kom sendiherrafrú međ ćttarnafniđ Rafnar í skranverslun, sem selur bling og bijouteri í Kaupmannahöfn. Ţar rćđur ríkjum lítil og fínlega kona sem gengur undir ćttarnafninu Hartogsohn. Frú Hartogsohn er gift dönskum sagnfrćđingi, Bent Bludnikow, sem síđar gerđist lélegur blađamađur. Ég álpađist til ađ vinna međ honum áđur en hann gerđist ötulasti talsmađur Trumps í Danmörku.

Hann segir mér einhverju sinni frá ţví ađ kona hans hafi talađ viđ sendiherrafrúna frá Íslandi. Frú Hartogsohn sagđi sendiherrafrúnni, ađ hún ţekkti mann frá Íslandi. Frú Rafnar sagđist ţá ţekkja mig vel, sór fyrir ţađ og sárt viđ lagđi ađ hún ţekkti íslenskan föđur Vilhjálms Arnar; hann átti ađ vera heildsali. Ég hváđi, en sá ţá ađ ţessi samstarfsmađur minn um skeiđ steig ekki í vitiđ - og gerir ţađ reyndar ekki enn. 

Ţessa arfvitlausu rađgreiningu sendiherrafrúarinnar heitinnar, í skranversluninni í kóngsins Kaupmannahöfn forđum, hefur veriđ mjög erfitt ađ má af sér. Taldi hún mig vera tengdan hrađskreiđum lögmanni einum á Íslandi, sem oft dvelur á Ítalíu og er sonur Vilhjálms Hans Vilhjálmssonar heildsala (d. 1999). Kannski er ekki ađ furđa, ađ frú Rafnar ruglađist í ríminu, enda var fađir minn, sem tók sér nafniđ Vilhjálmur Vilhjálmsson, líka heildsali en ekki í heildversluninni "Hólmi", heldur í "Amsterdam".

Sínu verra var er útúrdrukknar konur hringdu međ jöfnu millibili heim um miđjar nćtur og vildu ná tali af Vilhjálmi Vilhjálmssyni söngvara, sem ţćr vildu tjá ást sína eđa eitthvađ annađ safaríkara. Stundum brá ég mér í gervi söngvarans og söng fyrir ţćr einn af slögurum ţessa ástsćla söngvara og nafna föđur mín, áđur en ég tók símann úr sambandi.

Til gamans er hér mynd af föđur mínum sumariđ 1946, ţegar hann var snúinn atur frá feluför sinni til Fríslands, ţangađ sem hann var sendur 1942. Á Fríslandi bjó hann hjá fjórum mismunandi fjölskyldum - vegna uppruna síns. Myndin er tekin viđ Friđarhöllina í den Haag, en fađir minn bjó enn í foreldrahúsum skammt ţar frá.

6c


mbl.is Ţessi mađur var á stađnum
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt

Gefa einkunina 1Gefa einkunina 2Gefa einkunina 3Gefa einkunina 4Gefa einkunina 5 Bloggar | Breytt 18.11.2024 kl. 06:33 | Slóđ | | Athugasemdir (0)

Nú fer allt í hund og rófu

26.10.2024 | 16:59

20241026_122908

Í Covid-faraldrinum, nánar tiltekiđ áriđ 2022, rakst ég á kassa á skrankaupstefnunni e-Bay. Ţađ var afar rammgerđur kassi sem hinn merki mađur Mark Watson hafđi átt.

Watson, sem var guđfađir íslenska fjárhundsins - eins og viđ ţekkjum hann í dag, sýndi áriđ 1939 skyggnumyndirnar og hélt fyrirlestra í íslenska skálanum á New York World Fair í New York sumariđ 1939. Tryggir lesendur Fornleifs geta lesiđ um ţađ afrek hans og ástríđur (hér) og skođađ myndasýningu hans (hér) í nýuppsetningu Fornleifs međ tilheyrandi hetjutónum.

20241026_122931iceland_pavillion

Skjöldurinn á skála Íslands á sýningunni í New York var eins og framhliđ medalíunnar sem búinn var til fyrir Ísland.

Sumir kannast kannski viđ medalíu ţá sem gerđ var í tilefni ađ ţátttöku Íslands á sýningunni áriđ 1939, og enn ađrir kynnu ađ ţekkja bók Watsons The Iceland Dog 874-1956: A Research on the Icelandic Sheepdog by Mark Watson, Wensum Kennels, Nicasio, California, 1956, en í henni greindi hann frá starfi sínu viđ ađ gera íslenska hundinn ađ fullgildum kynstofni á međal geltandi brćđra um allan heim. 

