Eitt sinn var útsýnið gott úr Grjótaþorpinu

Fornleifssafni vex fiskur um hrygg. Nýlegur safnauki kúnstkammers Leifs er Laterna magica myndskyggna frá 19. öld - nánar tiltekið frá 1882 eða 1883. Myndin er vafalaust ein af fyrstu "litljósmyndunum" sem til eru af Reykjavík. Myndin er vitaskuld handmáluð. Ég hef áður lýst einni slíkri mynd sem einnig er í Fornleifssafni en hún sýnir Austurvöll, Dómkirkjuna og Alþingishúsið (sjá hér).

Mynd þessi er gefin út af Riley Bræðrum (sjá frekar um þá og starfssemi þeirra til að kynna Ísland hér), og var gefin út með númerinu 4 í Standard V seríu fyrirtækisins árið 1893. 

David Francis safnvörður á Kent Museum of the Moving Image  hefur upplýst Fornleifssafn að safnið í Kent eigi sömu skyggnuna úr Standard V seríunni en ekki handlitaða. Eldri myndir af höfuðborgum og þorpum Evrópu sem til voru á lager úr eldri seríum Riley bræðra var safnað í nýja seríu, sem kölluð var Standard V. Þetta upplýsir Mr. Francis:

The slide you illustrate is the same as no 4 in the Standard V set. The Museum has the complete Standard V set. Riley Brothers "Standard" Series  were made up of odd slides they had in stock which were then worked into meaningful sets.

Meira um Mr. Francis hér.

Myndin var tekin af Sigfúsi Eymundssyni og hægt var að kaupa þessar myndir hans á ljósmyndastofu hans í Reykjavík. Á ljósmyndastofu Sigfúsar lá frammi albúm sem menn gátu pantað myndir úr og er það albúm á Þjóðminjasafni Ísland. Safnið hefur verið spurt um hvort mynd þessi sé í albúmi ljósmyndastofu Eymundssonar. Sumar myndir hans bárust til Bretlandseyja og voru notaðar við gerð Laterna Magica skyggnumynda. Meira má lesa um þá iðn í þessari grein Fornleifs, þar sem farið er ítarlega yfir Íslandsseríur Riley-bræðra og annarra skyggnumyndaframleiðenda á Bretlandseyjum.

Nýja myndin í safni Fornleifs er tekin úr vestri. Fúsi karlinn hefur staðið fyrir ofan Aðalstræti og eilífað höfuðstaðinn. Lóðirnar þrjár sem sjást fremst á myndinni eru neðst í Grjótahverfi. Litla húsið lengst til hægri var þar sem Túngata og Kirkjustræti mætast. Ingó á Horninu bjó þarna miklu fyrr.

Austar í Kirkjustræti var númer 10 risið (1879), sem og Alþingishúsið, en við austanverðan Austurvöll, þar sem Hótel Borg er í dag, má sjá elsta pósthúsið í Reykjavík. Styttan af Thorvaldsen var komin á stallinn árið 1874.  Allt smellur þetta vel við dagssetninguna 1882-83.

Ljósm. Þjóðminjasafn Íslands.

Árið 1943 voru sumar af borgarmyndum Eymundssonar gefnar út á prentuðum einblöðungum sem ferðamenn gátu keypt sér. Það væri álíka og ef Rammagerðin færi í dag að selja ljósmyndir frá æsku ritstjóra Fornleifs. Menn söknuðu greinilega gamla tímans í Reykjavík árið 1943. Hvenær fara menn að fjöldaframleiða myndir af núverandi borgarstjóra?

Það voru oftast konur sem sátu og lituðu skyggnur sem framleiddar voru á Bretlandseyjum. Einnig var hægt að fá skyggnurnar ólitaðar, en þær lituðu þóttu fínni. Ef maður hefur í huga, að flöturinn sem litaður var, var innan við 8x8 sm., þá er hefur kona sú sem litað hefur þessa mynd tekist mjög vel við himininn austan við læk. Það er næstum því van Gogh-handbragð á penslinum og bleiki liturinn samofinn við þann ljósbláa og hvíta á himnum líkt og maður sér á ýmsum málverkum Vincent van Goghs frá því um 1888, þegar hann í ófá skipti málar sama ferskjutréð í Arles. Van Gogh var að sögn undir áhrifum frá japanskri list og drakk staup af grænum absinth þess á milli.

Þannig lítur himininn út á skyggnu 4 úr Standard V seríunni, þegar ekki er lýst í gegnum hann. Ljósmynd V.Ö.V. 2022.

Vigdís, eina dökka barnið í bekknum

Umfjöllunin um Vigdísi Häsler framkvæmdastjóra Bændasamtakanna fellur mjög að áhugamálum Fornleifs og sérfræðinga hans.

Stundum er hættulega skammt á milli sagnfræði og mannfræði annars vegar, og kynþáttafordóma hins vegar. Lýsingarorð geta líka verið hættulega eitruð í notkun eins og allir vita. Líkt og menn varast eftir bestu getu að nota rangan lit af skóáburði þegar þeir bursta skó sína, þarf að vanda val sitt á orðum þegar maður lýsir öðru fólki. Ég segi t.d. að allar konur séu gullfallegar, og hef enn ekki verið skammaður fyrir að smyrja of þykku lagi af hróskremi á hin ýmsu sköpunarverk Guðs á Íslandi.

Ég stal þessari ágætu mynd úr Bændablaðinu af Vigdísi Häsler, gullfallegri og myndarlegri konu sem hefur tekist að fá Íslendinga til að gleyma litla Volodimyr eitt andartak og stríði hins frjálsa heims við vonda, illgjarna og dvergvaxna morðingjann í austri.

Vegna þráláts orðróms um að sumir menn á Íslandi sjái svart þegar þeir sjá Viggu yfirbónda, leyfði mér í gær að setja Vigdísi í litgreiningarforrit sem ég á í tölvunni.

Aðeins 17% myndarinnar reyndust svört. Það er mun minna en t.d. hjá Will Smith sem talinn er vera "black American", án þess að slá mann kinnhest í beinni fyrir að halda því fram.

Ég setti þvínæst nafnið Häsler í annað forrit sem gaf þá niðurstöðu, að það væri alþýskt nafn og fjarskylt Hitzler og álíka nöfnum. Vigdís leynir því greinilega á sér. Í lokin kom ALERT, óhljóð og eftirfarandi tilkynning: This individual is most likely a lawyer, beware she might sue you. Það mun vera nokkuð góð greining.

Bændablaðið upplýsti á sínum tíma, að stórbú Vigdísar væri í Garðabæ, en blaðið greindi því miður ekki frekar frá búskap hennar. Mér þykir líklegt að það sé einhvers konar fjárbúskapur, en það kann að vera rangt og byggja á fordómum mínum.

