Grímur Thomsen var "villt og undarleg vera" - Eins konar ritdómur

Grímur ThomsenÁriđ 2022 kom út hjá Hinu íslenska Bókmenntafélagi afar merkilegt greinasafn um Grím Thomsen (1820-1896). Bókin ber titilinn Feiknstafir; Ráđgátan Grímur Thomsen, sem mér finnst reyndar lélegt heiti. Ţađ ţykir ritsjórunum Sveini Yngva Egilssyni og Ţóri Óskarssyni líklegast ekki.

Guđni Th. Jóhannesson fyrrv. forseti ritađi prýđis formála og svo eru 14 mislangar, en mest heldur snubbóttar ritgjörđir um "ráđgátuna" miklu.

Skemmtilegust ţeirra greina sem ég hef ţegar lesiđ, er grein Más Jónssonar um eyđsluklóna Grím Thomsen, sem sýnir ađ Thomsen var hinn versti spređibassi, líkt og Íslendingar eru víst oft međ fé annarra, og í tilfelli Gríms međ fé foreldra sinna.

Hugsa menn til ţess, hvernig magistersritgerđ Gríms um Byron viđ Hafnarháskóla (útg. 1845) varđ allt í einu gerđ ađ doktorsritgerđ, mörgum árum eftir ađ hann ritađi ritgerđina, ţá gćti bruđl gullsmiđssonarins frá Bessastöđum, sem gerđi móđur sína enn veikari en hún var ađ upplagi, skýrt ţann furđulega akademíska bitling. Doktorsnafnbót Gríms er hugsanlega hćgt ađ skýra međ undirborđsgreiđslum til fátćkra prófessora. Hugsast getur ađ ţeim gćti hafa ţótt ţađ bót fyrir orđspor deildar sinnar viđ háskólann ađ ţar hefđi setiđ mađur og doktor, sem nú var mikilvirtur embćttismađur í utanríkisţjónustunni.

Ţar sem ég hafđi áhuga á Grími og ćvistarfi hans er ég var yngri, langađi mig mjög í ritiđ Feiknstafi um ráđgátuna Grím Thomsen. Hún varđ varđ mér fátćkum kvistakademíker harla dýr eftir háan sendingakostnađ og tollafár sćnsks okurfyrirtćkis, Postnord, sem tekist hefur ađ knésetja hiđ danska sendibréf, svo ekki sé talađ um hin safaríku dönsku ástarbréf, og ţađ ađ fullu. Finnst mér ţess konar póstdráp (Postmord) nokkuđ keimlíkt tollahefnd Trumpsins í Kananslandi, og endar slík grćđgi gagnvart streymi ţekkingar í algjörri menningarlegri fátćkt, ţar sem menn ţurfa ađ hugsa sig ţrisvar um áđur en ţeir kaupa sér bókstaf á pappír.

Aftast í ţessu annars ágćta riti um Thomsen, er ritaskrá Gríms Thomsens (ritađ Ritaskrá Gríms Thomsen án eignarfalls-essins í bókinni). Ţví miđur er ósamrćmi í tilvitnunum höfunda viđ ritalistann aftast. En nóg um ţađ. Ţetta er mjög áhugaverđ bók, sem ég ćtla ađ taka mér góđan tíma til ađ lesa spjaldanna á milli.

Áđur en ég keypti bókina Feiknstafi, hafđi eg fariđ á svokallađa hollenska útsölu hjá Fornbókaversluninni Vangsgaard í Kaupannahöfn og fundiđ ritdóma tvo eftir Grím, sem ekki eru ţekktir á Íslandi eđa á međal höfunda Feiknstafa. Hollensk útsala er alv3g örugglega heldur ekki ţekkt fyrirbćri á Íslandi, ţar sem allt hćkkar og jafnvel margra missera afgangar á margra ára gömlum lager. Hollensk útsala fer ţannig fram, ađ á međan hún stendur lćkkar verđiđ um ákveđin % á eins vikna fresti. Í landi grćđginnar er slík hagfrćđi vćntanlega mjög mikil fjarstćđa.

Fyrr í ár (2025) var var ég svo heppinn ađ koma viđ á hollenskri útsölu hins ćruverđuga Vangsgaards Antikvariat, sem í ár hafđi leigt sér búđarpláss í öngstrćtinu Rosengĺrden. Ţegar ég kom inn í bráđabirgđabúđina, utan úr kuldanum, voru ţar fyrir nokkrir sóđalegir gamlir menn ađ róta í gömlum hljómplötum og einn í siđlegu klámi. Ég hélt rakleitt ađ ţví sem gamalt var og án safaríkra líffćramynda.

Ţar fann ég m.a. möppu eina sem seld var á skitnar 30 nútímakrónur (DKK). Mappan hafđi tilheyrt einhverjum menningarvita sem safnađi ţví sem frú Frú Thomasine Gyllembourg (1773-1856), sonur hennar Johan Ludvig Heiberg (1791-1863) og kona hans Johanne Luise Heiberg (1812-1893) höfđu skrifađ í tímarit og bćklinga. 

Upphaflega hét frú Gyllembourg, Thomsine  Christine Buntzen, en tók nafniđ Heiberg er hún giftist hinum geđstirđa P.A. Heiberg (1758-1841), sem ađ hluta til var af norskum ćttum. Sökum móđgunar viđ hiđ úrkynjađa majestet Dana dagađi hann uppi í Frakklandi í útlegđ sem hann var dćmdur í fyrir ađ segja of mikiđ af sannleika um kónginn og hans vitstola ćtt.

