Fćrsluflokkur: Bloggar

Steinar í götu Dana - á endanum hafđist ţađ

Platzko June 17 2019

Ţjóđhátíđardagurinn verđur međ öđru sniđi hjá mér í ár, en svo oft á síđastliđnum árum. Ţá hef ég gjarnan, ef veđur leyfir, fariđ í fjallgöngu upp á manngerđan hól hér í grennd viđ heimili mitt. Ţar uppi, međ útsýni yfir alla flatneskjuna umhverfis Kaupmannahöfn og Hróarskeldu, borđa ég venjulega sykursnúđ, drekk brúsakaffi, flagga ţjóđfánanum í smćlkisútgáfu úr plasti, og syng svo innra međ mér Yfir kaldan eyđisand eftir Kristján Fjallaskáld.

Í ár fer hin árlega "fjallganga" í vaskinn. Ég fylgi í stađinn ţýskum kúnstner, myndhöggvaranum Gunter Demnig, um götur Kaupmannahafnar, ţegar hann mun setja 12 steina í götu Dana ţann 17. júní.

cor_3780

Steinana, sem kallast Stolpersteine upp á ţýsku, köllum viđ snublesten á dönsku. Steinar ţessir eru hugmynd og núorđiđ lífsverk Demnigs. Hann hefur ţegar lagt yfir 74.000 slíka steina í gangstéttir viđ hús í Evrópu, ţar sem fórnarlömb nasismans bjuggu, áđur en ţau voru flutt til fanga- og útrýmingarbúđa af kvölurum sínum eđa međreiđarsveinum ţeirra um gjörvalla Evrópu.

Ég greindi frá áformum mínum á öđru bloggi mínu áriđ 2010 (sjá hér) og síđar í ţremu greinum í dönsku tímariti (sjá t.d. ţessa hér). Kannski hefur einhver lesiđ ţađ og síđan leitađ án árangurs ađ steinum í Kaupmannahöfn. En nú koma loks fyrstu steinarnir.

Hugmyndin um ađ fá steinana til Danmerkur kviknađi hjá mér áriđ 2008. Áriđ eftir varđ ólaunađur ritstjóri ársritsins Rambam, sem Selskabet for Dansk Jřdisk Historie gefur út. Sem međlimur í stjórn ţess félags reyndi ég ađ koma verkefni međ ţessa steina á skriđ, en lítiđ gekk. Fyrir ýmsar sakir, međal annars vegna krabbameinsjúkdóms, lognađist verkefniđ út af í bili. Ég mćtti einnig ţeirri skođun margra, ađ gyđingar ćttu nóg af peningum og gćtu ţví borgađ fyrir ţessa steina sjálfir. Ţó ţađ sé nú fjarri sannleikanum, ţetta međ auđćfi gyđinga, ţá setur Demnig ţćr skorđur, ađ gyđingar megi ekki borga fyrir steinana sem settir eru fyri gyđinga sem myrtir voru í Helförinni, nema ađ ţađ hafi veriđ nánir ćttingjar.

Fyrir tveimur árum fór svo fólk aftur ađ ađ fá áhuga fyrir verkefninu og mér var vinsamlegast bođiđ ađ vera međ í nýju átaki, ţar sem ítarlegar upplýsingar um hluta af ţví fólki sem minnst verđur verkefninu er ađeins ađ finna í bók minni Medaljens Bagside, sem út kom hjá forlaginu Vandkunsten áriđ 2005.

Medaljens Bagside CoveretBókin fjallađi međal annars um gyđinga sem dönsk yfirvöld vísuđu úr landi á árunum 1940-1943. Rannsóknir mínar og doktorsritgerđ fyrrverandi samstarfskonu minnar á Dansk Center for Holocaust og Folkedrabsstudier, Silvia Goldbaum Tarabini Fracapane, liggja síđan til grunns fyrir upplýsingum um ţá einstaklinga sem steinar verđa lagđir fyrir 17.júní, til ađ minnast ţeirra gyđinga sem urđu nánaglalegri flóttamannastefnu Dana ađ bráđ á árunum 1940-43; Sem og ţeirra gyđinga, danskra og ríkisfangslausra, sem fluttir voru frá Danmörku áriđ 1943 til Theresienstadt, ţar sem sumir ţeirra létu lífiđ og einn í og Auschwitz.

Snublestensgruppen i Danmark

Síđan í fyrrahaust hefur hópur, sem kallar sig Snublestensgruppen i Danmark, undir forystu Henriette Harris, dansks blađmanns og rithöfundar í Berlín, komiđ saman og unniđ ađ ţví ađ sćkja um fjármagn til ađ leggja fyrstu 12 steinana í götu Dana. Fyrir utan hana og mig eru í vinnuhóp okkar eftirfarandi virkir međlimir: Nili Baruch, Karin Sintring, Charlotte Thalmay, Rasmus Schou Terkildsen og Silvia Goldbaum Tarabini Fracapane.

Vefsíđa verkefnisins er í vinnslu, en nú má ţegar sjá frumgerđ hennar á:

www.snublesten.org

Steinn fyrir Ernst Platzko

Platzko til Webside

Einn ţeirra sem lagđur er steinn fyrir var Ernst Platzko. Ernst fćddist í borginni Nove Mesto í Slóvakíu áriđ 1882. Hann stundađi lengst af verslun og hafđi í yfir 20 ár komiđ til Danmerkur, oft 3-4 sinnum árlega međ yfirhafnir, kápur og pelsvörur, mestmegnis fyrir konur.Vörur sínar seldi hann í stórverslanir Kaupmannahafnar og var hjá ţeim aufúsugestur. Vörur hans voru vinsćlar og vandađar og seldust vel í Magasin du Nord, Illum/Crome & Goldschmidt. Hann var annálađur gentlemađur sem verslunarstjórar vildu gjarnan eiga í viđskiptum viđ og fá í heimsókn.

Ernst Platzko stundađi lengi verslun sína viđ Norđurlöndin frá Vín. Áđur en nasistar réđust inn í Austurríki áriđ 1938, var Platzko löngu orđinn ekkjumađur. Dćtur hans ţrjár voru fluttar til British Mandatory Palestínu. Sonur hans, Karel, og Ernst Platzo sjálfur, komust hins vegar til Lundúna, ţar sem ţeir stunduđu heildsölu á góđum breskum yfirhöfnum til Norđurlandanna. Nokkrum dögum fyrir innrás Ţjóđverja í Danmörku kom Ernst til Kaupmannahafnar međ vörulager sinn. Hotel d'Angleterre var fullbókađ og fylltist af ţýskum foringjum, svo hann fékk sér herbergi á Pension Askestad i Bredgade 3, eins og hann hafđi oft gert áđur, ţegar ekki var laust á hótelinu margfrćga, sem meira ađ segja komst í nokkur ár í eigu Íslendinga.

Ernst Platzko seldi fljótt vörulager sinn sinn fyrir 25.000 kr. og tók pantanir fyrir nćstu ferđ - sem aldrei vari farin. Hann fékk hins vegar aldrei nema nokkur hundruđ danskar krónur útborgađar, ţví Seđlabanki Dana (Nationalbanken) tók peninga hans í sína umsjá. Í dag eru ţeir horfni. En nú gat hann ekki lengur haldiđ áfram til til Englands eđa fylgt eftir sendingu međ gćđayfirhöfnum til Svíţjóđar. Ţjóđverjar höfđu vitaskuld áhuga á fólki sem var ćttađ frá Bretlandseyjum eđa sem komiđ hafđi ţađan og voru margir settir í fangabúđir. Dönsk yfirvöld gerđu ađ eigin frumkvćđi viđvart um Ernst Platzko og handtóku hann áđur en Ţjóđverjar báđu um hann. Hann var sendur til Ţýskalands í Sachsenhausen-búđirnar norđur af Berlín, ţar sem hann var myrtur í Október áriđ 1942. 