Ég lćt hér fylgja myndir af medalíunni, en bókina góđu getur hundafólkiđ hugsanlega fengiđ ađ láni á góđum, íslenskum bókasöfnum - ef ţau hafa ekki veriđ spöruđ til Heljar, svo ađ í stađinn sé hćgt ađ senda grćna sokka til Úkraínu.

Bókin sýnir ţeim sem ţetta skrifar, ađ Watson var fyrst og fremst glađur amatör, eins og ţađ er stundum kallađ. En stundum eigum viđ ţeim meira ađ ţakka en spangólandi skýjaglópum í fílabeinsturnum fjórđa flokks háskóla eins og t.d. eru reknir  á Íslandi. 

Skođiđ aftur ljósmyndasýningu Watsons i New York áriđ 1939 og geltiđ og urriđ endilega í mig, ef ţiđ hafiđ einhverju viđ ađ bćta, sem mćtti upplýsast og bćta viđ vitneskjuna um hinn góđa Watson.


Gefa einkunina 1Gefa einkunina 2Gefa einkunina 3Gefa einkunina 4Gefa einkunina 5 Bloggar | Slóđ | | Athugasemdir (0)

Prentmótagerđ Hermanns Bertholds í Berlín og víđar

5.9.2024 | 10:43

IMG_2323 c

Gamall skólafélagi úr MH, sem ég ferđađist međ til Orkneyja fyrr í ár, ásamt öđru góđu fólki á sama reki og viđ, fćrđi mér merkileg bók ađ gjöf í ársbyrjun. Hann hafđi fundiđ bókina á fornbókasölu í Reykjavík. Hann taldi bókina vera gersemi fyrir mig, og ţađ er hún svo sannarlega, enda er ţetta fágćt og frekar verđmćt bók.

IMG_2313 c

Bókin er eins konar katalóg yfir prentmót og stafi, upphafsstafi og alls kona bókarskreyti sem fyrirtćki Hermanns Bertholds í Berlín og víđar gáfu út. Stofnandi fyrirtćkisins Berthold, var ekki gyđingur. Hann bjó til stafagerđir fyrir ýmis tungumál, sem frćđimenn ţurftu öđru hvoru ađ nota. Áriđ 1924 gaf fyrirtćki Bertholds út stafabók fyrir hebreskar, arameískar og jiddískar bćkur. Útgáfan var gerđ međ ađstođ Josephs Tscherkassky frá Kiev, sem hafđi lengiđ rekiđ prentsmiđju fyrir hebreska prentun, Tanach-útgáfur (Gamla Testamentiđ), bćnabćkur alls kyns, sem og allra handa prentun á jiddísku, og allt niđur í bođskort og jafnvel bíómiđa. Bókin var endurprentuđ áriđ 1940, en bróđurpartur ţess upplags lenti á bókabrennum nasista og er sú útgáfa enn sjaldgćfari en katalógurinn frá 1924.

IMG_2315 c

Bókina sem MH-ingurinn gamli fann, bar stimpil frá stofnun í Kaupmannahöfn, sem ekki er lengur til. Ţađ var Den Grafiske Hřjskole. Ekki var bókin úr bókasafni skólans, heldur hefur hún öllu heldur veriđ seld ţar áhugasömum prenturum framtíđarinnar, sem hugsanlega höfđu áhuga á ađ prenta á hebresku eđa jiddísku. Lítiđ hefur ţó veriđ um slíkt í Danmörku.  Hugsanlegt er ţó einnig, ađ bókin góđa hafi veriđ í einhverju handbókasafni skólans.

IMG_2317 c

En ţađ er ţó stađreynd, ađ í Danmörku elska menn ekki bćkur eins mikiđ og sumir Íslendingar gjöra.

Bókasafni Den Grafiske Hřjskole var ađ sögn komiđ fyrir á Konunglega Bókasafninu (KB), en ţađ hefur ekki fengiđ eintak af téđri bók. Hiđ Konunglega Bókasafn Dana á ađeins eitt eintak, sem komiđ er úr einkabókasafni David Simonsens yfirrabbína (1853-1932).

Screenshot 2024-09-05 at 11-31-14 David Simonsen lex.dk – Den Store Danske

Simonsen var svo mikill bókafíkill, ađ annađ eins hefur vart ţekkst - hvorki fyrr né síđar. Konan hans, Cora, var lítil mjóna, annars hefđi hún ekki komist um íbúđ ţeirra hjóna fyrir skruddum. Bćkur söfnuđust upp á gólfinu, og "allt í einu var komiđ bókaborđ - og bókastóll". Ţetta var fyrir ţann tíma ađ menn fengu rykofnćmi. Sem betur fór komst Konunglega Bókasafniđ í safn Simonsens ađ honum látnum. Ţađ er einstakt, en nú hefur ţví veriđ hraukađ inn í eitthvađ pakkhús í iđnađarhverfi utan Kaupmannahafnar.