Eftir skilnađ viđ hinn landflótta Heiberg, giftist Thomasine sárafátćkum sćnskum baróni, sem fćrđi henni ekkert annađ en fínt og forfranskađ ćttarnafn. Hinn sćnski Carl Fredrik Gyllembourg-Ehrensvärd, sem hafđi leikiđ "smáhlutverk" viđ morđiđ á sćnska konunginum Gústafi ţriđja, var dćmdur í Svea Hofret til ađ missa ćru, eignir og vera hálshöggvinn; en hćstiréttur mildađi dóminn niđur í brottvísun úr landi og afsali á ađalstign og á öllum borgararéttindum. Carl Fredrik fékk  aldrei almennilegt embćtti eđa lífsviđurvćri í Danmörku og geispađi golunni áriđ 1815, ţá orđinn barróni. Thomasine, IMG_20250407_0012 csem Íslendingar sumir muna eftir á dönskum 1000 króna peningaseđlum, og ţađ fyrir síđustu seđlaútgáfu (mynd t.v.), braust fram sem rithöfundur komin á sextugsaldurinn. Ekki má ţó rugla seđlinum međ henni viđ mynd af tengdadóttur hennar, ţ.e.  konu sonar hennar, Johan Ludvigs Heibergs, en hún hét Johanne L(o)uise Heiberg, sem var fćdd inn í hálfgyđinglega fjölskyldu og sárafátćkt sem Louise Pätges. Móđir hennar hafđi boriđ ćttarnöfnin Hirschhorn og Hartwig, og var hún ađ sögn ađ hluta til ćttuđ frá Hollandi, sem reyndar er rangt. Vangamynd Johanne Luise er enn um sinn ađ finna á einum af ţeim 200 króna seđlunum dönsku sem enn eru í gyldi.

Johanne Luise

Ţađ voru einmitt bćkur Tomasine Heiberg Gyllembourg, sem Grímur Thomsen gagnrýndi í tveimur árgöngum af Tidsskrift for Litteratur og Historie. Ritin voru Een i alle (útg. 1840, sem má lesa hér í heild sinni) og Nćr og Fjćrn (útg. 1841).

IMG_4973 b

IMG_4970 b

Skánir V.Ö. Vilhjálmsson 2025.

Ritdómarnir, sem ég fann á hollensku útsölunni hjá Vangsgaards fyrr í ár, voru gefin út hjá Reizels Forlag (sjá Een i Alle hér). Grímur var mjög dómharđur í garđ rithöfundarins og fór ekki eins blíđum orđum um ágćti verkanna og heimsspekingurinn Sřren Kierkegaard gjörđi áriđ 1846 í heilu bókarkorni: En literair Anmeldelse. To Tidsaldre, Novelle af forfatteren til "en Hverdagshistorie", udgiven af J.L Heiberg. Kbhv. Reitzel 1845, anmeldt af S. Kierkegaard. Kierkegaard var náttúrulega bölvađ snobb.  Fyrrnefndir ritdómar Gríms er ekki finna í íslenskum bókaskrám.

magdalene_thoresenŢótt ein af ráđgátunum í tengslum viđ Grím sé, hvort hann hafi yfirleitt haft líkamlegan áhuga á konum, ţá viđgekkst hann son, sem mjög fjörug, og nćrri ţví vergjörn norsk kona, Magdalene Thoresen (upphaflega Kragh; 1819-1893), undurfögur ásjóna hennar sem tryllti menn eins og Grím hér t.v.) kenndi honum í Kaupmannahöfn. En reyndar fyrst ţegar drengurinn var kominn á fullorđinsár. Axel Peter Jensen hét meintur sonur Gríms, og dó ungur í Kína er hann var í danska flotanum.

Um samband sitt viđ Grím, skrifađi frú Thoresen (áriđ 1866) til Johanne Louise Heiberg tengdadóttur Thomasine (Heiberg) Gyllembourg, ađ hún hafi hitt Grím ţegar hann var ungur í Kaupmannahöfn. Hann var árinu yngri en Magdalene. Hún skrifađi ađ hann vćri en "vill, eiendommelig skikkelse, en naturkraft med en demonisk vilje, og at han gjorde henne gravid. Siden, kan hun fortelle, har hun grepet hřyt og lavt for ĺ mette den kjćrlighetslengelsen som bare en som mann som han kan mette. Í ljósi fyrri skrifa frú Thoresen, ţá hafđi hún áđur (1851) veriđ ţeirrar skođunar "at hun elsket ham mer enn han elsket henne." Svona safarík smáatriđi vantar auđvitađ tilfinnanlega í bók sem gerir Grím ađ ráđgátu.

 - Jamm og já. Kannski var Grímur karlinn bara eđa fy, eđa eitthvađ annađ sem menn merkja međ bókstöfum í dag - og er mönnum, mannleysum og kynlegum kvistum ţví meiri ráđgáta en áđur. Líklegast ţykir mér ţó, ađ Magdalenu inni norsku hugnađist vel eyđslusemi íslenska stúdentsins frá Bessestadt. Örlćti og gjafir gera karla stundum meira "sexí" en ţeir í raun og veru eru - en ţađ er vitaskuld misjöfn kennd á međal kvenna. En kynţokki hefur alltaf veriđ afar óţekkt stćrđ og misjafnlega greind af misjafnlega vel greindum konum. Hallast ég ţó, sem algjör frístundagreinir međ misantrópíska eiginleika, frekar ađ ţví ađ grćđgin sér líbidóinu ávallt sterkari í mannverunni - hvers kyns sem hún er.

Fundur minn á greinum Gríms Thomsens á hollenskri útsölu hjá Vangsgaard, hefđi komiđ sér vel, hefđi útsalan fariđ fram fyrr. Fyrir bragđiđ er ritaskrá Thomsens í ritsafninu Feiknstafir snubbóttri en hún ćtti ađ vera, en íslensk akademía lifir ţađ örugglega af eins og margt annađ sem hún er ađ afreka ţessa dagana, ţegar kynjafrćđi og kukl virđast hlađin í alla skapađa hluti.

Grímur Thomsen, ţessi merki mađur, skildi hins vegar eftir sig meira en fróđustu og bestu menn héldu. Hvort hann var ráđgáta, er svo annađ mál.


Ţennan hefđu Hamas myrt

Rembrandt_Harmensz._van_Rijn_048

Rembrandt frá Rín skóp, og hefur ţessi Jesús hans ugglaust veriđ portúgalskur gyđingur, en Rembrandt karlinn bjó einmitt á međal ţeirra í hverfi ţeirra í Amsterdam. 