Gyđingahatur tröllreiđ Danmörku, ekkert síđur en öđrum löndum Evrópu. Flóttamannastefna Dana í lok 4. áratugarins byggđi á ţeirri skođun ađ flóttamenn vćru dönsku efnahagslífi til mikillar byrđi. Ţađ var vitanlega algjör fjarstćđa. Sumir útlendingar fengu landvistarleyfi, og ef men gátu sýnt flokkskýrteini sem kratar, fengu ţeir líka inni. En dönsku ţjóđinni var fyrir löngu búiđ ađ telja trú um ađ gyđingar og t.d. kommúnistar vćru óferjandi fólk. Ţess vegna buđu Danir ţýska setuliđinu fólk, oft án ţess ađ Ţjóđverjar vildu taka á móti ţví. Danir nauđuđu jafnvel í Ţjóđverjum ţangađ til ţeir gáfu sig. Ţá voru örlög gyđinga, sem í slíku lentu, talin.

Lesiđ meira um Ernst Platzko í ţessum kafla í bók minni Medaljens Bagside, sem kom út hjá Forlaginu Vandkunsten áriđ 2005.

Hverra minnumst viđ 17. júní?

Á mánudag verđur settur steinn til minningar og íhugunar um eftirfarandi einstaklinga á 9 stöđum í Kaupmannahöfn 17.júní 2019. Lesiđ nánar á www.snublesten.org

Viđ Krystalgade 12, kl. 9

Beile Malka Zipikoff
   f. Untershlag, 1860
   Lést í Theresienstadt 21.10.1943

Rosa Nachemsohn
   f. Nachemsohn, 1869
   Lést í Theresienstadt 22.12.1943

1746277_1Thora Krogmann
   f. Wohlmuth, 1867
   Lést í Theresienstadt, 13.8.1944

Viđ Nřrregade 27, kl. 10.10

Barasch til webside

Julius Barasch
   f. 1898
   Myrtur í Auschwitz, 23.10.1943
Irma Barasch
   f. Marcuse, 1893
   Myrt í Auschwitz

Viđ Kronprinsensgade 13, kl. 10.45

Fanni Niedrig til websideRuth Fanni Niedrig
   f. Sechelsohn 1920
   Myrt í Auschwitz í ágúst,1943

Viđ Bredgade 3, kl. 11.15

42Ernst Platzko
   f. 1882
   Myrtur í Sachsenhausen, 16.10.1942

Viđ Sřlvgade 34C, kl. 11.45

Schmul Sender Jonisch
   f. 1899
   Myrtur í Auschwitz í mars 1944

Ravnsborg Tvćrgade 3, kl.12.30

Pinkus Katz,
   f. 1875
   Látinn í Theresienstadt, 15.3.1944

Viđ Borgmestervangen 4A, kl. 13.10

Liselotte SchlachcisLieselotte Schlachcis
   f. 1910
   Myrt í Auschwitz, 30.1.1943

Viđ Rantzausgade 18, kl. 13.50

Herchel Fischel Choleva
   f. 1885
   Látinn í Theresienstadt, 17.10.1944

Viđ Carl Plougs Vej 7, Frederiksberg, kl. 14.20

Thalmay til websideJacob Thalmay
   f. 1904
   Myrtur á dauđgöngu frá Auschwitz til Melk,
   9.3.1945

Steinar á Íslandi?

Ég hef lengi íhugađ ađ steinar yrđu lagđir í götu Reykvíkinga, fyrir fólk sem vísađ var úr landi, t.d. Rottberger-fjölskylduna og Alfred Kempner. Hćgt er ađ minnast fórnarlamba nasismans međ steinum, ţó fólk hafi ekki veriđ myrt. Gyđingar og ađrir voru fórnarlömb íslenskrar flóttamannastefnu, sem var framfylgt af ríkisstjórnum sem ađ hluta til fylgdi straumum frá Danmörku, en voru ţar ađ auki yfir sig hrifnar af ţróun mála í Ţýskalandi nasismans.

Hver steinn kostar 120 € (rúmlega 17.000 ISK miđađ viđ gengi 15.6. 2019); og svo ţarf vitaskuld ađ standa straum af kostnađi viđ heimssókn Gunter Demnigs sem leggur alla steinana. Hann ferđast látlaust og eyđir ekki neinu á sjálfan sig og neitar ađ búa á dýrum hótelum (sem verđur ugglaust erfitt ađ leysa á Íslandi). Steinar fyrir íslenska sjómenn, sem létu lífiđ í árásum ţýska flotans, koma einnig vel til greina. 

Hvađ segja danskir fjölmiđlar?

Weekendavisen 14.6.29109

Politiken

Kristeligt Dagblad

Minby.dk

DR, Sřndagsavisen 16.6.2019

Sjá  WWW.SNUBLESTEN.ORG

 


Hrókur alls fagnađar eđa skák og mát

1136863

Nú er ekkert annađ fyrir sanna Íslendinga ađ gera en ađ heimta Ljóđhúsataflmennina aftur heim og kaupa hrókinn sauđalitađa sem nú stendur hćstbjóđanda til bođa í Lundúnum. Hrókurinn flýr vćntanlega land eins og allt frá Bretlandseyjum í Brexitinu.

Enginn vafi skal leika á ţví ađ taflmennirnir frá Lewis voru skornir út í tönn á Íslandi. Hvar annars stađar en í naflanum uppi viđ haus? Ţar var ađ verki hagleikskonan Margrét Skögultönn sem fékk ađ sitja í Skálholti og skera og saga tennur fram í háa elli.   

Margrét var afar afkastamikil kona og miklir haugar af brotum úr rosmhvalstönn hafa ekki fundist ruslahaugum viđ fornleifarannsóknir í Skálholti - eins og kunnugt er. Svo ţrifin hefur hún einnig veriđ, ţó hún hafi fyrst og frems veriđ til í "tuskiđ".

Margrét var einnig međ húđflúrsskemmu vestan viđ dómkirkjuna. Ekki ţótti Margréti Skögultönn takast vel upp viđ ađ flúra eđa skera út augu. Ţau ţóttu stara um of á ţann sem á horfđi. Íslenskur lćknir, Ţingeyingur, hefur sýnt fram á ađ ćttgeng gerđ af gláku hafiđ leikiđ Íslendinga grátt á miđöldum. Eđa var ţađ grá stara? Sama hvort er, sjúkdómurinn fannst ađeins á Íslandi og komst ekki á skip til Niđurlanda, sem var líklega fyrir bestu, ţar sem glámskyggni var ţar fyrir og er enn í ríkum mćli.

Ţessi hrćđilegi krankleiki olli ţví ađ Íslendingar gengu um međ uppglennt augu, bćđi bólgin og rauđsprengd, og tóku ekki eftir helmingnum ađ ţví sem gerđist í kringum ţá. Bestu annálaskrifarar ţjóđarinnar misstu af flestum eldgosum á Íslandi vegna glenniblindu, sem sjúkdómurinn var kallađur. Menn sáu smáatriđi en ekki heildarmyndina. Enn eru íslendingar haldnir ţessum sjúkdómi og halda ađ ţeir búi á miđpunkti alheims, sem er vitaskuld alveg rétt eins og Guđ almáttugur hefur stillt jörđinni upp út frá sínu sjónarhorni.

Gvodmingodur

Gvöđ minn góđur! Glenniblindan var mikiđ vandamál á Íslandi á 12. öld. Sérstaklega fyrir listakonu sem aldrei hafđi séđ riddara spranga gráan fyrir járnum um túndrur Íslands. Fyrirsćtur voru ekkert vandamál. Jón Kíghósti sat fyrir sem riddari og biskupar komu og fóru.

