Pabbi og hundurinn hans, sem ég man ekki hvađ hét

Wim i Nord-Amsterdam 1931

Eftir ađ afi minn og amma í Hollandi fluttu frá íbúđ viđ Waterlooplein í Amsterdam, ţar sem nú stendur borgaróperan í Amsterdam, og löngu fyrr hafđi veriđ síki sem hét Leprosengracht (Holdsveikrasíki), héldu ţau međ einkasoninn rauđhćrđa út í sveitasćlu í Noord-Amsterdam, ţangađ sem mađur tók ferju í ţá daga.

Úti í hćttulegri "hálfnáttúrunni" ţótti ömmu minni nauđsynlegt ađ fá sér hund. Afi minn henti gaman ađ ósk hennar og vali á hundi. Fenginn var blakkur hundur af kyni belgískra lögregluhunda (Malinois). Ţetta var afgamalt og góđlátleg grey og engir lögreglustćlar eftir í honum, og eins víst ađ honum hafi aldrei veriđ sigađ á nokkurn mann. Amma mín vildi fá hundinn, ţar sem sígaunar (Sinti frekar en Roma) voru međ búđir úti á velli ţar skammt hjá, ţar sem áđur höfđu veriđ ćfingabúđir knattspyrnuliđsins AJAX, sem upphaflega var ađ mestu knattspyrnuliđ gyđinga.

Föđur mínum, sem nýlega varđ 99 ára á himninum, ţótti afar vćnt um hvutta, og var aldrei banginn viđ sígauna og lék sér međ börnum ţeirra og borđađi hjá ţeim broddgelti sem steiktir höfđu veriđ í leirhjúpi. Ţá uppskrift hafđi ég heyrt um löngu áđur en ég las um hana í smásögu eftir Thomas eđa Heinrich Mann í Menntaskólanum viđ Hamrahlíđ.

Ég man ekki lengur hvađ hvutti ţessi hét - en einhvern tímann sagđi fađir minn mér ţađ. Líklegt ţykir mér ađ Hvutti hafi ekki veriđ hreinrćktađur Rassenhund og ţessi góđlátlega skepna gerđi víst aldrei sígaunum mein og hefur líklegast hvorki veriđ sígaunahundur né snati löggunnar í Hollandi.


Ţegar Imba ritađi Hr. Tzipi Livni áriđ 2009

tzipi_livniIGS

Í fćrslu í gćr (26.7.20255) greindi ég frá afburđarugluđu bréfi Sigmundar Davíđs Gunnlaugssonar til Netanyahus áriđ 2014.

Snemma í janúar áriđ 2009 ritađi Ingibjörg Sólrún Gísladóttir enn fjarstćđukenndara bréf til Tzipi Livni utanríkisráđherra Ísrael. Um ţađ ritađi ég hinu blogginu mínu Enfant Terrible (PostDoc.blog.is): 

Nokkur umrćđa hefur veriđ á Íslandi um fordćmingu utanríkisráđherra á Ísrael og greinilegan ágreining um ţá fordćmingu í Utanríkismálanefnd Alţingis og ríkisstjórninni. Ég hef ritađ mínar skođanir um ţađ mál nýlega.

Ţar sem fordćming á Ísrael var rćdd á Íslandi, taldi ég víst ađ slík fordćming hefđi veriđ send til Ísrael, og hafđi áhuga á ţví ađ athuga ţađ. Rétt eftir áramót hafđi ég samband viđ ísraelsk yfirvöld og spurđist fyrir um ţađ, hvort ţau hefđu fengiđ bréf frá íslensku ríkisstjórninni. Ég fékk ţau svör, ađ bréf hefđi komiđ frá íslenska utanríkisráđherranum, sem ég hef nú fengiđ í hendur. Bréfiđ er skrifađ af ISG og Grétu Gunnarsdóttur sviđsstjóra (gg) á gamlársdag. Utanríkisráđherra Ísraels er titluđ sem Mr. (Hr.), en annars lítur út fyrir ađ bréfiđ hafi veriđ skrifađ af edrú starfsmönnum. 

Ég hef margoft reynt ađ fá bréf ţetta frá Utanríkisráđuneytinu, en ţar var mér tjáđ, ađ ţađ gćti ég ekki fengiđ, ađ ţađ vćri ekki venjan ađ gefa „Pétri og Páli" út í bć slíkar upplýsingar. Ţađ er greinilega betra ađgengi fyrir almenning og gegnsći í Ísrael en á Íslandi. Í Ísrael get ég fengiđ bréfiđ, en ekki á Íslandi.

