Kosningasvindl og kosningasvik

Lýðræðið er afar vandmeðfarin stærð. Sumir fatta aldrei hvað lýðæði er - jafnvel heilu ríkin. Lengi hefur verið vitað að kosningarloforð eru flest brotin. Stjórnmálamenn segja eitt en gera oftast annað. Lýðræði breytir ekki endilega eðli mannsins, en samt sættum við okkur við lygara í löggjafarþingi landsins. Ætt hellisbúans, sem fyrstur laug, hefur haldið völdum æ síðan að fyrstu ósannindin flugu yfir hlóðareldinn.

Þótt kosningasvik séu örugglega ólíkleg á Íslandi, er samt til fólk sem býst við því versta í öðrum; t.d. stjórnmálamenn sem telja 7 kosningaseðla mun á flokkum geta verið svik eða handvömm þeirra sem vinna við talningu.

Endurtalning í Suðurkjördæmi leiddi sem betur fer annað í ljós. En þjófar halda hvern mann stela er gömul en góð greining.

Meðferð á kjörgögnum er lýst í lögum, en samt virðist ærið erfitt fyrir kjörstjórnir að fylgja þessum lögum. Það þarf ekki að vera tilraun til kosningasvika, heldur gamall og gildur slóðaskapur og afdalaháttur.

Fyrir nokkrum árum var allt í einu hægt að kaupa 30-40 ára gömul umslög utan af utankjörstaðaatkvæðaseðlum Íslendinga erlendis á Frímerkjasölum erlendis (Sjá hér). Slíkum gögnum átti fyrir löngu að hafa verið eytt.

Í grein minni um málið og umslögin sem ég keypti sum, velti ég fyrir mér hugsanlegum atburðarrásum. Sama hvað gerðist, þá brugðust kosningastjórnir og þau embætti sem sáu um kosningar fyrr á tímum. Einhver frímerkjasafnararotta komst í umslög sem tilheyrðu kjósendum. Rottan kom þeim í verð. Eða var atburðarrásin öðruvísi?

Á eitt af umslögunum (sjá efst), sem ég keypti, sem hafði verið sent af íslenskum farmanni, sem var staddur í Aþenu, því hann sigldi á erlendu skipi. Einhver hjá Kjörstjórninni hefur skrifað bókstafinn D með blýanti á bakhlið ysta umslagsins sem sent var frá Aþenu. Líklegt er að starfsmaður kjörstjórnar sem opnaði umslagið á Íslandi hafi forflokkað atkvæðin eftir að hann hafði opnað innra umslagið með kosningaseðlinum.

En hvernig stóð á því að starfsmaður kjörstjórnar fór með umslög heim og setti þau í sölu?  Það er er illa skiljanlegt, nema ef stórir brestir hafi verið í starfsemi kjörstjórnanna og sýslumannsembættanna. Lýðræðið er vandmeðfarið í landi, þar sem lög eru stundum lítils virði.

Yfirvaldið á Íslandi á okkar tímum hefur ekki talið ástæðu til að rannsaka eða tjá sig um fund minn á kjörumslögum sem til sölu voru (og eru) á erlendum frímerkjasölum, enda kosningarnar sem um ræðir um garð gengnar fyrir löngu. En þau umslög sýna, að brotalamir hafa verið á túlkun kosningalaga á Íslandi.

Fussusvei.

Athugasemdir

[FORNLEIFUR, 28.9.2021 kl. 07:21]

[Halldór Þormar Halldórsson, 28.9.2021 kl. 10:31]

Áhugavert. En varla er kjörseðillinn enn í umslaginu. KJörgögnum er eytt eftir kosningar en það er ekkert sem kemur í veg fyrir að þeir sem annast eyðinguna geti stungið á sig umslögum með áhugaverðum frímerkjum. Það er líklegast að það hafi gerst þarna, þ.e. að einhver hafi tekið umslögin frá eftir að talningu lauk.

[FORNLEIFUR, 28.9.2021 kl. 12:06]

Nei, umslögunum ber líka að eyða, því aftan/og framan á þau rita menn nafnið sitt, og það á að vera leynd yfir því hverjir kjósa. Stuldur eða brottnám á kosningaumslögum manna með nöfnum þeirra er því klárt lögbrot.

[FORNLEIFUR, 28.9.2021 kl. 17:37]

ög um kosningar til Alþingis, nr. 24/2000:

 104. gr.
 Að talningu lokinni skal loka umslögum með ágreiningsseðlum með innsigli yfirkjörstjórnar og eiga umboðsmenn lista rétt á að setja einnig fyrir þau innsigli sín. Yfirkjörstjórn sendir [ráðuneytinu] ¹⁾ eftirrit af gerðabók sinni viðvíkjandi kosningunni ásamt ágreiningsseðlunum sem [ráðuneytið] ¹⁾ leggur fyrir Alþingi í þingbyrjun með sömu ummerkjum sem það tók við þeim.
 Þá skal yfirkjörstjórn setja alla notaða kjörseðla undir innsigli og skal gildum og ógildum kjörseðlum haldið sér. Kjörseðlana skal geyma þar til Alþingi hefur úrskurðað um gildi kosninganna, sbr. 120. gr., enda sé þeirra eigi þörf vegna kæru sem beint hefur verið til lögreglustjóra. Að því búnu skal eyða kjörseðlunum og skrá yfirlýsingu um það í gerðabók yfirkjörstjórnar.
 Yfirkjörstjórn skal búa um allar kjörskrár í innsigluðum umbúðum og senda [ráðuneytinu] ¹⁾ sem geymir þær í eitt ár, en að því búnu skal eyða þeim.

[Jón Steinar Ragnarsson, 28.9.2021 kl. 18:30]

Verra þykir mér með lýðræðið hve það er afstætt og háð duttlungum. Við höfum enga stjórn á því hvað gloríur menn gera eftir að þeir komast á þing. Þ.e. Gloríur sem aldrei voru nefndar í aðdraganda kosninga og enginn bað um.

sjálfstæðisflokkurinn gæti því þessvegna ákveðið að ganga í evrópusambandið af því að hann hafði ekki orð á því að það yrði gert í kosningabaráttunni.
Frægt er að lofa lægri sköttum en finna svo nýjar matarholur, sem skýrðar eru öðrum nöfnum en skattur. 
Lýðræðið er bara hilling. Fata morgana.

[Ægir Jóhannsson (IP-tala skráð) 29.9.2021 kl. 20:39]

Athyglivert. Ég á 3 umslög utan af atkvæðaseðlum við forsetakosningar. Mér voru færð þau af smið sem hafði verið falið að gera við kjörkassa fyrir næstu kosningar þar á eftir. Umslögin láu í kassanum, uppskorin og tóm.