Er ég var ungur, fimmtán vetra eđa svo, lék ég mér viđ ađ falsa Rembrandt. Ólafur forvörđur hefđi fljótlega komiđ upp um mig. Málverkinu lauk ég á tveimur dögum. Ţađ tókst nú ekki alltof vel, sé ég í dag, enda bćkur sem ég studdist viđ í lélegum gćđum og ég ekki orđinn eins góđur og Rembi.

Nú, ţegar ég er orđinn ađeins betri í tćkninni og hćgt er ađ skođa Rembubrand á netinu niđur svörđinn, ćtti ég kannski ađ leggjast í stórfalsanir á málverkum hans? Ći, líklegast ćtti ég ađ sleppa slíkum kontrefćtingi, ţví ţessi náungi varđ aldrei til nema vegna óska grikkja, rómverja og hins hatursfulla heims um ađ koma gyđingum fyrir kattarnef, og ţađ vegna ţess ađ ţeir áttu ađ hafa drepiđ hiđ nýja gođ. 

Vona ég ađ ég móđgi sem flesta međ ţeirri yfirlýsingu, enda eru ţessar ţjóđir enn ađ, og sömuleiđis ný mannkyn af alls kyns gerđum og afbrigđum - og fjölbreytileikinn verđur ć meiri.

IMG_4958 c


Hvítabjarnarorđan sem aldrei varđ til

Orđa BrunsÁ fjórđa tug síđustu aldar sat danskur sendiráđstarfsmađur í  Reykjavík í frítíma sínum og velti fyrir sér, hvernig "Fálkaorđa" Grćnlendinga gćti litiđ út. Listrćn kvöldstund sendiráđunautarins međ litablýöntum barna sinna endađi í ţessari tillögu: Hvítabjarnarorđunni af fyrstu gráđu.

Sendiráđsritarinn hét C.A.C. Brun. Hann var síđar eftir ađ hafa afgerandi áhrif á hve jákvćtt Bandaríkjamenn litu á sambandsslitin áriđ 1944. Allt sem Íslendingar hafa hingađ til haldiđ ađ BNA hafi leitt til leiđar fyrir Ísland 1941-1944, gerđist eingöngu vegna ţess ađ BNA leituđu ráđa hjá C.A.C. Brun sem gerđist sérlegur ráđunautur sendiráđsins í Washington í  málefnum Íslands, sem hann skildi manna best. Áriđ 1941 sigldi C.A.C. Brun međ fjölskyldu sína á bandarísku birgđaskipi frá Reykjavík til Bandaríkjanna og gekk í ţjónustu Henriks von Kauffmanns sendiherra í Washington D.C. Margt sem eignađ hefur veriđ Kauffmann voru hugmyndir C.A.C. Bruns og annarra starfsmanna danska sendiráđsins í Washington. Kauffmann fékk allan heiđurinn í ritum lélegs dansks sagnfrćđings.

Sendiráđ Dana í Washington leit Bandaríkjastjórn á sem starfandi ríkisstjórn Dana í hinum frjálsa heimi, međan ađ Danmörk var undir oki nasismans. Von Kauffmann hafđi sýnt í verki áhuga sinn á sjálfstćđi Íslendinga er Vilhjálmur Finsen var ráđinn til ađ sinna Íslenskum málum í danska sendiráđinu í Osló er Kauffmann var ţar sendiherra á 4. áratug síđustu aldar.

Hugdetta Bruns ađ orđu fyrir Grćnlendinga var í raun hiđ besta mál, ţótt ađ hann vćri greinilega ekki neinn stór listamađur. En ţađ var ţó ekki fyrr en löngu síđar ađ Grćnlendingar fengu útbúnar orđur til ađ nćla í gott fólk.

Grćnlendingar eru enn ekki sjálfstćđ ţjóđ, en hafa svo kallađ Selvstyre (frá og međ 2009). Mektarmenn á Grćnlandi, hafa nú sína eigin orđu sem kallast Nersornaat (sjá hér). Ţađ er peningur sem hangir í lítilli fléttu fyrir menn og slaufu fyrir konur. Á peningnum er mynd af standandi Hvítabirni. Peningur ţessi hefur veriđ sleginn í tveimur málmum, gulli (I. gráđa) og silfri (II. gráđa) og varđ orđan ađ veruleika áriđ 1989 eftir ađ Danadrottning hafđi heimilađ grćnlenskar orđuveitingar.

Enn eru ţó Dannebrogsorđan og ađrar konunglegar orđur hengdar á Grćnlendinga.

Ég veit ađeins um einn Íslending sem fengiđ hefur fengiđ Nersornaat úr gulli og ţađ er fyrrv. forseti vor Hr. Ólafur Ragnar Grímsson, sem veitt var orđan áriđ 2016; og um leiđ lýst sem ekta víkingi (sjá hér) sem hann er nú líklega inn viđ beiniđ sá mikli öđlingur.

arctic_cicle_3_dg_d3b3119Ólafur Víkingur er ekki ósvipađur Hvítabirni í jakkafötum. Hér sést hann nćldur međ Nersornaat áriđ 2016.

Denmark-medals_Greenland-Medal-Meritorious-Service

Sannast sagna ţá teiknađi Brun tillögu sína (sjá efst) í gamni til ađ gera grín ađ félögum sínum í utanríkisţjónustunni sem voru oft mjög sólgnir í medalíur. Ekki síst var tillagan hugsuđ handa frćnda Brun, Eske Brun (1904-1987), sem var landsfógeti á Grćnlandi á 4. áratug síđustu aldar og á stríđsárunum. Í dönsk lög var fćrđ sú ákvörđun ađ landsfógeti Grćnlands myndi stýra landinu á styrjaldarárum. Eske Brun var ţví ćđsti danski embćttismađurinn á Grćnlandi í síđari heimstyrjöld.

C.A.C. Brun taldi, ţrátt fyrir ađ teikningin af Grćnlandsorđunni vćri gerđ í gamni, alls ekki óeđlilegt ađ Grćnlendingar fengu slíka orđu, ţó ţeir vćru undir danskri stjórn. Jú, fyrst Íslendingar hefđu slíka medalíu, af hverju ekki nágrannar ţeirra Grćnlendingar? Hvort Brun hefur kynnt ţessa skođun sín öđrum en frćnda sínum Eske Brun sem var landfógeti á Grćnlandi í síđara stríđi veit ég ekki, en hér er í fyrsta sinn opinberlega sagt frá orđuhugmyndum ţessa frábćra manns, C.A.C. Brun sem var Íslandi stór hjálparhella og hafđi meiri áhrif á sjálfstćđi Íslendinga en ýmsir sjálfstćđismenn ímynda sér. Allt sem Kaninn gerđi fyrir Ísland, voru hugmyndir og ráđleggingar sem ţeir fengu frá C.A.C. Brun. 