Eitt er ţađ sem beinlínis sannar ađ taflmennirnir frá Ljóđhúsum og Íslandi hafi veriđ út skornir af Margréti. Búmark hennar og skjöldur sýnir eina merkustu uppfinningu Íslendinga fyrr og síđar fyrir utan skyriđ.

Ţegar ástin í hjónabandi ţessarar merku hagleikskonu kulnađi og eiginmađur hennar Runólfur Tanni (ekki ćttfćrđur í Íslendingabók inni nýju) hóf suđurgöngu til Rómar til ađ fá skilnađ frá Margréti, fann hún upp Sofnísinn. Rúnki komst aftur á móti aldrei á leiđarenda og dó ofan á írskri portkonu í Andvörpum.

Köld eru kvenna ráđ og neyđin kennir nakinni konu ađ búa til ís eins og sagt var. Margrét setti oft á tíđum mynd af sofnís á hagleiksverk sín. Líkt og skyrinu var stoliđ frá Íslendingum fyrir slikk á okkar tímum, fór sofnísinn sömu leiđ og er nú á dögum kallađur soft-ice. Í skemmu norđan kirkju var Margrét međ ísbúđ. Já, ţiđ lesiđ rétt. Skemmur voru í lok 12. aldar út um allt.

Sofnis 2

Ein auglýsinganna fyrir handverk Margrétar sést til dćmis á baki hásćtis eins af kóngum Margrétar sem rak í land í Ljóđhúsum er knörr Dehla hins ţýska fórst á leiđinni til Dyflinnar. Ekki nóg međ ţađ. Á kónginum eru leifar af 1104 gjóskunni úr Heklu. Margrét notađi vafalaust H-1 vikur til ađ fínpússa verk sín, ţví á ţessum tíma var hvorki til sandpappír né vatnspappír í Skálholti.

AN00286264_001_l

Ţađ er ekki ađ spyrja ađ hugviti og listfengi Íslendinga fyrr á tíđum. Margrét keypti járn sín og sagir í Brynju. Lítiđ hefur breyst.

Ef vel er ađ gáđ, lesendur góđir, ţiđ ţrjú sem enn lesiđ Moggabloggiđ, er ţetta nú vitaskuld ekki ís međ dýfu, né heldur hnetum, sem er miđreitis aftan á hásćti eins kónganna frá Lewis. Ţarna er greinilega tilraun til ađ sýna köngul barrtrés. Nú vitum viđ ekki hvort Margrét Skögultönn gerđist nokkru sinni víđreist; hvort hún hafi tekiđ međ sér köngla í minningunni frá heimsreisu, eđa ađ hún hafi jafnvel smyglađ honum til landsins (sjáiđ viđurlög viđ ţví í Grágás). En ef ţessi ágćta eđalkona fór aldrei suđur, líkt og margir, ţá er ég nćsta hrćddur um ađ "ísinn" á hásćti konungs sé allgóđ rök fyrir ţví ađ taflmennirnir frá Lewis hafi ekki veriđ skornir út á Íslandi.

AN00014506_001_l

Made in Norway. Íslendingar voru hins vegar miklu fyrr í abstraktlist en frćndur ţeirra - líkt og taflmađurinn frá Baldursheimi í Skútustađahreppi sýnir glöggt. Hann sýnir einnig geđstreitu ţá sem lengi hefur einkennt Ţingeyinga, og gott ef ekki er, ţá er hann einnig međ glenniblindu á lokastigi.

Dr.Baldursheim


mbl.is „Íslenskur“ hrókur metinn á milljón pund
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt

1. maí

Fornleifur og ritstjórinn óska lesendum sínum nćr og fjćr, gleđilegrar hátíđar á degi verkalýđsins. Ţađ er ávallt ađ styttast í byltinguna, en líklega verđur aldrei neitt úr henni vegna mannlegra galla eđa heimsendis. Lenín Vilhjalmur Örn Vilhjalmsson 1975 small


Gísla Gunnarssyni svarađ

Samansemmerki

Gísli Gunnarsson sagnfrćđiprófessor (emeritus) er, ţrátt fyrir latínubótina sem stagađ er í afturendann á síđasta fasta starfstitli hans, alls ekki dauđur úr öllum ćđum. Í bókstaflegri meiningu ţýddi emeritus aflóga, ţegar Rómverjar notuđu ţetta lýsingarorđ einna mest um vinnuhesta og akuxa. Gísli hefur alltaf veriđ mikill vinnuhestur og engin gapuxi. Fylking sú sem fylgir Gísla á FB tilheyrir ţó oft síđarnefndu tegundinni. 

Til ađ halda sínum góđu, gráu sellum í sambandi og liđugum stundar Gísli mikla leikfimisćfingar á FB, og ţađ mest um hásvartnćttiđ; stundum svo mjög ađ óhollt má ţykja. Ţessar ćfingar hans eru mun herskárri en t.d. Müllers-teygjur eđa almennilega daglegur göngutúr sem Jóni Árnasyni ţjóđsagnaţul var ráđlagt ađ stunda af sérfróđum Skota, ţegar Skotinn sá hve visinn og aumur Jón var fyrir neđan mitti af endalausri setu yfir lygasögum. 

Á FB sinni stundar Gísli ţá ćfingu heilsu sinni til bóta, ađ verja rétt Palestínumanna međ ţví ađ vera plötusnúđur og útsendingastjóri fyrir málstađ Hamas og Fatah.

Gísli sendir í gríđ og erg út greinar sem hann finnur á veraldarvefnum, og upp á síđkastiđ margar greinar um litla hópa gyđinglegra ţverhausa sem eru á móti Ísraelsríki og hafa ađrar skođanir á vanda Miđausturlanda en stór meirihluti gyđinga heimsins, bćđi ţeirra sem búa í Ísrael eđa utan.

Ţađ er í sjálfu sér ekki syndsamlegt ađ nota heilasellur sínar til ţess ađ styđja baráttu sárhrjáđra manna sem Gísli vill ađ eignist vel vopnađ ríki. Vandamáliđ hefst ţegar hin hrjáđa ţjóđ sýnir umheiminum, ađ hún kann ekki međ ţessi vopna ađ fara nema til ţess ađ uppfylla heit sín um ađ útrýma nágranna sínum. Eins og margir Íslendingar, hefur Gísli valiđ sér Palestínumenn til ađ styđja sérstaklega, og reyndar fram yfir ađra hrjáđa menn sem hafa ţurft ađ ţola miklu verri örlög en Palestínuarabar.

Gísli Gunnarsson bađ mig á FB sinni í nótt, ţegar ég svaf svefni hinna saklausu, um ađ skýra fyrir sér hvernig gangrýni á Ísraelsríki geti stundum talist til hreinrćktađs gyđingahaturs.

Ţegar hann og heilasellurnar vakna í kvöld og hann hefur enn á ný leit ađ ţriggja manna "samtökum "gyđinga sem hata Ísraelsríki - eđa ađ grein eftir einhvern sem finnst bresku stjórnmálamennirnir Jeremy Corbyn og Ken Livingstone einstök gćđablóđ, ţá verđur ţetta svar tilbúiđ til lestrar fyrir hann. Ţiđ lofiđ ađ vekja Gísla ekki af vćrum svefni fyrr en kl. 19 eđa 20 ađ stađartíma út af ţessu svari. Ţćr gráu í fólki sem er komiđ yfir fimmtugt ţurfa nefnilega á nćgri hvíld ađ halda, sérstaklega áđur en haldiđ skal á Vesturbakkann eđa til Gaza í huganum, međan ađrir eru í Jerúsalem í draumum sínum.

