Rannsökum nasistana í Sjálfstæðisflokknum!

"Það hefur verið farið með stjórnmálastarfsemi hinna íslenzku þjóðernisinna sem feimnismál og enginn virðist hafa haft áhuga á því að fara nánar ofan í tengsl manna hér á Íslandi við Þýzkaland á þessum árum."

Svo skrifaði Styrmir Gunnarsson á bloggi sínu í dag. Ekki held ég að þetta sé alls endis rétt hjá Styrmi. Þór Whitehead hafur skrifað býsnin öll og líka um íslenska nasista, en mest hefur hann skrifað sína styrjaldasögu út frá íslenskum, breskum og bandarískum heimildum. Jökulssynirnir, þeir Hrafn og Illugi hafi skrifað góða bók um Íslenska nasista (meðlimi Flokks Þjóðernissinna) án þess þó að geta heimilda, og  Ásgeir Guðmundsson hafi velt fyrir sér íslenskum nasistum í grein og bók sinni Berlínarblús, en einnig með takmarkaðri komu í erlend skjalasöfn.

Hver varð að lokum "móðurflokkur" þessara manna? Draumkennd áadýrkun og ást á brjóstvöðvum 1942. Sólkrossinn á skildinum, sem t.d. norskir nasistar notuðu, sómdi sér nýlega á einkaþotu Björgólfs Thors.

Ekki tel ég þó að þessir aðilar og aðrir sem hafa skrifað hér og þar um íslenska nasista hafi ekki misst af svo miklu í Þýskalandi. Þar er ekki um auðugan garð að gresja þegar kemur að upplýsingar um áhuga þýskra nasista og yfirvalda á Íslandi eftir 1933. Margt eyðilagðist kannski í stríðinu og tengsl íslenskra manna við flokk og foringja í Þýskalandi voru líka takmörkuð. Það er ekki eins og rjómi þjóðarinnar hafi verið meðlimir í Flokki þjóðernissinna á Íslandi. Sumir af þessum körlum voru ótíndir tukthúslimir og innbrotsþjófar. Afi Jón Geralds Sullenbergers, Gunnar Jóelsson, var t.d. einn þessara manna og með honum í slarkinu var Haukur Mortens. Þeir félagar reyndu eitt sinn lukkuna með því að gerast laumufarþegar (sjá hér og hér).

Það voru helst menningarlega þenkjandi Þjóðverjar, og margir þeirra nasistar, sem höfðu áhuga á Íslandi. Íslendingum sem tengdust félaginu Germaníu eða sem meiri eða minni nasistar gengu í Nordisches Gesellschaft var boðið til Þýskalands, þættu þeir nógu áhugaverðir. En Þýskaland sem lagði kapp á að byggja upp hernaðaráform sín vörðu takmörkuðu fé í Ísland og settu t.d. lok á fyrirhugaðar rannsóknir á Íslandi á vegum Ahnenerbe-SS sumarið 1939.

Þjóðverjar búsettir á Íslandi voru vitanlega margir hverjir gargandi nasistasvín, en þó ekki í betri samböndum við Das Vaterland en íslensku nasistarnir.

Sem bein tengsl við Þýskaland má nefna ferðir sem ýmsum Íslendingum var boðið í. Gunnar Gunnarsson hitti Hitler. Öðrum sem boðið var var María Markan, Stefán Islandi, Jóns Leifs, Guðmundur Kamban (sjá greinar mínar Kamban er ekki hægt að sýkna og Kamban og Kalkúnninn). Guðmundar frá Miðdal, rektorar HÍ Alexander Jóhannesson rektor og Níels Dungal og fleiri aðdáendur þýskrar menningar. 

Því er haldið fram að þetta fólk hafi ekki verið nasistar, en það hreifs með að mikilli áfergju. Matthías Þórðarson þjóðminjavörður og þingmaður fékk sent mikið magn af alls kyns áróðursefni frá Berlín. Því var vísvitandi eytt af Þór Magnússyni hér um árið þegar tekið var til í skjalasafni Matthíasar (sjá grein mína Þegar Matthíasi var hent á haugana). Mér tókst að bjarga örlitlu broti af nasistableðlunum sem Matthías fékk. Það verður að leita á öskuhaugunum til að finna restina.

Hvað varðar tengsl flokksbundinna íslenskra nasista við móðurflokkinn er ljóst, að hinn kynlegi kvistur Eiður Kvaran fékk einhvern stuðning frá móðurapparatinu í Þýskalandi fyrir "vísindastörf" sín (sjá niðurstöður rannsókna minna á sögu hans og félaga hans í greininni Heil Hitler og Hari Krishna). Einstaka nasisti var einnig betur gefinn en meirihlutinn í flokknum. Nasistinn Davíð Ólafsson er sagður hafa stundað nám í hagfræði í Þýskalandi, en því lauk hann aldrei, þótt því sé haldið fram af vefsíðu hins háa Alþingis (sjá grein mína Próf seðlabankastjóra, alþingismanns og nasista).

Davíð kyssir bokkur með félögum úr áður en hann hélt til Þýskalands til "náms".

Hann hafði þó aldrei fyrir því að segja okkur um samskipti sín við nasista í Þýskalandi. Þeir gáfu honum ekki einu sinni titil á pappír fyrir heimsóknina.

"Foringinn" og Þýskaland

Gísli Sigurbjörnsson í Ási (einnig kenndur við Grund), einn af foringjum íslenskra nasista, skrifaði örugglega einhver bréf til kollega sinna í fyrirheitna landinu, en hvar þau eru niður komin er engin leið að vita. Sjálfur brenndi hann bréfasafn sitt frá þessu tíma líkt og flestir flokksbræður hans og stuðningsmenn. Þýska utanríkisþjónustan hefur ekkert um hann og heldur ekki Bundesarchiv. Ég hef heldur ekkert fundið sem vísað gæti til skrifa Knúts Arngrímssonar við yfirvöld í Þýskalandi. Ég hef leitað.

Árið 1938 útvegaði Gísli í gegnum sambönd sín við Þýskaland, þjálfara fyrir Knattspyrnulið Víkings.

En er ekki fremur hlægilegt að fyrrverandi ritstjóri blaðs sem birti minningargreinar um Gísla í Ási sé að biðja um rannsókn á tengslum hans við Þriðja ríkið, þegar ekkert kom fram um nasisma Gísla í minningargreinum um hann í Mogganum árið 1994. Afneitunin var algjör. Hvað veldur áhuganum nú? Er Styrmir að reyna að skaffa ríkisstyrk handa einhverjum ættingja til að stunda "rannsóknir" við HÍ?

Guðbrandur "Bralli" Jónsson

Menn eins prófessor Guðbrandur Jónsson, sem ekki voru flokksbundnir, en heilluðust af Hitler, voru líklegar beintengdari við Þýskaland en pörupiltarnir og slagsbræðurnir í Þjóðernissinnaflokk Íslands sem síðar urðu margir hverjir góðir Sjálfstæðismenn. "Bralli", sem af einhverjum furðulegum ástæðum taldi sig vera krata, var einn þeirra sem dreymdi um að gera þýskan prins og nasista að konungi Íslands.