Lengi hafa menn vitað að að Framsóknarflokkurinn notar Rígsþulu til að lit- og kyngreina fólk, því það er öruggara en nútímalitgreining og eftirnafnakukl.

Ég hef persónulega lent í þessum fordómum flokksins. Í stað gargandi rifrildis í fjölmiðlum ritaði ég einfaldlega grein um galla sérútvalda Íslendinga þegar kemur að útlendingahatri, fordómum og sjúklegri sjálfvæntumþykju.

Svarti liturinn er líklegri, en aðrir annmarkar á fólki, til að menn freisti málsóknar gegn bleikbelgjuðum barónum Íslands, en gyðingahatur hafa aftur á móti ávallt verið talin grundvallarmannréttindi meðal félagsmanna flestra stjórnmálaflokka á Íslandi. Á okkar tímum er slíkt hatur eðlilegt athæfi í ýmsum flokkum á vængbrotna vinstri vængnum, nema að menn séu að tala um litla Volodimyr í Kív.

Sem dæmi um hvað ístruvaxnir, rauðbirknir framsóknarjarlar tönnlast lágmæltir á, fyrir utan svarta litinn, eru hér nokkur heilræði úr Rígsþulu um hvaða kyn heldri menn eins og Rígur eiga að varast er þeir leggjast í tilfallandi rekkjur á yfireiðum sínum um lendur:

 

Þar var hann at þat

þríar nætr saman,

gekk hann meir at þat

miðrar brautar;

liðu meir at þat

mánuðr níu.

 

Jóð ól Edda

jósu vatni,

hörvi svartan,

hétu Þræl.

 

Hann nam at vaxa

ok vel dafna;

var þar á höndum

hrokkit skinn,

kropnir knúar,

fingr digrir,

fúlligt andlit,

lotr hryggr,

langir hælar. ...

 

Þar kom at garði

gengilbeina,

aurr var á iljum,

armr sólbrunninn,

niðrbjúgt er nef,

nefndisk Þír.

 

Þessi hálærða framsóknarkona fékk verðskuldaðan doktorstittling í Uppsölum, fyrir rannsóknir sínar á svarta litnum í íslenskum miðaldakveðskap.

Nú síðast fann ég ágætt íslenskt forrit sem ég tróð framkvæmdastjóra Bændasamtakanna með herkjum inn í. Forritið spýtti henni þó umsvifalaust út með þeim ummælum að hún væri með 96,7% líkum "Tæja". Ég hef einu sinni heyrt eldri hjón tjá sig um "gráðugar Tæjur", sem hópuðust fyrir framan kjötborðið í Hagkaupum í Kringlunni, því svínakjöt var á sértilboði þann daginn. Mikill hamagangur var í öskjunni og gekk það fram af gamla fólkinu sem einnig vildi komast í eitthvað feitt hjá SS. Ég gafst upp á slagnum um grísakjötið, því ég var aðeins á höttunum eftir lambakjöti. Verðið á heilögu lambinu hafði vitaskuld verið sett upp í tilefni lækkunarinnar á svíninu. Hélt ég rakleiðis í Nóatún. Ekki gef ég því mikið fyrir forritið sem gerði Vigdísi að Tæju, því nú veit ég vegna svartagallsraussins í Sigurði Inga, að Vigdís er vitaskuld frá Indónesíu.

Frændur okkar í Indónesíu eru ekki svartir. Sigurður Ingi þarf að fá sér betri gleraugu vegna þessarar myrku siðblindu sinnar sem nálgast algjöra nethimnulosnun. En kvilli þessi og hræðsla hans við allt sem virðist meira framandi en Massey Ferguson dráttarvél er nú ekki bara landlægur í Framsóknarflokknum.

Má segja að maður sé dökkur að lit þegar hann er það, þótt svart sé bannað?

En dökk er hún Vigdís sannarlega, og ekki er hægt að reka mig fyrir að segja það. Þannig var henni einmitt lýst í viðtali í Morgunblaðinu á því herrans ári 2012. Kannski á nú líka að banna Morgunblaðið eins og Illuga Jökulsson dreymir þrálátlega um, og um leið samtökin Íslenska Ættleiðingu sem einnig birti hina dökku lýsingu Moggans á Vigdísi Häsler?

Mikið er heimurinn nú bjartur hjá því fólki sem veltir sér upp úr svartagallsrausi íslenskra sérleyfishafa á allar hreinar hugsanir og kórréttar. Á það fellur sjaldan skuggi, nema helst skuggi hárreistrar heimsku. Hafa menn engar aðrar ólar að eltast við?

Rauða Torgið: Cut and Paste kemur til Íslands

Er ritstjóri Fornleifs var miklu, miklu yngri en hann er i dag, var hann ekta sjónvarpsbarnastjarna og það langt á undan Boga Ágústssyni.

Stundin Okkar hét og heitir mikil menningaþáttaröð í Sjónvarpi á Sunnudögum, sem óefað er sá þáttur í Sjónvarpi sem lengst hefur gengið fyrir utan Bogafréttir. Þetta var á þeim árum að fólk leiddist út á hálar dráttarbrautir glæpa vegna þess að það var akkúrat ekkert í Sjónvarpinu á fimmtudögum.

En um sexleytið á Sunnudögum horfðu allir á Stundina Okkar. Einnig ykkar einlægur, sem bæði horfði á RÚV og Kanann, enda upp alinn á heimili, þar sem lengstum voru tvö svokölluð sjónvarpsviðtæki.

Ég brilleraði hálfgert í spurningaleik fyrir krakka sem öðlingurinn Pálmi Pétursson stýrði. Hin landselskaða Kristín Ólafsdóttir stjórnaði Stundinni og menningardúkkan Fúsi Flakkari var helsta viðnámið gegn Roy Rogers og týnda kjötfarsinu í Herstöðvarsjónvarpinu frá Vellinum, sem enn var erfitt fyrir Menntamálaráðuneytið að ráða niðurlögum á um 1970. Sögusagnir herma, að Fúsi Flakkari og Bogi Ágústsson séu ein og sama persónan. Einhver tengsl eru líka við Hrannar Björn Arnarsson, þótt óljós séu.

Pálmi Pétursson hafði verið bekkjarkennari minn í 4. bekk (9. ára bekki) í Æfinga og tilraunaskóla Kennaraskóla Íslands, sem í dag ber hið borgaralega nafn Háteigsskóli. 

Pálmi tók nokkra krakka úr gamla bekknum sínum og var með spurningakeppnir 1970-71. Það var eins og Pálmi hefði aldrei gert annað. Hefði hann verið upp á sitt besta síðar á öldinni hefði hann ekki haft undan því að stjórna skemmtiefni í Sjónvarpi.

