Allen die willen naar Island gaan
18.9.2013 | 09:28
Ísland hefur lengi veriđ hugleikiđ erlendum mönnum. Fyrr á tímum sóttu ţeir í fiskinn og hvalinn kringum landiđ, og fáir eins mikiđ og lengi og Hollendingar. Ţeir voru oft meiri aufúsugestir en t.d. Englendingar sem gátu veriđ til vandrćđa og leiđinda. Hollendingar voru ef til vill nógu líkir Íslendingum til ađ koma í veg fyrir ađ verđa myrtir eins og Baskarnir sem voru brytjađir niđur af skyldleikarćktuđum stórmennum á Vestfjörđum.
Hollendingar stunduđu mikla verslun viđ Íslendinga sem kom sér oft vel fyrir Íslendinga, ţegar Danir, í sínum endalausu stríđum viđ Svía, höfđu ekki tíma eđa getu til ađ sinna ţeirri einokun sem ţeir komu á áriđ 1602.
Um ţađ bil 30 kg. af leirkerum fundust viđ frumrannsókn á flaki hollenska kaupfarsins de Melckmeyt (Mjaltastúlkunnar), sem sökk viđ Hafnarhólma viđ Flatey á Breiđafirđi áriđ 1659. Breiđafjörđur kemur einmitt fyrir í hollenska ţjóđkvćđinu Allen die willen naar Island gaan. Hér má sjá brot A hollensks fajansadisk međ kínversku mynstri, B franskrar skálar međ bylgjuđum börmum frá Nevers eđa Rouen í Frakklandi, C portúgalskrar grautaskálar og D hollensks disks međ skjaldamerki . Nú eru fyrirhugađar nýjar rannsóknir á flakinu undir stjórn Ragnars Edvardssonar og Vilhjálms Arnar Vilhjálmssonar. Ljósm. Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson.
Hingađ sóttu Hollendingar hina verđmćtu fálka, sem ađallinn í Evrópu sóttist mjög eftir til veiđa.
Íslendingar geta ţakkađ ţessum gestum af ýmsu ţjóđerni fyrir ađ vera ekki afdalafífl, ţótt einhverjir hafi nú ekki sloppiđ undan ţeim örlögum, t.d. ţeir sem vilja gefa landiđ og auđlindir hafsins stórsambandi gráđugra, hungrađra og skuldsettra menningaţjóđa í suđri. Hér áđur fyrr var ekki siđur greindra manna ađ gefa hinum ríku.
Sá guli, sem sungiđ er um í hinni gömlu niđurlensku ţjóđvísu (sem hugsanlega er frá 16. öld), sem ţiđ getiđ heyrt hér, og annađ silfur hafsins er enn í hávegum haft og Evrópuţjóđir nútímans eru tilbúnar ađ beita smáţjóđir bolabrögđum til ađ ná í fiskinn.
Hér fylgir lausleg íslensk ţýđing á vísunni Allen die willen naar Island gaan og hér eđa hér má sjá textann á hollensku og hér nótur međ góđri útsetningu. Efst syngja spilamennirnir í hópnum Aija frá í Norđur-Hollenska, ţau heita Leo, Titia, Herman og Greetje. Neđst syngur frábćr kór ungra Flćmingja vísuna.
Allir vilja Íslands til
Í hinn gula ţorsk ađ ná,
og ađ fiska ţar af ţrá.
Til Íslands til Íslands,
Íslands til
eftir ţrjátíu og ţrjár ferđir
erum viđ enn ţá til.
Rennur upp tími sem líkar oss vel,
viđ dönsum af sálargleđi
og setjum ekkert ađ veđi.
En svo kemur, já svo kemur
ađ ţví ađ halda á haf,
ţá drjúpum viđ höfđi
áhyggjum af !
Ţegar vindur úr norđri ţýtur
höldum viđ á krár
og drekkum ţar af kćti.
Viđ drekkum ţar og drekkum ţar
í góđra vina böndum,
uns okkar síđasti eyrir
horfinn er úr höndum
Ţegar austanvindur blćs af landi
"vindurinn er á okkar bandi"
segir skipper glađur í bragđi
"og best er, já best er
jú allrabest er,
ađ beita fyrir hann ţvert
ţá á Ermasundi ţú ert."
Fram hjá Lizard point og Scilly eyju
og ţađan allt til höfđans Skćra [Claire höfđa á Írlandi]
Sá sem ekki ţekkir ţessa leiđ skal nú lćra,
ţví hér kemur, já hér kemur hann
stýrimađurinn okkar
sem gefur okkur stefnu rétta
beint á Ísland setta.
Hjá Rockall eyju viđ siglum svo
allt til Fuglaskerja [Geirfuglaskers],
eins og hver og einn mun ferja.
Og ţađan, já og ţađan
inn til Breiđafjarđar
ţar köstum viđ netum
á landi grćnu Njarđar.
Loks erum viđ Íslandsálum á
ţorskinn til ađ fanga,
og fiska ţar af ţrá.
Til Ísalands, Til Ísalands,
já Íslands ţađ,
eftir ţrjátíu og ţrjár ferđir
erum viđ ennţá ađ.
Meginflokkur: Fornleifafrćđi | Aukaflokkar: Leirker, Sagnfrćđi, Tónlist | Breytt 22.2.2022 kl. 07:15 | Facebook
Athugasemdir
Ţú ert ţá ekki alveg bojkotterađur úr ţví fyrirhuguđ er rannsókn á ţínum snćrum viđ Flatey. Spennandi verđur ađ sjá hvađ út úr ţví kemur.
Ţorvaldur S (IP-tala skráđ) 18.9.2013 kl. 10:44
Ţorvaldur, fyrirhugađ er orđ sem lýsir ósk. Óskin er ekki orđin ađ veruleika. Langt er í land. Ţangađ til flýt ég eins og bauja ţegar ég er ekki menningarviti án lýsis.
Ég stýrđi formlega rannsóknunum í Flatey á sínum tíma og nú ćtlum viđ Ragnar okkur ađ halda áfram. Enda mikil náma fróđleiks um verslun og samskipti í ţessu eina flaki.
FORNLEIFUR, 18.9.2013 kl. 11:40
Here is another song of the fishermen, who sailed to Iceland in former times, this time in flamish (Belgium):
http://www.ipernity.com/doc/septentrion/11600875
It describes the monthlong journey from Dunkerke around Iceland. If you are interested I can send you the french text.
Marled
Marled (IP-tala skráđ) 20.9.2013 kl. 11:47
Hi Marled,
thank you for your information ! Everyone wanted to go to Iceland back then. Now the only want to have our fish as cheaply as possible
I have also read about this song/poem in Chants popularies de Flamands de France recueillis et publiés... by Charles Edmond Henri de Coussemaker (1855) See here. Thus it was nice to hear the song in the beautiful interpretation of Blootland. It is nearly a lullaby. I listened to it three times and nearly fell to sleep.
According to de Coussemaker the oldest known reference to this song is from the late 17th century. It could be interesting to know whether it is possibly older still.
Do you think a French version is older, or that the Flemish version is a translation? Duinkerken was until the 20th century a Flemish (Flemish dialect speaking) city, so I think that this is the original language of the song. But, who knows?
It could be interesting to know how old the song really is. It could tell us more about the former popularity of Iceland and the interest in our good fish.
FORNLEIFUR, 21.9.2013 kl. 10:04
Bćta viđ athugasemd [Innskráning]
Ekki er lengur hćgt ađ skrifa athugasemdir viđ fćrsluna, ţar sem tímamörk á athugasemdir eru liđin.