Var Guðbrandur óspart notaður til Þýskalandstengsla, t.d. þegar vinur hans Hermann Jónasson vildi varpa gyðingum úr landi. Þá þýddi Guðbrandur bréf yfir á þýsku, þar sem dönskum lögregluyfirvöldum var sagt hvað þau ættu að gera við gyðingana ef Danir vildu ekki sjá þá (Sjá bók mína Medaljens Bagside (2005) sem má fá að láni á íslenskum bókasöfnum sunnan og norðan heiða). Guðbrandur hafði fyrr á öldinni starfað fyrir utanríkisþjónustu Þjóðverja. Stærra idjód hefur víst aldrei fengið prófessorsnafnbót á Íslandi fyrir ekkert annað en að vera sonur föður síns. Stórmenntaður gyðingur, Ottó Weg (Ottó Arnaldur Magnússon) fékk hins vegar aldrei vinnu við neina menntastofnun á Íslandi (Sjá grein mín Gyðingar í hverju húsi).

Í skjalsöfnum Danska utanríkisráðuneytisins má sjá hvernig Danir fylgdust grannt með Íslendingum, sem utanríkisþjónustunni þótti hafa of náin sambönd við nasista. Það hef ég skrifað um á bloggum mínum. En í skjalsöfnum í Kaupmannahöfn eru ekki heimildir finna um íslenska flokksbundna nasista nema Gísla í Ási (Grund).

Styrmir telur Ísland nafla alheimsins líkt og margur landinn

Mig grunar að Styrmir Gunnarsson falli í vangaveltum sínum í þann hyl sem margir Íslendingar eiga það til að drukkna í í heimalningshugsunarhætti sínum. Þeir halda að Íslandi hafi veið eins konar nafli alheimsins sem allir höfðu og hafa áhuga á.

Vissulega höfðu Þjóðverjar og sjálfur Hitler áhuga á Íslandi, hernaðarlega séð, en ekki fyrr en mjög seint (sjá hér). Í dönskum skjalasöfnum hef ég fundið upplýsingar um að enginn áhugi hafi verið hjá Þjóðverjum þegar ruglaður Íslendingur í Kaupmannahöfn bauð Þjóðverjum bóxítnámur og hernaðaraðstöðu á Íslandi (sjá hér), en Þjóðverjar töldu manninn snarruglaðan. Danir ákváðu að ákæra Íslendinginn ekki þó hann hefði oft gengið á fund þýsks njósnara sem þeir dæmdu til fangelsisvistar, manns sem ég hef sýnt fram á að hafi viðurkennt það árið 1945 að hafa myrt Karl Liebknecht árið 1919 (sjá neðarlega í þessari grein)

Guðmundur Kamban, sem naut góðs af nasistaapparatinu, þó hann væri ekki skráður í flokkinn svo vitað sé. Hann elskuðu Þjóðverjar vegna þess að hann var menningarfrömuður sem Þjóðverjar elskuðu að sýna sem vini nasismans. Kamban gerðist líka aðalsérfræðingur Flokksins í miðaldakalkúnum (sjá sjá greinar mínar Kamban er ekki hægt að sýkna og Kamban og Kalkúnninn). Reis þar líklegast hæst virðuleiki Íslendinga í Þriðja ríkinu, fyrir utan ferð Gunnars Gunnarsson til Þýskalands og Hitlers árið 1940.

Þessa mynd og aðrar af Gunnari í ferð sinni fyrir nasistaflokkinn í Þýskalandi vill Gunnarstofa á Skriðuklaustri ekki sýna gestum sínum, og heldur ekki FB síðan Gamlar Ljósmyndir, sem stjórnað er af gömlum harðlínustalínista og mönnum sem komnir eru af karlinum sem seldi Gunnari Skriðu. Allir afneita því að Gunnar hafi verið nasisti. Það er sjúkleg afneitun.

Nasistar eru að kjarna til mjög hlægilegt lið. Ekki ósvipað ISIS og baklandi þeirra morðingja í dag. En hlægilegt fólk getur vissulega líka verið hættulegt, eins og mörg dæma sanna.

En þegar stór hluti Flokks Þjóðernissinna var ósendibréfsfær hópur götustráka með drykkjuvandamál, og einstakra sona velmegandi Dana á Íslandi og íslenskra kvenna þeirra, er líklegast ekki um auðugan garð að gresja fyrir þá sögu sem Styrmir vill sjá og hvetur Illuga Gunnarsson til að veita fé í.

Eins og Illugi sé ekki búinn að gera í nóg í buxurnar með dauðanum í moskunni Feneyjum. Margt gott hefur þegar verið skrifað um íslenska nasista af leikum sem lærðum, og heyri undan mér að á Íslandi sé blaðamaður að skrifa ekki meira né minna en 800 síðna verk um stríðárin. Kannski verður það betra en það sem sagnfræðingar hafa boðið upp á. Hann leitar samt grimmt í smiðju sérfræðinga og heimtar að fá efni hjá þeim lærðu sér að kostnaðarlausu. Ég hef látið hann hafa efni, en sé eftir því, því ugglaust þakkar hann ekki fyrir stafkrók af þeim upplýsingum eða þær myndir sem ég hef látið honum í té.

Nasistar og Sjálfstæðisflokkurinn

En Styrmir gerir á bloggi sínu einfaldlega of mikið úr þessum drulludelum sem þrömmuðu um götur Reykjavíkur á 4. áratugnum, en urðu síðar góðir þegnar í Sjálfstæðisflokkunum.

Nær væri fyrir Sjálfstæðisflokkinn, ef prófessor Hannes Hólmsteinn Gissurarson gerir það ekki af sjálfsdáðum, að flokkurinn veitti eigið fé í að skoða sögu áhrifa nasistanna í Sjálfstæðisflokknum og gera upp við þá fortíð sína, þegar gyðingahatarar, ofstopamenn og jafnvel svikahrappar gengu í flokkinn; Að það verði með rannsóknum skýrt hvernig "fyrrverandi" nasistar gátu orðið að flugmálastjórum, bankastjórum og lögregluyfirvaldi.

Ég man svo heldur ekki betur en að nasistar sjálfir hafi haldið því fram að Gísli Sigurbjörnsson hafi stofnað nasistaflokkinn í bróðurlegu samstarfi við Miðstjórn Sjálfstæðisflokksins (sjá hér). Ætli til séu heimildir um það í Valhöll? Eða ríkir þar líka afneitunin ein líkt og hjá mörgum íslenskum kommum?

Hvalbein í og á húsum

    Alls staðar í heiminum, þar sem menning tengdist áður fyrr hvölum, hvalreka eða hvalveiðum, hafa menn nýtt afurðir hvalsins til hins ýtrasta. Þar með talið til húsbygginga.

Íslendingar, norrænir menn á Grænlandi, Inúítar, Indíánar, Hollendingar, Bretar, Þjóðverjar (aðallega í Brimum), Maóríar, Japanir ásamt öðrum þjóðum hafa allir nýtt hvalakjálka, rifbein, hryggjaliði og önnur bein í byggingar, sem sperrur, rafta og jafnvel sem stoðir. Hryggjarliðir hafa orðið að stólum og hnöllum og þannig mæti lengi telja.