Meira mun verđa sagt frá C.A.C. Brun síđar, en nú leita ég allra leiđa ásamt Kristjáni Sveinssyni sagnfrćđingi ađ fjármögnunarleiđum til ađ ljúka skrifum á bók um Brun byggđa á dagbókum hans frá 1925-52, frá ţví ađ hann var diplómatískur léttadrengur í Shanghai ţar til ađ hann varđ sendiherra í nokkrum löndum og einn af ráđuneytisstjórum danska utanríkisráđuneytisins.

Sjá enn fremur eftirfarandi hlekki í grein ţar sem C.A.C. Brun kemur viđ sögu: r , hér.


Forsetinn ekki í Auschwitz... hvör asskotinn

1533949 FORSETINN

Bráđlega, eđa jafnvel fyrir 19. febrúar nćstkomandi, mun embćtti forseta Íslands ţurfa ađ svara furđulegu erindi Umbođsmanns Alţingis dagsettu 4. febrúar 2025.

Umbođsmann, og ónafngreindan skjólstćđing hans fýsir ađ vita, hvernig landiđ liggur hvađ varđar ferđir forsetans í janúar 2025. Vitaskuld gćti veriđ annar ađili á ferđinni, en leifar íhaldsins eđa fréttastofa RÚV (Bogasalur), sem óskađ hafi eftir ţessari furđulegu íkeyrslu í embćtti Forseta Íslands. Ţađ verđur líklega aldrei upplýst.

Mér ţykir ţessi beiđni, sem Umbođsmađur hefur sent, frekar furđuleg. Beiđnin er sett fram í međallitlu landi á hjara veraldar, ţar sem lítiđ sem ekkert hefur veriđ gert til ađ minnast Helfararinnar (sem gyđingar kalla Shoah).

Um vöntun á viđleitni til ţessa ađ frćđa Íslendinga um Helförina hef ég skrifađ hnitmiđađa grein sem út hefur komiđ á ensku og frönsku  ; Sú síđari fyrir fagurkera međ marglitan klút um hálsinn (Répétez Gérard). Eins og menn sjá viđ lestur greinar minnar, ţykir mér vissulega furđulegur ţessi skyndilegi áhugi á Helförinni og ţađ líklega ađ hálfu fjölmiđils, ţar sem í árarađir og kannski sér í lagi nú, hafa starfađ fréttamenn sem ekki ţekkja alţjóđlega samţykkta skilgreiningu á ţjóđarmorđi.

Almennt og nćrri algjört áhugaleysi Íslendinga á Helförinni tók ég einnig fyrir í ţessari frćđigrein, sem í hnotskurn fjallar um skođanir ţjóđar sem oft telur sig vera samkundu frábćrra ofvita.

Nú, er blessađ fólkiđ á RÚV, sem margt tilheyrir hinum fávísu ofvitum Íslands, vill grennslast fyrir um af hverju forsetinn mćtti ekki í Auschwitz, er eina skýringin/tilgátan sem ég hef sú, ađ Forsetanum sé eins og flestum Íslendingum meira eđa minna sama um Helförina, vegna ţess áratuga áhugaleysis og glapa sem ég lýsi í áđurnefndum greinum mínum. Forsetinn er bara dćmigerđur Íslendingur, í braski einn daginn og heilagur hinn daginn.

Kannski er ekki ađ furđa, ađ fréttamenn RÚV í dag séu líka frábćrir ofvitar líkt og margir forvera ţeirra í starfi.

Kata og Kofoed konungur

Nú, "skjótum ref okkar fyrir rass". Utanríkisráđherrann, ţessi međ kúlurnar, mćtti ţó í Auschwitz í stađ sér ćđri kvenmanna.

Kannski ber samt til öryggis ađ senda umbođsmanni erindi til ađ spyrja, af hverju ráđherra, sem hefur ásakađ Ísraelsţjóđina um ţjóđarmorđ (sjá hér) sé gestur á minningarathöfn um helförina. 

Ţorgerđur Katrín var menntamálaráđherra á tímabilinu 2003-2009, sem var sá tími sem Menntamálaráđuneyti trassađi vísvitandi frćđslu um gyđingamorđ Evrópumanna. Eftir fund Evrópuráđsins, sem bar titilinn "Teaching about the Holocaust and Artistic Creation,” og sem haldinn var í Strasbourg 17.-19. október  áriđ 2002, gerđi embćttismađur úr Utanríkisráđuneytinu sem setiđ hafđi fundinn í Strasbourg ekkert til ađ efla vitund og ţekkingu á Helförinni, sem ţátttakendur lofuđu ađ gera, og svarađi međ ţótta ţegar hún var spurđ um vinnu sína í ţessum málaflokki ađ hún teldi enga ástćđu til ađ gera neitt vegna framkomu Ísraelsmanna viđ Palestínuaraba. Ţess ber ađ geta ađ embćttismađurinn var dóttir svćsins nasista (og guđfrćđings). 

Menntamálaráđherrann fyrrverandi, sem sćkir svo Auschwitz heim í ár, gerđi heldur akkúrat ekkert til ađ efla frćđsluna, ţau ár sem hún sat á ráđherrastóli. Hún telur kannski eđlilegt ađ hún heimsćki Auschwitz og pússi gloríu sína? 