Ţeir sem hafa áhuga á meiri fróđleik um prentmótaframleiđsluna hjá Hermann Berthold, geta lesiđ sér til óbóta um prentmótabćkur forlags Hermanns Bertholds hér.

Hér má finna afar lúiđ eintak af bókinni fyrir 400 "bucks"" bandarísk - ef einhver hefur áhuga.


Gefa einkunina 1Gefa einkunina 2Gefa einkunina 3Gefa einkunina 4Gefa einkunina 5 Bloggar | Breytt s.d. kl. 10:47 | Slóđ | | Athugasemdir (0)

The Pathetic "Port Memorial" in Porto

29.8.2024 | 07:35

Screenshot 2024-08-28 at 14-16-46 Facebook

When I in a couple of articles in Danish Journal Rambam introduced the German Stolpersteine Project to Denmark, and even obtained permission, on behalf of the Danish Jewish Historical Society, for them to placed in the streets of Copenhagen, I didn´t visualize the range of misuse it would, and could be subjected to. Good ideas can go bad.

Nowadays, Stolpersteine are unfortunately in few cases placed in memory of people who caused the death of their fellow Human beings.

However, the most disgusting "version" of the memorial concept by artist Gunter Demnig, which I have seen, I came across outside a branch of the Museums of Porto (Museu do Porto/ Extensao do Duoro - Formerly known as the Port Wine Museum. Right in front of Rua da Reboleira 33-37, objects identical to the Stumbling Stones of Demnig are misused as some kind of an advertisement for Port wine-houses.

IMG_3375 b

Photo: Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson

Running into the copy-cat installations outside one of the annexes of the Museu do Porto was the only bad experience on our last week Portugal visit. Yes, genuine Jew hatred is still a problem in Portugal, where Hamas-support is manifested in the former Jewish areas of Porto. Obviously it didn´t stop with the Inquisition. The copy-cat stumbling-stones in Rua da Reboleira are a disgrace to the present directors of the City Museums of Porto.

The "Port" Stolpersteine (Stumbling Stones) of the Museum Authorities of Porto in Rua da Reboleira is a cheap tourist trick reeking from the stench of anti-Semitism. The old hate-plague is still a problem when some citizens of Porto rally in support of Hamas - a rally going through the former Jewish areas of Porto. For Instance, a demonstration for affordable housing in Porto turned into a hate-fest for local Antisemites. Among the many demonstrators, who rallied for better student-housing in Porto, were those carrying antisemitic signs calling for "cleansing the world of Jews," "not to rent a house from Zionist murderers," "We want a home to live in and Palestine is liberated," and "Not Haifa and not Boavista, no to a Zionist capital!".

Also a June 2024 visit of EU Commissioner Ursula von der Leyen to Porto turned into a anti-Jewish / Hate Israel manifest.

However, if you happen to be a tourist in the beautiful city of Porto - and want to have a great walk through the Jewish history of Porto and all the possible remains of the areas, where Jews ones recided, I can warmly recommend Ricardo, a student of History at the University of Porto as your guide. His three hour walking tour, which you can join on the Internet, was one of the best of its kind I have ever been on. Ricardo, who is working on hist Master in the Jewish History of his city at a Porto University, will hopefully one day head a REAL museum for the long and very important history of the Jews of Porto.

IMG_2784 b

Just adjacent to one of the three former Jewish districts in Porto, right below the Cathedral and the Bishop´s Palace of Porto, one finds an ornamented well, headed by an effeigy depicting a mother-Pelican that has cut her breast with her beak to feed her starving chicks with drops of blood. This symbol was originally used in Christian art, but also as a symbol for Jews, who "converted" to Christianity for a while to save their lives. This is the very symbol of the Portuguese Jewish Synagogue in Amsterdam, the Esnoga, also known as the Snoge by the inhabitants of Mokkum (the Yiddish name for Amsterdam). Photo: V.Ö.Vilhjálmsson.

The genuine Stolperstein below can be found in Copenhagen, and has a very special story (only in Danish), which illustrates the difficulties relating to the use of this object of memory. Photo: V.Ö.Vilhjálmsson.