Talsmađur ráđherra, Kristrún Heimisdóttir, tjáđi mér í morgun í síma, ađ bréfiđ hefđi veriđ lagt fram í ríkisstjórn, og ađ ţađ hafi veriđ greint frá ţví í íslenskum fjölmiđlum. Ţađ hefur ţví miđur fariđ fram hjá mér. En Kristrún sagđist reyndar sjálf vitna til ţess í Fréttablađinu í dag og hvet ég menn til ađ lesa hvađ hún skrifar. Eftir mjög uppbyggilegt viđtal viđ Kristrúnu Heimisdóttur, sem kann diplómatíuna betur en sumir kollegar hennar sem ég hef rćtt viđ í ráđuneytinu, spurđi hún mig m.a. hvort ég starfađi fyrir Ísraelsmenn. Hún tjáđi mér í lokin, ađ vel gćti veriđ ađ ráđuneytiđ setti nú bréfiđ á vefsíđu ráđuneytisins. Ég set ţví innihald bréfsins á bloggiđ mitt. Sjá neđar.

Ţađ vekur sértaklega athygli mína ađ Utanríkisráđherra Íslands hvetur Ísraelsmenn til ađ samţykkja ESB tillögur. Ísland er ekki í ESB - ekki enn. 

Svo virđist sem ráđherra tali fyrir hönd landsmanna sinna: feelings..."widely shared and expressed by my fellow Icelanders".

Mér finnst ţetta bréf vera stórmerkilegt. Hvernig getur utanríkisráđherra Íslenska lýđveldisins sent bréf til annarra landa án samráđs viđ alla ríkisstjórnina í svo alvarlegu máli? Ekki hefur utanríkisráđherra Íslendinga og forverar hennar stundađ slík bréfaskrif til ađila í öđrum deilum, svo mér sé kunnugt um. Hvađ fćr Ingibjörgu Sólrúnu til ađ sýna erjum Ísraels og Palestínu meiri áhuga en öđrum stríđum og erjum í heiminum?  

Ég tel mig vita svariđ, og vona ađ lesendur mínir gruni ţađ líka.

 

MINISTER FOR FOREIGN AFFAIRS ICELAND

H.E. Mr. Tzipi Livni

Minister of Foreign Affairs of Israel

                                                                                                                    Reykjavík, 31 December 2008

                                                                                                                    UTN0812020V08.D.516

                                                                                                                                                 ISG/gg

 

Dear Tzipi [handritađ]

During our discussions on various occasions I have expressed my strong belief that there is no military solution to the Israeli/Palestinian conflict and the importance Iceland attaches to respect for international humanitarian law and human rights. Accordingly, I can not but condemn the Israeli airstrikes on the Gaza Strip in the past few days, which are disproportionate and clearly contrary to international humanitarian law.

In no way do I condone the firing of rockets from Gaza in order to terrorise Israeli citizens, attacks which are also clearly in violation of international humanitarian law. As you will remember, I had the opportunity to visit Sdrot in 2007 and am well aware of the traumatizing effects of continuous rocket attacks on the civilian population. But a sustainable and enduring peace is the only way to ensure the security of all civilians in the region, Israelis and Palestinians alike. The present actions by Israel are likely to create an environment in the region which will make a just and sustainable peace even more difficult to achieve.

My feelings of horror and sadness regarding the consequences of the renewed Israeli military operations in Gaza are widely shared and expressed by my fellow Icelanders. I appeal urgently to you and the Israeli Government to accept the EU proposal on an immediate ceasefire. It is also essential to lift the blockade on Gaza and secure humanitarian agencies unrestricted and secure access. At the same time it is imperative to reactivate the Peace Process with a view to ending the occupation and reaching a solution providing for two States, Israel and Palestine, living side by side in peace within secure and recognized borders.

 Yours sincerely

Sign.