Pálmi hvarf langt fyrir aldur fram yfir í annan heim Alzheimerssjúkdómsins. Ég var eitt sinn, snemma á 9. tug 20. aldar, á leið heim úr miðbænum í vagni nr. 3. Ég var í vetrarleyfi á Íslandi, en þá bjó ég í Danmörku. Ég sé Pálma og geng til hans og heilsa á hann. Hann þekkti mig ekki og ég sá þegar að eitthvað var að. Sambýliskona hans, að því ég tel, skýrði í fljótheitum hvers kyns var og ég sagði bara að Pálmi hefði eitt sinn verið kennarinn minn. Hann var frábær karl í alla staði og kunni sitt fag, sem ekki var hægt að segja um suma aðra kennara í fyrrnefndum tilraunadýraskóla.

Fólk tók fljótt eftir hvolpafeitum og hrokkinhærðum dreng, sem ekki var kominn yfir í hina hræðilegu bítlatísku. Á kvenfélagsfundum um land allt var mikið talað um þennan vel klædda og kembda dreng: "Bara að öll börn væru eins og hann" heyrðist sagt á bestu bæjum.  "Vertu eins og strákurinn í Stundinni okkar" heyrðist oft í Vesturbænum.

En svo breyttist allt á einum sunnudegi rétt eftir kl. 18. Idealkrakkinn, pattaralegi drengurinn í P&O fötunum frá C&A og SÍS féll af stjörnuhimnum því hann vissi hvar mynd sem liðunum var sýnd, var tekin. Upp fór armurinn og litla gáfnaljósið setti upp lítillætissvipinn og másaði næstum af gleði með byltingarglóð í aguum: "Rauða torgið í Mosku".

Í Velvakanda var vart ritað um annað í tvær vikur. Drengur í Stundinni okkar var svo heilaþveginn að hann vissi hvað Rauða Torgið var. Hannes Hólmsteinn Gissurarson helgaði síðar þessari spurningakeppni heilum kafla í einni af bókum sínum um Hættur Kommúnismans. Ég hafði reyndar aðeins séð Rauða Torgið á forsíðu Moggans.

Ég lifði lengi á frægðinni úr þessum þætti. Það var tekið eftir þessu hjá Alþýðubandalaginu, og Þjóðviljinn rómaði þessa spurningaleiki Pálma Péturssonar, enda voru þeir góðir.

Langt fram yfir fermingaaldurinn var ég spurður, hvort það hefði ekki örugglega verið ég sem vissi hvað Rauða Torgið í Moskvu var; Og eins og þið sjáið var ég enn nokkrum árum síðar mjög upp með mér af því að vita það og lítillætissvipurinn var algjörlega farinn. Ég lifði lengi á Rauða Torginu.  Reyndar verður að viðurkennast, að besti heilinn meðal krakkana sem Pálmi Pétursson sérvaldi í Æfinga- og tilraunaskólanum fyrir þáttinn sinn var hún Olga heitin Harðardóttir, sem ég var lengi hálfskotin í vegna þess að hún var svo svakalega klár. Olga bjargaði alltaf okkar liði með hugarreikningi einum saman. Hugarreikningur í sjónvarpssal þótti góð og holl skemmtun fyrir börn í þá daga.

Jón Atli Benediktsson, í daglegu tali kallaður Beni Speni, núv. rektor HÍ, komst með í aðra umferð hjá Pálma Péturssyni í Stundinni. Jón brosti bara og sagði aldrei neitt og gat ekkert reiknað. En það skipti engu máli, þegar við höfðum Olgu Volgu. Jón Atli vildi bara komast í návígi við Fúsa Flakkara og var afar lukkulegur með að hitta hann í eigin persónu og talaði vart um neitt annað í heilt ár.

Fyrir fjölmörgum árum síðan, þegar einhver nostalgía færðist yfir ritstjóra Fornleifs, líkt og oft gerist þegar menn gerast eldri og virkum líffærunum þeirra fækkar, hafði ég samband við RÚV og spurði hvort að hugsanlega væru til einhverjir þeirra þátta sem ég trauð upp í án þess að fá greitt fyrir. "Bla,bla,bla ekkert var varðveitt, því þetta var tekið upp á fjölnota spólur og da dí da". Sem sagt - allt komið á öskuhauga sögunnar.

Því kemur sér vel fyrir íslenska sjónvarpssögu, að móðir vatnskembda drengsins í nælonskyrtunni með gáfumannabindið, lengst til vinstri á ljósmyndinni efst, var duglegur áhugaljósmyndari.

Fyrir daga Vídeós og Windows datt henni það snjallræði í hug að taka ljósmynd af sjónvarpstækinu í svefnherberginu. Hún skaut nokkrum sinnum, og með flassi sýnist mér.

Útkoman var því miður ekki góð, en Erla Vilhelmsdóttir (nú á 93. aldursári), gafst aldrei upp. Hún framkvæmdi Cut & Paste og það löngu á undan sinni samtíð. 

Þetta afrek mömmu litla kommúnistans á Rauða Torginu hefur varðveist fram á okkar daga. Efst sjáið þið andartak úr spurningakeppni barna í Stundinni Okkar árið 1970.

Ef einhver á betri myndir, hafið endilega samband.

Gullskipið enn eina ferðina

Í gær var frumsýnd heimildakvikmynd um leitina að Het Wapen van Amsterdam, gullskipinu sem sumir kalla svo. Sú leit er víst enn í gangi vegna misskilnings ævintýramanna sem ekki hafa fyrir því að lesa heimildir. Þessir ævintýramenn geta greinilega fengið í lið við sig auðtrúa fólk sem ekki hefur heldur hænuvit á því hvað heimildir og heimildarýni gengur út á. 

Mér til mikillar furðu voru mér færðar þakkir í rúllutexta síðast í þættinum. Ja, fyrir hvað, er mér spurn?

Fundur minn með Jóni Ársæli Þórðarsyni í Kaupmannahöfn 2019

Ég hélt fund yfir nokkrum kaffibollum og bakkelsi á listasafni í Kaupmannahöfn með Jóni Ársæli Þórðarsyni, sem ólmur vildi fá mig með í þáttinn þennan, þó hann þekkti afstöðu mína til allra leita að skipinu fram á okkar dag. Um skoðanir mínar er hægt að fræðast hér á blogginu Fornleifi.

Ég benti Jóni Ársæli á það sem ég hef skrifað um skipið (hér, hér og hér) og sé ég að lítið af því hefur komist til skila í þættinum. Svo vart er mér þakkað fyrir það. Ég heyrði aldrei frekar í Jóni eftir fund þennan, enda hefur honum örugglega skilist á mér að ég hefði lítinn áhuga á því að ræða dagdrauma fjársjóðaleitarmanna og furðudýrafræðinga.