Hvenćr verđur gagnrýni á Ísrael gyđingahatur?

Gagnrýni á Ísraelsríki á vitaskuld rétt á sér, en stundum vćri málefnalegra ađ dreifa gangrýni sinni á ríki ţar sem ástandiđ er miklu  en í Ísrael og á friđsemdareyjunni Íslandi norđur í Ballarhafi. 

Gagnrýni á Ísraelsríki, Ísraelshatur og ţađ sem sumir kalla antisíonismi, getur hins vegar auđveldlega snúist yfir í hreint gyđingahatur ef menn varast ekki orđaval sitt. En nú er orđaval einu sinni oftast nćr birtingarmynd skođana og tilfinninga manna. Hér skulu nefnd nokkur dćmi sem varđa Gísla sjálfan í von um ađ ţađ bćti skilning hans á ţví hvenćr gagnrýni á Ísrael er orđin ađ gyđingahatri.

1) Gísli hefur um árabil bent á ađ núlifandi gyđingar séu flestir komnir af Khazörum, ţjóđ sem ađ hluta tók gyđingdóm um tíma. Ţessa kenningu hefur Gísli tekiđ miklu ástfóstri viđ líkt og margir stuđningsmenn Palestínumanna - Hún sýnir ţeim ađ nútímagyđingar séu ekki gyđingar í raun og veru og séu ađ mestu óskyldir ţeim sem uppi voru á tímum Jesús frelsara sumar Íslendinga.  Ţrátt fyrir ađ allar nýjar DNA-rannsóknir sýni ađ ţađ sé engin fótur fyrir ţessari kenning (sem reyndar var upphaflega sett fram af gyđingi) og sem notuđu var grimmt af nasistum áđur en stuđningsmenn Palestínuaraba fóru ađ nota hana.  Ţeir sem enn vitna í  Kahzarakenninguna eru gyđingahatarar. Ţeir reyna ađ útrýma tilvist gyđinga međ ţví ađ segja ađ ţeir séu ekki "ekta gyđingar". Eins lítilmótleg  og ömurleg sem ţessi óvísindalega samlíking er, ţá er hún enn notuđ á međal ţeirra sem safnast ađ Fjasbók Gísla sem flugur á mykjuskán, ţegar hann skrifar um Palestínu. Gísli hefur ţó sem betur fer nýlega gefiđ ţessa dogmu um sagnaţjóđina Khazara upp á bátinn.


2) Margur mađurinn sem sćkir í FB Gísla líkir Ísraelsríki í sífellu viđ Ţýskalands nasismans og Ísraelsmenn og gyđinga viđ nasista, sem  og Gaza viđ gettó. Ţetta fólk, sem ég held stundum persónulega ađ sé léttkexruglađ ţegar ađ ţegar ađ áhugamáliđ ţeirra kemur, telur ţađ málstađ Palestínumanna til stuđnings ađ tala í sífellu um ţjóđarmorđ í Palestínu. Ef ţađ er ekki kúlan í kanónunni, ţađ eru gyđingar vćndir um ađ stunda ţjóđernishreinsanir. Ţetta síđasta kemur einfaldlega til af ţví ađ fólk í Palestínuiđnađinum hefur greinilega ekki andlega burđi til ađ kynna sér skilgreiningu SŢ og annarra alţjóđlegra stofnanna á ţjóđarmorđi.  Samlíkingar gyđinga/Gyđinga/Ísraelsmanna viđ böđla gyđinga í Evrópu er gyđingahatur. Ţađ hefur fyrir löngu veriđ skilgreint og niđurneglt af sérfrćđingum, bćđi gyđingum og ţeim sem ekki eru gyđingatrúar. Alţjóđlega samtök ganga einnig út frá ţví ađ ţegar Ísraelsmönnum og gyđingum er líkt viđ nasista, ţá sé ţađ í raun svćsnasta gerđ af gyđingahatri - ţ.e. ţegar fórnarlambinu er líkt viđ böđul sinn. Ţetta gera margir á FB Gísla emirítus, sem gerđist sjálfskipađur gyđingafrćđingur á Íslandi í ellinni.

Gísli Gunnarsson 2009

Lćkjartorg 2009. Táknin eru greinileg. Ekkert slys, ađeins hatur.


3) Ég get vel skiliđ ađ menn í hita átakanna fyrir botni Miđjarđarhafs ćstist í hvert sinn sem átök hefjast aftur á Gaza, en samlíkingar ţeirra, sem mađur sér Palestínumenn einnig nota, sem og afneitun á Helför Gyđingar og engum ósóma, er engum til gagns og síst af öllu Palestínumönnum. Herferđ Gísla er í hćsta lagi ćsingur aldrađs manns í cyberspace og ekkert annađ. Hann hjálpar engum og fćr ekki einu sinni verđlaunapening frá Hamas eins og Sveinn Rúnar hefur fengiđ. Gísli hefur ekki heldur ort: "Israel, Israel über alles" líkt og Sveinn Rúnar Hauksson gerđi hér um áriđ. Međ ţví ađ sćtta sig viđ fólk komi viđ á FB sinni međ gyđingahatri er Gísli međsekur í gyđingahatrinu.


4) Gísli Gunnarsson hefur einnig gert sig sekan um ađra gerđ af svćsnu gyđingahatri. Áriđ 2003 skrifađi undir undirskriftasöfnum í HÍ, (međ fólki eins og Helgu Kress og Ţorbirni Broddasyni, https://notendur.hi.is/~peturk/ISRAEL/askorun.htm ) ţar sem hann hélt sig vera ađ styđja áskorun frá 187 ísraelskum prófessorum sem ađ sögn vöruđu viđ ţjóđahreinsunum Ísraelsmanna á Palestínumönnum í skjóli Íraksstríđsins. Gísli og ađrir lćrđir menn hoppuđu umsvifalaust á ţetta gabb, sem ćttađ var frá einum af mörgum áróđursmiđstöđvum Palestínumanna. Enginn prófessor í Ísrael hafđi sett nafn sitt undir slíka undirskrifasöfnun eđa beđiđ kollega á Íslandi ađ vera međ. Gísli og líkt ţenkjandi fólk gleymdi í andrá öfganna, ađ ţađ eru Palestínumenn sem sífellt tala um ađ ryđja Ísraelsríki í sjó fram og "myrđa gyđinga hvar sem ţá er ađ finna", en ekki öfugt. Ţađ var hreinrćktađ gyđingahatur sem Gísli Gunnarsson skrifađi undir og hvatti til, er hann taldi öruggt ađ Ísraelsmenn myndu stunda ţjóđarhreinsanir í skjóli Íraksstríđsins.

Lćt ég ţessar skýringar nćgja hinum aldna og virđulega prófessor sem stundar leikfimisćfingar međ gráu sellurnar sínum til stuđnings hinna hrjáđu Palestínuaraba, sem reyndar hírast í best vopnađa "gettói" sem sögur fara af. Svokölluđ gangrýni í garđ Ísraels getur mjög auđveldlega tekiđ á sig mynd hreinrćktađs gyđingahaturs og gerir ţađ oft hjá lesendum Gísla á Facebók hans. Sjón er sögu ríkari. Svo er líka bíó fyrir Gísla. Ţetta er líklegast "áróđursmynd" samkvćmt Gísla.

