Þegar Danmörk varð hluti af Stórþýskalandi

 

Í ársgamalli bók sem ég keypti í Berlín um daginn, fann ég fljótlega ljóta villu sem ég trúi vart öðru en að Danir eigi erfitt með að kyngja. Þessi annars ágæta bók fjallar um fyrirbæri sem Þjóðverjar hafa meðal annars orðið þekktir fyrir að hneppa þjóðir í. Það er Zwangsarbeit, eða nauðungarvinna.

Bókin gefur gott yfirlit yfir þær hörmungar sem fólk í ýmis konar nauðungarvinnu þurfti að þola á tímum nasista. Í bókinni er einnig kort sem sýnir stjórnfyrirkomulag í Evrópu í síðara stríði. Á því er búið að gera  Danmörku að hluta Stórþýskalands. Ég er búinn að setja gula ör inn á kortið sem bendir á þetta.

Hlýtur þetta ekki að vera fljótfærnisvilla? Kannski ekki. Kannski taka þýskir höfundar bókarinnar mið af nýjum straumum í danskri söguskoðun. Ný kynslóð danskra sagnfræðinga með Bo Lidegaard fremstan í flokki, telur að samvinnupólitík (Samarbejdspolitik) Dana í stríðinu, sem sumir kalla frekar Kollaborationspolitik, eða meðreiðarpólitík, hafi verið hin mesta blessun fyrir Dani. Danir voru í raun hluti af Stórþýskalandi, þó þeir væru það ekki á pappírnum.

Nýlega var tilkynnt um væntanlega útgáfu á bók Lidegaards um björgun Danskra gyðinga til Svíþjóðar árið 1943, sem koma á út með haustinu. Lidegaard telur og hefur þegar haldið fram, m.a. með því að útiloka skoðanir fjölda höfunda úr bókum sínum, að samvinnupólitík Dana hafi bjargað dönskum gyðingum. Það er náttúrulega hrein della (sjá hér). Samvinnupólitík Dana við Þjóðverja varð einmitt til þess að Danir gátu sent gyðinga úr landi á árunum 1940-43. Flest það fólk, þar á meðal börn, voru myrt í útrýminga- og fangabúðum nasista. Um Það má meðal annars lesa um í bók minni Medaljens Bagside.

Carol Janeway, talskona bókaútgáfu þeirrar sem gefa mun út bók Lidegaards í Bandaríkjunum, hefur látið hafa það eftir sér að ef Hollendingar og Frakkar hefðu stýrt sér gegnum stríðið eins og  Danir, hefði stríðið ekki verið verið nándar nærri eins biturt og raun bar vitni (sjá hér). Allir áttu samkvæmt slíkri skoðun að stunda "sölu" á landbúnaðaafurðum til þýska hersins, svo hann gæti drepið fleiri. Þessi kolruglaða kona þýddi eitt sinni úr þýsku og gaf út endurminningar Svisslendings, sem skrifaði um raunir sínar á barnsaldri í gettóinu í Vilna (Vilnius) og í Auschwitz. Sá sagðist hafa heitið Binjamin Wilkomirski. Kauði var reyndar bara fjallaniðursetningur úr Sviss, en Kanar gleyptu auðvitað söguna, þangað til að svik komu upp um síðir og nú er bókin systurrit dagbóka Hitlers.

Það fer líklega vel á því að þýðandi "Wilkomirskis" sé útgáfustjóri á nýrri söguhreinsun Bo Lidegaards, sem nú starfar sem ritstjóri danska dagblaðsins Politiken.

Athugasemdir

[Guðjón E. Hreinberg, 27.5.2013 kl. 10:58]

Takk fyrir góða hugvekju. Við megum aldrei gleyma þeirri hryggðarmynd mannsandans sem viðhorf hægri sósíalisma skópu í veraldarsögunni fyrir aðeins mannsaldri.

Yngri kynslóðin veit varla hvað þarna var á ferðinni í dag og samtími okkar virðist að mestu hafa gleymt hve dýrmætt það frelsi er sem mótspyrnumenn Hitlers börðust fyrir með Churchill í fararbroddi.

Sá síðast nefndi lét síðar þau orð falla „að sigra stríðið var auðvelt, að sannfæra fólk um að berjast var erfitt“.

Hugvekjur andans hafa alltaf verið barátta í gegnum aldirnar.

[Jón Valur Jensson, 27.5.2013 kl. 19:03]

Athyglisverð grein. Þvílíkur kjáni þessi Lidegaard (virðist mér). En ég ætlaði að senda þér bloggorðsendingu í stjórnborðið, en er þá víst ekki á vinalistanum hjá þér ... lengur! Orðsendingin er bara um 2 ásláttarvillur (set hér inn það, sem vantaði, með hástöfum): ... hefði stríðið verið verið nánda nærri eins biturt og raun bar vitni ----> hefði stríðið EKKI verið nándaR nærri eins biturt og raun bar vitni ...

[FORNLEIFUR, 27.5.2013 kl. 20:02]

Þakka þér Jón Valur.  Gott er hafa reynda prófarkalesara eins og þig að. Þarna stóð líka bíturt. Ég var víst þreyttur eftir langan túr frá Berlín í nótt og að flýta mér í morgun og hef ekkert skoðað þetta síðan. Svo sá ég ágæta grein eftir þig um jarðneskar leifar Pétur konung Júgóslavíu, sem nú hafa verið fluttar frá BNA til Serbíu, konungsinnum þar syðra til mikillar ánægju. Hvað ætli standi til? Vilja þeir bæði € og kóng?

Varstu nokkru sinni vinur Fornleifs? Engum hefur verið hafnað af þeim gamla, og engum kastað út enn sem komið er. En nú hefur þú verið tekinn í vina tölu, og hagaðu þér nú vel.

Kveðja

Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson

einkaritari hans hátignar Fornleifs Fornleifssonar

[FORNLEIFUR, 27.5.2013 kl. 20:06]

Mikið satt Guðjón, það verður víst að tyggja og tönnlast vel á sögunni svo vitleysan endurtaki sig ekki. Það vonda gleymist furðufljótt.

Hugvekjur andans hafa alltaf verið barátta í gegnum aldirnar er góð setning!