Þegar á 17. öld veiddu Hollendingar manna mest hval. Það þekktist í Hollandi að hvalbein væru notuð í girðingar eða hlið, líkt og síðar á Holtsetalandi (Holstein). Hvalbein, nánar tiltekið kjálkar, voru mikið notuð í hlið og gerði í Brimum (Bremen).

Olaus Magnus sýnir á ristum í verki sínu Historia de gentibus septentrionalibus frá 1555 hús byggð úr hvalbeinum.

I Whitby Norður-Jórvíkurskíri á Englandi var þessi hlaða eða skemma rifin á 4. áratug síðustu aldar. Kjálkabein úr stórum skíðishvölum hafa verið nýtt sem sperrur í braggann. Ekki er húsið mikið frábrugðið kjálkahúsinu í verki Olaus Magnusar (Sjá frekar hér).

Sá siður Hollendinga að hengja neðri kjálka úr stórhvelum, sér í lagi skíðishvölum, utan á hús er vel þekktur, og við þekkjum þessa notkun hvalbein einna best vegna hins mikla myndlistaarfs þeirra frá 17. og 18. öld.

Utan á gamla ráðhúsinu í Amsterdam, sem brann til kaldra kola árið 1651, héngu mikil kjálkabörð í járnkeðju. Málarinn Pieter Janszoon Saenredam málaði olíumálverk af húsinu árið 1657 eftir minni eða eldra verki) (stækkið myndina efst til að sjá smáatriðin eða farið hingað til að láta heillast).

Riddarasalurinn (Ridderzaal) í Haag í Hollandi var miðaldabygging sem byggður var á miðöldum. Í dag er hann hluti af svokölluðum Binnenhof (Innri Garði), þar sem hollenska þinghúsið er er í dag. Um miðja 17. öld máluðu tveir listamenn bygginguna og tvö kjálkabein úr skíðishval sem hengd voru á bygginguna árið 1619. Seinni tíma listfræðingar hafa kallað þetta bein búrhvals, sem er tannhvalur, en greinilegt er að þarna hanga kjálkabörð skíðishvals. Aftaka fór fram við húsið árið 1619 og mynd stungin í kopar af þeim viðburði. Þar sjást hvalbeinin ekki, þannig að þau hljóta að hafa verið hengd á bygginguna síðar en 1619.

 

Í ráðhússal í Haarlem í Hollandi hanga þessir veglegu hvalskjálkar. Þau voru flutt til Hollands frá eyjunni Waiigat (Vindrassgati), sem Jan Huyghen frá Linschoten tók með sér til Hollands úr merkri ferð sem hann fór með Willem Barentsz til Novu Zemblu árið 1595. Í miklu yngri ráðhúsum í Norður-Þýskalandi héngu einnig hvalbein og voru t.d. notuð sem ljósakrónur (sjá hér).

Víða í Hollandi hefur það lengi tíðkast að menn settu fallega úthöggna steina á gafl húsa sinna. Gaflsteinar þessir báru gjarna nafn eiganda eða einhverja mynd sem lýsti eigandanum eða starfi hans. Á pakkhúsi frá 18. öld í Amsterdam, sem því miður var rifið árið 1973, hékk þessi steinn : með áletruninni : HET WALVIS BEEN IS NU STEEN. Síðar var steininum komið fyrir á öðru húsi. Kannski hafa hvalaafurðir einhverju sinni verið geymdar í pakkhúsinu á Haarlemmer Houttuinen númer 195-99 (sjá myndina hér fyrir neðan). Gatan fékk nafn sitt af tréverslunum og viðargeymslum Amsterdamborgar sem voru staðsettar þarna frá því á 17. öld, þegar svæðið lá í útjaðri borgarinnar. þar sem minnst eldhætta var af byggingaefninu sem þar var geymt.

Hvalbeinin sem héngu á húsum í Hollandi hafa að öllum líkindum átt að sýna fólki stærð sköpunarverka Guðs. Þau sýndu einnig mátt og megin verslunar og umsvifa Hollendinga á gullöld lýðveldis þeirra á 17. öld, þegar hvalaafurðir voru sóttar til fjarlægra slóða. Beinin voru líklegast til vitnis um þá mikilvægu verslun sem Hollendingar stunduðu og þann iðnað sem tengdist henni. En alltaf var trúarlegur grunnur. Alli könnuðust við söguna af Jónasi í hvalnum. Í beinunum sáu menn einnig sönnun þess að hvalir gætu hæglega gleypt menn.

Jónas stígur út úr hval í þorsklíki. Málverk frá 1595 eftir Jan Breughel eldri. Málverkið hangir í Gamla Pinachotekinu í München.

Annars staðar gerðist það að hvalbein voru hengd upp vegna þess að hvalreki varð. Það gerðist t.d við Litla Belti í Danmörku, þegar stórhveli rak þar á land þann 30. apríl árið 1603. Hvalbein, kjálki og voru hengd upp í kirkjunni í Middelfart og eru þar enn.

 

Í borginni Verona á Ítalíu hangir rifbein úr litlum hval yfir borgarhliðinu.

Menningarferð til Lundar

Í dag fór ég einn í drossíuferð til Lundar í Svíþjóð á bláa Skódanum okkar. Ég skildi fjölskylduna hreinlega eftir heima. Tilgangurinn með ferðinni var menningarleg vorgleði. Ætlun mín var að kaupa nýja bók um sænska viðskiptajöfra í Póllandi í síðari heimsstyrjöld, sem ég fann svo ekki. Ég ætlaði líka að skoða safn, sem ég og gerði.

Ég fékk hins vega dálítið viðbótarupplevelsi fyrir utan kaffi og sushi. Á Tegnérstorgi var húllumhæ, og sá ég fljótt á fánunum að þarna var einhvers konar gay-pride hátíð. Þarna voru allskyns samtök með sölu, meira að segja hýrir sósíaldemókratar og Animal-rights hópar, sem kannski vill hleypa hýrum svínum út úr stíunum. Ekki þorði ég þó að vera svo írónískur við þetta unga fólk og spyrja hvort dýr gætu verið gay eða kratar svín?

Þarna í miðjum hópi litskrúðugra pilta og lesbía sem voru verr klæddar en ég, var ég örugglega svona svaka heteró eða bara púkó, eins og einn gamall nágranni minn á Íslandi, hann Andri, kallaði mig þegar á 8. aldursári, að einhverju var kastað í fótlegginn á mér. "Áái, helvítis". Þetta var sárt.

Bláa typpið og svarti rasstappinn

Ég leit niður og uppgötva mér til mikillar undrunar að bláu gervityppi hefur verið hent í löppina á mér. Mér steinbrá, en uppgötvaði að ungar og glaðlegar lesbíur voru að æfa typpaskotfimi.