IMG_2453 b


Gefa einkunina 1Gefa einkunina 2Gefa einkunina 3Gefa einkunina 4Gefa einkunina 5 Bloggar | Breytt s.d. kl. 08:58 | Slóđ | | Athugasemdir (0)

200 skífur á Stöđinni eđa bara mjólkursteinar

6.7.2024 | 20:57

FB_IMG_1720299904434

Dr. Bjarni F. Einarsson er búinn á vertíđ sinni á Stöđ í Stöđvarfirđi í sumar. Ekki vantađi heldur stuđfréttir ţetta áriđ (2024). Fyrr á árum hafa margar fréttir komist í annála og veriđ teknar fyrir í harđri gagnrýni Fornleifs, sem hefur reynt ađ sjá ţađ skemmtilega í allri vitleysunni sem stundum vellur ţarna upp úr moldinni fyrir austan.

Bjarni F. Einarsson greindi í ár sérstaklega frá skođunum sínum á hringlaga steinflögum sem ţar finnast í tugatali. Ţćr eru flestar manngerđar og úr steini sem er ađ finna í Stöđvarfirđi og á Austfjörđum - en ekki frá framandi löndum eins og perlan frćga, sem Bjarni langsótti ţađan fyrir nokkrum árum. Bjarni greindi frá ţví í sumar, ađ einhver gárungur hefđi stungiđ upp á ţví ađ ţetta vćru spilapeningar (enska: jettons) og ađ Stöđ vćri fundiđ elsta, íslenska spilavítiđ. Enn taka menn íslenska fornleifafrćđi greinilega ekki mjög alvarlega. Af hverju skyldi svo vera? 

Nú síđast greindi Bjarni sjálfur frá ţví ađ hann hallađist ađ ţví ađ skífurnar hringlaga sem ţar finnast í miklum mćli, hafi veriđ einhvers konar tappar á dýrabelgi, sem menn fluttu fulla af lýsi til Noregs, vel ađ merkja lýsi sem unniđ var spölkorn frá sjávarsíđunni. Ţarna áđur fyrr gerđu menn allt til ađ tefja fyrir sjalfum sér,

Fyrir utan ađ ég trúi ţví hvorki, ađ lýsi hafi veriđ flutt til Noregs alla leiđ frá Íslandi, né ađ búaseta í Stöđvarfirđi hafi hafist miklu fyrr en ţađ hefđbundna landnám sem viđ getum stađfest međ mismunandi ađferđum og heimildum til síđari hluta 9. aldar, ţá tel ég tappakenningu Bjarna fámóta fjárstćđukennda. 

Lesa fornleifafrćđingar sér ekki til í bókum um fornleifafrćđi Vestnorrćnna landa? Lengi hafa fundist flatar steinskífur viđ fornleifarannsóknir á Skotlandi, í Orkneyjum, og á Hjaltlandi. Flestar ţeirra eru tengdar Péttum, en sumar hafa ţó fyrir vissu fundist í mannvistarlögum norrćnna manna sem settust ţar ađ, og ţađ mestmegnis friđsamlega. Margar ţeirra eru međ skreyti en ađrar ekki. Ţar, líkt og í Stöđvarfirđi, er ósköp lítiđ vitađ hvađ menn gerđu međ ţessa steina, annađ en ađ merkja sér eitthvađ - hugsanlega til ađ merkja vöru líkt og ţeir notuđu svokallađa pulsupinna og vörupinna á miđöldum.

Kannski hafa komiđ Péttar  (Enska: Picts) til Íslands međ landnámsmönnum og veriđ ađ búa til svona skífur í frístundum sínum, sem ţeir hafa svo fullklárađ kaldar vetrarnćtur í búum norskra höfđingja og sjórćningja í Orkneyjum sem sóttu eitthvađ gott, annađ en lýsi, til stórrar eyju í norđri. Norđmenn settust ađ á Orkneyjum í lok 8. aldar. 

Ef Norđmenn hafa vitađ um Ísland, fyrr en almennt er álitiđ, ţá er hugsanlegt ađ ţeir sem tóku Hjaltland og Orkneyjar hafi hugsanlega fariđ međ vinnuafl til Íslands á 9. öld, ef til vill mörgum áratugum fyrir hiđ háheilaga 874 árstal 12. aldar manna sem reyndar vissu sínu viti. 

FB_IMG_1720267357827

Ćtli kona ţessi sem nýlega var ađ grafa upp Péttaminjar í East Lamont, Perthshire á Skotlandi hafi hugmynd um ađ steinninn sem hún heldur á hafi ef til vill veriđ notađur til ađ flóa mjólk. Steinarnir hér fyrir neđan fundust í Jarlshof á Hjaltlandseyjum , ásamt mörgum fleirum, og teljast steinarnir tilheyra menningu Pétta. ţađ er ég nú ekki viss um. Myndin efst er frá sama stađ. 