Ingibjörg Sólrún Gísladóttir

VIĐBÓT 13.1.2009

Í gćrkvöld sendi ég tölvubréf til Utanríkisráđuneytisins og forsćtisráđherra:

Til utanríkisráđherra

Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur

Virđulegi utanríkisráđherra,

Mig langar ađ  greina frá ţví, ađ ég hef ritađ opinberlega um bréf yđar til utanríkisráđherra Ísraels frá 31.12.2009, sem ég las fyrst um í grein ađstođarmanns ţíns í Fréttablađinu í morgun. Sjá: http://postdoc.blog.is/blog/postdoc/entry/769102/

Ég leyfi mér ađ lýsa furđu minni á hvatningu ţinni til Ísraelsmanna til ađ samţykkja friđartillögur ESB. Íslendingar hafa ekki kosiđ um ađild ađ ESB og ţú skýrir ekki frá ţví af hverju Íslendingar styđja ţćr tillögur. Hamas hefur hafnađ tillögum ESB, eins og búast mátti viđ. Ţeir eru í útrýmingarstríđi gegn Ísrael og hafa veriđ ţađ frá stofnun samtakanna.

Fyrst utanríkisráđherra notar sterkari orđ um ađgerđir Ísraela í bréfi sínu til Ísraelskra yfirvalda, en ţau sem hún notar í sama bréfi um ađgerđir Hamas í árarađir, langar mig ađ benda virđulegum ráđherra á, ađ hvert einasta af ţeim ţúsundum flugskeyta Hamas, sem falla á svćđi í  Ísrael sem eru jafnţéttbýl og Gaza, eru brot á alţjóđasáttmálum.

Í von um ađ friđur megi ríkja fyrir botni Miđjarđarhafs, ţrátt fyrir ađ margir Íslendingar hafi í árarađir stundađ ógeđfelldar samlíkingar á örlögum gyđinga í Síđari heimsstyrjöld viđ örlög íbúa Gaza, sem styđja hryđjuverkasamtök, sem hafa útrýmingu Ísraelríkis og gyđinga á stefnuskrá sinni.  Öfgafullar skođanir Íslendinga skipta ef til vill ekki miklu máli fyrir heiminn, en ţćr eru vel ţekktar.

Međ bestu kveđjum,

Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson

Fornleifafrćđingur

[o.s.fr.]


Ţegar Simmi Nautahakk sagđi Netanyahu til

Íslandssögunni er skipt upp í ýmis skeiđ. Nýjasta tímabiliđ er Sturlađaöld. Hér er bréf sem Sigmundur Davíđ Gunnlaugsson ritađi forsćtisráđherra Ísraels áriđ 2014. Kannski verđur Simmi nú átrúnađargođ hjá ţeim sem sletta rauđri málningu á ljósmyndara. Viđ öllu má víst búast. 

Simmi Besserwisser b


Alvitur Andri sendi mér heillaóskir

Kríur

Andri Snćr stökk upp á nef sér í morgun, fyrir fótaferđatíma venjulegra Íslendinga - og kallađi mig bjána. Síđan, sá hann vonandi ađ hann var algjör asni, og eyddi hann athugasemdum sínum til mín og Hermanns Helgusonar náttúruljósmyndara. Ţetta var fyrsta afmćlisgjöfin sem ég fć í ár og ţađ fyrirfram, ţví ţađ enfant terrible sem ţetta skrifar verđur ekki hálfsjötugt fyrr en á morgun. 

Andri hafđi hellt sér yfir ţekktan íslenskan ljósmyndara, sem tekiđ hafđi mynd af sér, ţar sem hann lallađi niđur ađ kajak sínum gegnum kríumergđ og ţađ alveg löglega eftir kindaslóđa. Andri Snćr ćtlađi ađ mađurinn á FB-myndbandi Hermanns Helgusonar vćri útlendingur, enda talađi Hermann Helguson viđ kríurnar á ensku.

Mađur skilur vel ţóttann í hinum fljúgandi frćndum Andra. Ţótt Andri Snćr fljúgi um allar jarđir og eyđi náttúrunni í postulahlutverki sínu, líkt og hin sćnska Gretta Túnberg, ţá getur hann ekki heyrt ţegar ameríkanska er menguđ af íslensku. Ţađ ţykir mér slakt af slíkum heimsmanni. Algjör bjáni eins og ég get meira ađ segja séđ ţađ.

Nú, Andri háfjallasól sá kannski eftir ţví ađ menga myndskeiđ Hermanns Helgusonar og fjarlćgđi sig og falleg ummćli um mig, "bjánann", sem og dólgsleg skilabođ til ljósmyndarans. En myndskeiđiđ má sjá hér. Ţar sem Andri bannađi mér einu sinni ađ nota fjölnota mynd af sér, set ég hér mynd af ljósmyndaranum "útlenska" sem Andri Snćr réđst á eins og bandóđ kría.