Ég tók typpið upp. "Það var minna en mitt" upplýsti ég algjörlega húmorslausar lesbíurnar, en ein sem mig grunar að hafi bara verið bí, upplýsti mig þá á skánsku, eitthvað í þá veru að stærðin, storleken, skipti ekki máli. Ég jánkaði því föðurlega. Enda minn ekki mikið stærri en sá blái. Mér var þá boðið í typpakast, en var svo square að ég afþakkaði það vingjarnlega - Maður veit ekki hvar þessi limir hafa verið.

Ég spurðu einnig konurnar, hvað þetta svarta væri á miðjum vellinum (sjá efst). Þær litu á mig eins og ég væri frá annarri pláhnetu og sögðu "det heter arsplög"   - "Jåvist", sagði ég bara og fór.

Nú er það ekki að skilja, að ég sé eins og Gylfi Ægisson, þegar ég sé samkynhneigða. Gagnstætt Gylfa er ég svo heppinn að þeir eru fyrir löngu hættir að gefa mér undir fótinn, svo ég þarf ekki að binda hnút á þarminn eins og sumir karlar gera í nærveru homma.

Þó var þarna myndalegasti klæðaskiptingur í kúrekstígvélum með afar ljóta hárkollu. Ekki ósvipaður JR í Dallas, en rauðhærður. Ekki var laust við að hann sendi mér hýrt augnaráð, enda ég ekki ólíkur Roy Rogers, þegar hann var upp á sitt besta.

Vinir Palestínu

Jæja, ég yfirgaf þennan skemmtilega minnihluta, öll typpin og rasstappann, og hélt niður á Stortorget í leit minni að góðri bókabúð. Þar var nýlokið annarri uppákomu hinseginfólks.

En aðrir minnihlutar biðu eftir að komast að. Stór barnahljómsveit sagaði fiðlur, en þar nærri stóð brátt þessi föngulegi 5 manna hópur stuðningsmanna Palestínu. Dálítið steinrunnið lið að mínu mati. Þetta var eins og að vera á Sergelstorgi í Stokkhólmi. Minnihlutahópar í biðröðum. En allt samt mjög sænskt, sett og alvarlegt og tímasetningar pössuðu. Eins og biðröð við salerni.

Hélt ég síðan upp á Clemenstorget og keypti gamla prentmynd af Skagen á 15 krónur af skrankonu frá austur-Evrópu. Skömmu síðar sá ég bókaútgefandann (minn) Søren Møller Christensen á Vandkunsten ásamt konu sinni koma akandi fyrir horn í svarta Volvoinum sínum í leit að ódýru bílastæði. Hann hefur líklega leitað í allan dag og er enn að, því í Lundi kostar greinilega að leggja, nær hvar sem er í bænum. Hann sá mig ekki, en fær brátt skeyti og sms frá Säpo um að hann hafi sést við menningarnjósnir í Lundi í dag, samkvæmt áreiðanlegum upplýsingum frá Mossad.

Þannig leið þá þessi dagur. Bíð ég nú eftir því að háma í mig ljúffengan danskan og hýran hanakjúkling, sem aldrei var hleypt út, en var líklega glaður þangað til hann kom undir fallöxina og sagði gaggagaggagóóó... eftir að hafa heyrt bæn á arabísku. Það verður að taka tillit til allra minnihluta. Gleymum því ekki!

Á Kulturen sá ég kraftaverk. Ísraelski fáninn í Lundi.

Toppstykkið fundið

Fyrir tveimur árum skrifaði ég um brot af litlum styttum sem sýna mittismjóar yngismeyjar, sem oft finnast í jörðu í Hollandi, og sem nær alltaf finnast brotnar og án þess að efri hlutinn finnist. Stytturnar hafa greinilega oftast brotnað um mittið, sem var heldur til mjótt.

Fyrir tæpu ári síðan sendi vinur minn í Amsterdam, Sebastiaan Ostkamp, mér mynd af toppstykki af einni mittismjórri. Hún fannst illa farin í bænum Enkhuizen. En forverðir gátu sett hana saman.

Það er ekki laust við að hún minni eilítið á ákveðna skeggjaða söngkonu með þennan drulluhýjung í andlitinu, og á það vel við að sýna hana á þessum degi, þegar Ísland gaular í Evrópukakófóníunni í Vín í kvöld.

Thank you very much, Sebastiaan Ostkamp.

11. Getraun Fornleifs

Nú þegar Fornleifur er hvort sem er kominn í listastuð með greinar um tvíæringja í Feneyjum og mynd eftir Þorvald Skúlason sem er til sölu í Kaupmannahöfn (sjá síðustu greinar), er við hæfi að láta listhneigða fornfræðinga landsins rembast örlítið.

Þess vegna er 11. getraun Fornleifs listagetraun, og líklega er hún allt of létt. Myndin er um 75 x 60 sm að stærð

Hver málaði myndina?

Hvenær?

Hvaða stað sýnir hún?

Hvar hangir myndin?

Hvað borgaði sá sem keypti hana síðast?

Falleg mynd eftir Þorvald Skúlason til sölu í Kaupmannahöfn

Fornleifur hefur fengið leyfi listaverkasala og vinar síns í Kaupmannahöfn að birta mynd af einstaklega fallegu málverki með einstaklega fallegri litasamsetningu. Verkið er frá yngri árum Þorvaldar Skúlasonar.

Málverkið er nú til sölu í Kunsthandel Nina J, í Gothersgade 107.  Myndin er úr safni hjónanna og listamannanna Maríu H. Ólafsdóttur, sem var íslensk, og Alfreds I. Jensens.

Málverkið er líklega málað í Osló eða Kaupmannahöfn. Ég hallast sjálfur að Vesterbro í Kaupmannahöfn. Ég tel að það sé málað á sömu árum og þetta verk sem var til sölu hér um árið í Gallerí Fold í Reykjavík:

Ef menn vilja eignast gott verk, er um að gera að flýta sér. Hér eru upplýsingar um Kunsthandel Nina J, þar sem myndin er til sölu. Verðið kemur mjög á óvart. Eins og Danir segja; Først kommer, først får. 

Meistari Þorvaldur

Netlusaga

Mikill áhugamaður um fræ, frjókorn, ofnæmi og alls kyns undarleg grös sendi mér upplýsingu um skemmtilega sögu af Dr. Ágústi H. Bjarnasyni grasafræðingi. Ágúst er mikill áhugamaður um netlur og leitaði fyrir fáeinum árum til Þjóðminjasafns og skráði símtal sitt eins og lærðum mönnum einum er lagið:

"Símtal við Þjóðminjasafn:

Fyrir nokkrum árum var eg að kynna mér brenninetlu (Urtica dioica L.), útbreiðslu hennar, notkun og náttúru. (Því miður hef eg ekki lokið enn við það verk; en það er önnur saga.) Meðal annars vissi eg um dúka og klæði, sem voru ofin úr netlu-þráðum, eins og algengt var annars staðar í Evrópu og er reyndar farið að tíðka víða að nýju.