Jón blessaður veiktist svo eins og alþekkt er orðið, og það mjög illilega af Covid-veirunni. Ég heyrði ekki meira frá Jóni um þáttinn fyrr en ég sé hann nú í gær. Nafn mitt á ekkert erindi í rennitextann á eftir þættinum. Það er enn verið að skapa eitthvað ævintýri, og skáldskap. Mig grunaði að það væri tilgangurinn með þættinum og þess vegna er ég feginn að ég tók ekki þátt í því að veita leitinni gæðastimpil forleifafræðings.

Aðrir meistarar nálarinnar í sandinum

Hinn látni meistari Þórður Tómasson í Skógum kemur fram í þættinum og fer því miður með rangar upplýsingar um kistuspjöldin. Hann hefur greinilega lesið greinar mínar en aðeins munað hluta úr því sem ég skrifaði. En gaman var að sjá Þórð, þarna á 100 ára afmæli sínu.

Þór Magnússon var einnig fyllingarefni, en hafði að vanda frekar lítið að segja. Áhugaverðara hefði verið að fá að vita, af hverju hann fór að trúa að því að skipið væri fundið skömmu áður en þýski togarinn birtist holunni miklu á sandinum.

Ómar Ragnarsson var þá nokkuð merkilegri til viðræðu og sagði það sem hann hefur áður haft eftir heimamönnum: Að leitað hafi verið á röngum stað á söndunum, þ.e.a.s á Svínafellsfjöru, en ekki á Skaftárfellsfjöru sem heimamenn tengja strandinu. Ómar benti einnig réttilega á breytileika árfarvega á söndunum og hvernig staðfræði sandanna hefði ef til vill breyst gegnum tíðina við það.

Fyrst mér er þakkað í heimildamyndinni, leyfi ég mér að setja hér hlekki (hér, hér og hér) í greinar sem ég hef skrifað um skipið Het Wapen van Amsterdam hér á Fornleifi, svo fólk geti lesið um vitleysuna sem hefur verið í gangi um áratuga skeið.

Upphaflegu gullskipaleitamennirnir höfðu engan áhuga á að vita hvað hollenskumælandi menn sögðu þeim og sýndu þeir samt þeim mönnum sem samband var haft við hroka og útlendingafyrirlitningu. Hér á ég við föður minn, sem þeir höfðu samband við, en vildu ekki hlusta á skýringar hans og þýðingu.

Síðar var notast við mann sem síðar var fréttamaður hjá RÚV, sem Gullskipsmenn vildu heldur trúa en þeim sem gátu lesið hollenskan texta. Það var Þorvaldur Friðriksson, sem var með í þættinum. Sem dæmi um þýðingartilburði hans á 17. aldar hollensku var að hann þýddi orð sem notað var yfir rauða himnu múskatblómunnar, foelie, sem "kylfur" (sjá hér).

Rauða himnan utan um múskatblómuna (hnetuna) er það sem Hollendingar kölluðu á 17. öld foelie. Hún var þurrkuð og þótti besti hluti Múskatávaxtarins. Þegar Íslendingar kaupa hana í dag malaða, er hún í umbúðum með enskum texta, og kallast Mace. Sérfræðingurinn Þorvaldur Friðriksson þýddi foelie sem "kylfur".   

Er ekki frekar kominn tími til að íslenska ríki gefi upp þá heildarupphæð sem íslenska ríkið setti í gullgrafaraverkefnið á Skeiðarársandi, vegna þess að stjórnmálamenn létu líka glepjast og létu sig dreyma um gull og geimsteina? Það var mikið fjármagn, sumir tala um 50 milljónir, aðrir segja að það hafi verið hærri upphæð. Það var fjármagn sem aldrei var greitt til baka í ríkissjóð. Ríkisstjórn notaði almannafé í fíflaskap og ævintýri leikbræðra úti á stærsta sandkassa landsins.

Það hefur því miður lengi verið ævintýrafólk í íslenskum stjórnmálum og því verður Alþingi aldrei betra fley en þeir sem sigla því. En Het Wapen van Amsterdam er löngu sokkið og í sjónvarpsþætti Jóns Ársæls var ekki  minnst einu orði á skýrslu sem rannsóknarstofnun Bandaríska flotans í Maryland ritaði á sínum tíma og sem lengi var að finna á skrifstofu starfsmanns eins á Þjóðminjasafni Íslands, Guðmundar Ólafssonar. Guðmundur er ekki þakkað í rennitextanum við þáttinn í gær, og því býst ég við að ekki hafi verið haft samband við hann. Er ekki kominn tími til þess að Þjóðminjasafnið taki skán af skýrslu þessari og setji hana á netið, svo gullleitarmenn framtíðarinnar, sem læsir eru, geti fræðst. Skýrlan er til í Þjóðarbókhlöðunni.

Ég sagði Jóni Ársæli frá þessari bandarísku skýrslu (sem ég á nokkur ljósrit úr) á Cafe Polychrom á den Frie i Kaupmannahöfn í september 2019, og Jón fékk einnig að vita, hvar hann gæti náð í hana. Skýrslan segir allt sem segja þarf um strauma og krafta í sandinum, sem taka ætti af allan vafa um að nokkuð sé eftir af skipinu góða sem sumir kalla "Gullskip" - vegna þess að þeir lifa í draumalandi, þar sem menn vilja ekki taka sönsum eða þroskast.

Krydd varðveitist ekki vel í sandi og leit að ímyndun er heldur ekki nógu sterkt krydd fyrir mig. Ómar Ragnarsson taldi sig aftur á móti finna furðulega lykt í sandinum þegar þýski togarinn var að birtast. Lyktin var að minnsta kosti ekki af karrýpylsum (Currywurst) frá Berlín, því þær komu fyrst til sögunnar þegar stríðshrjáðir Þjóðverjar fengu óhemjumagn af karríblöndu frá velunnurum sínum í BNA árið 1949.

Hér rekur Ómar Ragnarsson nefið í togaraleifar og telur sig finna kryddlykt. Svo fleygði hann barasta sönnunargagninu í sandinn eins og einhverjum sora. Kannski var þetta fnykur af kylfum Þorvalds Friðrikssonar.

Gísli Gíslason gullgrafari 21. aldar. tjáir sig í upphafi þáttarins, þannig að ljóst má vera að fræðilegur tilgangur með leitinni er ekki meiri eða merkilegri en hann var á 20. öld. hjá Björgunarkörlunum, sem ekki vildu, eða gátu, lesið sér til gagns.