Bjáninn ţakkar háfjallasólinni vandađar kveđjur.


Íslandstombólan er hafin fyrir alvöru. Stelpurnar selja sig og landiđ

The hills are for sale


Riddarasaga í tilefni aldarafmćlis dr. Bjarna F. Einarssonar

IMG_5586 d

Ljósmynd VÖV 2025

Menn gerast gamlir - og kerlingar hafa tekiđ öll völd. Ţađ er af sem áđur var, ađ riddarar riđu um héruđ. Nú kafríđa okkur ađeins kexruglađar konur sem vilja selja okkur á fćti inn í ESB sem allra fyrst međ kvennafalsi.

Nýlátinn kollega okkar Bjarna, kallađi Bjarna jafnan "riddara", enda Bjarni riddaralegur og góđur drengur. Ţess vegna er ţessi fćrsla tileinkuđ honum á ţessu stórafmćli hans, en nákvćmur aldur Bjarna er ekki vel ţekktur frekar en meginţorri ţeirra minja sem hann grefur úr jörđu. Íslendingabók í Netsokkum  telur hann vera 70 ára gamlan í dag +/- 25 ár viđ öll frávik, svo ţetta stemmir greinilega prýđilega. 

Nýlega heimsótti ég forleggjara minn, Sřren Mřller Christensen, sem einnig er mikill riddari og býr nú ađ hluta til á Suđur-Fjóni. Sřren rúntađi m.a. međ mig á sćtsýn og sýndi mér fasteignir og annađ sem á áhuga hans allan. Hann sýndi mér einnig slot og hallir, ţ.á.m. höllina Broholm sem eitt sinn var í eigu Sehestedsćttarinnar. Broholm er líklega best ţekkt vegna síđasta Sehestedsins ţar, Jřrgen Sehesteds, sem gerđist mikill nasisti og skrifađist á viđ stór lítilemnni í Ţýskalandi, líkt og bandóđar valdakonur á Íslandi gera í dag.

Screenshot 2025-07-18 at 09-08-12 Historien om Broholm Slot Kort fortalt - www.broholmslot.dkBroholm nćrri Svendborg. Fornleifaskálinn er ljósa byggingin til vinstri á myndinni. 

Vegna nazístandsins missti ćru og eitthvađ af eignum eftir stríđ. Stórnasistinn Reinhard Heydrich, sem Illugi Jökulsson ímyndađi sér ađ hefđi leikiđ fótbolta á Melavellinum ţegar hann kom hingađ ungur á ţýsku herskipi, var vinur Sehesteds-nasistans og heimssótti hann á góssiđ. Ţegar Heydrich hafđi veriđ ráđinn af dögum áriđ 1942, dvaldist ekkja hans á góssinu Broholm. 

Afi nasistans, Niels Frederik Bernhard Sehested var mikill forngripasafnari og teiknađi hann sjálfur og byggđi fornminjaskála sem hann reisti viđ höllina sína, ţar sem hann safnađi saman um ţađ bil 60.000 forngripum, fyrst og fremst steinöxum stríđsóđra Dana, en einnig smćlki frá síđari tímum.

Sendiherra Fornleifs rak strax augun í riddara steyptan úr bronsi, sem hefur veriđ skreyti á bíslagi á reiđtygjum. Sá sendisveinninn strax líkindi međ riddaranum á Broholm og riddaranum á Valţjófstađarhurđinni. Sjón er sögu ríkari. Riddarinn á Broholm er líklega álíka gamall og riddarinn á Valţjófsstađ myndi ég ćtla.

Screenshot 2025-07-18 at 09-38-16 (Baumg1889)_Hölzerne_Kirchenthüre_aus_Island.jpg (JPEG Image 1155 × 2246 pixels)


The Original Sin

Bryld Heil detail

Does the Original Sin really exist? Hardly, but sometimes one is in doubt. Children often pick up, learn, or are influenced by what is given to them, good or bad. It is a Biblical sin and not a genetic or hereditary one, originally referring to Christian (mis)interpretation of the story about Adam and Eve.

The blond boy in the picture grew up in a family of well known Danish Nazi Collaborators. He didn´t choose his parents. When he addressed the future with his Nazi arm-stretch and stern look, he was not finally formed as an individual - and certainly a poor, little victim of his parents extremes and surroundings.

Possibly in protest to the tarnished Nazi-legacy of his father and uncle, the boy understandably became a hardline left-wing active in his adulthood, thus distancing himself properly from the sins of the fathers, while being accepted by those who despised his family´s Nazi activities. 