Mér datt þá í hug að hringja í Þjóðminjasafnið og spyrja, hvort netludúkar hefðu fundizt við uppgröft á Íslandi. Kvenmaður svaraði, og eg bar upp erindið. „Andartak,“ anzaði hún. Þá heyrði eg hana kalla: „Margrét, hafa fundizt netludúkar við uppgröft?“ – „Hver er að spyrja um það,“ heyrði eg úr fjarska. „Það er einhver kall,“ svaraði símadaman. Síðan hljómaði hátt eftir örstutta bið: „Segðu nei.“

Konan sneri sér síðan aftur að símtólinu og sagði við mig mjög háttprúð í tali: „Nei, því miður, þeir hafa aldrei fundizt, því miður.“ – Og þar með þakkaði eg fyrir og kvaddi."

Já, Ég hef í mörg ár reynt að segja Þjóðminjasafninu að símarnir þar séu mjög næmir. Það er bókstaflega hægt að hlera það sem fólk segir.

Nú tel ég víst að "Magga" sú sem heyrðist í hafi strax litið niður í Sarp sinn, enn svo heitir skráningarkerfi safna á Íslandi - og fullvissað sig um að netludúkar væru þar ekki nefndir. En ég myndi nú ekki treysta þeirri skrá, meðan að gler er skráð sem postulín á Þjóðminjasafninu. Vona ég þó að fornleifafræðingar á Íslandi finni brátt netludúka handa Ágústi.

Reyndar hafa fundist netlufræ við rannsóknir á Bergþórshvoli, en hvar þau eru niður komin nú veit ég ekki. Ég reyndi eitt sinn á 9. áratug síðustu aldar að hafa upp á þeim en fann ekkert á Þjóðminjasafni. Þar er hins vegar varðveittar leifar af skyri frá Bergþórshvoli. Hér er góð framsóknargrein um netlur. Sigmundur Davíð er örugglega mikill áhugamaður um netluplástra.

Brenninetlur er hægt að verka eins og lín (hör) og ég hef séð netlubuxur. Í Hollandi og á Englandi hef ég fengið netluost og oft sötrað brenninetlusúpu með káli hér í Danmörku. Ég á þó ekki netludúk, en er annars mikið fyrir brenninetlur, og vona svo að Íslendingar fari ekki að kasta því leiða sulli roundup, eða öðru eiturkyns á þær, eins og þeir kasta á allt lífrænt sem stingur og særir hina rósbleiku, silkimjúku ofnæmishúð Íslendinga. Slíka húð verður að herða með netlum, mýbiti og húðstrýkingum, því ekki á að nota húðina í leðursófasett, er það nokkuð?

Lygar í Feneyjum í boði Menntamálaráðuneytis?

Hér hefur áður verið skrifað um trúarlegt framlag Íslands til heimslistarinnar á Tvíæringnum í Feneyjum. Moskan er óneitanlega óvenjulegt og grátbroslegt framlag frá landi, þar sem trúleysi er nær orðið að "ríkistrúarbrögðum" unga fólskins og hluta sjálfskipaðrar menningarelítu.

Nú er því haldið til streitu, að eingöngu sé um listsköpun að ræða. En því meira sem ég les um "sýninguna" í Feneyjum, og sé frá henni, því minna finn ég fyrir listinni - nema þá listinni að skrumskæla og ljúga.

Nú síðast varpar Mennta- og Menningarráðuneytið inn "sprengju". En hún er algjörlega óvirk sprengjan sú. Ólæs embættiskona sem starfar fyrir ráðuneytið, Björg Stefánsdóttir (mynd), birtir tvær klausur á ítölsku, sem hún segir að hún muni núa um nasir gangrýnenda sýningarinnar í Feneyjum fyrir 20. maí næstkomandi. Þessi ítalska klausa hefur þó aðeins verið birt óþýdd á vef Mennta- og Menningarráðuneytisins (sjá hér). Björg Stefánsdóttir forstöðumaður Kynningarmiðstöðvar Íslenskrar Myndlistar (KÍM) ber ábyrgð á þessari "ítölskukennslu" ráðuneytisins, en hefur greinilega ekki næga þekkingu í ítölsku til að skilja það sem hún birtir óþýtt á vef Mennta-og Menningarráðuneytisins.

Ég las skjalið sem Björg Stefánsdóttir hefur tínt til í umræðunni um íslömsku Feneyjarkirkjuna. Þó ég sé kannski ekki mikill ítölskumaður, aðeins með með ítölsku 10 og 20 upp á vasann, en allmikla latínu úr þeim óheilaga skóla MH, þá er
mér ljóst, eins og öllum sem kynnt sér hafa málið, að kirkjan hefur verið afhelguð. Hefur hún m.a. verið notuð sem júdóklúbbur hef ég lesið mér til. En í skjali kirkjuyfirvalda  frá 1973 kemur þó greinilega fram, að kirkjuna megi ekki nota til tilbeiðslu, Það ákvað patríarki Feneyja, Albino Luciani, sem síðar var nefndur Jóhannes Páll páfi inn fyrsti. Í texta þeim frá 1973 sem Menntamálráðuneytið birtir óþýddan stendur:

Kirkjuhérað Langbarðalands og Feneyja [í umsjá] þjóna Maríu [La Provincia Lombardo- Veneta dei Servi di Maria], sem ekki er fært að halda uppi helgihaldi í kirkju Heilagrar Maríu Miskunnarinnar [Sancta Maria della Misericordia], ákvað að selja hana með milligöngu yfirmanns kirkjudeildarinnar [biskups /Padre Provincial], og upplýsir að tekjurnar munu verða notaðar til að "fást við skuldir þær sem íþyngja stjórnsýslu kirkjudeildarinnar". Patríarki Feneyja, Albino Lucani [hann hét reyndar Luciani og síðar varð hann Jóhannes Páll I, páfi], ákvað að kirkja yrði lokuð fyrir tilbeiðslu og þjónaði framvegis til veraldlegra nota.

Upphaflegur texti:

La Provincia Lombardo -Veneta dei Servi di Maria, non potendo conservare al culto in Venezia la chiesa di Santa Maria della Misericordia, decise di alienarla a mezzo del suo Padre Provinciale, dichiarando che il ricavato sarebbe servito “a far fronte ai debiti che gravano l'amministrazione provinciale”. Il Patriarca di Venezia Albino Lucani [sic], decretò che la chiesa sarebbe stata chiusa al culto per essere destinata ad usi profa

Jóhannes Páll 1. páfi í Róm bauð, er hann var patríarki í Feneyjum, að ekki mætti nota Sancta Maria della Misericordia til tilbeiðslu eftir að hún var afhelguð. Íslenskir uppivöðsluseggir og íslenskt ráðuneyti hafa nú brotið þá tilskipun. Í byggingunni er nú beðið djúpt til Allah (sjá efst).

Moskan í Sancta Maria della Misericordia i Feneyjum er þessa stundina ekki í veraldlegri notkun. Það er verið að kenna trúarbrögð og biðja í moskulíkinu á sýningunni (sjá mynd efst). Það fara fram trúarlegar athafnir og trúboð er stundað.

En samkvæmt skjalinu frá árinu 1973, sem Menntamálaráðuneytið dregur fram, stendur svart á hvítu, að ekki megi nota kirkjuna til tilbeiðslu. Sú regla hefur verið brotin. Moskan í kirkjunni er aðför að ákvörðun patríarkans í Feneyjum, sem síðar varð páfinn í Róm. 