Hér má svo lesa hvernig hún lýsir ţjóđarmorđi á Gaza og í Kryddsíldinni um áramótin. Í Áramótakryddsíldinni var hún enn á ţví ađ dýpra skuli tekiđ í árinni, sbr. ţegar Ísraelsmenn eru sakađir um ađ stunda ţjóđarmorđ, ţó utanríkisráđherrann hljóti ađ vita ađ Ísraelsmenn séu ađ reyna ađ stöđva áćtlanir Hamas um ađ fremja ţjóđarmorđ á Ísraelsmönnum og gyđingum "hvar sem ţá er ađ finna", svo notuđ sé slitin mantra Hamas og annarra hryđjuverkasamtaka. Ţau áform sín hafa Hamas stundađ í skjóli stofnanna SŢ, sem tekiđ hafa ţátt í ađ fela gísla Hamas, hryđjuverkasamtaka sem SŢ vinna međ. Ţorgerđur Katrín, sem tók ţátt í athöfninni í Auschwitz, telur heillavćnlegra fyrir Ísland ađ styđja UNWRA, samtök sem hefur samvinnu viđ Hamas. Ţorgerđur Katrín er tilbúin ađ trúa UNWRA sem í áratugi hefur unniđ međ međ hryđjuverkamönnum, en lýsir frati á upplýsingar Ísraelsríkis .

Nýlega skar Ţorgerđur Katrín eilítiđ af meinhorni sínu, ţegar hún sagđi ţetta viđ Moggann.

„Ţađ er ör­uggt ađ fram­in hafa veriđ al­var­leg brot á alţjóđalög­um – jafn­vel ţađ sem okk­ur er tamt ađ tala um sem ţjóđarmorđ, en úr ţví fćst ekki end­an­lega skoriđ nema fyr­ir alţjóđadóm­stól­um. Ég veit ađ ís­lensku ţjóđinni ofbýđur ţetta ástand – og ţađ sama á viđ um mig“.

Í litlu landi, ţar sem nasistar voru gerđir ađ lögreglustjórum, flugumferđastjóra, og bankastjóra, hitaveitustjóra etc. svo sumt sé nefnt, er vitaskuld margs ađ minnast, en ţví miđur gleymist flest mjög fljótt á Íslandi - og yfir öđru er ţagađ. Íslendingar eru nefnilega besta ţjóđ í heimi - eđa alla vega sú nćstbesta. Ađeins gyđingar eru betri (ţetta síđasta var auđvitađ írónía (sem ranglega er ţýtt yfir á íslensku sem háđ eđa kaldhćđni, vegna ţess ađ klassíska grísku er ekki lengur hćgt ađ lćra í skólum landsins) og rugla menn ţví viđ sarcasma, sem íslendingar ţýđa einnig međ orđinu kaldhćđni, hćđni og jafnvel illkvittni, en vissulega á góđri stundu međ orđum eins og meinhćđni, sem bent gćti til ţess ađ Íslendingar eigi erfitt međ sarcasma.

Fullsannađ ţykir, ađ Íslendingar eigi, vegna erfđagalla ćttuđum úr Noregi, mjög erfitt međ ađ skilja íróniu og sarcasma, m.a. vegna ţess ađ báđar ţjóđir halda, ađ ţćr séu langbestu og réttsýnust ţjóđir heims. Eitthvađ af genagallanum er vissulega einnig ćttađ frá Írlandi, stórframleiđanda af ţessum stílvopnum, en Írar taka henni ekki vel, er ţeir verđa fyrir henni sjálfir.

Forseti Íslands getur bara fariđ til Auschwitz á nćsta ári. Ţađ er engin ástćđa ađ gera umbođsmannsmál úr ţessu.

Kofoed konungur

Fyrrnefndur flugmálastjóri, sem um tíma var skráđur sem nasisti.


mbl.is Umbođsmađur vill upplýsingar um dagskrá Höllu
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt

The Treaty Trump flushed out at Mar a Lago

475545285_10234166101484635_4463766065795799996_nI bet Donald Trump flushed this contract preparation from 1916 and the treaty between USA and Denmark from January 1917 out at the famous archival WC in Mar a Lago.

See the genuine documents her.

Trump obviously thinks Denmark has lost all proofs after he fluSShed evvvveryting into the Mexic..., sorreeey the Great American Gulf, and most likely into the Atlantic Ocean, now simply called Donald Trump´s Mare.

Trump underestimates Europe. Thanks for the documents to Senior Research Archivist Steen Andersen at the Danish National Archives (Rigsarkivet) in Copenhagen, Denmark. And "No, Not in Stockholm, Mr. President", like a Danish member of an American Think Tank told you. There is a copy in Sweden and Norway, where it is also strictly forbidden to do research while pooping.

Screenshot 2025-01-29 at 15-47-57 ap23160668523595.webp (WEBP Image 1240 × 1088 pixels) — Scaled (59%)


Brennisteinsfjöll í Fornleifssafni

315284 bFyrir rúmlega 200 árum síđan létu menn sig ekki dreyma um Teslur og álíka skammtímagaman. Úkraína var ekki til og forfeđur Trumps ráku hóruhús í Ţýskalandi. Velbúinn hestvagn var ekki á allra fćri og lestir og gufuskip voru enn draumsýn.

Ţá var uppi prestur, mótmćlendatrúar, Gottlieb Tobias Wilhelm ađ nafni. Wilhelm (1758-1811) gladdist međ Guđi sínum yfir náttúrunni og visku, sem hann leitađi ađ og miđlađi af jöfnum höndum. Á árunum 1792-1812 kom út í heimabć hans, Augsburg, ritsafniđ Unterhaltungen aus der Naturgeschichte. Wilhelm var kominn af prenturum, og var fađir hans koparstungumeistari.

Wilhelm var stórtćkur og alls komu út 25 bindi af ritsafninu. Enn er er hćgt ađ rekast á ţađ á góđum fornbókasölum, en ţađ gerist ć sjaldnar, ţví á 20 öld rifu menn oft úr úreldu ritsafninu myndirnar, römmuđu ţćr inn og hengdu upp á veggi sína.

Wilhelm vissi ýmislegt, gagnstćtt ćđimörgum í dag, um okkar litla land í norđri. Rit hans minnti örlítiđ á annađ alfrćđirit fyrir heldri mann börn, sem lásu upplýsinguna og voru óhjákvćmilega greindari en mađur einn, harla ómerkilegur, sem í dag telur sig stjórna heiminum; Einnig greindari ţeim sem vilja aka vögnum á batteríum, fullum af grunnefni sem brátt er upp uriđ, ef ekki verđur hćgt ađ granda Rússlandi.