"Við erum ekki að þessu til þess að auðgast; við erum að þessu til að taka þátt í ævintýri og auðvitað væri gott að finna eitthvað þarna til að koma einhverju í ríkiskassann - ekki veitir af og fá einhver verðlaun, það væri gaman."

Fullorðnir karlar þurfa stundum að leika sér eins og smápollar, og af og til kostar það nú skildinginn. Það er alltaf gaman að því þegar menn koma upp um sig í sömu setningu og þeir neita öllu. Svo er Gísli Gislason einnig kominn í bullandi samvinnu við Rússa sem verður að teljast mjög vafasamt á þessum síðustu og verstu tímum. Kannski dreymir karlana þá um að verða olígarkar, þegar gulli og gersemum verður dælt upp úr sandinum.

Gull var reyndar ekki grafið úr jörðu eða unnið í Indónesíu á 17. öld (þó svo að það sé gert í dag í hinni risavöxnu námu í Papúa-hluta eyjanna) og það gull sem lestað var í skipalestina, sem Het Wapen van Amsterdam sigldi með frá Indónesíu/Suður-Afríku, var sett í lestar annarra skipa í Suður-Afríku.

Myndin efst: er málverk af skipi VOC deildarinnar í Amsterdam. Þarna er mjög líklega komið skipið Het Wapen van Amsterdam, þar sem skjaldamerki Amsterdamborgar (Het Wapen van Amsterdam) er listilega útskorið og steint á skut skipsins. Þar stendur einnig Banda, sem var heimahöfn Het Wapen van Amsterdam í Indónesíu. Í upphafi sjónvarpsþáttarins um leitina að gullskipinu er akrílmynd af skipi sem ekki einu sinni er með skjaldamerki Amsterdamborgar á skutnum. Það hefði nú verið við hæfi, þar sem skipið dregur nafn sitt af því. 

Danish journalist visited one of Ukraine´s modern day heroes - or so he thought

This is a modern-day story, from a continent being wrecked by short destructive men like Putin, Biden and the new minute-man on the block, Mr. Volodimyr Zelinskij.

Sorry, I do not believe in short heroes, except for short women heroes.

A week ago, February 28, Danish State Broadcasting Service (DR) reported from a town close to Lviv. The town is Horodok (one of 6 towns bearing that name in Ukraine) The short-news item was posted at 20:22 local time in Copenhagen by journalist Sean Coogan.

The Danish journalists visited an alleged NGO-aid organisation called NGO Apostelska Chota, which is being lead by a Catholic priest by the name of Myhail Gredil, who is an ordained priest who studied at the a seminary in Lublin, Poland (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawla II).

The priest Gredil in his ornate.

Gredil is a very special type of clergy, to say the least. Apart for fighting with his congregation of extreme-nationalist and antisemites, he runs an organisation, which apart from hailing Jesus and his venerable mother Mary (as he should), also hails the WWII Ukrainian Nazi-collaborator Stepan Bandera, who was responsible for the killing of thousands of Jews in the Ukraine in 1941 (See here).

The Holy Trinity of Horodok

Jew murderer and present day Ukrainian National Hero, Stepan Bandera (1909-1959) overlooks Catholic aid in Horodok - Apostelska Chota headquarters.

Mihayl Gredil teaches hate in the name of the Catholic Church when he is't fighting the Russian minority in East-Ukraine ...

...splashing Holy Water on cars full of material for the fight against the Russian aggressors, whom Gredil calls Jews.

In the hall of the building which houses Apostelska Chota in Horodok, one finds a painting of Jesus on one wall, mother Mary on another, but the Nazi-congregation's real hero, the Jew-killer Stepan Bandera, hangs on the third wall. The new Holy Trinity in the Ukraine is Jesus, Mary and St. Bandera the Jew-slayer.

The Catholic Church has a problem (or two). Some of the Gods´ children which Jesus asked us to send to him are not so innocent. Is Myhail Gredil something the Catholic Church wants to support? I hope someone in the Vatican reads this blog and makes the necessary arrangement to remove Mr. Gredil from his priesthood. An anti-Semite is not, and will never be a representative of a Jew later known as Jesus Christ. But we have seen some horrible dispensations from that for the past centuries.

Gredil´s going to shoot the bullets of God. Look, he is a short man too. A tiny guy.

Back in war-torn Ukraine. A hero-apostle has risen on the heaven of European (and seemingly Jewish) stars. Only few weeks ago many Ukrainians demanded Volodomyr Zelinskij out of office, with the help of weapons if necessary. They wanted the former president Pedro Porochenko back in office. Porochenko is an exiled major league criminal. His followers wanted him back into the presidential palace, because they believed that he would give Putin a more firm fight than Jewish Zelinskij.

Well, didn´t Zelinskij prove them wrong. He is going to fight to the bitter end against the small character from Russia. Unfortunately, however, he will confirm Putins´ claims about Nazis. However, It is still to be seen who the drug-addicts are.

It will also help his obvious sainthood that Mr. Volodomyr Zelinkij has also praised Jew-killer Bandera. No, not in an ironic way in his former, allegedly hilarious, stand-up comedy shows. He has done so in  office as the president of the Ukraine:  "There are indisputable heroes. Stepan Bandera is a hero for a certain part of Ukrainians, and this is "a normal and cool thing" for these guys. He was one of those who defended the freedom of Ukraine" See here.

The "Jew" who believes that nasty killer of Jews, Stepan Bandera, was a hero for some and that it´s cool and normal. Please do not blame me for not percieving Zelinskij as "cool or normal", nor associate me with Putin for doing so. In my opinion Volodimyr Zelinskij is also a part of the problem.

Jews, who support short-guy Zelinskij against the tiny character Putin, can do so if they wish to. The best scenario, however, would be to back out of the Ukraine which was created by Lenin in the Bloodlands for so many a Jew. The area was once a home to millions of Jews. Now it is a battlefield for nations with post-traumatic stress disorder after the Soviet Union experience, where certain portions of the populations still engage in Nazi-like worship, believing it is an antidote to their Soviet experience (or their bad national conscience (if they have any at all), from the days the themselves engaged in the mass-killing of Jews).

Ukrainians killing Jews on the Street of Lviv in 1941

Denmark State Broadcasting Service (DR)-journalist removed his news about the Nazi-Priest in Horodok

Am happy to tell you that journalist Sean Coogan removed the "good news" about the priest in Horodok. I confronted the journalist with my knowledge about Nazi-priest Gredil. The journalist quickly and politely responded to my e-mail and removed the item without me asking him to so. Presented with facts about Gredil he knew what the right thing to do was. He had had absolutely no idea about the character he had been advised to visit in Horodok. He is my journalist hero for the moment. Unfortunately journalists in my native country, Iceland, seem to know it all, although they were born yesterday, and never make mistakes nor correct them. The modern day hero-reporter in Iceland is sometimes more preoccupied in committing burglary to be able to create the news. I am not using the expression "fake news" - it has too great an association and toxic-orange feel to it for my taste.