BRYLD HEIL

This photograph, which was confiscatet by Danish Freedom Fighters, has been published by the Museum of Danish Resistance in Copenhagen. My friend, former History-lecturer Leif Rosenstock, who worked in the archive of the museum, once showed me this photo, and another one depicting a macabre Christmas tree of the Bryld Family, decorated with Danish and Nazi flags.

Later, when the innocent boy become a professor of History at a Danish University, he distanced himself as much as he could from the Nazi mistakes of his family. However, like many members of the Danish far Left, he had a common enemy with the Nazis in his family.  His choice of profession was even more problematic as his speciality was 20th century Danish history and WWII. 

The boy-historian finally retired, but the red and brown joint values didn´t.

As a fierce critic of the Jewish state, the professor once in a while gave people the feeling that he was still not healed from the trauma of his upbringing in an extreme Nazi-collaborator environment - nor his adult extreme left sympathies. Some people stick to their "values" to the very end.

In  2025, actually a couple of months ago, a possible mixture o childhood indoctrination and his "socialist" adulthood had a backflow, when he found the urge to attack a much younger colleague, a research archivist of the Danish National Archives in a Danish Daily, Kristeligt Dagblad (The Christian Daily). The former professor demanded in a letter to the director of the Danish National Archives that the the research activist should be fired for writing a critical review of the latest works of Ilan Pappe.   

Well known for screwing up basic historical practices and facts, Mr. Pappé is not a mainstream historian who follows objectivity or critical research methods, thus became the a popular puppet used by haters of Israel. Some of his flawed work were e.g. disclosed in Eliezer Tauber´s very thorough work on the myths of the Deir Yassin alleged Massacre (The Massacre that never was, 2021), which I recently bougt and read.

To stress his disgust for a critical view on Pappé, the old professor, once so childishly copycating his parents by hailing Hitler in the living-room, added injury to insult, by wrongly accusing the archivist of having in a book, published some twenty years ago, incorrectly reported on the former Danish Firm Kampsax´ wartime collaboration with the British Iran based forces, Paiforce, in 1941. That was a rather unique and positive collaboration available to one Danish firm, when most of them - and possibly understandably - were more involved in Nazi collaboration, using slave-labourers, among them Jews, to cut costs. This has of course also been well documented by the historian under attack. Recently he supported his case with solid sources kept in the Danish National Archives.  However, Kampsax was, despite the one-off venture in Iran, mostly engaged in Nazi Collaboration during WWII (see here ad notam in anotationibus 26-28).

Further completely baseless accusations by history professor emeritus Claus Bryld, aiming at having historian Steen Andersen sacked from his position at the Danish National Archives due to his none-hateful attitude to Israel, have also been thwarted by solid facts published by Andersen.

Modern left-wing-hate toward the State of Israel, might possibly be a kind the Perpetual and Original Sin, and certainly the sister of extreme right-wing hatred of Jews and other minorities.

Going to such length as to defame a younger colleague, who obviously has a greater knowledge of the Nazi occupation of Denmark than some of his elder, is sadly not that new a phenomenon among the "ivy league" of Danish history research.

Danish Kampsax´ activities in Iran didn´t save the world from 46 year of the Horrors of the "Iran Revolution". Instead of depicting an Iranian religious hanging, I chose to have Bob Dylan sing this song about the favourite hate objects of idots in East and West,North and South. But if you don´t believe in the cruelty of Iran religious terror, seek and you will find - but don´t let it kill you now.


Til hamingju međ afmćliđ pabbi minn

wim_1369668

Í gćr átti Anna Frank afmćli, en fađir minn hefđi orđiđ 99 ára í dag. Hann dó áriđ 1994, ađ mínu mati um aldur fram. 

Ţrátt fyrir styttra líf en hann hafđi dreymt um, leiđ honum vel á Íslandi, ađ eigin sögn. Ţađ sem hann hafđi lifađ af í Hollandi gaf honum mikinn lífsvilja, en góđćriđ og stríđterturnar á Íslandi, sem ekki tíđkuđust í Hollandi gerđu ađ lokum út af viđ föđur minn. Holland áranna eftir stríđ fékk enga Marshall-hjálp, gagnstćtt ţví sem Íslendingar og frćndur ţeirra Ţjóđverjar gerđu. Ísland var ţví Gósenland í samanburđi viđ Holland, en nammiđ og matar-ćđiđ á Íslandi gerđi ađ lokum út af viđ föđur minn. Viljastyrkurinn veikist viđ íslenskt bakkelsi. Ţađ er margsannađ.