 

canmore_image_SC01134047

Fornleif langar hins vegar ađ sjá eitthvađ meira bitastćtt frá Bjarna í Stöđ en steinskífur til ađ geta ályktađ eitthvađ grjóthart um slíkt. Kannski eins og eina röđ af 30 kolefnisgreiningum sem ekki eru mótsagnakenndar, líkt og sendisveinn Fornleifs lét sjálfur gera á fornleifum frá Stöng í Ţjórsárdal. Ţćr lokuđu á ruglurök íslenskra jarđfrćđinga um ađ búsetu hefđi lokiđ ađ fullu á Stöng og í Ţjórsárdal eftir gosiđ í Heklu áriđ 1104.

Nauđsynlegt vćri einnig fyrir Bjarna Einarsson og starfsmenn hans ađ finna gripi sem međ vissu eru aldursgreindir fyrr en 874. Slíkt hefur hann ekki í höndunum enn sem komiđ er.

Bjarni er vissulega duglegur fornleifafrćđingur og líklega skilar margra ára erfiđi hans einhvern tíman árangri. Viđ gefum ekki upp vonina, og látum ekki ruglađar indverskar perlur, sem Bjarni taldi sig hafa fundi, eđa ađra arfavitlausa auglýsingamennsku standa í vegi fyrir ţví. 

En fáum nú ţessar 30 kolefnisaldursgreiningar sem upp á vantar fyrir trúverđugar yfirlýsingar um landnám fyrir landnámiđ.

facebook_1720263451479_7215307875594316613

Jólasveinninn kom einnig fyrstur allra til Austfjarđa, fyrir Landnámiđ á Stöđinni. Fyrstu áramótin voru hugsanlega haldin fyrir austan enda kemur tíminn fyrst austur eins og kunnugt er...

Mjólkursteinar 

Annars heldur sendisveinn Fornleifs sig vita, hvernig hringlulaga steinar sem ţessir voru notađir. Sendisveinninn telur ţetta vera mjólkursteina. Setti mađur ţá vel heita af eldi, einn eđa fleiri, í botninn á grýtum, ţá sauđ mjólkin ekki upp úr eđa brann viđ. Segir frá ţessu í  Ljósvetninga Sögu:

Ţá kom Guđmundur (Eyjólfsson á Möđruvöllum) heim og var ţađ siđur hans ađ koma til hvers húss er var á bćnum og er hann gekk til öndvegis ţá lagđist hann upp og talađi viđ Ţórhall. Sagđi hann Guđmundi draum sinn og eftir ţađ réttist Guđmundur upp og var ţá fram kominn matur. Mjólk var heit og voru í steinar.

Ţá mćlti Guđmundur: "Eigi er heitt."

Ţórlaug mćlti: "Kynlega er ţá" og heitti steinana aftur.

Síđan drakk Guđmundur og mćlti: "Eigi er heitt."

Ţórlaug mćlti: "Eigi veit eg nú Guđmundur hvar til kemur heitfengi ţitt."

Og enn drakk hann og mćlti: "Ekki er heitt."

Ţá hneig hann á bak aftur og var ţegar andađur. 

Lesiđ enn fremur í bók meistara Ţórđar Tómassonar Mjólk í mat (2016), bls. 87. 

Skotavinafélagiđ á Íslandi biđur Bjarna Einarsson vćnstan um ađ fá sér smá veskjutár (Wiskey) međ flóamjólk og hunangi og íhuga málin betur. 

 

 


Gefa einkunina 1Gefa einkunina 2Gefa einkunina 3Gefa einkunina 4Gefa einkunina 5 Fornleifafrćđi | Breytt 7.7.2024 kl. 08:50 | Slóđ | | Athugasemdir (0)

Fjallkonunni sem var fargađ

24.6.2024 | 20:23

20240624_221049   

Sendisveinn Fornleifs hefur dvaliđ á Íslandi í nokkra daga. Eins og gengur, ţarf mađurinn ađ bregđa sér í sund. 

Í afgreiđslu Laugardagslaugarinnar var bođin billeg Fjallkona eins og pylsa međ öllu, en hún var heldur nakin og rýr, enda građís.

Ég er hér ađ rćđa um bókina sem var brennd vegna ţess Katrín Jakobsdóttir vildi á Bessastađi og Bjarni Ben hélt upp á ţađ međ bálför á fyrstu útgáfu. Bókin er ekkert betri ţó Bjarni Ben hafi skrifađ innganginn, eftir ađ fyrsta upplaginu hafđi veriđ fargađ á báli hégómans.