Where anti-Zionism crosses into anti-Semitism should also be obvious: dehumanizing or demonizing Jews and propagating the myth of their sinister omnipotence; accusing Jews of double loyalties as a means to suggest their national belonging is of lesser worth; denying the Jewish people’s right to self-determination; blaming through conflation all Jews for the policies of the Israeli government; pursuing the systematic “Nazification” of Israel; turning Zionism into a synonym of racism. Roger Cohen

Vísindavefsskandallinn

Gísli Gunnarsson komst heldur betur í sviđsljósiđ nýlega, ţegar Merrill Kaplan ungur ađjúnkt í Iowa í Bandaríkjunum, sem dvaliđ hafđi á Íslandi viđ vinnu á doktorsritgerđ sinni benti á villur og meinlokur í skýringargrein Gísla á gyđingahatri á Vísindavefnum. Gísli gerđi talsverđa umbćtur, enda jađrađi ţađ sem hans skrifađi viđ gyđingahatur. Gísla vini mínum, og sjálfskipuđum verndara til 30 ára, má segja ţađ til hróss ađ hann er ekki einn um rugliđ og ţekkingarleysiđ á ţví sem hann hefur veriđ spurđur um á Vísindavefnum. 

Eitt sinn var Guđrún Kvaran beđin um ađ skýra uppruna orđanna gyđings og júđa en einnig skýra hvers vegna orđiđ júđi er niđrandi? Í dönsku og ţýsku eru notuđ nauđalík orđ um gyđinga sem ekki eru niđrandi. Guđrún Kvaran svarađi og sýndi ţar međ ljóslega fordóma sína og ţar međ algjöra vankunnáttu á ţví sem hún var spurđ um:

"Neikvćđa merkingin í júđi á líklegast rćtur ađ rekja til ţess ađ gyđingar sem stunduđu viđskipti víđa um heim á síđari öldum, ţóttu erfiđir viđfangs, nískir okurkarlar og efnuđust oft vel. Ţetta litu ađrir hornauga og fariđ var ađ nota jew, jřde, júđi í neikvćđum tón um kaupsýslumenn af gyđingaćttum. Hin neikvćđa merking sem Jude fékk í Ţýskalandi á árunum milli stríđa og í síđari heimsstyrjöldinni er af öđrum toga og var tímabundin. Hún náđi yfir allt fólk af gyđingaćttum, ekki ađeins kaupsýslumenn".

Ţarna blandar frćđimađur ađ hluta til orsökum og afleiđingum saman og sýnir algjört ţekkingarleysi á ţví sem hún hún skrifar um. Rómverjar og kristin kirkja ólu á hatri gagnvart gyđingum og hvađa nafn sem ţeir og ađrir notuđu, ţá var ţađ tengt neikvćđni í garđ gyđinga og trúarbragđa ţeirra. Ástćđan fyrir ţví ađ gyđingar stunduđu lánastarfssemi er ekki skýrđ af Guđrúnu Kvaran. Kirkjan lék ađalhlutverkiđ í ţví hve litla starfsmöguleika gyđingar höfđu. Guđrún gleymir ţví einnig ađ flestir sem hafa orđiđ fyrir illmćli međ gyđinganafnbót eru ekki gyđingar, heldur okrarar sem kallađir eru ţví ljótasta sem mönnum dettur í hug. Ég hef áđur bent á ţekkingarleysi Guđrúnar Kvaran (sjá hér) og lćt ţetta nćgja nú. Gísli er svo sannarlega ekki einn á ţessum furđulega hatursdalli HÍ.

Gyđingahatur nútímans er mikiđ vandamál á Íslandi. Sem betur fer hafa gyđingar búsettir á Íslandi ađeins orđiđ fyrir ađkasti í litlum mćli. Bílar ţeirra hafa veriđ rispađir og drullu kastađ í hús ţeirra og túlípanar hafa veriđ rifnir upp í görđum ţeirra.

En ef menn hugsa sig ekki um og fara međ offorsi í samlíkingum og hatursrćđu í hvert skipti sem öryggiđ losnar á sprengjukösturum hryđjuverkasamtakanna Hamas (sem sumir Íslendingar skilgreina sem eins konar hjálpasveit skáta), ţá sjáum oftar hrođalegt gyđingahatur á Íslandi í meintu hatri manna á hinum "vonda síonisma" Ísraelsríkis.

Gyđingur


Veftímaritiđ Herđubreiđ stelur ljósmynd

eimskip_1930

Viđbót 6.3.2019 - Herđubreiđ hefur nú birt nafn höfundar ljósmyndarinnar

31. janúar 2019 birtist smáklausa á Tímaritinu Herđubreiđ sem Karl Th. Birgisson er í forsvari fyrir. Klausan ber fyrirsögnina Einn í áhöfn og er eftir Úlfar Ţormóđsson. Hún fjallar um ţau örlög sem kapítalisminn hefur skapađ, og sem veldur ţví ađ ađeins einn Íslendingur er í áhöfn á íslensku skipi. Nćrvera Íslendings varnar ţví greinilega ekki ađ skip fái á sig brotsjó.

Til ađ myndskreyta klausuna gripu menn í Herđubreiđarlindum til vafasams myndastulds í anda verstu kapítalista. Ţeir tóku hluta af ljósmynd sem ég hef tekiđ í Kaupmannahöfn og hef birt á tveimur blogga minna hér og hér á Fornleifi. Herđubreiđarmenn birtu hana án ţess ađ nefna höfund ljósmyndarinnar.

Herđubreiđ

Skjámynd af vefritinu Herđubreiđ

Ég hafđi samband viđ Herđubreiđ og fékk tvö svör, nafnlaus:

"Sćll og og forláttu síđbúiđ svar. Nú leggjumst viđ í rannsóknir. Vitum ekki hvernig myndin komst í myndabankann okkar, en takk fyrir ađ láta vita." Og síđar: "Sćll Vilhjálmur. Međ fullri virđingu fyrir frćđistörfum ţínum, ţá getum viđ ekki fallist á ađ myndin sé eftir ţig, ţar sem hún er hluti af auglýsingu frá Eimskipafélagi Íslands, eftir ţví sem viđ komumst nćst. Endilega láttu vita ef viđ förum vill vegar."

Ţar sem ég taldi mig hafa skýrt máliđ út fyrir Herđubreiđarritstjóranum, eđa réttara sagt ţeim huldumanni sem svarađi mér, ađ ţeir mćttu nota ljósmynd mína ef ţeir birtu nafn mitt og greindu frá ţví hvar myndin sem ţeir skáru birtist skrifađi ég fyrr í dag til "Herđubreiđarörćfa":

Sćl "Herđubreiđ"

Ég tók ljósmyndina af auglýsingu í 80 ára dagblađi sem varđveitt er í Ríkisskjalasafninu í Kaupmannahöfn. Ég birti myndina á bloggum mínu í lágri upplausn, en hún hafđi ekki veriđ uppi á borđum Íslendinga fyrr en ađ ég gerđi henni skil.

Ţar sem engin undirritar skilabođ "Tímaritsins Herđubreiđar" til mín undir nafni, get ég ekki tekiđ ţessi svör ykkar alvarlega. En mér er full alvara og hinn nafnlausi mađur sem svarar fyrir Herđubreiđ er ađ mínu mati óvenjulega kokhraustur ţegar hann ver ţjófnađ á myndverki mínu.

Ljósmyndin, sama hve léleg hún er,  er verk mitt. Ég miđlađi ţessari 80 ára auglýsingu í morgunblađinu Politiken til Íslendinga á bloggum mínum. Áđur en ţađ gerđist var auglýsingin ekki ţekkt á Íslandi og var t.d. ekki međ í bók um sögu Eimskipafélagsins. Veftímaritiđ Herđubreiđ tekur svo myndina og sker hana í búta og birtir einn bútinn án ţess ađ minnast á höfund. Höfundar myndverka hafa rétt og ég er höfundurinn.