Björg Stefánsdóttir yfirmaður KÍM hefur sýnt að hún er ekki starfi sínu vaxin og Mennta- Menningarmálaráðuneytið verður að biðjast afsökunar á því að starfsmenn ráðneytisins séu ekki færir um að skilja tungumálið í því landið þar sem fara fram dýrustu myndlistasýningarnar sem litla, fátæka Ísland tekur þátt í.

Heimasíðu listaverksins breytt

Skömmu eftir að ég skrifaði fyrri grein mína um málið (sjá hér) breyttist yfirlýsing sýningarinnar og sagt var frá Fondaco dei Turchi, sem ég hafði greindi frá í grein minni. En greinilega kunna ekki allir að lesa sér til gagns.

Á Heimsíðunni www.mosque.is kom einnig skömmu síðar "frétt" um Fondaco dei Turchi. Þar fer einnig fram ógeðfelld sögufölsun. Það er látið vaka í veðri að múslímar hafi ávallt verið sýnd lítilsvirðing í Feneyjum, líkt og gyðingum fyrr á tímum og að vera múslíma í Feneyjum hefði verið undir sömu reglur sett og reglur fyrir gyðinga í gettóum. Hér verður gagnrýninn lesandi að gera sér grein fyrir því að Feneyjarmenn og furstar annarra kristinna borgríkja við Miðjarðarhaf, elduðu grátt silfur við Ottómana og aðra múslíma. Það er ekki hægt að líkja kjörum gyðinga í gegnum aldirnar í Feneyjum við veru múslíma í þeirri borg. Það sýnir fáfræði, fordóma og fölsun staðreynda.

Múslímar voru gestir i Feneyjum fyrr á öldum, eftir að þeir höfðu í aldaraðir barist gegn Feneyingum, en gyðingar bjuggu á Ítalíu, áður en Íslam varð til - allt frá tímum Rómverja. Þetta er líkt og þegar því er haldið fram að Ottómanar og önnur múslímaveldi við Miðjarðarhaf hafi verndað gyðinga sem flýðu frá Spáni og Portúgal. Jú, gott og vel, en það gerðist aðeins gegn stórfelldu gjaldi og sér skattlagningu á gyðinga. Í heimi múslima voru og eru allir aðrir en múslímar, 2. flokks borgarar. Nú á dögum eru gyðingar í sérflokki hjá múslímum, enn hataðir og nær gjörvallur heimur múslíma býr við hatrammt gyðingahatur, þó svo að gyðingar búi ekki í nema örfáum löndum múslíma. Hatrið er mikið og sjúkt.

Meðan múslímar leyfa ekki kristnum að koma inn í t.d. Mekka eða Medína, og þeir kasta steinum eftir gyðingum í Jerúsalem og Hebron, er enginn sem tekur viðleitni þá sem hugsanlega er í "verki" "Svíslendingsins" í Feneyjum alvarlega.

Moska í kirkju er kannski list á góðum degi, en hún er líka móðgun við alla þá sem ekki mega ganga í Medínu vegna þess að þeir eru óhreinir, kristnir, gyðingar, hindúar eða búddistar.

Moska í kirkju er svívirðing við þá sem lenda í því að íslamistar brenna kirkjur þeirra og nauðga konum og dætrum þeirra. Moska í kirkju í Feneyjum er sömuleiðis móðgun við þá gyðinga sem ekki mega heimsækja heilögustu staði sína, nema að verða fyrir steinkasti og líkamsárásum af hendi múslíma. Hún er sömuleiðis vanvirðing við öll þau trúarbrögð og þá menningu sem öfgamúslímar nútímans eyða nú öllum ummerkjum um í nafni trúar sem þarf aðeins eins við: Ekki listsýningar á vegum lýðræðisríkis úr Ballarhafi, heldur verulegrar siðbótar og hugarfarsbreytingar.

Til að bæta brenni á eldinn, þá hefur íslenski múslíminn Ólafur Stefán Halldórsson  verið gerður að "sýningargrip" í kirkjunni fyrrverandi í Feneyjum. Ólafur, sem sést hér með "þjóðlistarverkinu" Sverri Íbrahím í íslömsku kirkjunni í Feneyjum, hefur vísvitandi flutt lygasögur af meðferð Múhameðs spámanns á gyðingum (sjá hér). Hann hefur með einfeldni sinni móðgað fólk af öðrum trúarbrögðum.

I Danmark er FOLKEDRAB et besværligt ord

   Den 12. maj 2013, kun få dage efter at Danmark fejrede 70-året for befrielsen i 1945, nægtede et flertal af partier i Folketinget at tage stilling til og fordømme folkemordet på armenierne i 1915-1918.

Enhedslisten har stillet et meget naturligt forslag: ”I anledning af 100 året for det armenske folkedrab opfordrer Folketinget Tyrkiet til at sikre respekt for landets etniske, religiøse og nationale mindretal."

Men nej, opbakningen udeblev i debatten, bortset fra en klar støtte fra Liberal Alliance. Nogle af de politikere som var tilstede i Folketingsalen, værgede sig derimod under debatten d. 12. maj 2015 ved at bruge ordet folkedrab. Andre mener ikke at et parlament er et "passende sted" at komme med erklæringer om "vanskelige fænomener" som folkedrab.

Store dele af det politiske Danmark stikker hovedet i sandet som en forvirret struds, når diskussionen går på folkemord. Det ser ud til at den danske kræmmermentalitet endnu en gang vejer tungest. Man vil ikke følge en række nordiske landes eksempel og kritisere Tyrkiet for benægtelse af det armenske folkedrab. Til trods for at Paven i Rom samt en række EU-stater har fordømt folkemordet på armenierne, står Danmark stejlt og forsvarer igen sin egen lille samarbejdspolitik - i dette tilfælde med tyrkerne.

Danske lig i lasten

Mens det armenske folkedrab og andre folkedrab forvolder Danmark en hovedpine, har det officielle Danmark i årtier i sine ambassader udleveret skrøner og hvidvaskninger af nyere dansk historie. Danmark, danske politikere og dansk diplomati høster anerkendelse for redningen af jøderne i Danmark til Sverige. Den Danmarkshistorie som det officielle, politiske Danmark støtter og udleverer til godtroende udlændinge er dog langt fra at være sand. Den er kun et alternativ til andre opfattelser og nyere forskning som har vist helt nye sandheder. Det officielle Danmark vil derimod ikke udbrede oplysninger om, hvorledes danske samarbejdspolitikere var med til at udvise jødiske flygtninge fra Danmark i perioden 1940 til 1943. Den danske ambassade i Washington har bl.a. afslået at formidle denne artikel.