However, I will gladly argue that some journalists in Iceland seem to have the same gene-defects as Donald with the dead ginger raccoon on his head - yes I men the former US president who wasn´t like Daniel Boone at all, and who respected Putin in his own, strange clockwork orange universe. But can emperor Putin be blamed for that?

This song is for Putin, Volodomyr and Biden - Don´t want no short people here:

My sincere apology to all decent short men and women of the World, who are not engaged in the destruction of Europe. We will make it up to you later. There are lots of songs about huge people.

Rjúpur í Upernavik 1889

Það er orðið langt síðan að maður borðaði rjúpur. Þær eru dýrari en gull og Kobekjöt íslensku elítunnar. Maður leggur ekki í slíkar fjárfestingar.

Forfeður mínir á Íslandi, sem voru vitaskuld eintómir fátæklingar, (þó sumir afkomenda viðurkenni það ekki og haldi að þeir séu furstar), veiddu sér einstaka sinnum rjúpur til að lifa af í íhaldssömu landi, þar sem lífsbaráttan var hörð við sömu valdaættirnar og enn stjórna og stela á Íslandi. Sem betur fór borðaði heldra fólk helst ekki yfir sig af illfygli, svo rjúpan var í þá daga nógu helvíti góð fyrir fátæklinga og þurfalinga, meðan stórbændur og prestníðingar átu á sig gat svo landið blés einnig upp í kjölfarið.

Börnin á myndinni bjuggu í Upernavík á NV-strönd Grænlands. Þau voru send til skoskra leiðangursmanna til að þakka þeim góð kynni og gefa Skotunum rjúpur í morgunmat. Skotarnir voru að leita að týndum leiðangri sem fórst við Grænland. Leiðangursmenn komu í alla staði vel fram við heimamenn og leiðangurstjórinn og bróðir hans tóku ljósmyndir sem þeir framkölluðu stundum samdægurs og gáfu fólkið á staðnum mynd af sér á pappír. Það vakti mikla lukku. Fyrr sama ár höfðu þeir gert það sama á Íslandi. Þeir voru gáttaðir á því að bæði Íslendingar og Grænlendingar þökkuðu með handabandi. Nokkrar rjúpur á Grænlandi gátu verið meira virði en sauður á Íslandi. Börnin halda þarna á stórri gjöf.

Síðan voru myndirnar sem ónískir Skotar tóku gefnar út í nokkrum eintökum á Latterna Magica skyggnum. Örfáar þeirra eru enn til í dag. Fornleifur á sumar af þessum grænlandsmyndum og hefur rannsakað þær niður í kjölinn og líklega fundið út hvað börnin á myndinni hétu og mun birta það í fræði(mynda)grein síðar á þessu ári.

Ég læt Grænlandsáhugafólk vita þegar sú grein birtist, ef litlu karlarnir í Rússlandi og Úkraínu hafa ekki sprengt upp heiminn fyrir okkur hinum sem reynum að njóta hans án lítilla karlam þjóðernisrembu, merkjablætis og eiturefna.

Kingur Haraldar Blátannar ?

Það er kannski úrillt af mér, og jafnvel höfuðsynd samkvæmt sumum, að benda á að endurútgáfa doktorsverks Kristáns Eldjárns, Kumls og Haugfjár, hafi ekki verið mikil viðbót eða búbót við fræðin. Kristján var vissulega barn síns tíma. Bókin hans, sem var stórvirki árið 1956, var kannski ekki fullkomin er hún kom út, en viðleitni fræðimannsins var með eindæmum.

Þeir sem hafa staðið að endurútgáfum á verkinu hafa aftur á móti ekki haft burði til annars en að endurtaka vísdóm Kristjáns og hafa bætt litlu nýju við, þó margt sé orðið úrelt. Trú á ævarandi gildi Eldjárns 1956 er kannski ekki gjaldgengt á 21. öld.

Ekki ætla ég að núa þessum veikleika fræðanna frekar um nasir þeirra sem fengnir voru til að halda merki Eldjárns á lofti. Þeim tókst ekki að gefa verkinu endurreisn.

Í þetta sinn er ætlunin að ræða um "silfurkross til að bera í festi", sem er líklegast er hvorki kross né undir "býsönskum" áhrifum eins og Eldjárn ályktaði með vísun í eldri menn. Þó hann skrifi ekki mikið um lausafundinn sem ég tók mynd af sínum tíma (sjá efst; ljósm. Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson), þekkti Kristján til þess sem hafði verið skrifað um þessa gerð gripa, sem Kristján kallaði alla jafnan kingur.

En eftir 1956 og fram til endurútgáfu Kumls og Haugfjár, hefur mikið fljót runnið til sjávar í fræðunum. Fólk sem gefur út gömul fræðirit eins og Kuml og Haugfé ættu að hafa til þess burði að leita upplýsinga um nýja vitneskju. En því er ekki fyrir að fara, þó mikið hafi verið skrifað um gripi sem þessa.

Árið 2020 kom út harla gott verk, sem gefið er út af félagsskap danskra áhugafornleifafræðinga, Danske Amatørarkæologer (DAA). Ritið ber titilinn Glimt fra Vikingetiden. Fyrir utan að greina frá helstu fundunum frá Víkingaöld sem fólk með málmleitartæki hefur fundið á undanförnum árum, er bókin gott dæmi um gott samstarf milli danskrar fornleifafræði og áhugamanna sem fara í flokkum um nýplægða akra Danmerkur í leit að forngripum (með leyfi landeigenda). Flest þessara málmleitarmanna og kvenna skila fundum sínum á söfn og gegna því á margan hátt mikilvægu hlutverki fyrir fræðin. 

Helsti sérfræðingurinn um það sem hún kallar Rovfugleøsken-smykker er fyrrverandi kennari minn við háskólann í Árósi í Danmörku, Else Roesdahl. Roesdahl vinnur enn við fræðin og bætir við þau mörgu góðu, þó hún sér komin á eftirlaun. Hún hefur enn aðstöðu á Moesgaard og mætir þar reglulega og rannsakar Víkingaöldina sem er hennar sérfræðisvið.

Else Roesdahl er með góða grein í bókinni Glimt fra Vikingetiden (2020), þar sem hún kallar Magtsymboler - Harald Blåtands Rovfuglesmykker, þar sem hún rekur nákvæmlega rannsóknarsögu og gerðafræði þessara Ránfuglaskartgripa frá tiltölulega stuttum tíma á Víkingaöld. Það sem þessi gripir eiga flestir sameiginlegt er að hengið efst er stílfært ránfuglshöfuð, líklega fálkahaus.