Vinsamlegast getiđ höfundar ljósmyndarinnar sem ţiđ hafiđ notađ. Nafn hans stendur fyrir neđan ţessi svör.

Virđingarfyllst,

Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson

 

Viđbót 6.3.2019 kl. 01.35 HERĐUBREIĐ hefur fyrir 10 mínútum síđan vinsamlegast fallist á ósk mína og merkt mynd mína mér (reyndar sést myndin ekki lengur, en ţađ er tćknilegt atriđi sem Herđubreiđarmenn verđa ađ leysa). Myndin mun ađ sögn hafa veriđ notuđ áđur á Herđubreiđ. Ég ţakka fyrir heiđarleg viđbrögđ Herđubreiđar og verđ ađ fara ađ vara mig á ţví ađ "stela" myndum frá öđrum. Viđ verđum öll ađ passa okkur og athuga hvađ mađur er ađ taka. Ég var ekki á höttunum eftir greiđslu, en stundum er ţađ víst tilgangur manna.


Ágćt hryđjuverkavörn Minjastofnunar

VíkurbeinNýjasta birtingarmynd minjavörslunnar á Íslandi er ađ flytja til styttur bćjarins. Ţetta kemur fram í hasarfréttablađinu DV. Minjavörđur Ríkisins er enn einu sinni í vondum málum, en nú styđur Minjasviđ Fornleifs Stínu Stuđ heils hugar.

Loks kom góđ tillaga frá Minjastofnun, sem heil brú er í - og jafnframt framtíđalausn fyrir styttuskömmina af Skúla Magnússyni. Er ekki tilvaliđ ađ nota hana sem stađlađa, íslenska hryđjuverkavörn? Hún sýnir mann međ ygglibrún, 1,5 metra herđabreidd og höku sem er líkust stuđara á Scania trukki. Ţađ vill vitaskuld enginn túrhestur búa á hóteli ţar sem slíkt ofurmenni gnćfir yfir ţeim. "Bad people" pakk sem vill til Íslands mun taka nćsta flug heim, ef svona styttum yrđi komiđ fyrir í Leifsstöđ. Hćgt vćri ađ selja Skúla til BNA, svo Trump hćtti viđ reisa vegginn sinn.

Heimildir sýna reyndar, ađ Skúli fógeti hafi veriđ rćfilslega lítill, sköllóttur og álútur grćđgiskarl - ekki ósvipađur ţeim lítilmennum sem vilja breyta Íslandi í Hótel og fjallkonunni í innanhússportkonu og módel. Innréttingar Skúla voru náttúrulega heldur ekki ofan á Víkurgarđi. Ţví verđur ađ fagna ađ ţessi hryllingur, sem tákna á athafnamanninn Skúla, verđi í framtíđinni notuđ sem slysavarnarverkfćri og hryđjuverkavörn.

Í stađinn vćri hćgt ađ setja styttur af beinagrindum, til ađ minnast kirkjugarđsins sem íslenska grćđgin og međalmennskan  hraunađi yfir. Ţađ gćti veriđ listaukandi fyrir ferđamennina sem á ađ mergsjúga og blóđmjólka á hótelinu. Myndirnar viđ ţennan pistil er tvćr tillögur sem borist hafa samkeppni Fornleifs fyrir minnismerki um beinin sem brott voru numin úr Víkurgarđi.

Sendiđ endilega inn tillögur. Verđlaun verđa nótt í svítu á Reykjavík Hotel Hilton on the Skeletons í Reykjavík, ţegar ţađ kemst í gagniđ. Innifaliđ er beint útsýni inn í Alţingi Íslendinga. Selshljóđ fyrirmenna eru innifalin í morgunverđinum. Vinningshafinn verđur afhjúpađur 1. apríl 2019.

Víkubein 2


Ingibjörg Sólrún er eins og pálmarnir í Vogahverfi

Imba og Assad

Hún frú Ingibjörg (ISG) býr nefnilega í glerhúsi líkt og sumir flokksfélagar hennar í Reykjavík. Ţađ kemur svo greinilega í ljós í nýjasta útspili hennar sem greint hefur veriđ frá á Stundinni.

Háheilagt starfsliđ Stundarinnar hefur um stundarsakir fćrt sig upp yfir mitti, ofar en rauđriđnar hređjar Jóns Baldvins Hannibalssonar, og er ţannig séđ komiđ langt yfir ţau málefni sem fjölmiđillinn sérhćfir sig einna mest í.

Stundin birtir nú frásögn af ummćlum sem fyrrverandi utanríkisráđherra Íslands, Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, lét falla á Facebook sinni. ISG er konan sem fór á fund Assads á Sýrlandi til ađ koma Íslandi í Öryggisráđ Sameinuđu Ţjóđanna - og sem nú er forstjóri ODIHR, Lýđrćđis- og mannréttindaskrifstofu Öryggis- og samvinnustofnunar Evrópu, sem lítiđ eđa alls ekkert verđur ágengt í baráttu í helfararafneitun og gyđingahatriđ sem grasserar í Austur-Evrópu - enda gerir stofnunin ekkert ađ viti í ţeim efnum undir slakri forystu ISG.

Frú 18 má ekki tala

Ekki bannađi ISG fréttir af ferđum sínum til alrćmdustu illmenna og gyđingahatara Miđausturlanda Íslandi til stuđnings, en nú fárast hún yfir konuskömm á Íslandi sem telur sig, í aumri whitetrash-tilveru sinni á Íslandi, vera úrval hins lítilfjörlega "aríska kynstofns".

Hefur kona ţessi látiđ flúra töluna 18 á hálsinn á sér, en ţađ mun tákna bókstafina A og H samkvćmt nasistum. Brennimarkiđ AH stendur líklega einnig fyrir Arískur Hálfviti. ISG vill láta banna RÚV ađ sýna ţátt sem fjallar um konu ţessa og ófarir hennar í lífinu.

En af hverju leggst ISG svona lágt og gegn íslenskri konu međ ţráhyggju? Af hverju vill hún láta banna henni ađ tjá skođanir sínar? Á ISG inni fyrir slíkum herferđum? Ţađ tel ég varla.

happy_old_days

Ţegar Ísland var fremst á međal ţjóđa og logiđ var ađ Dönum um ágćti fínansfurstanna íslensku á fundum í Danmörku

Er Dr. Efraim Zuroff hjá Simon Wiesenthal Center í Jerúsalem, sem ég hef starfađ fyrir, fór fram á ađ íslensk yfirvöld rannsökuđu mál nasistans og gyđingamorđingjans Eđvalds Hinrikssonar (Evald Miksons), setti ISG og ađrir stjórnmálamenn, t.d. ţokkapilturinn Jón Baldvin Hannibalsson sig upp á móti ţví.

Sumir íslenskri stjórnmálamenn, sem ekki kunna ađ skilja óskylda hluti frá hverjum öđrum, héldu ađ Davíđ Oddsson ţáverandi forsćtisráđherra hefđi fengiđ beiđni frá Ísraelsstjórn um ađ rannsaka stríđsglćpamanninn og morđingjann sem Íslendingar höfđu skotiđ skjólshúsi yfir.

Vegna stuđnings viđ hryđjuverkastarfssemi í Miđausturlöndum var ISG á ţví ađ ekki mćtti hreyfa viđ Eđvaldi Hinrikssyni, ţví hún taldi ađ Ísraelsríki vćri á bak viđ beiđnina um ađ íslensk yfirvöld rannsökuđu fortíđ hans. Ţó svo ađ í ljós hefđi komiđ, ađ Ísraelsstjórn hefđi ekkert haft međ beiđnina til Íslenskra yfirvalda ađ gera, hófst ferli algjörrar afneitunar á Íslandi, sem í tóku flestir stjórnmálamenn og allir fjölmiđlar utan einn og jafnvel íţróttasambönd.