Det var ikke samarbejdspolitikken og danske politikere som reddede jøder i Danmark til Sverige i 1943. Tværtimod, så var kollaborationen med til at statsløse jøder blev udvist fra Danmark i årene 1940-43. Udvisningerne skete med opbakning fra politikere i Socialdemokratiet, det Radikale Venstre og flere partier. Drevet af kræmmermentalitet og handelsinteresserne bistod disse partier de danske justits- og politimyndigheder der tilbød jøder og andre til udvisning fra Danmark. Endda Martin Lidegaards ministerkollegaer, under besættelsen, gjorde det muligt at holocaust blev "beriget" med 21 uskyldige mennesker som Danmark udviste til den visse død. I blandt ofrene var børn. Udvisningerne var et drabeligt produkt af samarbejdspolitikken, hvor mange danske politikere agerede som tjenestevillige hunde. Samarbejdspolitikken var et morderisk redskab som bidrog til Holocaust -  til folkedrab. I 2015 bifalder store dele af det officielle Danmark samarbejdspolitikken, men vælger at tie om folkemordet på armenierne.

Udenrigsminister Martin Lidegaard vil ikke røre ved det armenske folkemord med en ildtang. Samtidig deltager det danske udenrigsministerium såmænd i lanceringen af et bogprojekt, med en reklame for lancering af ministerens brors bog (se her og her). Bo Lidegaard har skrevet flere bøger om velsignelsen ved at Danmark samarbejdede med det Tredje rige. Den agitation er ved at ligne en besættelse. Berømmelsen af dansk-tysk nazisamarbejde finder man også i bogen Landsmænd (2013), som er udkommet oversat til snart 10 sprog. Bogen handler om de danske jøders flugt til Sverige i 1943. Udenrigsministerens bror hvidvasker historien og påstår, at redningen af de danske jøder skyldes samarbejdet med besættelsesmagten.

Med rig assistance fra det politiske Danmark og en annonce for hans boglancering i USA på udenrigstjenstens hjemmeside, får omverdenen den opfattelse, at danskerne bifalder samarbejdet med nazister, samt at danske politikere sammen med en gemen, lille, tysk nazist reddede de danske jøder til Sverige. I Bo Lidegaard bog om jødernes redning er der ikke overraskende ingen henvisning til den forskning som beviser at samarbejdspolitikken var skyld i danske myndigheders udvisninger af jøder i perioden 1940-43. De udvisninger kan man læse om i denne bog. Det ubehagelige faktum, at Danmark deltog i Holocaust er blevet forsøgt vasket rent fra historien af Bo Liedegaard og hans disciple (se kritik her).

Udenrigsministeriet påtager sig åbenlyst bogreklamer for alternative hypoteser, som hævder a samarbejde med nazisternes var den bedste løsning for Danmark under besættelsen, og at jøder blev reddet af politikere - politikere som dog beviseligt var antisemitter.

I en lille pjece om besættelsestiden i Danmark, som er udkommet på flere sprog i adskillige genudgivelser og revisioner, og som besøgende har kunnet få udleveret i Danmarks repræsentationer, nævnes heller intet om de jøder som bl.a. Udenrigsministeriet bidrog til at myrde i årene 1940-43, den gang Udenrigsministeriet deltog i folkedrab. I pjecen påstås der, at det var en tysk diplomat, Georg Ferdinand Duckwitz, sammen med kollaborations-politikere som reddede de danske jøder til Sverige i 1943. Men der er ikke plads til oplysning om at inden den tyske besættelse i 1940 så gjorde de samme politikere det til en forbrydelse at skjule en jødisk flygtning. Udenrigsministeriets pjece nævner heller ikke, at den nærmeste ven til Duckwitz i Danmark var Horst Pflugk-Harttung, som i 1938 blev iømt fængselsstraf i Danmark for spionage. Duckwitz var således tidligere medarbejder af Alfred Rosenberg, nazisternes førende jødeideolog og senere i spionen Horst Pflugk-Harttungz omgangskreds. Under et forhør i Arizona i 1945 kunne Horst Pflugk-Harttung stolt oplyste, at det var ham personligt som i 1919 skød den tyske socialistleder Karl Liebknecht.

Er der noget om dette fornemme bekendtskab i den officielle historie som Danmark serverer i sine ambassader? Nej, for nogle af de historikere som politikerne påstår at har til opgave at "dømme" og formidle viden om f.eks. folkedrabet på armenierne har selv ikke formået at fortælle hele sandheden om folkedrabslige aspekter af Danmarkshistorien.

Duckwitz´ lommekalendere, en kilde som Hans Kirchhoff ikke brugte for at skrive en biografi over Duckwitz´ liv og levned. Foto Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson 2006.

I en nylig biografi om Danmarks store ven, Duckwitz, den påståede redningsmand af de danske jøder, udelader forfatteren, Hans Kirchhoff, et væld af grundkilder. Kirchhoff affejer uden argumenter al tidligere kritik af Duckwitz (se f.eks. her). Han glorificer kollaborationen og påstår, at han har brugt alle tilgængelige kilder om helten Duckwitz. Det har han ikke. Ikke et eneste citat bruger Kirchhoff fra Duckwitz' lommekalendere.

I 1960erne fandtes 11 af disse lommekalendere. I dag er kun 4 af dem bevaret i Udenrigsministeriets politiske arkiv i Berlin. Historikere på Rigsarkivet afhændede disse vigtige lommekalendere til Duckwitz i 1960erne. I de lommekalendere som Duckwitz ikke stak under stolen, kan man læse, hvorledes de danske jøders redningsmand årligt sendte fødselsdagshilsner til Alfred Rosenberg, og hvorledes Duckwitz omgikkes morderen Pflugk-Harttung i Danmark, samt en række andre højtstående nazister.

Den amerikanske flådes forhørsrapport fra 1945, hvori Pflugk-Harttung indrømmer mordet på Karl Liebknecht. Morderen og spionen Pflugk-Hartung var en af Duckwitz´ bedste venner.

Det officielle og politiske Danmark spreder således uden tøven usandheder og friseret sandhed om dansk besættelsestidshistorie, mens det officielle og politiske Danmark  åbenbart ikke kan tage på sandheder om folkedrabet på armenierne.

En politiker (Lars Barfoed) fra et dansk politisk parti (Konservative), som under besættelsen fraterniserede med besættelsesmagten og som i 1940 anbefalede indførslen af høje straffe til dem som skjulte jødiske flygtninge, omtaler folkedrabet på armenierne som "mange tusind mennesker som mistede livet". Martin Lidegaard, der repræsenterer de Radikale, partiet som efter sigende var hjernen bag den vellykkede samarbejde med nazisterne ifølge hans bror, Bo Lidegaard, anerkender ikke engang det armenske folkedrab som værende et folkedrab.

Det er måske forståeligt, at danske historikere på en hvidvaskningsmission for et politisk parti med en meget blakket fortid ser igennem fingre med de relativt få jøder som blev udvist af det politisk korrekte Danmark i 1940-43. Men hvordan kan det dog være, at man ikke vil tage stilling til drabet på en halvanden million armeniere? Er det kræmmermentaliteten, den dårlige samvittighed, eller måske en lille, uappetitlig blanding af begge dele, med et stænk af trusler fra Tyrkiet?