Ţađ var fyrst og fremst illa skrifuđ grein Godds (Guđmundar Odds Magnússonar) sem fer fyrir brjóstin á mér.

Goddur, sem er heimsfrćgur á Íslandi fyrir gáfur, fer rangt međ, er hann segir sögu Fjallkonunnar. Líklegast veit hann bara ekki nóg um ţađ sem hann er ađ skrifa um. Á blađsíđu 33 birtir hann mynd af fjallkonu Sigurđar Málara (sem sumir kölluđu Sigga sjení). Myndin var af teikningu í  skissubók Sigurđar.         

Nú er bara sá galli á gjöf Njarđar, ađ Sigurđur leitađi í hús til annarra. Fjallkonan hans er nefnilega frönsk. Sigurđur varđ fyrir áhrifum frá ballettsýningu í París, sem sagt var frá í myndablöđum víđa í Evrópu. Fornleifur hefur einnig greint frá ţví hér efir ađ allir voru búnir ađ gleyma. Lítill krókfaldur Fjallkonu Sigurđar sver sig í ćtt viđ "skautbúninga" kvennanna í ballettsyningunni í París. Greinilegt er, ađ Goddur les ekki Fornleif. Hann Goddur veit allt betur en ađrir. 

Fjallkonan er ekki ađeins útlend og allrahanda á okkar tímum. Vonandi verđur annarri útgáfu Fjallkonunnar ekki fargađ, ţótt grein Godds sé verri en bćđi formáli Katrínar Jak. ellegar gormćli Bjarna bakara, sem olli dýrri bókabrennu. 

Líklega verđur mađur einnig ađ spyrja sig, hvort Fjallkona eigi yfirleitt erindi til nútímafólks áriđ 2024? Fjallkonan er líkast til ekki nógu mikil öfgakona. Alţjóđ má ekki einu sinni nálgast leikarafjallkonuna á Austurvelli, ţar sem hún tređur jafnan upp međ leikurum og trúbadorum úr Alţingishúsinu. Nú er ţađ orđin eins konar einkasýning og er ţađ vegna öfga í ţessu annars svo friđsama landi. 


Gefa einkunina 1Gefa einkunina 2Gefa einkunina 3Gefa einkunina 4Gefa einkunina 5 Bloggar | Breytt 25.6.2024 kl. 07:50 | Slóđ | | Athugasemdir (0)

Copenhagen Jewish Cultural Festival 2024 : 3

9.6.2024 | 11:41

Ostrynski

Copenhagen Jewish Cultural Festival 2024:3

Meet the Ostrynskis

One of the afternoons (4 June 2024) during the Jewish Cultural Week in Copenhagen, I listened to a very good interview Michael Rachlin had with Nathalie Ostrynski, the author of a new book entitle De Mřrke Bĺnd (The Dark Ties,) published in 2024 by small publishing house Grřnningen 1. I finally bought her book, which I have started to read. I like it very much. It is a very special book, which I want to recommend for all those who work with refugees.

1980

I moved from Iceland in 1980 to Denmark to study archaeology. 1980 was also the year Nathalie Ostrynksi was born. In the Ĺrhus suburb of Brabrand, were I ended up living in some great students´accommodations, after some problems finding a permanent place to live (see here in Danish), I ran into many elderly Jewish refugees in and around the City West shopping precinct in Brabrand. I became good friends with a few of them, who could speak English or German and some even a little Danish. I drank coffee with them in the "mall" and was invited to their cultural afternoons in the Brabrand local library, more often than I could attend.

One thing I remember clearly, was some of the elderly men´s bitterness. Not only that towards Poland they had to leave due to antisemitism. More stressing to some of the elderly in the group, seemed to be the attitude of some Danish Jews they encountered after they had arrived in Denmark in the late 1960s. I never got the full explanation of what that attitude really was all about. But it definitely resulted in some of the Jews moving to Ĺrhus  away from Jewish life in Copenhagen.

I tried to find out by asking Nathalie Ostrinsky a very frank question, where I described what my impression of the Polish Jews was in the 1980s suburb of Ĺrhus. My question has since resulted in five non-Polish Jewish members of the Jewish community in Copenhagen approaching me, to tell me with a stiff pointy finger, "That it was not like I think it was.". They all told me that they have visited the refugee ship St. Lawrence in the Copenhagen, to help the newcomers from Poland - and some assured me that everyone aboard that ship had been happy - and that those who were not content were probably just some sour and miserable Communists, "who didn´t want anything to do with Jewish life anyway".