Íslendingar vernduđu gyđingamorđingja og stríđsglćpamanna frá réttvísinni. ISG fór einna fremst í ţeirri ađför ađ gyđingum nútímans sem reynt hafa ađ fá réttvísinni framgegnt gagnvart böđlum Gyđingaţjóđarinnar. Ţví verđur aldrei gleymt, Ingibjörg Sólrún Gísladóttir! Ţú varđir stríđsglćpamann og komst í veg fyrir ađ mál hans yrđi tekiđ upp og hefur aldrei beđist afsökunar á ţví klámhöggi ţínu. Mikson átti vitaskuld líka rétt til varnar, en á ţađ reyndi aldrei, vegna einlćgs haturs sumra íslenskra stjórnmálamanna í garđ gyđinga og Ísraelsríkis, sem á stundum hefur nálgast sjúkleika.

ISG og Assad

Vitaskuld er kjánalegt ađ gefa afvegaleiddri, og jafnvel veikri manneskju, auglýsingu fyrir öfgaskođanir sínar í fjölmiđlum. Konan telur ađ útrýmingar á gyđingum hafi ekki átt sér stađ. 

En hún á sér skođanafélaga. Morgunblađiđ birti t.d. á 10. áratug síđust aldar greinar eftir rugludall sem hafđi sömu skođanir og varđi Morgunblađiđ hann međ skođanafrelsi, tjáningarfrelsi og ritfrelsi. Ég og líffrćđikennari minn í menntaskóla, Örnólfur heitinn Thorlacius, voru einu mannverurnar á Íslandi sem töldum ástćđu til ávíta birtingu helfararafneitunar í Morgunblađinu. Öllum öđrum virtist vera skítsama.

Ég hef skipulega skráđ niđur fjölda manna á Íslandi sem hafa látiđ sömu skođanir í ljós og vitleysingurinn sem afneitađi helförinni í Morgunblađinu, fyrir utan alla ţá sem ćrast fyrir hönd Palestínuaraba í hvert skipti sem skálmöld ţeirra er glćdd meira hatri.

Ćrsl Íslendinga og sorakjaftur hjálpa Palestínumönnum vitaskuld ekki neitt. Almenningur Palestínu veit ekkert um Íslands og peningarnir sem streymt hafa frá Íslandi fara međ öllum hinum milljörđunum í betlifé siđspilltra leiđtoga Palestínumanna.

Fjöldi manns á Íslandi skrifar ólíklegustu hluti ţegar átök á milli Palestínumanna og Ísraels blossa upp. Skođiđ athugasemdardálka fjölmiđlanna og blogg, ţar sem mađur sér fólk skrifa ađ "Hitler hefđi átt ađ ljúka ćtlunarverki sínu."

Á ađ gefa konu, sem er haldin nasistagrillum, sendingartíma á RÚV?

Afneitun ţess ađ fólk eins og hún sé til, er ađ mínu mati hćttulegri en ađ leyfa henni ekki ađ spređa hatrinu. Hatur hennar og fávísi gćti orđiđ öđrum til varnađar. Í landi ţar sem yfirvöld hafa ekki framfylgt loforđi sínu frá 2000 á alţjóđavettvangi, loforđi um ađ kenna börnum og unglingum um helförina, er vitaskuld ekki óeđlilegt ađ ađ helfararafneitarar séu til. 

Viđ verđum einnig ađ minnast ţess ađ íslensk nasistafífl komust í góđar stöđur eftir stríđsárin, sem (ómenntađir) seđlabankastjórar, lögreglustjóri og alţingismenn, ađ ógleymdum kratanum Jónasi Sveinssyni sem gaf út svćsnasta, andgyđinglega efniđ sem sögur fara af á Íslandi. Ţetta voru allt betri borgarar síns tíma og sátu einnig í ríkisnefndum og Norđurlandasamstarfi.  

Fyrst ţessir "mektarmenn" voru virtir ţjóđfélagsţegnar, má  ţá ekki rugluđ kona međ grillur, sem eru jafnhatursfullar og ţćr sem íslensku nasistarnir höfđu á 20. öld, spúa ţeim út á RÚV. RÚV er međ fréttastofu ţar sem nokkrir starfsmenn hafa skipulega spýtt út lygafréttum frá Miđausturlöndum. Sama RÚV sá til ţess ađ ekki yrđi minnst eđlilega á mál Eđvalds Hinrikssonar í kjölfar ţess ađ íslenskir stjórnmálamenn, međ Ingibjörgu Sólrúnu fremsta í flokki, ásamt Ólafi Ragnari og Jóni Baldvin, friđuđu stríđsglćpamann og hindruđu ađ mál hans yrđi rannsakađ á Íslandi.

Ég tel gott ađ Íslendingar fái ađ sjá, hvers konar ómenning grasserar á Íslandi. Sama hvort ţađ eru öfgaskođanir Ingibjargar Sólrúnar eđa kynsystur hennar, sem hefur látiđ flúra 18 á hálsinn á sér. Vonandi sjá einhverjir, ađ skođanir mektarmannanna sem hófu stjórnmálaferil sinn í nasismanum voru ekki víđsfjarri rugli nýnasistans í dag.

Íslendingar eru margir helsjúkir af gyđingahatri, á sama hvađa vćng stjórnmálanna sem ţeir eru. Ţví verđur ekki leynt.

Á ađ banna viđtöl viđ gamla komma?

Nú, ég gleymdi nćstum ţví öllum ţeim Íslendingum sem báru helstefnu Sovétkommúnismans á gullstóli og bođuđu hana gagnrýnislaust á Íslandi. Hjá ţeim var nú margur potturinn brotinn í afneituninni og hatrinu. Ţjóđviljinn var t.d. fyrst fjölmiđillin sem réđst á gyđing eftir síđara stríđ fyrir ađ leyfa sér í Morgunblađinu af öllum stöđum ađ skrifa um ógnarstjórn Rússa í fyrrverandi heimalandi hans, Litháen, sem leysti af hólmi ógnir nasismans. 

Helgislepjukórar Íslands, sem eru nokkuđ margir, ćttu ađ kynna sér sögu landsins betur áđur en ţeir góla í glerhúsum sínum.

Mćli ég međ ţví ađ RÚV taki einnig viđtal viđ Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur, um ferđ hennar til Assads og stuđning hennar viđ Eđvald Hinriksson. Ţađ myndi smellpassa inn í ţessa ţáttaröđ um subkúltúra á Íslandi sem RÚV sýnir um ţessar mundir. 

Ţađ er víst kominn tími til ţess ađ starfsliđ ODIHR, Lýđrćđis- og mannréttindaskrifstofu Öryggis- og samvinnustofnunar Evrópu, sem Ingibjörg Sólrún Gísladóttir er forstjóri fyrir, og alheimur allur, fái betri upplýsingar um yfirmann ODIHR og fortíđ hennar. Hvađ kallar mađur ţađ, ţegar fólk vill koma í veg fyrir ađ rannsókn fari fram á gyđingamorđingja úr síđara stríđi? Vita samstarfsmenn ISG í Varsjá, ađ hún heimsótti einn helsta talsmann útrýmingar Ísraelsríkis, fjöldamorđingjann Bashar al-Assad.

ISG ćtti ađ mínu mati ađ segja starfi sínu lausu hjá ODIHR hiđ fyrsta, vegna algjörs ótrúverđugleika. Kona, sem kom í veg fyrir ađ stríđglćpamađur yrđi sóttur til saka á Íslandi, á ekkert erindi í slíkt starf.