Ţađ var ritröđ Friedrichs Johanns Berduchs (1747-1822). Hann var bókaútgefandi í Weimar, Áriđ 1895 hóf hann handa viđ ađ gefa út mikla ritröđ, sem var ćtlađ heldri manna börnum til frćđslu og uppbyggingar. Verkiđ bar heitiđ Bilderbuch für Kinder: enthaltend eine angenehme Sammlung von Thieren, Pflanzen, Früchten, Mineralien  etc., og kom verkiđ út í 12 bindum frá 1795 til 1830.

Ég hef áđur skrifađ um ţá útgáfu, ţar sem myndin hér fyrir neđan af eldgosum á Íslandi birtist. Ţađ er eins gott ađ Trump forseti sé ekki í bókaútgáfu, ţví ţađ myndi leiđa til ómerkilegra bćklinga um alsćlugrćđgi, klof kvenna, tćknina viđ ađ kalla hótanir samningatćkni og annarrar óţarfa salernislesningar.

Heiminum fer ţví miđur ekki alltaf fram.bertuch_vol_4_3b B


Trömp er lentur - nćst kaupir hann Ísland

Screenshot 2025-01-07 at 18-56-34 Dřmt hashsmugler blev ansigt pĺ Trumps Grřnlands-planer 'Virker mildest talt en smule uheldigt' Udland DR

Áđur en Trump er sestur í forsetastólinn, sendir hann son sinn einn ógćtinn til Grćnlands. Slík vinnubrögđ og ţjófstart í embćtti, sýnir ađ ţjófur er aftur á leiđ inn í Hvíta Greniđ í Washington DC. Grćnlendingar, sem ráđa sinni framtíđ, ţótt Međaljensar og Önnukönnur Danmerkur haldi annađ, vita fyrst nú ekki hvađan á ţá stendur veđriđ. 

Má mađur leggja til, ađ ţeir handtaki Trump jr. og fangelsi hann eins og Watson hvalrćđismann. Ógeđfell bandarísk móđgun viđ sjálfrćđisrétt Grćnlendinga, ćtti ađ gefa lengri tíma í steininum en varđhaldiđ á Greenpeace-jólasveininum gaf.

Íslenska ástandiđ gengur aftur á móti ekki eins vel og ţađ grćnlenska. Búiđ er ađ rífa flesta saggabraggana ţar sem verstöđvarhórmang hefđi getađ fariđ fram. Hótelin í Rekavík eru einfaldlega of dýr fyrir vćndi. Međan ađ ţrjár íslenskar stjórnmálakonur reyna fyrir alla muni ađ koma Íslandi í ESB, biđlar Trump til Grćnlands. Ástandiđ í ESB-Danmörku er svo aumt, ađ einhver hluti danskra rugludalla dreymir um meiri stćrđ og betri tíma fyrir söluhagnađinn af Grćnlandi.

Svo illa vildi til ađ bandarískir blađamenn náđu tali af dćmdum grćnlenskum hassinnflytjenda, sem sem hefur öll horn í síđu Dana fyrir dóma sem hafa veitt honum vist í steininum. Kanar vissu ekki hver kauđi, var og kynntu hann sem einhvern međaljón á Grćnlandi (sjá hér) Ef eiturpésanum verđur ađ ósk sinni kynnist hann fljótlega fangelsiskerfi BNA.Screenshot 2025-01-07 at 17-42-43 Dřmt hashsmugler blev ansigt pĺ Trumps Grřnlands-planer 'Virker mildest talt en smule uheldigt' Udland DR Eiturpésinn grćnlenski, sem ólmur vill verđa Kani, er orđinn einn helsti sérfrćđingur BNA um málefni Grćnlands.

Danir, sem margir hverjir vilja selja Grćnland, svo ţeir geti greitt fyrir ađ ljúka stríđinu viđ Rússa sem margir Danir tóku einnig ţátt í á 20. öld. Nú skal barist til ţess eins ađ komast yfir lithium-námur í Síberíu. Ţannig munu Danir geta ekiđ Teslum sínum í ca. 14 ár og svo ýtt ţeim áfram út í óvissuna.

Marga Grćnlandsvini grunar, ađ danski utanríkisráđherrann Lykke-Lars sé upphafssölumađur hugmyndarinnar um ađ selja Trumpi Grćnland. Hann er, eins og fróđastir menn vita líklegast, atvinnu-tímaflakkari, enda kominn undan hinni sannspáu íslensku Vulvu, sem Danir taka enn mikiđ mark á. 

Screenshot 2025-01-07 at 18-49-25 FacebookFig. 2. Lars Lřkke á ferđinni á ţríhjóli sínu í Kaupmannahöfn á sjötugsafmćli Kristjáns X haustiđ 1940. Lřkke hafđi ţá hálfpartinn selt Ţjóđverjum Danmörku og reyndi ađ losa sig viđ og Grćnland líka. Nú reynir hann aftur. Sjá hér frá fyrri tilraun lille Lars

Trumpurinn telur sig vita, ađ undir íshellu Grćnlands séu ţó nokkrar byrgđir af lífselexír Eiríks Rauđa og Leifs Heppna. Elexírinn er pikkfrosinn í litlum ljósgrćnum bergkrystalsflöskum. Trump lifir einnig í voninni um ađ finna geimskip ţađ sem hann las um í Supermann hasarblađi áriđ 1961. Geimskipiđ liggur á 21 metra dýpi í Grćnlandsjökli, skv áreiđanlegu Superman-blađi er ţađ í námunda viđ grćnu flöskurnar sem inniheldur brúnan elexír.

superman_in_nuuk_by_erikurraudi_dix0jbt

Mikill vill jafnan meira. Trump sćkist eftir geimskipinu, svo hann hann geti lagt drög ađ ţví ađ senda alheimsráđherra sinn, Muskuskálfinn El-On, út fyrir öll mörk til ađ bjóđa furđuverum og smástyrnisbúum besta verđiđ fyrir plághnetur ţeirra sem sumar hverjar eru úr hreinu lithíummi. 