Margt hefđi ţó getađ stytt líf hans enn fyrr. Hrein heppni varđ til ţess ađ svo varđ ekki. Áriđ 1942 flýđi pabbi međ föđur sínum um miđja nótt í útgöngubanni á Batavus-reiđhjólum. Förinni var heitiđ frá den Haag til Amsterdam, ţar sem stúdentasamtök og hjálparsamtök anabaptista (Mennoníta)) komu honum til Fríslands. Á Fríslandi var hann falinn/í vist hjá ţremur fjölskyldum, m.a. fjölskyldu sem bar nafniđ Bethlehem.

Ţađ var nćrri ţví búiđ ađ handtaka ţá feđga á Damrak í Amsterdam ţegar afi minn, sem nýbúin var ađ missa vinnuna í innandríkisráđuneytinu, sem hafđi skrifstofur í Buitenhof í den Haag, setti pabba á bát sem sigldi til einhvers bćjar á nyrđri hluta Zaanlands. Ţađan ferjađi svo annar bátur börn og unglinga yfir til Fríslands, ţar sem ţeim var loks dreift á ný heimili sín. 

Hurđ skall einnig nćrri hćlum, ţegar hollenska nasistalöggan, svarta löggan svo kallađa, kom og ćtlađi ađ sćkja pabba og ömmu, en nágrannakona, frú Kroon, bjargađi ţeim (sjá frásögn hér). 

img_20200814_0004_b

En áfram var vegiđ ađ föđur mínum eftir dauđa hans. Sendiherrafrú íslensk í Kaupmannahöfn tókst ađ ađ gera föđur minn ađ Vestfirđingi í veislu hjá gyđingum í Kaupmannahöfn. Ađ vera Vestfirđingur er vitaskuld ekki ţađ versta sem hugsast getur.

Sendiherrafrúin keypti óhemjumikiđ glingur af frú Hartogssohn í verslun ţeirrar síđarnefndu í miđborg Kaupmannahafnar. Ég ţekki konuna, gyđing, og sér í lagi mann hennar vel og ritađi merkar greinar međ honum, ţangađ til ađ honum ţótti ég of rauđur - síđar varđ hann helsti stuđningsmađur Trumps í Danmörku. Hann ber reyndar annađ nafn en spúsa hans. Eitt sinn, ţegar ţessi vinur minn var orđiđ í nöp viđ mig, ţá var mér tilkynnt af ţessum međhöfundi mínum, ađ fađir minn vćri alíslenskur og ađ íslenska sendiherrafrú ţekkti fólkiđ mitt sem vćri frá Norđvesturíslandi. Ţar međ var fađir minn í einu kvöldbođi orđinn fađir Vilhjálms Hrađskreiđa lögmanns. Gyđingafjölskyldan stendur víst enn í ţeirri trú ađ ég sé ađ Vestan. Ţar tókst Helförin og baktaliđ svo sannarlega vel.

Í hjarta Amsterdam, ţar sem fađir minn bjó tćp tvö fyrstu ár lífs síns á nýjum hluta Waterlooplein, ţar sem löngu fyrr hét Leprozengracht (Holdsveikrasíki), handan viđ horniđ á gamla Waterlotorginu ţar sem alla tíđ hafđi veriđ markađstorg gyđinga. Ţegar fađir minn fćddist var Holdsveikrasíkiđ einnig orđiđ ađ Waterlooplein. Langafi minn (sjá hér) átti hús og verkstćđi í Rozenstraat og bauđ ţeim ađ búa, en amma mín ţoldi ekki tengdaföđur sinn allt of vel, svo ţađ var afţakkađ. Miklu fyrr höfđu forfeđur afa míns búiđ í Vlooienburg skammt frá húsi sem meitari Rembrandt var međ á lágri leigu.

Ţar sem afi minn og amma bjuggu, á nýjum hluta Waterlooplein, var miklu síđar byggđ konsert- og óperuhöll Amsterdam, kölluđ Stopera (Staatsopera) og nú er víst búin ađ fá nafnabreytingu í Nationale Opera & Ballet - líklegast svo ađ Hollendingar gleymi sem fyrst vandalismanum sem unninn var á svćđi gamla gyđingahverfisins í Amsterdam eftir ađ Ţjóđverjar höfđu rústađ flestum byggingum ţar. Samkvćmt nákvćmum mćlingum hefđi íbúđ afa míns og ömmu veriđ nćrri miđju ađalsviđinu í hinni forljótu óperubyggingu. 