Reyndar neyðist ég til að benda á, að persónulega sé ég ekki neina ástæðu til að tengja Ránfuglakingurnar við Harald Blátönn, þó brot af slíkum gripum  hafi fundist í dönskum hringborgum. Sennilegast er það svo að hringvirkin dönsku, Trelleborgene, séu fyrst og fremst til kominn til í tíð Sveins Tjúguskeggs, en ekki stjórnartíð Haralds Blátannar föður hans, en þeir feðgar börðust gegn hvorum öðrum undir lokin - segir sagan. Þetta hefur Klavs heitinn Randsborg réttilega benti á í Acta Archaeologica 79 (2008). Else Rosedahl gengur víða í ritverkum sínum út frá því að Haraldur Blátönn hafi andast árið 987, sem er árstal sem kemur frá Adam af Brimum, sem upplýsir hins vegar annars staðar í verkum sínum að Haraldur hafi látist árið 978. Saga er til af endalokum Haraldar, sem á Helganesi fór út í rjóður til að ganga örna sinna og var skotinn með ör sem hæfði hann beint í óæðri endann. Hann andaðist skiljanlega ekki löngu síðar. Athugum hvað hin íslenska Jómsvíkingasaga sem rituð var á 13. öld segir. Er Sveinn konungur bar banapíluna undir meintan drápsmann, sem Sveinn hafði alið upp, tók konungurinn til orða og mælti:

"Þú Pálnatóki," segir hann; "hvar skildist þú við þetta skeyti næsta sinni?"

Pálnatóki svarar:

"Oft hefi eg þér eftirlátur verið, fóstri, og ef þér þykir það þinn vegur meiri að eg segja þér það í allmiklu fjölmenni heldur en svo að færi sé hjá, þá skal það veita þér. Eg skildumst við hana á bogastrengnum, konungur," segir hann, "þá er eg skaut í rassinn föður þínum og eftir honum endilöngum, svoað út kom í munninn."

Endaspretta Haraldar, sem lýst er í Jómsvíkingasögu, gef ég ekki meira fyrir en tilgátu um að ránfuglakingurnar séu frá stjórnartíma Haraldar.

Rassskot Pálnatóka er harla góð saga frá 13. öld, en tenging Haralds konungs við kingur er bara óþarfa síðrómantík og rassskot. Grein Elsu Roesdahl er samt góð og gild fornleifafræði og ætti líka að vera íslenskum fornleifafræðingum kunn. Eins tel ég að fornleifafræðingar á Íslandi gerðu vel við sig ef þeir keyptu sér eintak af Glimt fra Vikingetiden, sem gæti reynst þeim góð handbók næstu árin, þó svo að þeir noti enn Kuml og Haugfé Eldjárns sem sína alheilaga biblíu, ef þeir fá ekki bara hugmyndir sínar að handan, eins og augu Allah eða eskimóakonur og fílamenn í klaustrum austur á Héraði.

Trumban heim til Trymbilsstaða

Mörg aldan bylur á Dönum þessa dagana, og ekki bara Malik. Ef Lilja er ekki að heimta handritin heim á fyrirhugaðar túrhestasýningar, þá vilja menn heilu trommusettin í heimahagana.

Nú fá Samar frændur vorir loksins eina trumbu sína heim, eftir að hafa beðið Danadrottningu um hana (sjá hér). Hennar hátign notar ekki trumbur og enginn fræðimaður í Danmörku hefur skrifað neitt að viti um þessa Samatrommu.

En líklega vita fæstir, að á síðari árum hefur eitt hinna helgu hljóðfæra Samanna horfið af safni í Evrópu (sjá hér).

Menningararfurinn er vanmeðfarinn og er ekki einvörðungu ógnað af túrhestadraumum heldur einnig af bíræfnum þjófum, flóðum í kjallara menningarhúsa og flugvelli í túnfæti handritageymslu. Margs ber að gæta.

Um trommur þessar má upplýsa, að eftir Þrjátíu ára stríðið fór sá kvittur á kreik í Evrópu að velgengni sænsku herjanna í stríðinu væri vegna þess að þeir nýttu sér mátt samískra seiðkarla (shamananna). Til að andmæla því áliti og orðrómi fór yfirkanslari Svíþjóðar, Magnus Gabriel De la Gardie (1622–1686), fram á það við Fornleifastofnun Svía að hún birti greinargerð um samísku löndin. Hann bað landstjóra Västerbotten-héraðs, Johan Graan (um 1610–1679), sem var Sami í báðar áttir, en upp alinn hjá sænskum presti í Piteå, að leggja fram skýrslur frá klerkastéttinni á svæðinu. Þessar skýrslur voru sendar De la Gardie og hinum þýskfædda sænska prófessor Johannes Schefferus (1621–1679) sem var höfundur verksins um Samana. Stórsvíar vildu gera lítið úr mætti Samatrommunnar og fullvissa nágrannaþjóðir um að Stórsvíar stunduðu ekki kukl og forynju í hernaði - Mér var eitt andartak hugsað til kafbátaleitar Stórsænska hersins og dróna sem einhverjir dónar fljúga nú yfir bannsett svæði í Svíþjóð. Kannski væri ekki vitlaust að reyna Samatrommur til að fullkomna slíka leit, nú þegar öll ráð hafa verið þaulreynd.

Minning: Berlínar Búgí Wúgí árið 2011

Nýlega var ég á ferðinni í Berlín, nánar tiltekið á tónlistarferð með minni heittelskuðu spúsu. Fórum við m.a. til að hlusta á Leif Ove Andsnes í fílharmóníunni. Andsnes er án efa einn fremsti píanisti heimsins. Fyrir utan að hlusta á hann, er gaman að sjá hann spila, risavaxinn, Íslendingslegan andnesjamann, og svo er hann frá eyjunni Körmt. Ágætis mótvægi við gyðingasnillinga, smávaxin kóreönsk segulbandstæki og þýskar múttur með túttur, sem maður getur orðið afar þreyttur á.

Við hjóluðum í ár um Berlín og komum við í Norræna sendiráðinu. Þar var sýning um íslenska snillinga. Rithöfundana okkar. Þessi sýning bar heitið Sagenhaftes Island og er auðvitað appertæsir fyrir Bókamessuna í Frankfurðuborg, þar sem Ísland verður heiðursgestur í ár.