What a wonderfuld Jord, jeah.


Does Denmark really run on Principles?

dobbeltmoral

Last week, Denmark had the honour of being the host for Abdel Fattha al Sissi, the president of Egypt. Nearly a week before the president´s plane arrived i Copenhagen´s international airport in Kastrup, some members of the Danish parliament, hardly spoke about anything except the Egyptian.

According to a series of political parties, mainly on the left, al Sissi is a dictator and even a mass murderer. The most righteous among righteous in Denmark (and they are many) didn´t welcome the official invite of the president. According to the righteous, among the people, who have welcomed Yasser Arafat, Nicolae Ceausescu and other notorious criminals, al Sissi is even worse - while any stop-over of an Israeli prime-minister is the worst possible scenario for little Denmark.

Anyone, who has studied Danish history of the last 200 year, or even further back, will quickly see that Danes, possibly due to the population size are not followers of great principles. The Danish recipe of invite much rather follows the principal, that if the visitor is economically important for Denmark, he is welcome. Guests, who can provide oil and resources, get to shake the hands of Danish Queens and Kings, and are ever so welcome, while leaders of e.g. "roage states" like Israel, which under attack from most of its neighbours cannot pay the Kingdom of Denmark a visit unless being apprehended by a Danish foreign minister, himself with his principles in tatters.

Now, when former warriors, like ex-al Quaeda terrorist Abu Mohammad al-Jolani (Golani), real name Ahmad al Sharaa, aka Hassan Abdul Ghany (see an anaysis of the 42 year old terrorist here) have invaded Damascus, they are welcomed by the very same Danish politicians, who want to keep al Sisi away from righteous Denmark and put Netanyahu on trial for genocide. We are proably more likely to see terrorist Ahmad al Sharaa on a state visit in Copenhagen, than any leader from Israel.

The Danish school system, being as bad as it really is (according to international monitoring agencies), hasn´t managed to get it through the thick Danish sculls, what the international definition of genocide is, a definition which btw is ratified by Denmark. 

ISIS members have never ratified any Genocide-declaration and nothing has really changed in the dictatorship of Syria with Assad gone. All the factions of that land will continue to hate Jews - and blame everything on the Jews, like they have done since the marking of Jews began in Damascus. Don´t think for a moment that the Germans invented that habit.


Heitt á könnunni ...

Filtropa IJsland b

Áhyggjulaus ćska mín byggđi ađ mestu leyti á verulegri vinnu föđur míns sem m.a. ávannst af óhóflegri kaffidrykkju og nýjungargirni Íslendinga. Ég segi frá ţví međ stolti, ađ ég var sonur heildsala, sem vinstri menn á Íslandi sögđu fólki eins og mér ađ skammast mín fyrir ađ vera. Fađir minn var reyndar krati.

Fađir minn flutti inn ýmsan nautnavarning, ţar međ taliđ Willem 3. vindlinga. Hann hafđi sjálfur ekki gott af ađ reykja ţá og var heldur aldrei mikill reykingamađur. Hann hćtti ţeim ósiđ alfariđ um fertugt. En mikiđ ţótti langömmu minni, Guđrúnu Ólafsdóttur, variđ í ađ fá kassa međ Vilhjálmsvindlum um jólin. Hún andađist 96 ára og reykti frá ţví ađ hún var barn. Dánarmein hennar var ekki tengt keđjureykingum hennar.

Langafi minn einn var kaupmađur í Utrecht og um skeiđ í Zaandam. Hann sérhćfđi sig í nautnavöru svo sem tei og kryddi. Fađir minn flutti inn mikiđ af kryddi og um tíma flutti hann inn hollenskt kaffi sem var í allt öđrum gćđaflokki og betra en Ríó, Braga eđa sori sá sem kallađist Rydens. Douwe Egberts kaffiđ var líklega of gott fyrir bragđlauka Íslendinga - en einstaka smekkmenn söknuđu ţess sárt er fađir minn hćtti innflutningi á ţví kaffi.

Ţađ hótađi ţó engin honum fyrir ţađ uppátćki, líkt og dýralćknir einn á Suđurland gerđi, er fađir minn hćtti innflutningi á munađarvöru sem kallast Weinkraut, sem er súrkál, en bara betra en venjulegt súrkál.

Filtropa KaffisiurHér skal hins vegar kynnt til sögunnar bylting sem varđ í uppáhellingum Íslendinga á kaffi á 7. áratug 20. aldar, er fađir minn hóf innflutning á einnota Filtropa pappírsuppáhellingarpokum (holl. Koffiefilterzakjes) og kaffisíum til slíkra uppáhellinga. 

Íslendingar tóku ţessa nýjung fjálglega til sín og voru ţađ fyrst tvö fyrirtćki í Hollandi sem framleiddu kaffisíupoka, ţ.e. Melitta og Filtropa. Filtropa seldist miklu betur á Íslandi en Melitta á ţeim árum.

Enn er veriđ ađ framleiđa Filtropa, eftir ađ systkini af hollenskum ćttum down under keyptu fyrir nokkrum árum verksmiđjuna í Maastrticht, sem stofnsett var áriđ 1962, og eru enn ađ verma Melittu undir uggum. Ég fór eitt sinn ungur međ föđur mínum til Maastricht til ađ skođa ţessa verksmiđju en heillađist lítt.

Ég tók virkan ţátt í ţessu kaffisíućvintýri föđur míns. Ég tók einatt á móti pöntunum frá verslunum um allt land og var sérfrćđingur í mismunandi stćrđum og gerđum. Sömuleiđis fór ég međ föđur mínum á tollaskjalavapp á milli embćtta í Reykjavík, sótti svo vöruna í pakkhús Eimskips međ Hallgrími sendibílstjóra (frćnda Ólafs Ragnars Grímssonar) og merkti kassa mismunandi kaupfélögum áđur en flutningabílar fóru međ ţá um land allt, nćrri ţví beint ofan í bollann ţinn.