Well, imagine some of the Jews who headed for Ĺrhus reading professor Isi Foighel´s very negative assessments of them in a report he wrote for a Danish Refugee agency in Danmark. Why was a professor of Economics, a conservative politician and himself a child-refugee from Nazi Germany so negative towards newcomers in need. Prof. Foighel phoned me. when my book Medaljens Bagside (The other Side of the Coin) was about to be published, flushing out gallons of sour wine from his grapes of wrath, telling me that he would do everything in his power to stop my book, because "some things were better forgotten than mentioned" like he put it. His brave opponent in the once upon a time Copenhagen Kehilla-Conflict (best forgotten), Rabbi Bent Melchior,  had also learned about a detail in my book. He was much more civilized about me digging into the past than professor Foighel was, when he commented on an application he had made for an Aliyah to Israel, which I had discovered in an Israeli archive. Young Melchior wanted to move to Israel because of Anti-Semitism in post-WWII Denmark.

135

Bent Melchior´s appplication for an aliyah due to Antisemitism in Danmark. Fig. 134, page 334 in my book Medaljens Bagside (Forlaget Vandkunsten 2004).

Possibly some of the Jewish gentlemen in Brabrand, a few of them possibly disillusioned Communists, might also have heard how their "ideological brother" in Denmark, editor Carl Madsen, described the Jewish refugees from Poland in his book Flygtning 33 (Refugee 33, published in 1972) about the political Refugees of the 30s. Madsen wrote: In 1969 the stream of so-called "refugees", ca. 1900 of them, came to Denmark. Jews from Poland dominated. Nowadays, no one speaks about them any more. They have been utilized. Now forgotten. Back than they could be used, and allowed themselves to be used in an excessive campaign of defamation against Socialist Poland."  

Welcome to Denmark, Rřdgrřd med flřde og én over nakken. ... ... ... Denmark is what Denmark is, what Denmark is, what Denmark has always been: A very flat Country.


Gefa einkunina 1Gefa einkunina 2Gefa einkunina 3Gefa einkunina 4Gefa einkunina 5 Bloggar | Breytt s.d. kl. 12:28 | Slóđ | | Athugasemdir (0)

Copenhagen Jewish Cultural Festival 2024:2

9.6.2024 | 10:29

Screenshot 2024-06-09 at 11-59-18 Hasselback Potatoes Recipe

Copenhagen Jewish Cultural Festival 2024:2

Mr. Potato-Man was Jewish. The Inventor of a Most Famous Potato-Dish and his Danish Descendants

More Jewish Culture - straight from Copenhagen. Friday (noon), when I had been cleared at the security gate of the Copenhagen synagogue, which is unfortunately totally necessary in our time and age), I met some of my elderly lady friends (who are little bit older than I am - which nobody would ever guess).

They had just listened to editor of Danish daily Politiken´s talk - and were still in distress. Anders Jerichow had chocked some of the nice ladies with his comments. For many years Jerihow has been pacifying the readers of Politiken, telling them what most of them want to hear.

Jerichow, who is a descendant of German clergy and psalm-poet (which explain the non Jewish Jericho sounding name), also has Jewish roots. Jerichow has once written that his Jewish background gives him more legitimacy to judge Israel than other Danes.

I have once taken the liberty to ask him about his Jewish background, but he didn´t want to tell me his family story, which gives him the power to satisfy the many readers of Politiken.

Some while ago, the secret was finally revealed by A. Jerichow´s son, who yesterday was accompanying his dad at shul. Jerichow jr. was dressed in a striped white & green mistral jacket, which in my opinion was the bravest fashion statement at this year´s Copenhagen Jewish Culture Festival.

The Jewish ancestor, who gives editor Jerichow of daily Politiken his permit, to occasionally take somewhat incomprehensible stands towards Israel, was Swedish restaurateur Jacob Wilhelm Davidsson, who converted to Christianity in the 19th Century. Davidsson is supposed to have "invented" the the world famous Hasselback-potato (see above photo) at the Pavilion Restaurant Hasselbacken in merry Stockholm´s Djurgĺrden-park (For more information on this "Jewish" invention here).

The alleged creator of this world famous potato-dish, has possibly given his 21st Century-Editor-Descendant a card blanch potato dish to criticise Israel extraordinarily to the satisfaction of all of his his Hasselback-Potato-Loving-Readers.