En mikið var nú ómerkilegt rugl á þessum pósterum í sendiráðinu. Íslenskir rithöfundar eru greinilega með Konungsbók Eddukvæða á heilanum. Ekki minnst Arnaldur Indriðason, sem mér finnst þó aðallega hægt að tengja við Rigor Mortis, þó svo að menn haldi að hann sé höfundur Konungsbókar.

Daginn sem við vorum í sendiráðinu, var andrúmsloftið í anddyrinu ekki sem best. Þar sat kona af þeirri gerð, sem Þjóðverjar kalla Stadtstreicherin. Útigangskona þessi var búin að finna sér samastað í sendiráðinu. Hún var kappklædd í hitanum og hafði greinilega ekki farið í bað nýlega. Þar sem Þjóðverjar hafa alltaf verið svo korrekt gagnvart utangarðs- og minnihlutahópum, situr hún þar örugglega enn blessuð kerlingin og mengar hið hreina norræna andrúmsloft. Hún bætir smá raunsærri skítafýlu við klínískan hátíðleika íslensku rithöfundaspjaldanna.

Þegar út úr sendiráðinu var komið, gátum við andað léttar eftir sjálfshátíðleikann á rithöfundaspjöldunum og þungt Kölnarvatn pokakonunnar, en ekki lengi. Gengt íslenska sendiráðinu er sendiráð Sýrlands. Mér var rétt snöggvast hugsað til sýrlenskra rithöfunda. Codex Assadicus er þeirra lóð í lífinu.

Þessi færsla var áður birt hér.

Við hjónin tókum á leigu frábær hjól hjá Berlin Take a Bike, sem er að finna skammt frá Reichstag á Neustädtische Kirchstraße 8, rétt hjá Friedrichstraße lestarstöðinni. Þið finnið leiguna á netinu.

Norsk super-nationalisme ?

Þessi pistill verður ekki ritaður á norsku, því ég geng út frá því að allir Norðmenn, sem lesa þetta af tilviljun, geti skilið það sem ég skrifa - annars væru þeir ekki að heimta hitt og þetta sem hinn almenni borgari í Noregi getur hvorki lesið stafkrók af né skilið tangur né tetur í.

Af mikilli undrun hef ég fylgst með skipunartóni norskra menningaryfirvalda, þegar þeir heimta gripi úr erlendum söfnum. Tónninn er heldur hjákátlegur og minnir örlítið á þann tíma að sumir Norðmenn fóru að skipa fyrir í þýðverskum stíl fyrri rúmum 80 árum síðan.

Dæmi Nationalbibliotekar Aslak Sira Myhre, 28.12.2021:

"Myhre forteller at han ikke tar nei for et svar og at han har invitert seg selv til København for å diskutere dette videre." (sjá hér).

Hér þykja mér Norðmenn ríða hærri hesti en þeir geta beislað, og það enn eina ferðina.

Sumir fornleifafræðingar muna eftir bók norska listfræðingsins og andspyrnumannsins Martin Blindheims um "norska gripi í erlendum söfnum": Norge 872-1972 : middelalderkunst fra Norge i andre land (1972) sem var eins konar kröfugerð sem ákveðinn hópur í Noregi gerði á hendur þeim sem Blindheim taldi hafa stolið norskum gripum.

Þótt krafan gengi út á að fá gripina hér og nú, var víða hlegið að þessum pésa Blindheims, því mikill hluti gripanna hafði enginn bein tengsl við Noreg. M.a. var krafist gripa frá Íslandi sem lentu á þjóðminjasafni Dana.  Nú hlægja menn af ritum eins og fyrrgreindum bæklingi Blindheims - en greinilega eru enn til Norðmenn með sömu drauma og Martin Blindheim. Þeir ríða þó aftarlega á merinni og hafa greinilega ekki fylgst með því sem gerist í safnaheiminum.

Codex Frisianus

Norska krafan nú er svipað mál og krafa Blindheims. Þjóðerniskennd Norðmanna er oft hjákátlega sterk, og sterkari en að þeir láti sér segjast, t.d. varðandi Codex Frisianus (AM 45 fol.). 

Árni Magnússon keypti Codex Frisianus, sem er íslenskt handrit, og ánafnaði Hafnarháskóla. Það stendur hvergi "Made in Norway" á því handriti, þó vel sé að gáð.

Mér hugnast ekki norskar kröfugerðir, er þeir krefjast átta handrita frá Danmörku. Þar af eru fjögur af alíslenskum uppruna. Háreyst íslensk mótmæli við boðaða komu Landsbókavarðarins Myhre til Kaupmannahafnar væru við hæfi. Hin norska kröfugerð er nefnilega út í hött. Hún er barnaleg og ekki í takt við tímann.

Ég hef heimsótt nokkrar sýningar á síðari árum, þar sem hægt var að fletta nokkrum síðum af fornu handriti - í stafrænu formi. Þótt nú verði menn að spritta af, væri slík lausn tilvalin fyrir Norðmenn. Íslensk handrit, sem ekki þola ljós, eiga ekkert erindi á fasta sýningu í Noregi. Tæknilega séð er ekki nauðsynlegt að ýta á takka eða snerta skjá. Á sýningu í Hollandi nýlega var nóg að veifa hendinni létt til að fletta síðu. Slíkt er miklu betri aðferð en að afrita handritið líkt og gert var forðum, og öruggara en að senda gersemar með Norwegian á fyrsta farrými.

Ef norskir forsvarsmenn safna skilja ekki að hluti menningararfs er mjög viðkvæmur og þolir ekki lýsingu eða hitabreytingar, eru þeir kannski ekki hæfir til sinna starfa. 

En taglhnýtingurinn Aslak Sira Myhre yfirbókavörður (sjá efst), sem á sér rauðleita fortíð í pólitík en ekki í neinum fræðum, ætlar til Kaupmannahafnar að rífa kjaft. Það er alltaf fyndið, er i ljós kemur að margir vinstri menn eru í raun meiri þjóðernissinnar en flestir aðrir í stjórnmálum, þó þeir engist um við að sannfæra fólk um að því sé öðruvísi farið.

Íslendingar í Kaupmannahöfn ættu að láta Áslák hárfagra heyra skoðun sína. Við þurfum ekki að vera undirtyllur í þessu máli. Einn þriðji hluti þess sem Norðmenn heimta til ótímasettrar sýningar í Noregi eru íslensk handrit sem ekkert erindi eiga til Noregs og aldregi.

Þegar Aslak Sira Myhre ætlar til Kaupmannahafnar, því hann þolir ekki að fá neitun, er það án faglegrar þekkingu og yfirvegunar. Hann er reyndar aðallega þekktur sem þreytandi kjaftaskur i Rød Valgallianse.

Mótmælum norskri frekju og yfirgangi! Norska öldin er löngu liðin hvað Ísland varðar.