Imba staur


Dorrit og Ólafur á Hanukkahhátíđ í Reykjavík 2018

Dorrit og Ólafur Ljósmynd Gabriel Rutenberg

Hin síunga og vinsćla Dorrit Moussaieff og karlinn hennar óframfćrni, hann Ólafur Ragnar Grímsson, sem og t.d. ţýski sendiherrann á Íslandi mćttu í gćr viđ fyrstu opinberu tendrun ljósa á Chanukka. Fyrsta ljósiđ var kveikt á risavaxinni Hanukkíu, áttaarma ljósastikunni, sem notuđ er til ađ minnast ljóshátíđarinnar. Átta ljós verđa tendruđ á nćstu dögum fram til 9. desember til ađ minnast ţess er gyđingar vígđu aftur musteriđ sitt áriđ 164 fyrir okkar tímatal eftir ađ ţeir höfđu sigrađ Grikki sem um tíma höfđu gerst herrar í landinu helga.

Reyndar eru ljósin á ljósastikunni stóru rafmangsljós, sem er ef til vill viđeigandi á Íslandi,ţar sem rafmang er enn ódýrt, ţví Ísland er ekki međ í ESB. En viđ tendrun ljósanna minnast gyđingar ólívuolíunnar sem gyđingum tókst ađ skrapa saman eftir sigurinn gegn Grikkjum til ađ tendra stikuna góđu, sem reyndar var sjöarma (smáatriđi), í Musterinu í Jerúsalem.

Myndin er tekin af vef Gyđinglegu miđstöđ Chabad hreyfingarinnar á Íslandi (Jewish Center of Iceland).

Fornleifur óskar öllum ljóss í svartnćttinu. Eftir Klausturkráardrukktúr útsendara myrkrahöfđingjans er um ađ gera ađ upplýsa borgina og landsmenn alla sem mest. Chag Hanukkah Sameach. Borđiđ Latkes og sufganiot og fagniđ ljósinu í öllu myrkrinu.

Mumbai

Einhvern tímann verđur ljósastikan í Reykjavík stćrri en jólatréđ á Austurvelli. Ţađ verđur ađ lyfta rabbínanum upp til ađ kveikja. Ţessi mynd er tekin í Mumbai) á Indlandi.

20151209_163944

Ţessa mynd, af ljósahátíđareiđhjóli Chabad-manna í Kaupmannahöfn, tók ritstjóri Fornleifs fyrir fáum árum (2015) í Kaupmannahöfn viđ tendrun stikunnar á Ráđhústorginu ţar. Ţar dönsuđu menn sér til hita, en mér sýnist ađ slíkt hafi ekki gerst í Reykjavík.


Í himinsćng í klaustri

Himinsćng2

Fornleifur er enn einu ferđina genginn í klaustur á Jótlandi. Nú húkir hann í hvítkalkađri sellu abbadísarinnar, sem er um 7x10 metrar ađ flatarmáli og nćrri 6 metrar ađ lofthćđ. Ekki abbadísin, heldur sellan. Sannast sagna bjó engin abbadís svo vel, ţví ţessu klaustri var  breytt í danskan herragarđ á 16 öld og síđan ţá bjó hér alltaf rassbreitt fólk, ţangađ til síđasta ćttin dó út međ áhugaverđri, lesbískri komtessu, sem hafđi vit á ţví ađ ánafna stađnum ţenkjandi fólki međ lítil auraráđ.

Ég sef hér á dimmum nóttum á svartasta Jótlandi í 130 ára gamalli himinsćng, sem sem ég leyfi ykkur ađ sjá, eins og ţetta sé eitthvađ andskotans lífsstílsblogg skrifađ af draumlyndri baunaprinsessu í Garđabć.

Ein spíran á rúmgaflinum er reyndar fallin og tjaldiđ eđa mýflugnanetiđ vantar. Ţađ kemur ekki ađ sök. Ţađ stendur til bóta sagđi einn ábótinn hér, sem unniđ hefur á Íslandi sem fornleifafrćđinemi. Brátt verđur fariđ í viđgerđir á ţessu frábćra rúmi. Mig grunar ađ listrćn kona hafi veriđ hér á undan mér og ćft sig í súludansi ţegar hún var komin međ ritkrampa eđa í andlega ţurrđ. Í hamagangi sínum hefur hún fellt súluna. 

Rúmiđ góđa er  ćttađ er úr eigu danskra baróna, sem hér höfđu bú eftir klausturtíma en grćddu ţar fyrir utan tá á fingri á sykri og ţrćlavinnu í Vestur-Indíum. Ţađan er rúmiđ komiđ frá einhverjum búgarđinum. Black Betty, sem oft er sungiđ um, hefur  ţó ekki enn riđiđ mér eins og Mara í rúmi ţessu, fyrir syndir gráđugra Dana, en rúmiđ á sér örugglega góđar minningar og heitari en fleti fölra nunnanna sem hér húktu í smá sellum í klaustri viđ Limafjörđinn. Dýnan er ný og ţrćlgóđ, ţađ er pláss fyrir ađ minnsta kost ţrjár. Já dream on eins og Kaninn segir. Slíkar ćfingar stunda ég ekki lengur. Ég sef eins og Egill forfađir minn á Mýrum, međ hita á mér, sem kemur úr forláta rafmagnshitapúđa, ţýskum.

Ég tek ţađ fram ađ rauđi knćppe-sófinn fyrir framan rúmiđ verđur ekki notađur međan ég er hér. Mađur veit ekki hvađ hefur gerst á honum.

Hér er dálítill Laxnessfílingur ţegar andinn kemur yfir mann. Hér er um 6 ađrir andans menn (konur međtaldar, sem eru líka menn nema hjá sćnskmenntuđum Íslendingum), í minni "sellum", sem er útdeilt í ţeirri röđ sem menn koma. Ţannig er vistin í sćng sykurbarónanna alls endis laus viđ klíkuskap og mútur. Allt fólkiđ er ađ leita ađ einhverju álíka og ég, eđa um ţađ bil ađ ljúka viđ handrit, ţrírit eđa afrit. Ţannig er nú ţađ. Amen ađ sinni.


V

Churchill

Ég held ađ ţađ sé alveg viđ hćfi ađ Vaffa ađeins á liđiđ, ţví nú hefur dregiđ töluvert úr sumarhitunum í Danmörku. Nú er hitinn t.d. 18 stig í skugga og mér finnst kalt. Slagurinn viđ heimshitnunina er ţó hvergi nćrri byrjađur.

Í ágúst 1941, nánar tiltekiđ 16. ágúst kom Winston Churchill viđ á Íslandi, eftir ađ hafa átt fund međ Franklin Delano Roosevelt. Hér á myndinni vaffar hann á fólk sem kveđur hann er hann siglir úr höfn í Reykjavík á  skipi sem sigldi út til HMS Prince of Wales á ytri höfninni, sem hann sigldi síđan međ til Englands.

Mikiđ voru Íslendingar heppnir ađ fá Winston í heimsókn, en ekki Hitler. Mér sýnist samt ađ margir landa minna sakni ţess síđarnefnda, svo mikiđ ađ ţeir líkja Hitler, sumir hverjir alveg kinnrođalaust, viđ helstu fórnarlömb hans, gyđingana.

Eftir ađ hafa séđ kvikmyndina um Churchill sl. vetur, líkar mér betur viđ Churchill en áđur. Kannski er ţađ bara vegna ţess ađ leikarinn inni í hlunkabúningnum, Gary Oldman, er góđur. Ţađ var ekki nóg hnakkafita á búningi Oldmans

Sjá fyrri fćrslu um Churchill forsćtisráđherra Breta á Íslandi.


Ť Fyrri síđa | Nćsta síđa ť

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikiđ á Javascript til ađ hefja innskráningu.

Hafđu samband