Í minningu Moussaieffs

Shlomo Moussaieff (1925-2015) er allur. Faðir Dorritar forsetafrúr lést í fyrradag og var borinn til grafar í gær. Tengdasonur hans á Íslandi, Ólafur Ragnar Grímsson, hélt ræðu honum til heiðurs í Jerúsalem.

Shlomo var forngripasafnari af Guðs náð. Fornleifafræðingar eru aldir upp í að líta niður á forngripasafnara, en ég hef ekkert á móti forngripasöfnurum, ef þeir miðla þeirri þekkingu sem einkasöfn þeirra geta veitt almenningi. Sum söfn geta það ekki einu sinni. Eins er til fyrirmyndar ef forngripasafnarar gefa eða selja söfnum mikilvæga gripi sem þeir hafa náð í.

Líklega hefur Ólafur Ragnar Grímsson nefnt áhuga tengdaföður síns á fornleifum í ræðu sinni. Ólafur er mikill áhugamaður um fornleifarannsóknir. Það hefur hann einu sinni sagt mér er hann heimsótti mig síðla kvölds í holu einni á Seltjarnarnesi, þar sem ég var að teikna jarðlög.

Á Íslandi gerðu menn hann að smyglara

Áhugi hatursmanna Ólafs á Íslandi var líka mikill á fornleifasöfnun tengdaföðurs hans og var reynt að gera lítið úr henni í blogggreinum og fréttum á Íslandi. Vitnað var í þessa klausu:

5.4 Recent confirmation of Dayan’s involvement in smuggling of antiquities is found in an interview held with Shlomo Moussaieff (on Moussaeiff see Shanks 1996:27–31). Moussaieff, a famous millionaire who divides his time between London and Israel, admitted that in the 1950’s he himself “smuggled gold and antiquities from Jordan to Israel”… but says “it is hard for me to depart from my antiquities, so I am not an antiquity-trader but a collector.” Until he left for London in 1963, Moussaieff, “through dealing with antiquities became acquainted with Moshe Dayan… I used his tender [vehicle] to transport antiquities. In return, I gave him antiquities. Sometimes we used to go to dig together” (Liebowitz-Dar 2001:26). (Sjá hér og hér)

Var  vitnað í grein eftir ísraelskan fornleifafræðing, afar norrænan í fasi, sem heitir Raz Kletter, og sem bjó síðast þegar ég vissi í Tallinn í Eistlandi. Kletter er ágætur fornleifafræðingur á mínum aldri sem ber virðingu fyrir fyrri kynslóðum af  "trúuðum" biblíufornleifafræðingum. Það er ekki í tísku í Ísrael í dag, og kannski ein af ástæðum þess að Kletter hefur ekki fengið embætti í heimalandi sínu.

Grein Kletters um Fornleifaáhuga Moussaieffs er áhugaverð og sýnir áhuga gyðinga í nýju ríki sínu á uppruna sínum. Vegna eftirfarandi klausu í grein Kletters var tengdaföður Ólafs Ragnars stillt upp sem smyglara  í íslenskum fjölmiðlum.  Það fannst mér afar ómaklegt. Ég tel hann hafa verið merkan karl.

Glerdiskur eftir glerlistamanninn Ennion, sem bjó í Sídon og síðar á Ítalíu á fyrstu öld eftir Krists burð. Í glerminjasafni Shlomo Moussaieffs.

Mikilvægur safnari

Shlomo Moussaieff var safnari upp á gamla mátann, eins og margir gyðingar eru ef þeir eiga eitthvað fé á milli handanna, en þar að auki var Shlomo stórfróður um trú, menningu og sögu  þjóðar sinnar, sem sæmir mönnum sem eru tengdafeður forseta á Íslandi. Shlomo hefur alltaf miðlað upplýsingum um gripi sína, sem sumir álíta að hafi verið um 60.000 að tölu. Hann hefur gefið sérfræðingum aðgang að safni sínu. Hann miðlaði einnig af þekkingu sinni til fyrir dómstólum, í málum gegn ósiðvöndum forngripafölsurum, sem hann hjálpaði yfirvöldum að koma upp um.

Shlomo var líklegast þekktastur fyrir safn sitt af innsiglum frá landinu helga. Bækur eins og Shlomo: Studies in epigraphy, iconography, history, and archaeology in honor of Shlomo Moussaieff, eftir Robert Deutch og Biblical Period Personal Seals in the Shlomo Moussaieff Collection eftir Robert Deutsch og Andre Lemaire eru eins konar biblíur í þeim fræðum.

Miðað við gott ævistarf Moussaieffs fyrirgefst honum að hafa þeyst um Jórdaníu á jeppa Moshe Dayans til að finna merka gripi um sögu Gyðinga. Það er víst ekki það versta sem gerst getur í þeim heimshluta, þar sem nú fer m.a. fram skipulögð eyðing fornminja og annað sem er mun verra.

Athugasemdir

[Þorsteinn Sverrisson, 1.7.2015 kl. 17:45]

Merkur maður og í lykilhlutverki í þeirri mögnuðu sögu sem hér fer á eftir:

http://www.nytimes.com/2012/07/29/magazine/the-aleppo-codex-mystery.html?pagewanted=all&_r=0

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 2.7.2015 kl. 10:49]

http://www.jpost.com/Breaking-News/Jewish-diamond-merchant-to-Arab-royalty-passes-away-407717

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 2.7.2015 kl. 10:55]

Þakka þér fyrir hlekkinn, Þorsteinn.