With the Danish Lurpak-butter melted on top of these potatoes, this dish is probably not kosher for others than some hard-core Politiken readers, when they serve it with pork dishes and Scandinavian-style Antisemetic Pickles on the side. B´te´avon!!


Gefa einkunina 1Gefa einkunina 2Gefa einkunina 3Gefa einkunina 4Gefa einkunina 5 Bloggar | Breytt 14.6.2024 kl. 12:17 | Slóđ | | Athugasemdir (0)

Copenhagen Jewish Cultural Festival 2024:1

9.6.2024 | 09:39

IMG_1661 b

Copenhagen Jewish Cultural Festival 2024:1

Ladino Music in Klezmer Mode

Monday last (3 June), I went to sjoel to listen to Ladino-music pereformed at the Jewish Cultural Festival 2024.

Unfortunately, the musicians, who were really 1t class - and even from W-Jutland -, were far too infiltrated in their Klezmer-"oumpaoumpa"-background to click into the "real" Ladino gear of amor y corazones. 

That specific Monday nightm I might actually have attended a Klezmer concert with some Arabic-music undertones, which might be of Jewish origin.

However, singer Ayala Zimbler Hertz (of the Danish Royal Opera) was the highlighting Star - but the music was too fusioned to give me the genuine Andaluz feeling - whatever that is?. ... Who knows? I don´t, but it was probably never as Klezhmatic as it was last Monday.


Gefa einkunina 1Gefa einkunina 2Gefa einkunina 3Gefa einkunina 4Gefa einkunina 5 Bloggar | Breytt s.d. kl. 12:18 | Slóđ | | Athugasemdir (0)

Hallađ á Katrínu

2.6.2024 | 07:44

Halla Alabam Bakkalárus

Ég óska nýjum forseta til hamingju međ sigurinn í forsetakjörinu. Hana kaus ég ţó ekki, og hefđi aldrei kosiđ.

Mér fannst hallađ óeđlilega á minn mann, hana Katrínu, í ţessum kosningum. Orđrćđan gegn henni var á stundum yfirgengileg. Forsetakjör á Íslandi hefur nú orđiđ fengiđ á sig hálfamerískan brag.

Kjafturinn og áróđurssnakkiđ gegn Katrínu međal sumra ađdáenda Höllu Tómasar, en helst ţó í liđi Höllu Hrundar, var yfirgengilegt. Helst mátti halda ađ einhver óeđlis-Trumpur vćri í innsta kjarna íslensku ţjóđarinnar. Mađur hefur svo sem séđ hann.

Almennt ţykir mér ljóst, ađ flestir ţeirra sem fóru fram í ţetta frambođ, hafa aldrei tekiđ sér tíma til ađ lesa starfslýsingu embćttisins. Mig grunar einnig, ađ nýkosinn forseti muni reyna ađ snúa embćttinu upp í eitthvađ Kana-fyrirbćri. En ţađ verđur örugglega ekki ţolađ af meirihluta ţjóđarinnar. Forseti Íslands er EKKI embćtti sem hćgt er ađ nota ađ vild og plotta međ.

Nú verđur gaman ađ sjá, hvort ógeđstvískinnungurinn í samtökum ţeim (The B Team) sem Halla T. hefur unniđ fyrir, verđi bođađur frá Bessastöđum. Mun Halla T. krefjast stríđs viđ Rússa, svo nýríka og "betra" fólkiđ geti fengiđ glás af ódýru Litíum í rafbílana sína og ţannig brunađ inn í Skammtímaútópíu sína? Slík Kanaherferđ mun ađ mínu mati skapa miklu stćrri B, C, D, E, og F Teams en nokkru sinni áđur. 

Mikiđ vill Meira, mun vćntanlega standa yfir dyrum á Bessastöđum nćstu fjögur árin og helst sem neonskilti. En ţiđ kusuđ ţađ yfir ykkur, kjánaprikin ykkar. Myndin efst er ţegar Halla forseti varđ bakkalárus í MONTGOMERY Alabam forđum, ţegar hún var ekki framkvćmdastjóri knattspyrnuliđs (Soccer-mom), en ţau afköst virđast vera afar illa undirbyggđ, enda skipta ţau ekki rassgats máli fyrir forseta íslenska lýđveldisins, ţó ţeirri stöđu hafi veriđ skellt á afrekaskrána. 


Gefa einkunina 1Gefa einkunina 2Gefa einkunina 3Gefa einkunina 4Gefa einkunina 5 Bloggar | Breytt s.d. kl. 08:28 | Slóđ | | Athugasemdir (1)

Nćsta síđa ť

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikiđ á Javascript til ađ hefja innskráningu.

Hafđu samband