Mjólk er góð

Fornleifur þarf ekki að minna íslenska skyrgáma á að hvíti sveitadreitillinn er bráðhollur fyrir Íslendinga. Undantekningar eru þó á kúamjólkurþoli landsmanna. Ritstjóri Fornleifs er til dæmis svo mikill útgeldingur  að genin í honum þola ekki smáskammt af laktósa og að því leyti er hann eiginlega hálfgerður Kínverji. Hins vegar eru genin í ritstjóranum svo fjölbreytt að hann ku aftur á móti hafa mikinn blendingsþrótt. Það getur hann heldur ekki nýtt sér, enda algjör bindindismaður á alls kyns lóðarí, svo á kynbótahrútspunginn hefur ekki látið reyna nema til þess allra nauðsynlegasta og lögbundna með Drottins blessan.

Þjóðminjasafnið auglýsti sig dálítið eins og kynbótarolla frá SÍS á 10. áratug síðustu aldar, áður en safninu  var lokað vegna viðgerða og framfarar. Guðmundur Magnússon settur þjóðminjavörður var mikill hvatamaður fyrir auglýsingar enda þær tímans tákn á hans starfsárum. Búið var til nýtt merki safnsins, nýtt bréfsefni og starfsmenn fengu stakkavís af vísitkortum og handfylli nælum með nýja merkinu og jafnvel fána ef þeir vildu slíkt pjátur. Ekki þótti mér merki þetta besta hönnun sem ég hafði séð - og svo fór merkið fyrir brjóstið á enn öðrum, sem töldu sig geta lesið upphafsstafina mína VÖV, er merkinu er snúið 90 gráður (sjá hér).

Eitt sinn er ég kom heim á Frón í lok síðustu aldar, voru allir farnir að syngja einhverja málverndarþjóðernissöngva með mjólkurívafi. Börnin þömbuðu síðar mjólk með þjóðlegum upplýsingum um Þjóðminjasafnið. Henni var hellt í bunum út á "seríósið" á morgnanna meðan að börnin dreymdi um að verða fornleifafræðingar eftir lestur á stuttri en fróðlegri málsgrein aftan á fernunni.

Ein fernukynningin var um Stöng í Þjórsárdal og Þjóðveldisbæinn. Þar komu loks réttar upplýsingar um endalok búsetu í dalnum.

Þegar Guðmundur Magnússon hætti sem þjóðminjavörður gleymdist þessi upplýsing, og rugl og kjaftæði er það sem fólk fær að vita um minjar í Þjórsárdal í dag á Þjóðminjasafni í einhverjum tortúrklefa fávisku  - og það þó að aðrir fornleifafræðingar og jarðfræðingar hafi ný fyllilega viðurkennt enduraldursgreiningu mína á eyðingu byggðar í Þjórsárdal - en án þess að vitna í mig. Sjón er sögu ríkari á það fyrirbæri, en sjónin verður að vera góð, því vart sést nokkuð í sýningarbásnum í blóðrauðri skímunni. Bregðið ykkur á safnið (ef það er opið/þegar það opnar) og skoðið Þjórsárdalsklefann vandlega (hafið með ykkur vasaljós).

Þjóðminjasafnið er eins og allir vita mjög nokkuð flókin stofnun með enn flóknari sögu. Ástandið þar batnaði mjög um tíma þegar Guðmundur Magnússon var settur þjóðminjavörður. Svo komu forn öfl í Sjálfstæðisflokknum "sínum fornmanni", Þór Magnússyni, aftur á jötuna. Hann brilleraði í lokin og strandaði skútunni með stíl eins og siður er meðal margra í flokknum á bak við hann. Síðan kom einhver rauðhærð kona með pungapróf í fornleifafræði og gerði safnið að varðveislueiningu á gamlar kreddur, endurtekinn sannleika og jafnvel sögulegan skjannahvítaþvott. Því miður notaði hún mestan tíma sinn í að reka fólk á stofnuninni með eldheitu skapi sínu og til að vinna með hinum þrælkynæsandi stofnanda Miðflokksins í sérverkefnum úti í bæ. Það þótti henni ætti að launa með prófessorstitli úr Háskóla Íslands, sem hún fær ugglaust þegar verðlaunahrútur Miðflokksins kemst til valda. Sú rauðhærða þótti reyndar svo góð í brottrekstri að hún var fengin í að reka fólk frá öðrum stofnunum sem verið var að reyna að kála. Það var vitaskuld ekki mjólkinni að kenna - og nú er hægt að kaupa laktósafrítt líka ef menn eru enn á spenanum.

Mjólk bætir stundum allt, og slekkur bruna. Kannski væri ekki svo vitlaust að klína fræðslu á mjólkurhyrnur að nýju, t.d. um stöðvar fyrir landnám og nýjustu aldursgreininguna á landnámslaginu, þá tuttugustuogfimmtu. Til að halda jafnvægi væri líka hægt að sýna nokkur handrit (þ.ó ekki leyniskjöl menntamálaráðherra um fyrirætlaða handritakröfu á hendur Dönum, því það er harðbannað).

Börnin þurfa að lesa eitthvað bitastætt með seríósinu.

Auglýsingin fræga frá MS, þar sem börnin dást að þjóðmenningu og syngja tandurhreina íslennnnnnzku eins og hrein meyja úr Hörgárdal.

Athugasemdir

[FORNLEIFUR, 24.2.2021 kl. 19:35]

Hvað haldiðið? Mjólkin er ekki einu sinni súr 26 árum síðar

[Helga Kristjánsdóttir, 25.2.2021 kl. 00:02]

Ég drekk bláa mjólk eins og kálfur best með jólaköku eða kleinum. Með einhverjum ráðum verður að troða hollustunni oní stritand ´landann. Að hugsa sér að ég hef aldrei litið inn í þjóðminjasafnið,en gamlar skólasytur hittast þar jafnan og fá sér að borða; - Sú rauðhærða var þá skass,en ég skal segja þér að enginn póilíkus hefur jafn mikla persónutöfra og Sigmundur með skarplega tjáningu í ræðu og riti. Það kemst enginn Íslendingur hjá þvi að skynja heilindi hans.  

[FORNLEIFUR, 25.2.2021 kl. 11:36]

Ja, smekkur manna er mismunandi frú Helga.