Bústýrur landsins köstuđu brátt sokkasíum sínum og bláu kaffikönnurnar fóru upp í skáp eđa á öskuhauginn. Nútíminn var loks riđinn í hlađ alveg innst inn í dýpstu afdali og krummaskuđ landsins. Ţar vildu menn ekkert annađ en Filtropa. En amma mín, hún Sigríđur Bertha á Hringbrautinni í Reykjavík, hélt hins vegar áfram rígfast í gömlu kaffisíuna - jafnvel í 10 ár eftir ađ tengdasonur hennar kom ţessari byltingu fyrir alvöru inn í eldhús landsmanna.

Ţess ber ađ geta, ađ fađir minn drakk sjálfur helst ekki kaffi. Hann var tekarl.

Ég fór sjálfur, ţegar ég komst á kaffialdurinn, fljótlega yfir í pressukönnuna og jafnvel Neskaffiđ, međan ađ ađrir fóru yfir í ítalskar vítisvélar sem pumpa og gutla öllum andskotanum upp úr sér ţegar mađur ýtir á takka.

Nú er svo komiđ ađ pappírspokarnir hollensku eru nćr algjörlega ađ víkja fyrir ítölsku vítisvélunum og pressukönnunum, svo ekki sé minnst á Nespresso-leikföng ástarlífsins sem leikarinn George Clooney lokkađi konur til ađ óska sér í jólagjöf međ sexappíli sínu einu ađ vopni, svo filters eđa bindiyndis var ţörf á öđru stöđum en á heitri konunni ... if you know what I mean:.

Filtropa posi frá velmektarárum Heildverslunarinnar Amsterdam.

Filtropa Plastpokar b


Gömlu fötin foreldra formanns Viđreisnar eđa nýju fötin keisarans?

Famiglia della KK

Ţađ hefur vakiđ athygli atferlisfrćđinga, ađ Ţorgerđur Katrín formađur Viđreisnar hélt eins konar tískusýningu hér um daginn. Eftir kosningar hefur hún margsinnis fariđ í föt af foreldrum sínum og grimmt stundađ partí eftir ađ í ljós kom ađ ţjóđin var búin ađ gleyma kúlulánunum sem nánasta fjölskylda hennar hagnađist mjög á, og ţađ međan ađ ađrir kúlugráđugir Mörlandar fóru hundruđum saman á hausinn og urđu ađ flytja alla leiđ til Noregs til ađ hefja eđlilegt líf ađ nýju. 

Sumir hafa velt fyrir sér, ađ formađurinn sé međ ţessum skćrutískusýningum á endurnota fatnađi, sísona ađ gefa sig á vit góđra minninga, en ađrir benda á ađ hún sé "ađ reyna ađ sýnast alţýđlegri en hún er, jafnvel til ađ höfđa til tveggja forkvenna flokka sem Viđreisn stígur nú í vćnginn viđ".

Hvađ varđar klćđaskipti Ţ. Katrínar Miklu von Kúlu má nefna sem dćmi, ađ einn daginn var hún í máđu svínaleđurspilsi af móđur sinni og annan dag var hún í gallabuxum af föđur sínum - ađ sögn ritstjóra sérblađs Morgunblađsins Međ nefiđ í hvers manns koppi

Glöggur líkamsmannfrćđingur, sem sérhćfir sig í pólitískum látalátum, sá ţó fljótlega, ađ formađur Viđreisnar sagđi ósatt um buxurnar. Ţorgerđur er höfđinu hćrri en meintir foreldrar hennar. Sést ţađ vel á myndinni hér fyrir ofan. Annađhvort hafa buxurnar af föđur hennar veriđ lengdar af góđum pólitískum skraddara, ellegar hrjáir einhver erfđabreyting, jafnvel stökkbreyting, formann Viđreisnar, ţví hún er verulega hćrri en báđir foreldrar hennar og systur. Slíkur risvöxtur sést sjaldan. Svínapilsiđ var ţar af leiđandi mun lengra á móđur hennar, ţegar hún skartađi ţví forđum sem ritari flugmála í Flugturninum á flugvellinum sem formađurinn vill fyrir alla muni flytja niđur í brunahraun á Reykjanesi, jafnvel áđur en hún smalar Íslendingum inn í ESB. 

Menn spyrja sig eđlilega: Hvađa hundsvit hefur Fornleifur nú á kventísku, nema kannski ţjóđbúningum? Hann hefur aldrei brugđiđ sér í pils móđur sinnar, ţó hann viđurkenni ađ hafa gengiđ í Aquascutum-frakka af föđur sínum hér um áriđ - og ljósblárri ísraelskri herskyrtu sem karl fađir hans flutti inn snemma á 7. áratugnum ásamt hvítum netnćrfötum, sem heitfengir Íslendingar voru ólmir í.

Ţessi einkennilega forntískusýning formanns Viđreisnar veldur mér ţó minnstum áhyggjum. Svćsnar yfirlýsingar um ađ gyđingar í Ísrael hafi framiđ ţjóđarmorđ, líkt og ţćr sem formađur Viđrisnar setti fram í kosningabaráttunni eru lygilega stórar og geta valdiđ Íslandi miklum vanda. 

Ef Ţorgerđur Katrín myndar stjórn og ţykist hafa innistćđu fyrir skođun sinni, fer ţađ vonandi međ henni ... og ţeim lítt ţenkjandi kjósendum sem kusu hana yfir sig.  

Sjálfstćđisflokkurinn gerđi sjálfum sér örugglega greiđa ađ losa viđ Ţórdísi Kolbrúnu Reykfjörđ Gylfadóttur úr röđum sínum, sem margsinnis hefur mćrt Hamas međ ţví ađ lýsa ţví yfir ađ ţađ hafi veriđ framiđ ţjóđarmorđ á Gaza.

Mig grunar ađ Kolbrún Reykfjörđ sé á leiđinni í Viđreisn. Mossad segir ţađ ađ minnsta kosti í óspurđum fréttum.

Mad-dömur íslenskra nútímastjórnmála vita greinilega ekki, hver alţjóđleg skilgreining er á ţjóđarmorđi. Kannski ekki nema von, ţegar félagsskapur eins og Amnesty International virđist ekki vita ţađ heldur og styđur morđsveitir Hamas dyggilega ađ vanda. 


Nćsta síđa ť

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikiđ á Javascript til ađ hefja innskráningu.

Hafđu samband