Síđan fluttu hjónin Willem og Elisheeva (Elísabet) međ sinn einkason út í hálfgera sveitasćlu til Norđur Amsterdam, sem var eyja sem menn tóku litla ferju til ađ komast út í, en nú fer mađur ţar yfir međ neđanjarđarlest á svipstundu. Síđar, á 4. áratug aldarinnar, fékk afi minn vinnu í innanríkisráđuneytinu í den Haag, í deild sem sá um landvinninga Hollendinga í Ijsselmeer.

Ţegar fađir minn kom til Íslands var hann á leiđinni til Kansas međ Grínkort (Green Card) upp á vasann, en hann ákvađ fljótt ađ vera um kyrrt á Íslandi. Honum leist betur á unga konu, sem hafđi veriđ pennavinur hans, en sléttur Kansas. 

Ţađ ţurfti ţví mikiđ til ađ koma pabba fyrir kattarnef, en góđa lífiđ á Íslandi er eins og vitađ er hćttulegt fyrir menn međ veikt erfđamengi, og hefur drepiđ margan góđan dreng.    

Á 100 ára árstíđ pabba ađ ári ćtla ég ađ fara á óperu, Simon Boccanegra eftir Verdi, á sviđinu ţar sem fađir minn fćddist svona cirka. Síđan skal haldiđ ađ húsinu ţeirra í Norđur-Amsterdam og minnst ćfingavallar Ajax sem ţá var ţar og sígaunanna sem fađir minn lék sér í óţökk ömmu minnar. Síđan skal haldiđ á góđan indónesískan veitingastađ, ţótt Jakarta í Amsterdam sé ekki lengur til, en á 8. áratug síđustu aldar ţekktu ţjónarnir ömmu mína, sem ţeir höfđu ţjónađ ţar fyrir stríđ. Síđan skal haldiđ til den Haag og heimsótt ţau ţrjú hús sem fjölskyldan bjó í, og ađ lokum fariđ til Fríslands og heimsótt ţađ býli viđ ströndina, ţar sem fađir minn bjó hjá Doopbsgezinde-fjölskyldunni Bethlehem. Ég lofa ađ haga mér ekki á Fríslandi eins og Egill Skallagrímsson gerđi forđum.

IMG_5534

Ţess má geta ađ pabbi var líklega fyrsti kaupmađurinn međ framandi innflytjendavöru á Íslandi. Áđur en hann hóf ađ flytja inn krydd sem engin ţekkti, var mest framandi vara sem mađur gat fundiđ gamlar og skrćlţurrar kúrenur. Hann flutti inn krydd og seldi hinar rómuđu kryddhyllur grimmt (sjá hér) og sekkjavöru fyrir NLFÍ. Međal ţess sem honum ţótti skemmtilegast ađ flytja inn voru indónesísk krydd og matvara frá fyrirtćkinu Conimex í Baarn skammt frá Hilversum. Verksmiđju Conimex heimsótti ég eitt sinn međ karlinum og ţar var tekiđ vel á móti manni.

IMG_5474 b

 

Mestmegnis voru ţađ Hollendingar búsettir á Íslandi, eđa Íslendingar sem höfđu veriđ í námi í Hollandi sem keyptu Indónesíukryddin. Ţegar fađir minn gerđist of veikur til ađ reka heildverslun sína, Amsterdam, óskađi Skúli Ţorvaldsson í Síld og Fisk eftir leyfi til ađ taka viđ umbođinu, sem fađir minn veitti honum góđfúslega. Nú er Conimex orđiđ ađ ţrćlakistu Unilever risasamsteypunnar. Ég nć í mín indónesísku krydd, ţegar ég kem stundum viđ í Hollandi.

Pabbi gold


Nú gerist Bjarni bjöllusauđur íslenskrar fornleifafrćđi

502608849_24169574319306348_8861911783914520573_n

Litlar bjöllur frá landnámsöld, höfđu fundist einar fjórar á Íslandi, ţegar Bjarni F. Einarsson og teymi hans bćtti einni í safniđ nú fyrir skemmstu. 