Det officielle Danmark lancerer gennem en af sine repræsentationer en meget omdiskuteret bog, hvor kollaboration med nazismen bliver forherliget og hvidvasket, mens Danmark ikke ønsker at røre ved et veldokumenteret folkedrab, som danskere som Karen Jeppe, Marie Jacobsen og Carl Ellis Wandel så følgerne af (se her). Man ser følgerne den dag i dag, og den disrespekt som Tyrkiet viser Tyrkiets etniske, religiøse og nationale mindretal.

Den danske dobbeltmoral sender ganske vist også nogle underlige signaler til omverdenen. Sådan som nogle danske historikere selektivt vælger de kilder der passer dem og ikke rører andre, vælger Tyrkiet selektivt de kilder der passer deres benægtelse. Hvis det ikke batter, truer man og myrder dem som ytrer sig om det armenske folkedrab. De som ytrer sig om danske udvisninger af jøder bliver heldigvis "kun" censureret.

Alle lande har lig i lasten. Tyrkiet og Danmark foretager hvidvaskning af historien, hvert land på sin egen sære måde.

Lignende artikler:

9 April: It´s Danish Butter Cookie Day

Danish Holocaust Distortion

 

Anbefalet læsning:

Bastrup Stenhus

32 år efter at jeg skrev en 14-dages opgave, som var en del af bifagseksamen i Middelalder-arkæologi ved Aarhus Universitet, besøgte jeg det faste fortidslevn jeg fik til opgave at skrive om tilbage i januar 1983. Dengang var det således, at man før en bestemt dato skulle aflevere nogle få litteraturlister over forskellige fortidslevn, faste og løse, sakrale eller profane. Siden valgte ens professor eller lektorer ét levn, som han/hun ønskede at man skrev om.

I kategorien faste profane fortidslevn, udfærdigede jeg bl.a. en liste over Bastrupanlægget på Sjælland i kategorien borge, befæstninger og herregårde, som var det område jeg allermindst interesserede mig for. Det var naturligvis rygtedes at jeg ikke gad borge, hvis ja da ikke har ytret det selv ved en velvalgt lejlighed. Og minsandten om jeg så ikke fik borgen som opgave, dvs. Bastrup tårnet.

Jeg måtte derfor på mit kollegieværelse i gang med en intensiv-læsning, for ikke at afsløre mit uhyre ringe kendskab til tårnet. Men jeg havde et trumf oppe i ærmet i al min usle uvidenhed.

To og tredive år senere, en blæsende lørdag morgen i maj, beså jeg ruinen af Bastrup for første gang. Det var så måske her Ebbo de Bastetorp Skjalmsøn boede i 1100-tallet begyndelse. Ebbe var biskop Absolons farbror.

Jeg var dog ikke imponeret, selvom tårnet, som delvis er bygget af frådstenskvadre, må have knejset majestætisk over landskabet for 900 år siden. Bevaringstilstanden på ruinen kalder på løsninger hos de ansvarlige. En dårligt vedligeholdt trappe op til en platform oppe på den tykke mur har trin med råddent træ og er farlig for besøgende. Man har anlagt usmagelige palisader af hvide og polerede beton-fallosser i Jelling, mens der åbenbart ikke er råd til at vedligeholde Bastrup. Ved et telefonopkald til Kulturstyrelsen et par dage efter mit besøg viste det sig at Kulturstyrelsens eksperter havde været på stedet - dagen før jeg var der. De var nået til den samme konklusion som jeg. En plan man lavede i 2008 er er aldrig realiseret. I Danmark afsætter man, som bekendt, latterlig få midler til fortidsminder, arkæologisk forskning og museal virksomhed.

Efter besøget læste jeg for første gang i 33 år min gamle opgave på 25 sider med 68 fodnoter. Jeg var heller ikke imponeret. Det var derimod Hans Stiesdal, som var censor på opgaven. Som ekspert på bl.a. borge havde han skrevet den nyeste litteratur om borge, bl.a. om Bastrup: Die ältesten dänischen Donjons i borgtidsskriftet Chateau Galliard VIII (1977). Det havde jeg naturligvis med, og havde terpet mig gennem den tysksprogede artikel. Jeg havde nævnt alt det vigtigste i min islandsk-prægede danske afhandling, men det som imponerede censor mest var en ganske lille blæktegning som jeg indsatte som Fig. 1. (se øverst) Den havde borgeeksperten Stiesdal, trods den menneskealder han arbejdede på Nationalmuseet aldrig lagt mærke til. Og det vidste jeg ikke. Men i litteraturen om Bastrup tårnet have jeg derimod aldrig set tegningen nævnt. Nu finder jeg på www en radering fra Illustrerede Tidende i 1860, som også viser ruinen på en anden måde end den kom til at se ud efter en række restaureringer.

Jeg  havde under en af mine mange besøg på Nationalmuseets læsesal i begyndelsen af 1980-erne, på jagt efter islandske fortidsminder som ingen havde skrevet om før, stået, mens jeg ventede på ekspedition, og gloet på alle tegningerne og malerierne på væggene. Heriblandt en ganske lille blæktegning af "Badstrup Ruin" fra 1855, af en ukendt kunstner. Samme dag som jeg fik opgaven udleveret af nu afdøde lektor Ole Schiørring, ringede jeg fra kollegiets mønttelefon d. 3. januar 1983 til Nationalmuseets læsesal og bad om en affotografering af tegningen. Den kom med posten nogle dage inden jeg afleverede opgaven.

Denne tegning viser muligvis, at der var hvælvinger i det nederste stokværk af Bastrup tårnet. Jeg konkluderede blot:

"Undertegnede vil dog ikke gøre et nærmere forsøg i at bestemme billedets kildeværdi, men hvis lignede tegninger i privateje fandtes, kunne de uden tvivl bidrage til en tolkning af, hvordan tårnet så ud før man påbegyndte de enorme restaureringer."

Året efter mødte jeg Hans Stiesdal in personam på Nationalmuseet i København, hvor han hørte at jeg befandt mig. Han ville gerne drikke en kop kaffe med mig, men det kunne jeg desværre ikke, for jeg skulle med toget hjem til Århus. Han ville såmænd kun fortælle mig, hvor imponeret han var over at jeg havde lagt mærke til den lille tegning af Bastrup på læsesalens væg, som han aldrig havde lagt mærke til før han fik min opgave i hænderne. Han belønnede det med en meget god karakter. Den tårnhøje tårnekspert var derfor glad, jeg var glad for min visuelle hukommelse og den gode karakter. Men jeg bliver stadig ikke ophidset, den dag i dag, hvis jeg ser et tårn. - Jo, måske lidt. Den manglende vilje mod borge og befæstninger har nok noget at gøre med min sygelige højdeskræk samt mit fredelige og anti-militaristiske sind.

I maj 2015, da jeg endelig tog mig sammen for at besøge Bastrup-tårnet, stod fem såkaldte "fuglespottere" ved foden af ruinen og kiggede meget intenst i deres kikkerter ud på søen. De fortalte mig andægtig, at de allerede havde "spottet" 47 fuglearter ved Bastrup Sø.

Jeg ved derimod, at de havde i hvert fald set 48, for de var slet ikke klare over at de havde spottet en gæv, islandsk ørn. 

Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson i maj 2015