Bjarni fann sína bjöllu viđ rannsóknir í hinum merku rústum/fornminjum austur á Stöđ í Stöđvarfirđi (sjá mynd efst), ţar sem er ein mesta náma forngripa frá landnámi Íslands. Menn deila hins vegar um, hvort á Stöđ sé fundiđ "norrćnt landnám fyrir norrćna landnámiđ" líkt og Bjarni vill vera láta.
bjalla_2

Bjallan frá Brú

Fjórar bjöllurnar, ţ.e. 1) sú bjalla sem nú er fundin á Stöđ, 2) bjalla úr kumli ađ Kornsá í Austur-Húnaţingi (Kumlateigur, Kt 63), 3) bjalla frá Brú í Biskupstungum (Kt 35) og loks 4) bjalla sem fannst í bátskumli III ađ Litlu-Núpum í Ađaldal áriđ 2012, eru örugglega af gerđ sem talin er vera frá Englandi og er stundum skilgreind sem Hiberno-Norse.

468336963_10161565777800967_663270018677842088_n

 

Bjallan frá Litlu-Núpum í Ađaldal

Breski fornleifafrćđingurinn Colleen Batey hefur m.a. ritađ um ţessar bjöllur (Sjá hér) og einnig má benda á ţessa grein til ađ sjá fleiri bjöllur af svipuđum toga á Bretlandseyjum. Ţess ber sömuleiđis ađ geta ađ skyld bjalla hefur einnig fundist á Jótlandi og mun ég setja inn mynd af henni ţegar ég kemst yfir hana.

batey_bjalla_2Bjallann frá Fresweick á Caithness, Katanesi, á Skotlandi.

Fig.1 eksempel b

Bjalla frá Fćsted á S-Jótlandi. Myndin er birt međ leyfi Lars Grundvads fornleifafrćđings viđ safniđ í Sřnderskov.

5) Fimmta bjallan sem fundist hefur á Íslandi, sem fannst í bátskumlinu í Vatnsdal í Patreksfirđi (Kt 54), gćti veriđ ađ sömu gerđ, en ţađ er ekki hćgt ađ segja međ vissu vegna lélegrar varđveislu (sjá hér síđar). Um hringaskreytiđ sem er á fjórum bjallnanna má lesa hér.

Til heiđurs Bjarna syngur Bob frćndi hér sálminn Ring them bells:


Lambert van Haven á dós

IMG_5229 b

Byggingameistari fyrsta hluta Kirkju Vors Frelsara í Kaupmannahöfn, n.t. á Kristjánshöfn, var ćttađur frá Hollandi. 

Meistari sá hét Lambert van Haven (ćttarnafniđ boriđ fram fan Hafen), stćđilegur og rauđhćrđur arkitekt, sem alist hafđi upp ađ mestu í Björgvin í Noregi. Lambert van Haven skildi margt annađ eftir sig í Danmörku en ţessa merku kirkju sína, sem Danir hafa ekki alveg áttađ sig á ađ eigi náinn "ćttingja" í Amsterdam.

Hins vegar vita margir ölţambarar, ađ lítiđ brugghús á Ámakri (Amager Bryghus) bruggađi fyrir nokkrum árum síđan ágćtan bjór sem ber á dósinni gamanmynd af byggingameistaranum í nútímabúningi međ húđflúr á handleggjum. Ţví miđur hafa ţeir engin áform um ađ brugga meiri Lambert ađ sinni.

Ég er sannast sagna ekki mikiđ fyrir bjór, en hef smakkađ ţennan og fram boriđ. Er hann í minningunni ágćtur, og vissulega ekkert í líkingu viđ ţađ sull sem Lambert drakk á sinni tíđ. 

Fyrir um mánuđi síđan, ţegar ég var ađ hreinsa skápa í eldhúsinu, fann ég gamla Lambert van Haven bjórdós sem er kominn á tíma og farin ađ bólgna lítillega. Nú ţegar ég er búinn ađ hella úr henni í vaskinn, langar mig ađ minna á ađ elsta myndin sem til er af kirkju van Havens á Kristjánshöfn má finna á merkri altaristöflu í kirkjunni ađ Miklaholti (Eyja- og Miklaholtshreppi). Hćgt er ađ lesa altaristöfluna hér á Fornleifi og einnig í tímaritinu VIND nr. 41 áriđ 2021

Skál fyrir ţví og lífinu - og Lamba heitnum úr Höfnum.

lambert_van_haven_1359612


Nćsta síđa ť

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikiđ á Javascript til ađ hefja innskráningu.

Hafđu samband